Γενικά θέματα
Μια εθνικής σημασίας ανάλυση του Οικονομολόγου Γιώργου Δουδούμη. Μελετήστε την!
Μαρτίου 2013
πεντηκονταετή και πλέον ιστορία της ευρωπαϊκής συμβίωσης των κρατών-μελών
ανέκυψαν συχνά προβλήματα, αρκετά των οποίων υπήρξαν σύνθετα και ως εκ τούτου
δυσεπίλυτα.
Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο οι εταίροι κατέληγαν σε συμβιβασμούς
βοηθούντος ενίοτε και κάποιου από μηχανής θεού. Με την υιοθέτηση όμως του
κοινού νομίσματος η συμβίωση έγινε πολύπλοκη και εξαιρετικά δύσκολη διότι
απαιτούνται οι ίδιες επιδόσεις από πολλές σε αριθμό και διαφορετικές σε
ποιότητα και αποδόσεις οικονομίες. Πρόκειται για έναν οικονομικό συνεταιρισμό,
στον οποίο συμμετέχουν χώρες με διαφορετικές δυνατότητες ουσιαστικής συμβολής η
κάθε μια.
κοινώς αποδεκτό, ότι η ελληνική οικονομία παρουσιάζει συνδυασμό βασικών
λειτουργικών ανεπαρκειών, που την κατατάσσουν σε μειονεκτική θέση σε σύγκριση
με τις περισσότερες από τις υπόλοιπες 16 οικονομίες της ευρωζώνης. Σε σύγκριση
με την πρότερη κατάσταση, δηλ. με την Ελλάδα να έχει εθνικό νόμισμα τη δραχμή
και τεράστιο δημόσιο χρέος σε ξένο συνάλλαγμα, η συμμετοχή της Ελλάδος στην
ευρωζώνη κρίνεται επωφελής για την ελληνική οικονομία. Πρώτα υπήρχε παραγωγή σε
δραχμές και χρέη σε συνάλλαγμα με συνέπεια να αυξάνει το εξωτερικό δημόσιο
χρέος κάθε μέρα εξ αιτίας αλλαγών των συναλλαγματικών ισοτιμιών, που είχαν
οδηγήσει τη δραχμή σε υποτιμήσεις και σε διαρκείς διολισθήσεις έναντι των
ισχυρών νομισμάτων, στα οποία βέβαια η Ελλάς είχε δανειστεί. Με άλλα λόγια,
κάθε μέρα που ανέτελλε ο ήλιος το ελληνικό εξωτερικό χρέος εκφρασμένο σε
δραχμές ήταν αυξημένο σε σχέση με την προηγούμενη μέρα χωρίς η Ελλάς να είχε
δανειστεί πρόσθετα ποσά. Τώρα υπάρχει παραγωγή σε ευρώ και το χρέος είναι σε
ευρώ ή στο περίπου ισοδύναμο δολλάριο και μπορεί λογικά να αναμένει κάποιος,
ότι το χρέος μπορεί να πληρωθεί με λίγη καλή προσπάθεια, εφόσον η διαχείριση των οικονομικών στη χώρα γίνεται με ορθολογικό
τρόπο, συνετά και χωρίς σπατάλες.
παρά το γεγονός ότι το ευρώ κρίνεται ως ένα υπερτιμημένο νόμισμα για τα
δεδομένα της ελληνικής οικονομίας, από μία άλλη άποψη η Ελλάς έχει ένα πρόσθετο
όφελος έχοντας ως επίσημο νόμισμα το ακριβό ευρώ και όχι τη φθηνή δραχμή.
Εφόσον η Ελλάς, κακώς, πραγματοποιούσε ετήσιες εισαγωγές σε αξία τρεις έως
τέσσερις φορές μεγαλύτερη της αξίας των ελληνικών εξαγωγών (τουλάχιστον μέχρι
πριν δύο χρόνια), πλήρωνε για τις εν λόγω εισαγωγές μικρότερο τίμημα σε σχέση
με αυτό που θα πλήρωνε αν είχε ένα αδύναμο εθνικό νόμισμα. Από την άλλη μεριά
το ισχυρό και υπερτιμημένο ευρώ αποτελούσε εμπόδιο στις εξαγωγικές προσπάθειες
της Ελλάδος, αλλά λόγω της μικρής αξίας των ελληνικών εξαγωγών το τελικό
αποτέλεσμα ήταν ευνοϊκό για το ελληνικό εμπορικό ισοζύγιο σε σχέση με το
ισοζύγιο που θα διαμορφωνόταν αν αντί του ευρώ υπήρχε ένα μη ισχυρό εθνικό
νόμισμα όπως ήταν η δραχμή μέχρι την αντικατάστασή της.
από μια πιο ουσιαστική άποψη και σε πιο μακροχρόνια θεώρηση το ισχυρό ευρώ που
δεν αντανακλούσε μια εύρωστη οικονομία, αλλά ήταν το νόμισμα μιας αδύναμης
ελληνικής οικονομίας, «φούσκωσε» τις τιμές των προϊόντων και τους μισθούς, που
όμως δεν ανταποκρίνονταν σε αξία στο ισχυρό ευρώ. Οι εν λόγω ανατιμήσεις των
προϊόντων και οι αυξήσεις των μισθών μετά την αλλαγή του νομίσματος (από τη
δραχμή στο ευρώ) δεν ανταποκρίνονταν ούτε στην πραγματική αξία των προϊόντων,
ούτε στην παραγωγικότητα της εργασίας με αποτέλεσμα να ζητηθεί στο τέλος του
πάρτυ να γίνουν επώδυνες διορθώσεις, που γύρισαν τους οικονομικούς δείκτες
κάποια χρόνια πίσω και αυτό βέβαια μετά από έναν μακράς διάρκειας εκτροχιασμό
δεν ήταν δυνατόν να γίνει αποδεκτό χωρίς κραυγές, πόσο μάλλον όταν έγιναν λάθη
επί λαθών και πλήθος αδικιών και τα σπασμένα των περασμένων ετών δεν
κατανεμήθηκαν δίκαια, αλλά πληρώθηκαν δυσανάλογα από μερίδα των πολιτών και
μάλιστα από αυτούς που είχαν επωφεληθεί λιγότερο από το οικονομικό παραστράτημα
της χώρας. Αν τα βάρη είχαν επιμεριστεί δίκαια, το φορτίο για τον καθένα θα
ήταν υποφερτό και η οικονομία δεν θα είχε οδηγηθεί σε τέτοιου βαθμού ύφεση επί
τόσα χρόνια. Δυστυχώς, τη διαχείριση την πραγματοποίησε μια πολιτική ηγεσία
κατωτάτης στάθμης, ανεύθυνη,
ανίκανη και διεφθαρμένη, που εκτός από την οικονομική καταστροφή στην οποία
οδήγησε τη χώρα δυσφήμησε πολλαπλώς το όνομα της Ελλάδος στο εξωτερικό
υποβαθμίζοντας το κύρος της σε τριτοκοσμικό επίπεδο.
λοιπόν τέθηκε το ερώτημα: Πρέπει η Ελλάς να κρατηθεί στη ευρωζώνη και γιατί;
απάντηση μέχρι κάποια χρονική στιγμή μπορούσε να δοθεί γρήγορα και ήταν θετική,
αλλά από ένα σημείο και μετά, με δεδομένο τον τρόπο αντιμετώπισης του θέματος
από τους «εταίρους» μας, δικαιολογείται να υφίσταται ένας έντονος σκεπτικισμός.
Όμως οι εξελίξεις αποκάλυψαν, ότι υφίσταται γενικότερα πρόβλημα ευρωζώνης και η
κρίση που εμφανίστηκε ταχύτατα και στις Πορτογαλία, Ισπανία, Ιταλία και Κύπρο
έχει κάνει ήδη ζημιά που δεν διορθώνεται με τους πρόχειρους μηχανισμούς που
στήθηκαν με καθυστερήσεις. Ασθενής δεν είναι μόνο η Ελλάς. Εκτός των άλλων
πασχόντων από «μεσογειακή αναιμία» η ευρωζώνη η ίδια ασθενεί πλέον βαριά και
υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις ότι οι πιθανότητες αποκατάστασης της υγείας της
λιγοστεύουν όσο κυλάει ο χρόνος. Άρα το ερώτημα αν θα βγει η Ελλάς από το ευρώ
ή όχι έχει περιορισμένη σημασία μπροστά στις ορατές εξελίξεις, που αφορούν την
ίδια την ευρωζώνη και κατ’ επέκταση την ίδια την Ευρ. Ένωση.
Ελλάδα εθελοτυφλούμε συστηματικά. Οι σήμερα κυβερνώντες επαναπαύονται στις
διαβεβαιώσεις τρίτων, ότι η Ελλάς δεν θα βρεθεί εκτός ευρωζώνης και δεν αντιλαμβάνονται
ότι πλησιάζει η ημερομηνία λήξης της ευρωζώνης. Αντί λοιπόν να ασχολούμεθα με
το αν συμφέρει την Ελλάδα το ευρώ ή η δραχμή πρέπει να ασχοληθούμε με την
προετοιμασία της επόμενης φάσης της εθνικής μας πορείας.
διά ταύτα, θεωρείται βέβαιο ότι η
ευρωζώνη ως νομισματικός μηχανισμός δεν μπορεί να συνεχίσει να λειτουργεί
ικανοποιώντας συγχρόνως ανόμοιους και μη συμβατούς μεταξύ τους οικονομικούς
οργανισμούς. Οι απόπειρες αποτελεσματικών διορθωτικών κινήσεων τα τελευταία 2-3
χρόνια έδωσαν απλά μια παράταση στην προβληματική ύπαρξη της ευρωζώνης
προσφέροντας κατά κάποιο τρόπο τον χρόνο στους ευρισκόμενους εντός του υπό
κατάρρευση οικοδομήματος να σκεφθούν πώς θα το εγκαταλείψουν χωρίς πανικό, ώστε
να αποφύγουν τα χειρότερα. Όπως πολύ εύστοχα έχει διατυπωθεί, το Ενιαίο
Ευρωπαϊκό Νόμισμα αποδείχθηκε Ενιαίο Ευρωπαϊκό Νόμιζα.
είτε
αλλαγές στη λειτουργία της, είτε
επιβληθεί θα έχει τις αντίστοιχες πιθανές συνέπειες στο σύνολο της ΕΕ, ήτοι
διάλυση,
ευρωζώνης
διάλυση της ευρωζώνης με πλήρη κατάργηση του ευρώ είναι όχι μόνο πιθανή, αλλά
και συμφέρουσα για πολλούς, όχι μόνο εκτός, αλλά και εντός ευρωζώνης. Οι
οικονομικώς πολύ ισχυρές χώρες της ευρωζώνης είναι πολύ πιθανόν να επιλέξουν να
συνεχίσουν μόνες τους την ανηφόρα που αντιμετωπίζουν εν μέσω ενός αυξανόμενου
οικονομικού ανταγωνισμού σε παγκόσμιο επίπεδο και να απαλλαγούν από τα βαρίδια
που τους περιορίζουν τον αναπτυξιακό δυναμισμό και τους στερούν την αναγκαία
ευελιξία, η οποία είναι απαραίτητη προκειμένου να αντιδρούν επιτυχώς στις
όποιες προκλήσεις του διεθνούς ανταγωνισμού. Ο κόσμος δεν είναι πλέον αυτός που
ήταν όταν σχεδιάστηκε η Ευρ. Ένωση. Τότε υπήρχαν εκτός Ευρώπης, ως μεγάλες
οικονομικές δυνάμεις, μόνον οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία. Σήμερα η Κίνα διεκδικεί για
το κοντινό μέλλον την πρωτιά από τις ΗΠΑ και επαρκώς αιτιολογημένες φιλοδοξίες
για σημαντικό μερίδιο στην παγκόσμια πίτα προβάλλουν η Βραζιλία, η Ινδία, η
Ρωσσία, ενώ στην Ευρώπη έχει γιγαντωθεί η Γερμανία, η οποία ασφυκτιά στο
ευρωπαϊκό της κοστούμι. Η Αγγλία (ακόμη και μετά μια ενδεχόμενη
ανεξαρτητοποίηση της Σκωτίας) και η Γαλλία προβλέπεται να παραμείνουν μεταξύ
των κορυφαίων οικονομικών δυνάμεων στο διεθνές σκηνικό όπως και η Ιαπωνία.
Ακόμη και η φαινομενικά μεσαίου μεγέθους, λόγω έκτασης και πληθυσμού, Ολλανδία
βρίσκεται μεταξύ των πρωταγωνιστών του διεθνούς εμπορίου κατέχοντας την 7η
θέση στις εξαγωγές παγκοσμίως (2011), σε καλύτερη θέση από την Ιταλία (8η),
τη Ρωσσία (9η) και το Ην. Βασίλειο (10ο). Αντίστοιχα
υπολογίσιμη είναι η Νότ. Κορέα ευρισκόμενη στην 6η θέση. Για λόγους
σύγκρισης αναφέρεται ότι η Ελλάς κατέχει την 65η θέση.
Επιμήκυνση του βίου της ευρωζώνης με ριζικές αλλαγές
οικοδόμημα, με την προϋπόθεση ότι θα συνεχίσει να αποφέρει μεγάλα οφέλη στις
ηγετικές δυνάμεις της ευρωζώνης (Γερμανία, Γαλλία, Ολλανδία), ενδέχεται να
επιχειρηθούν ριζικές μεταβολές με βαθιές τομές, ώστε να αποφευχθεί προσωρινά ο
κίνδυνος που κρύβει πάντα μια μοναχική πορεία στο διεθνή οικονομικό στίβο για
ισχυρές χώρες που θέλουν να κάνουν πρωταθλητισμό. Τέτοιου είδους ριζικές
μεταβολές θα είχαν επιπτώσεις στη δημοσιονομική ανεξαρτησία των χωρών-μελών και
πιθανότατα στην εθνική τους κυριαρχία, εφόσον θα ήταν αναγκαίο να εκχωρηθούν
εθνικές αρμοδιότητες σε νέους ευρωπαϊκούς θεσμούς με απόλυτο έλεγχο σε
συγκεκριμένους οικονομικούς τομείς. Είναι όμως σχεδόν βέβαιο, ότι μια τέτοια
προσπάθεια θα έριχνε νερό στο μύλο των επιχειρημάτων του Ην. Βασιλείου, το
οποίο ενδεχομένως να έπειθε και άλλες χώρες να αντισταθούν (με δεδομένο το
προηγούμενο του ναυαγίου των δημοψηφισμάτων για το «ευρωπαϊκό σύνταγμα», που
είχαν προσπαθήσει κάποιοι να επιβάλλουν) με πιθανή συνέπεια ένα βαθύ ρήγμα
τουλάχιστον μεταξύ των χωρών της ευρωζώνης και των εκτός ευρωζώνης χωρών της
Ευρ. Ένωσης. Επίσης δεν είναι
σίγουρο, ότι οι όποιες ριζικές αλλαγές, που ενδεχομένως θα προταθούν, θα
κριθούν κατάλληλες και αποτελεσματικές και θα πείσουν για την αναγκαιότητά
τους. Σε μια κλονισμένη (αν όχι διχασμένη) Ευρώπη των 28 (μετά την αναμενόμενη
ένταξη της Κροατίας στην Ευρ. Ένωση τον Ιούλιο 2013), με το κλίμα φορτισμένο
λόγω της ύφεσης και της συνακόλουθης ανεργίας και εν μέσω αυστηρών
δημοσιονομικών μέτρων είναι μάλλον άσχημη στιγμή να επιχειρηθούν τόσο βαθιές
τομές χωρίς να υπάρχει σαφής βεβαιότητα ότι αυτές θα φέρουν τα επιθυμητά
αποτελέσματα. Ως εκ τούτου, η λύση αυτή φαίνεται να έχει τις λιγότερες
πιθανότητες, παρά το γεγονός ότι μέχρι τώρα η Ευρ. Ένωση έχει διακριθεί στο να
καταλήγει σε συμβιβαστικές μεσαίες λύσεις που ικανοποιούν όσο το δυνατόν
περισσότερα κράτη-μέλη. Τα όποια πρόσφατα μέτρα ελήφθησαν για τη διάσωση της
ευρωζώνης και οι σχετικοί πανηγυρισμοί δεν ξεγελούν και δεν αλλάζουν την
πραγματικότητα, ότι δηλαδή με αυτά απλά κάποιοι κέρδισαν χρόνο μέχρις ότου η
παγκόσμια οικονομική κατάσταση πάψει να καλύπτεται από τη σημερινή ομίχλη.
Διάσπαση της ευρωζώνης
περισσότερες πιθανότητες ως επιλογή δεδομένου ότι, ασχέτως του είδους της
διάσπασης, μπορεί να εμφανισθεί ως μια συμβιβαστική λύση και να χαιρετιστεί
μάλιστα και ως ακόμη μια επιτυχία με το σκεπτικό, ότι το όποιο διαζύγιο θα
είναι συναινετικό και όλοι θα είναι ευχαριστημένοι -και αυτοί που θα φύγουν και
αυτοί που θα παραμείνουν- ασχέτως του ποίοι θα φύγουν και ποίοι θα μείνουν.
Σημαντικό σε μια τέτοια εκδοχή είναι το πώς θα συνεχίσουν αυτοί που θα φύγουν.
Ήδη έχουν μελετηθεί δύο πιθανές εκδοχές για την ενδεχόμενη διάσπαση της
ευρωζώνης.
την Κύπρο και την Ελλάδα. Το σκεπτικό είναι απλό και λογικό. Όποιος δεν μπορεί
να τρέξει άλλο εγκαταλείπει. Σε μια τέτοια περίπτωση είναι καταρχήν εξεταστέο
τί έκταση θα πάρει η διάσπαση, δηλαδή πόσοι είναι αυτοί που δεν αντέχουν άλλο. Αν
είναι να αποτραπεί η αναγκαστική αποχώρηση μόνο της Κύπρου ή της Ελλάδος, το
κόστος διάσωσης αξίζει τον κόπο, εφόσον δεν θα διακινδυνεύσει ολόκληρο το
ευρωπαϊκό νομισματικό οικοδόμημα, διότι τα μεγέθη είναι μικρά και μπορούν να
καλυφθούν, οπότε δεν υφίσταται ζήτημα. Άλλο πράγμα βέβαια η γερμανική απληστία,
που όποτε μπορεί επιχειρεί να βγάλει και από τη μύγα ξύγκι, όπως δείχνει και η
τρέχουσα γερμανική «αλληλεγγύη» στην Κύπρο. Άρα το θέμα αφορά τουλάχιστον 2-3
χώρες μεταξύ των οποίων τουλάχιστον μια μεγάλη (Ιταλία ή Ισπανία). Στη συνέχεια
είναι εξεταστέο τί κόστος (οικονομικό και μη) θα είχε η αποσύνδεση τόσο για
τους μεν όσο και για τους δε. Πρόσθετα, θα πρέπει να μελετηθεί τί επιπτώσεις
μπορεί να έχει μια τέτοια διάσπαση στο μέλλον της ίδιας της Ευρ. Ένωσης. Κατά
περίπτωση οι επιπτώσεις θα έχουν διαφορετικό ειδικό βάρος. Διαφορετικό θα είναι
να φύγει η Ελλάδα, η Πορτογαλία, η Ιρλανδία και η Κύπρος από το να φύγει η
Ελλάδα, η Ιταλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Κύπρος.
πρώτη τη Γερμανία και εταίρους τη Γαλλία, την Ολλανδία, την Αυστρία και τη
Φινλανδία. Οι χώρες αυτές αποχωρώντας από την ευρωζώνη θα άφηναν μια καλή
«κληρονομιά», ένα νόμισμα με καλό όνομα, στους πρώην εταίρους τους (ώστε με
δεδομένο ότι όλοι θα εξακολουθούν να κολυμπούν στην ίδια λίμνη να τους
εξασφάλιζαν μια καλή βάση για ένα αισιόδοξο αύριο, παρά την υποτίμηση που θα
ήταν αναγκαία να πραγματοποιηθεί) και θα στεγάζονταν κάτω από ένα νέο ισχυρό
νόμισμα επιπέδου ελαφρώς ισχυρότερου του σημερινού ευρώ. Έτσι θα μπορούσε να
συντηρηθεί μια εταιρική σχέση μεταξύ των δύο ομάδων αποτελουμένων από πρώην
εταίρους ισχυροποιημένη ενδεχομένως από μία σταθερή ισοτιμία μεταξύ του ευρώ
και του νέου ισχυρότερου νομίσματος των οικονομικώς ισχυροτέρων χωρών. Κατ’
αυτόν τον τρόπο το τρένο της Ευρ. Ένωσης θα συνέχιζε το ταξίδι του, αλλά θα
υπήρχαν άλλα βαγόνια για τους μεν και άλλα για τους δε. Υπέρ της αποχώρησης από
το ευρώ των ισχυροτέρων οικονομικώς χωρών τάχθηκαν σε σχετική εκδήλωση της
δεξαμενής σκέψης «Notre
Europe», που έγινε τον Ιανουάριο 2013
στις Βρυξέλλες, πέντε μη ευρωσκεπτικιστές Ευρωπαίοι οικονομολόγοι, οι οποίοι
όμως δεν πήραν θέση όσον αφορά την επιλογή ενός νέου νομίσματος ή την υιοθέτηση
εθνικών νομισμάτων από αυτές.
Διάλυση της Ευρ. Ένωσης
περιέχουν τον κίνδυνο να παρασύρουν με τη διάλυση της ευρωζώνης ολόκληρο το
«ευρωπαϊκό σπίτι». Με δεδομένη την οικονομική και κοινωνική καταστροφή που έχει
επέλθει στις οικονομίες των μεσογειακών χωρών της ζώνης του ευρώ και όχι μόνο,
μια επίσημη διάλυση της ευρωζώνης θα έδινε ουσιαστικά το σύνθημα: «Τους ζυγούς
λύσατε»! Θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι αδύνατο, στην όποια εθνική
κυβέρνηση από τις χώρες που έπαθαν τα μύρια όσα, με πρώτη την Ελλάδα, να
αντισταθεί στην πιθανή κοινωνική πίεση για ανατροπή των στρεβλώσεων που έχει
επιβάλει η Ευρ. Ένωση στη λειτουργία των οικονομιών τους. Το τέλος για τα
καρτέλ των σούπερ-μάρκετς και τις φθηνές εισαγωγές γεωργικών και κτηνοτροφικών
προϊόντων από το εξωτερικό και ευρύτερα της έλλειψης κρατικής προστασίας της
εγχώριας παραγωγής και των καταναλωτών θα ήταν αυτόματο. Τυχόν υποστηρικτές της
Ευρ. Ένωσης δεν θα είχαν κανένα ηθικό έρεισμα να υποστηρίξουν μηχανισμούς που
βύθισαν τη χώρα στην ύφεση, εξαθλίωσαν μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού της,
δημιούργησαν στρατιές ανέργων και έστειλαν στη μετανάστευση χιλιάδες νέους
επιστήμονες, επιτρέποντας από την άλλη μεριά σε ξένους μετανάστες, υπό την
προστασία μηχανισμών της Ευρ. Ένωσης, να εγκατασταθούν στις χώρες-μέλη και να
δημιουργήσουν πρόσθετα προβλήματα στις ντόπιες κοινωνίες (εγκληματικότητα,
προβλήματα υγείας, ελλείμματα στα κοινωνικά ταμεία κ. ά.). Ως εκ τούτου
θεωρείται βέβαιο, ότι εφόσον παύσει να υπάρχει για τον κόσμο η αιτία που είχε
«αγαπηθεί» η Ευρ. Ένωση, δηλ. η προσδοκία γρήγορου πλουτισμού, θα καταρρεύσει ο
μύθος της προπαγάνδας και της παραπληροφόρησης, που μετέτρεψε ελεύθερους
ανθρώπους σε κοπάδια καταναλωτών, οι οποίοι αφέθηκαν να χτίσουν όνειρα πάνω σε
άμμο.
Επιμήκυνση του βίου της Ευρ. Ένωση με μετατροπές
ευρώ, μπορεί να αποτελέσει η προσωρινή επιβίωση της Ευρ. Ένωσης με μετατροπές,
που θα έχουν να κάνουν όχι μόνο με
τα συμβαίνοντα στο εσωτερικό της, αλλά, κυρίως, με τις παγκόσμιες εξελίξεις
όσον αφορά πρωτίστως τον διεθνή ανταγωνισμό από τις απελευθερωμένες οικονομίες,
που στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης αξιοποίησαν συγκριτικά τους πλεονεκτήματα.
Συνεπώς, όποια λύση και να προτιμηθεί όσον αφορά το ευρώ, οι συνέπειες στη
λειτουργία της Ευρ. Ένωσης θα είναι άμεσα αισθητές, εφόσον θα επηρεάσουν έντονα
τις σχέσεις με τους εμπορικούς της εταίρους. Το εργατικό κόστος ως βασικό
στοιχείο παίζει όλο και πιο βαρύνοντα ρόλο στη διεθνή ανταγωνιστικότητα και
θεωρείται σχεδόν βέβαιο, ότι σε λίγα χρόνια η Ευρ. Ένωση θα καταφύγει σε
περιοριστικά μέτρα όσον αφορά τις εισαγωγές της. Με πρώτο βιολί στην Ευρ. Ένωση
σήμερα τη Γερμανία, τα προϊόντα της οποίας εξαρτώνται κατά ένα 70% από ζήτηση
του εξωτερικού, δεν έχουν ακόμη εκφραστεί επισήμως προχωρημένες σκέψεις για
λήψη προστατευτικών μέτρων μονομερώς εκ μέρους της Ευρ. Ένωσης. Όταν το
πρόβλημα κτυπήσει και την πόρτα της Γερμανίας (εκτιμάται ότι αυτό δεν θα αργήσει
να συμβεί) θα καταστεί αναγκαίο να αλλάξει το σκεπτικό των διοικούντων το
«ευρωπαϊκό σπίτι» προκειμένου αυτό να μπορέσει να επιβιώσει. Η συμφωνία
ελευθέρου εμπορίου μεταξύ Ευρ. Ένωσης και ΗΠΑ που διαγράφεται στον ορίζοντα
είναι ένα πρώτο βήμα συντονισμού και κοινής αμυντικής συσπείρωσης έναντι των
εκτός του παραδοσιακού ευρωατλαντικού συνασπισμού ευρισκομένων δυνάμεων, που
αναδύθηκαν στον παγκόσμιο οικονομικό στίβο τις πολύ πρόσφατες δεκαετίες.
Διάσπαση της Ευρ. Ένωσης
πιο πιθανές εξελίξεις που μπορούν να συμβούν. Το Ην. Βασίλειο έχει περάσει από
την απλή ενοχλητική ρητορική σε προχωρημένες σκέψεις, τις οποίες κάνει πλέον
φωναχτά. Έχει ήδη αναφερθεί το 2017 ως πιθανή ημερομηνία δημοψηφίσματος για να
αποφασίσει αν θα παραμείνει ή θα εγκαταλείψει την Ευρ. Ένωση. Αντίστοιχο
σκεπτικισμό εκτιμάται ότι θα εκδηλώσουν και άλλες χώρες του Βορρά με
πιθανότερες τις Δανία, Ιρλανδία, Φινλανδία, ενώ οι εξελίξεις στην τρέχουσα
κρίση που πλήττει την Ιταλία και την Ισπανία είναι απρόβλεπτες. Η Ισπανία με
σημαντικά οφέλη από τα κοινοτικά Ταμεία και αντικειμενικά πιο συντηρητική
εκτιμάται, ότι μόνο με ένα εξαιρετικά κακό σενάριο σε σχέση με το ευρώ θα
αποφάσιζε την ολική ρήξη, όμως η Ιταλία στέκεται πιο καλά στα πόδια της ως οικονομία
και θα έπαιρνε πιο εύκολα μια απόφαση για να συνεχίσει μόνη εκτός Ευρ. Ένωσης.
Υπάρχει άλλωστε πιο πρόσφορη πολιτική υποδομή στην Ιταλία, όπως έδειξαν και οι
βουλευτικές εκλογές του Φεβρουαρίου 2013, ενώ στην Ισπανία είναι σχεδόν
ανύπαρκτη η αριστερή πολιτική σκέψη που θα προτείνει ολική ρήξη. Η Ισπανία, πιο
εύκολα, μπορεί ως θύμα της κρίσης του ευρώ να πληρώσει την ύφεση και την
ανεργία με την απόσχιση της Καταλονίας ή και της Χώρας των Βάσκων και η
διάσπαση να είναι εσωτερική και όχι σε σχέση με την Ευρ. Ένωση. Διάσπαση της
Ευρ. Ένωσης μπορεί ακόμη να προκληθεί με πρωτοβουλία των οικονομικά ισχυρών
χωρών-μελών προκειμένου αυτές να προχωρήσουν σε επόμενη φάση στη δημιουργία
μιας νέας ένωσης συμφερόντων, που θα διευκόλυνε και την υιοθέτηση ενός νέου νομίσματος
από αυτές.
οι εθνικές λύσεις προβάλλουν ως
μονόδρομος ακόμα και αν δοθεί κάποια επιμήκυνση όσον αφορά τον οριστικό
τερματισμό ύπαρξης της ευρωζώνης. Η Ευρ. Ένωση στα τόσα χρόνια ύπαρξής της δεν
κατάφερε να πείσει και δεν δικαιολόγησε την ευφορία και την αισιοδοξία που
διάχυτη άνοιγε δρόμους για νέες εντάξεις κρατών όσο καιρό δεν υπήρχαν βοριάδες
και καταιγίδες. Με καλό καιρό και κατηφόρα η πορεία συνεχιζόταν ανέμελα. Ο 21ος
αιώνας έβαλε όμως δύσκολα και οι Ευρωπαίοι πολίτες, ασχέτως εθνικότητας,
άρχισαν να βλέπουν με πιο κριτικό μάτι τα καμώματα της Ευρ. Ένωσης, η οποία
εξελίχθηκε σε έναν γραφειοκρατικό στενοκέφαλο γίγαντα που κοστίζει όλο και
περισσότερα χρήματα και έχει απομακρυνθεί με ταχύ ρυθμό από τις δημοκρατικές
αρχές που τόσο έντονα είχε η ίδια επί δεκαετίες διαφημίσει. Η σημερινή Γερμανία δρα εντός της Ευρ. Ένωσης όπως
η Σοβ. Ένωση εντός του διαλυθέντος Ανατολικού Μπλοκ και το Βερολίνο έχει
υποκαταστήσει τις Βρυξέλλες ως κέντρο αποφάσεων.
οποία με ανταγωνιστικές αδυναμίες επιθυμεί να προσελκύσει ξένες επενδύσεις τα
πλεονεκτήματα της επερχόμενης εθνικής λύσης είναι ιδιαίτερα σημαντικά.
Παρέχοντας δασμολογική προστασία μπορούν ευκολότερα να βρεθούν επενδυτές τόσο
από το εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό. Η ελληνική παραγωγή χρειάζεται προστασία
όσο ποτέ άλλοτε. Δεμένη χειροπόδαρα από τους κοινοτικούς περιορισμούς η Ελλάς
μετατράπηκε σε ξέφραγο αμπέλι που εισάγει κάθε είδους προϊόντα, βιομηχανικά και
αγροτικά, τόσο από χώρες προηγμένης τεχνολογίας όσο και από χώρες χαμηλού
κόστους εργασίας. Η έλλειψη δυνατότητας να ανταγωνιστούν τα φθηνά εισαγόμενα
φρούτα και λαχανικά από τη Βόρ. Αφρική, τη Λατινική Αμερική, την Τουρκία, αλλά
και τη μεσογειακή Ευρώπη οδήγησε πλήθος Ελλήνων καλλιεργητών στο να
εγκαταλείψουν τα χωράφια τους και να αναζητήσουν την τύχη τους στην Αθήνα και
στα άλλα αστικά κέντρα ως πωλητές επίσης εισαγομένων ενδυμάτων, υποδημάτων και
άλλων καταναλωτικών προϊόντων, συμμετέχοντας έτσι στη διατήρηση του εμπορικού
μας ελλείμματος στα ύψη και τροφοδοτώντας τον φαύλο κύκλο που οδήγησε την
Ελλάδα στην πτώχευση. Η Ελλάδα εκτιμάται ότι απελευθερωμένη από
τους κάθε είδους κοινοτικούς περιορισμούς και ακολουθώντας μία πολιτική
υπεράσπισης κατά προτεραιότητα των δικών της συμφερόντων θα βρει γρήγορα το
δρόμο της και θα επανέλθει σε μακροχρόνια πορεία δυναμικής ανάπτυξης.

Γενικά θέματα
Ο Τραμπ στη Χώρα των Θαυμάτων: Μια Εξωτερική Πολιτική Μέσα από τον Παραμορφωτικό Καθρέφτη
Ο Τραμπ δεν ανέτρεψε μόνο την εσωτερική πολιτική τάξη των ΗΠΑ! Ταρακούνησε και το διεθνές σύστημα με ανάλογη ένταση.

Γράφει ο Ευριπίδης Λ. Ευρυβιάδης*
Αναλύοντας τη εξωτερική πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ, βρισκόμαστε σε ένα ολοένα και πιο “παράξενο” τοπίο, που μοιάζει να ξεπηδά απευθείας από τις σελίδες του μυθιστορήματος «Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων» του Λιούις Κάρολ.
Όπως η Αλίκη που περνά σ’ έναν κόσμο όπου οι κανόνες είναι ρευστοί, ο χρόνος κινείται προς τα πίσω και η εξουσία ασκείται με αινίγματα και θεάματα, έτσι και η προεδρία Τραμπ αναποδογυρίζει την παραδοσιακή διπλωματία. Δεν πρόκειται όμως για όνειρο· είναι η πραγματική αρένα όπου η παγκόσμια σταθερότητα, οι συμμαχίες και τα οικονομικά συστήματα διακυβεύονται.
Ο Τραμπ δεν ανέτρεψε μόνο την εσωτερική πολιτική τάξη των ΗΠΑ· ταρακούνησε και το διεθνές σύστημα με ανάλογη ένταση. Και ενώ οι επικριτές του ειρωνεύονται τις μεθόδους του, υπάρχει μια ιδιότυπη λογική πίσω από αυτές. Όπως στη «Χώρα των Θαυμάτων», όπου το παράλογο υπακούει στους δικούς του εσωτερικούς κανόνες, έτσι και η εξωτερική πολιτική του Τραμπ έχει δομή. Απλώς υπακούει σε διαφορετική γραμματική: συναλλακτική και όχι σχεσιακή, άμεση και όχι στρατηγική, εντυπωσιακή αντί λεπτοδουλεμένη.
Σκεφτείτε την διαταγή της Βασίλισσας στη «Χώρα των Θαυμάτων»: «Να τους κοπεί το κεφάλι!» και συγκρίνετέ τη με διπλωματικές αποφάσεις του Τραμπ. Η αποχώρησή του από τη συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν στην πρώτη του θητεία αντήχησε στη Μέση Ανατολή και στην ΕΕ σαν μια αποκεφαλιστική επίθεση στην πολυμερή διπλωματία, ενισχύοντας ακραία στοιχεία και αποσταθεροποιώντας συμμάχους. Κι όμως, σε μια απρόσμενη εξέλιξη, η κυβέρνησή του ανακοίνωσε πρόσφατα απευθείας διαπραγματεύσεις υψηλού επιπέδου με το Ιράν, μια απρόβλεπτη αλλά ευπρόσδεκτη μεταστροφή που υποδηλώνει αναπροσαρμογή της προηγούμενης θέσης του. Το ίδιο εντυπωσιακό είναι πως, όπως φαίνεται, το Ισραήλ έμεινε πλήρως στο σκοτάδι για αυτή την κίνηση, στοιχείο ιδιαίτερα αποκαλυπτικό. Όπως και στη «Χώρα των Θαυμάτων», η αντίφαση ίσως κρύβει μια βαθύτερη, έστω ανορθόδοξη, λογική. Αυτή η αντίφαση ισχύει κατά παρασάγγας και στην περίπτωση του ΝΑΤΟ και της λεγόμενης «ρήτρας αυτόματης αλληλεγγύης» του Άθρου 5 του νατοϊκού καταστατικού. Ισχύει ή δεν ισχύει;
Ο Πρόεδρος Τραμπ έχει προτείνει ένα θεαματικό σχέδιο για τη Γάζα – το λεγόμενο «Γάζα ριβιέρα», παρακάμπτοντας την παραδοσιακή διπλωματία, πιέζοντας περιφερειακούς παίκτες να ευθυγραμμιστούν, αλλιώς θα περιθωριοποιηθούν. Όπως τα χαοτικά διατάγματα στη «Χώρα των Θαυμάτων», έτσι κι αυτές οι κινήσεις προκαλούν σύγχυση όσο και διασαφήνιση.
Η αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ από τον Ντόναλντ Τραμπ κατά την πρώτη του θητεία ανέτρεψε δεκαετίες αμερικανικής πολιτικής ισορροπίας στη Μέση Ανατολή. Στη δεύτερη θητεία του, αυτή η προσέγγιση όχι μόνο συνεχίστηκε αλλά εντάθηκε. Ο ρυθμός με τον οποίο εκδίδει εκτελεστικά διατάγματα — περισσότερα από κάθε σύγχρονο πρόεδρο σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, αντικατοπτρίζει μια διακυβέρνηση χωρίς φρένο, όπου η ταχύτητα υπερισχύει της μελέτης και της σταθερότητας. Όπως σε ένα αλλοπρόσαλλο παιχνίδι, οι κανόνες αλλάζουν συνεχώς και οι «μπάλες» της εξωτερικής πολιτικής δεν σταματούν ποτέ να κινούνται και να συγκρούονται.
Αυτή η αστάθεια, που συχνά συγχέει φίλους και αντιπάλους, δεν είναι απαραίτητα τυχαία. Όπως και στη «Χώρα των Θαυμάτων» όπου το παράλογο υπακούει σε μια εσωτερική λογική, η πολιτική Τραμπ φέρει τη δική της συνεκτικότητα, έστω κι αν έρχεται σε ρήξη με παραδοσιακές πρακτικές και κανόνες της διεθνούς διπλωματίας.
Οι δηλώσεις περί ενσωμάτωσης του Καναδά ως της 51ης πολιτείας των ΗΠΑ, οι αναθερμασμένες φιλοδοξίες για την αγορά της Γροιλανδίας, το ανανεωμένο στρατηγικό ενδιαφέρον για τον έλεγχο της Διώρυγας του Παναμά, καθώς και η επιβολή δασμών σε συμμάχους και αντιπάλους, διαμορφώνουν μια οπτική του κόσμου που θυμίζει το επιτραπέζιο παιχνίδι της Μονόπολης , όπου οι χώρες αντιμετωπίζονται ως ιδιοκτησίες προς αγορά, ανταλλαγή ή τιμωρία, κατά το δοκούν. Η εμπορική πολιτική μοιάζει πλέον με παρτίδα στρατηγικής, με συνεχείς εναλλαγές θέσεων και κανόνων. Η Συμφωνία ΗΠΑ–Μεξικού–Καναδά (USMCA), που στην πρώτη του θητεία ο Τραμπ την είχε παρουσιάσει ως νίκη του ελεύθερου εμπορίου, σήμερα χαρακτηρίζεται «φρικτή συμφωνία» από τον ίδιο τον Τραμπ που την υπέγραψε.
Ακόμα κι η Χώρα των Θαυμάτων έχει τη δική της λογική. Ο κόσμος του Τραμπ διέπεται από το δόγμα της καταστροφικής (;) ανατροπής: αν τα θεσμικά όργανα αντιστέκονται, σπάσ’ τα· αν οι σύμμαχοι διστάζουν, απείλησέ τους· αν οι συμφωνίες δεν είναι τέλειες, ακύρωσέ τες ή αποχώρησε από αυτές. Η συναλλακτική προσέγγιση του Τραμπ , επηρεασμένη από τη φιλοσοφία του βιβλίου του «Η Τέχνη της Συμφωνίας» (The Art of the Deal, 1987) ξανασχεδιάζει τη διπλωματία ως μια αλληλουχία μηδενικού αθροίσματος και όχι ως πολυμερή διαπραγμάτευση που όλοι βγαίνουν κερδισμένοι. Η διπλωματία δεν είναι υφαντό αμοιβαίων συμφερόντων, αλλά στην αντίληψη Τραμπ, ένας ισολογισμός κερδών και ζημιών. Όμως οι διεθνείς σχέσεις δεν μπορεί να είναι εμπορικές συναλλαγές ή αγοραπωλησίες ακινήτων.
Δεν λειτουργούν με όρους μηδενικού αθροίσματος, αλλά αμοιβαίου οφέλους. Αν κάθε χώρα φωνάζει «πρώτα η δική μου», τότε η διεθνής διπλωματία καταρρέει σε κατάσταση εντροπίας, όπου η απροβλεψιμότητα διαβρώνει τη θεσμική τάξη και τη σταθερότητα.
Στην ιστορία του Κάρολ, η Αλίκη συναντά την Κάμπια και τη ρωτά: «Ποία είσαι εσύ;». Η εξωτερική πολιτική του Τραμπ θέτει το ίδιο ερώτημα σε συμμάχους, αντιπάλους και στις ίδιες τις ΗΠΑ. Το μήνυμα είναι σαφές: προσαρμοστείτε ή περιθωριοποιηθείτε. Και υπάρχει λογική σε αυτή την προσέγγιση. Είναι βαθιά εθνικιστική, δύσπιστη απέναντι στις συμμαχίες, προσηλωμένη στην εθνική κυριαρχία. Η λογική όμως δεν είναι στρατηγική.
Το άνοιγμα πολλαπλών κρίσεων – από εσωτερικά μέτωπα που συχνά αντανακλώνται και στην εξωτερική πολιτική, μέχρι τον εμπορικό πόλεμο με την Κίνα, την επαναχάραξη της πολιτικής για τη Μέση Ανατολή, τις απειλές προς το ΝΑΤΟ και τη ΕΕ, τη στάση απέναντι στον Πούτιν που ισορροπεί μεταξύ θαυμασμού και καιροσκοπισμού, και την απροκάλυπτα συναλλακτική προσέγγιση προς την Ουκρανία – έχουν αποσταθεροποιήσει περαιτέρω τους συμμάχους των ΗΠΑ που αναζητούν σαφήνεια στις δεσμεύσεις ασφαλείας των ΗΠΑ. Δημιουργούν, απροβλεψιμότητα, κενά και δυσπιστία.
Τελικά, το ταξίδι της Αλίκης στη «Χώρα των Θαυμάτων» δεν ήταν απλώς παράλογο· ήταν μια δοκιμασία ταυτότητας, θάρρους και διαύγειας. Κατά ανάλογο τρόπο, η εξωτερική πολιτική του Τραμπ απαιτεί κατανόηση της εσωτερικής της λογικής και ετοιμότητα είτε για αντίδραση είτε για προσαρμογή. Μπορεί να μοιάζει παράλογη — ίσως και επικίνδυνη — αλλά δεν είναι προϊόν τύχης. Είναι μια συνειδητή ρήξη με τους κανόνες του παρελθόντος, μέσα από το παραμορφωτικό κάτοπτρο της αμερικανικής ισχύος.
Είτε αυτό το ταξίδι οδηγήσει σε ανανέωση είτε σε οπισθοχώρηση, ένα είναι βέβαιο: ο τραμπισμός ήρθε για να μείνει, με ή χωρίς τον Τραμπ. Στη «Χώρα των Θαυμάτων» του Τραμπ, να περιμένετε το αναπάντεχο. Και να θυμάστε: ο Γάτος του Τσέσαϊρ στη «Χώρα των Θαυμάτων», είχε πάντα το τελευταίο χαμόγελο: ένα χαμόγελο που συχνά έμενε, ακόμη κι όταν όλα τα άλλα είχαν χαθεί.
*Πρέσβης (ε.τ.) τέως πρέσβης στις ΗΠΑ και Ύπατος Αρμοστής στο Λονδίνο
Ανώτερος Συνεργάτης, Κυπριακό Κέντρο Ευρωπαϊκών και Διεθνών Σχέσεων
Γενικά θέματα
Αμερικανικοί δασμοί και συμφωνία ΕΕ-Κίνα! Η νιοστή βλακεία των Ευρωπαίων;
Ένα άλλο harakiri της ΕΕ θα είναι εξαιρετικά βαρύ για τους κοινοτικούς λαούς.

Γράφει ο Κρεσέντζιο Σαντζίλιο
Όπως ξέρουμε, ο Τραμπ επέβαλε σημαντικούς δασμούς σε πολλά προϊόντα που οι ΗΠΑ εισάγουν από Ευρώπη και Ασία, κυρίως, αλλά και από άλλες χώρες της αμερικανικής ηπείρου.
Και όλοι θα θυμούνται τις εικόνες που έδειξαν οι τηλεοράσεις όλου του κόσμου με τον Αμερικανό πρόεδρο να επιδεικνύει ποικιλοτρόπως δημόσια τη «ταμπέλα» με ντους διαφορετικού ύψους δασμούς για κάθε χώρα, ένα είδος δημόσιας κήρυξης οικονομικού πολέμου προς εκείνες τις χώρες με τις οποίες το ισοζύγιο για τις ΗΠΑ είναι παθητικό, κάτι που ο Τραμπ επιδιώκει να διορθώσει μετατρέποντας το σε θετικό ή τουλάχιστον ισότιμο.
Από τότε βέβαια διάφορες υπήρξαν οι π0αλινωδίες του tycoon με μειώσεις δασμών, πάγωμα δασμών, αλλά και με σοβαρές αυξήσεις, ειδικά με τη Κίνα που είχε αντιδράσει με ανταπόδοση αυξήσεων.
Σήμερα ωστόσο δεν μπορούμε να πούμε πώς θα τελειώσει αυτή η «ιστορία αγρίων» την οποία ο Τραμπ άνοιξε με το έμπα της προεδρίας του και ποια θα είναι η συνέχεια στη παγκόσμια οικονομικο-εμπορική διαμάχη, προπαντός σε σχέση με την ΕΕ, στους κόλπους της οποίας ήδη υφέρπει η διχόνοια, και πάνω απ όλα με τη Κίνα την οποία οι περισσότεροι βλέπουν ως τη πιο επικίνδυνη απειλή να «καταβροχθίσει» τις δυτικές οικονομίες.
Παραινετικά πρέπει να αναγνωρίσουμε πως για τον Τραμπ η προεδρία του βρέθηκε (και βρίσκεται όπλο και πιο έντονα) μπροστά σε τρεις προκλήσεις που εξίσου με μεγάλα ποσοστά βλάπτουν τις ΗΠΑ και παράλληλα αποτελούν υπαρξιακή απειλή βαθιάς ύφεσης στα οικονομικά τους και κατά συνέπεια και στα στρατιωτικο-στρατηγικά δρώμενα της χώρας ανά τον κόσμο, τα οποία για τον Τραμπ έφτασαν σε υπερβολικό βαθμό έκτασης και επομένως δυσκολίας οικονομικής διαχείρισης χωρίς ανάλογο όφελος.
Η μια αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία, έναn πόλεμο τον οποίο ο Τραμπ ευθαρσώς χαρακτήρισε πως «δεν είναι δικός μου», αλλά του ξεκούτη Biden, και τον οποίο θέλει να «κλείσει» το συντομότερο, έχοντας οι ΗΠΑ κερδίσει όσα ήθελαν να κερδίσουν από οικονομική και στρατιωτική άποψη.
Οι άλλες δύο φυσικά αναφέρονται στον οικονομικό ανταγωνισμό με ΕΕ και Κίνα. Ο Τραμπ, γνωστός μεγαλοεπιχειρηματίας, εννοεί την αμερικανική «πρόοδο» ως κυρίως οικονομική και εμπορική επικράτηση, που φέρνει ευημερία στον λαό, επικράτηση όσο γίνεται σε μεγαλύτερη κλίμακα.
Για να πετύχει όμως αυτό το πρόγραμμα, το πρώτο μέλημα είναι να «ξεφορτωθεί» το βάρος του πολέμου στην Ουκρανία, το «βαρίδιο» θα λέγαμε καλύτερα, ώστε να έχει τα χέρια του λυμένα στη διαχείριση των αμερικανικών οικονομικών τα οποία, απ΄ ό,τι τι φαίνεται, δεν πάνε και τόσο καλά από άποψη ισοζυγίων με τις μεγάλες οικονομίες του κόσμου.
Έτσι φτάσαμε στη περίφημη «ταμπέλα», που προκάλεσε μαρμαρυγή σε όλο τον κόσμο, γι’ αυτό και εκείνο που μας ενδιαφέρει πρωτίστως είναι να δούμε ποια υπήρξε η αντίδραση της «χώρας» που ονομάζεται ΕΕ.
Μαθημένοι όπως είμαστε στις εκούσια λανθασμένες συμπεριφορές της κοινοτικής κυβέρνησης στα διεθνή δρώμενα, περιμέναμε μια «έξυπνη» αντίδρασή της προς τη ταμπέλα, για μια φορά τουλάχιστον στ η «ζωή» της!
Δυστυχώς πάλι απογοήτευση, πάλι αυτή η «κυβέρνηση» έδειξε πως είναι τελείως ανίκανη να ενεργήσει για το συμφέρον της Ένωσης.
Απευθύνθηκε αμέσως και προπαντός στη Κίνα με την οποία σκοπεύει να βρεθεί σε συνομιλίες με προοπτική μια «εμπορική συμφωνία» με… άρωμα αντι-Τραμπ. Η πανικόβλητη Ursula von der Layen, αλλά και πλήρως άσχετη αναφορικά με τα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ, «συνομίλησε» με τον Xi–Jinping νομίζοντας πως η Κίνα θα έρθει να σώσει την Ευρώπη!
Και σαν να μην έφτανε το «τρέξιμο» της von der Layen στο Πεκίνο, το ίδιο δεν μπόρεσε να μη κάνει (ποιος ξέρει; σε συμφωνία με τη Γερμανίδα ή αυτοβούλως;)και ο Ισπανός premier Pedro Sanchez ο οποίος για τρίτη φορά (μέσα σε τρία χρόνια!) επισκέφθηκε τον Κινέζο πρόεδρο για μια ¨περεταίρω σύσφιξη των σχέσεων» με την ΕΕ.
Και το πιο «ωραίο» πιο είναι; Ίσα-ίσα η Ισπανία είναι μια από τις χώρες της ΕΕ που έχει τις λιγότερες εξαγωγές στη Κίνα! Τρελά πράγματα και μυαλά από το ιερατείο των Βρυξελλών και τα κολλητήρια του.
Εν πάση περιπτώσει, δεν γίνεται να μη τεθεί το ερώτημα ποια ακριβώς έννοια είχε αυτή η απόπειρα των Κοινοτικών να συμμαχήσουν με τη Κίνα εναντίον του Τραμπ, κάτι που η ανάλυση των «αριθμών» θα πρέπει να αποκλείει παντελώς.
Και οι αριθμοί δυστυχώς δεν ψεύδονται και πανηγυρικά διαψεύδουν τους οικονομικούς «φωστήρες» της Ένωσης
Μόνο για το 2024 το ισοζύγιο ΕΕ-Κίνα υπήρξε απελπιστικά αρνητικό σχετικά με τη πρώτη: έναντι 213,3 δις εξαγωγών στη Κίνα η ΕΕ είχε 517,8 δις εισαγωγές από τη Κίνα, δηλαδή ένα έλλειμμα ούτε λίγο ούτε πολύ 304,5 δις!
Απεναντίας, με τις ΗΠΑ, εναντίον των οποίων η ΕΕ «σκέφτηκε»(!) να «συμμαχήσει» με τη Κίνα, οι εξαγωγές της ΕΕ ήταν της τάξης των 605,76 δις έναντι 370,19 δις εισαγωγών, δηλαδή με ένα πλεόνασμα 235,67 δις!
Ουσιαστικά – και νά ένα άλλο αρνητικό στοιχείο για την ΕΕ – το ευρωπαϊκό έλλειμμα με τη Κίνα είναι μεγαλύτερο απ’ εκείνο των ΗΠΑ πάλι προς τη Κίνα, που είναι 295,4 δις!
Και τί σημαίνουν όλα αυτά; Μάλλον ότι η ΕΕ σχεδιάζει να πάει να πέσει στου λύκου, μάλλον στου δράκου το στόμα. Και γιατί; Για να εκδικηθεί τον Τραμπ!
Η νιοστή βλακεία των Κοινοτικών κυβερνητών.
Ήδη η σχέση ΕΕ-Κίνας είναι βαθιά ανισόρροπη σε βάρος της ΕΕ. Μια άλλη «συμφωνία» θα την καλυτερεύσει με τη σημερινή πολιτική αντιπαλότητα που τους χωρίζει; Ασφαλώς όχι. Το πιο πιθανό είναι η ΕΕ «να τη πληρώσει» πάλι για να εκδικηθεί τον Τραμπ!
Η Γερμανία στα τελευταία χρόνια «έβαζε το χέρι της στη φωτιά» ως προς την «θετικότητα» των οικονομικών σχέσεων με τη Κίνα και τελικά όλα ήταν μια μεγάλη φούσκα και αποτραβήχτηκε στο καβούκι της.
Γεγονός είναι πως τα τελευταία 10 χρόνια οι εισαγωγές από τη Κίνα έχουν σχεδόν διπλασιαστεί, ενώ οι εξαγωγές στη Κίνα αυξήθηκαν μόνο 47%. Ως χρήμα, οι πρώτες πήγαν πάνω από 260 δις ευρώ ενώ οι δεύτερες μόνο περίπου 60 δις ευρώ. ‘Ένα έλλειμμα 173,3%!
Αντιθέτως, η κατάσταση με τις ΗΠΑ την ίδια περίοδο είναι σίγουρα ευνοϊκή για την ΕΕ (εξ ου και οι δασμοί του Τραμπ!). Το ευρωπαϊκό πλεόνασμα αυξήθηκε στα 90 δις ευρώ περίπου (+63%), οι εξαγωγές στις ΗΠΑ αυξήθηκαν 44%, ενώ οι εισαγωγές από τις ΗΠΑ μόνο 34%.
Το ότι ο Τραμπ επέβαλε δασμούς για να «ισοφαρίσει» το ελλιπές ισοζύγιο του «πείραξε» την ΕΕ, όπως και οι καθόλου κολακευτικές δηλώσεις από τον Λευκό Οίκο για τους Ευρωπαίους.
Αναμφίβολα το να έχεις πλεόνασμα είναι πλεονέκτημα.
Μπορεί ωστόσο να συμβεί εκείνος που υπόκειται σε έλλειμμα να πάψει κάποτε να το δέχεται (βλ. λ.χ.. Biden) , οπότε και η αντίδρασή του (βλ. λ.χ. Trump) μας ενοχλεί γιατί μας χαλάει τη «ζαχαρένια» του πλεονάσματος μας,
Γι’ αυτό και οι πιο ψύχραιμοι και σωστοί δεν συμφώνησαν καθόλου με την κοινοτική «εκδικητική¨ αντ’ επιβολή δασμών στις ΗΠΑ προκρίνοντας οι ίδιοι ως καλύτερη λύση προς το παρόν μια αναμονή για μια, στο κοντινό μέλλον, δυνατότητα γενικής διαπραγμάτευσης με «καθαρότερο μυαλό» για μια επίλυση προς όφελος όλων.
Άλλωστε το είδαμε κιόλας. Αυτοί είχαν δίκιο, γιατί ο ίδιος ο Τραμπ «πάγωσε» τους δασμούς του μάλλον με το σκεπτικό μιας πιο ψύχραιμης προσεχούς θεώρησης του θέματος και γενικής ικανοποίησης.
Με τη Κίνα όμως τα πράγματα δεν είναι ουδόλως έτσι και οι ίδιες οι Βρυξέλλες αναγκάστηκαν να ομολογήσουν πως η είσοδος στη κινέζικη αγορά δεν γίνεται επί ίσοις όροις: όντως ανέκαθεν η οικονομική πολιτική της Κίνας υπήρξε σοβαρά εχθρική προς το έστω ελάχιστο ευρωπαϊκό συμφέρον, με αθρόες πρακτικές dumping μέσω κρατικών επιδομάτων στις κινέζικες επιχειρήσεις ως μερική κάλυψη του κόστους παραγωγής, κάτι που δεν συμβαίνει στην ΕΕ.
Επιπλέον το κινέζικο κράτος σταθερά μερίμνησε στο να διατηρεί έναν στενό έλεγχο πάνω στη τιμή μετατροπής των νομισμάτων και να μένει συνέχεια ανταγωνιστική στις αγορές.
Εκτός αυτού, συνεχώς έθεσε φράγματα και εμπόδια στην είσοδο των ξένων εμπορευμάτων και κεφαλαίων, κάτι που ασφαλώς αντιστοιχεί σε έναν σιωπηρό υπερ-δασμό, αόρατο στα χαρτιά, αλλά στη πράξη επιζήμιο για την ΕΕ.
Τώρα μέλλει να δούμε πόσο ευέλικτα ή όχι θα ενεργήσουν οι κοινοτικοί οικονομικοί ταγοί σε σχέση με τις αμερικανικές απαιτήσεις, αλλά ,κυρίως μέσα στον κινέζικο οικονομικό λαβύρινθο ώστε «να μη πήγαν για μαλλί και βγήκαν κουρεμένοι», γιατί – κακά τα ψέματα – ως τώρα αυτοί οι «ειδήμονες» δεν έδειξαν καμία οικονομική ικανότητα και αρετή, οπότε όλα να τα περιμένεις απ΄ αυτούς!
Ένα άλλο harakiri της ΕΕ θα είναι εξαιρετικά βαρύ για τους κοινοτικούς λαούς.
Τα τελευταία νέα πάντως που μαθαίνουμε μας πληροφορούν πως ο Τραμπ έχει στο νου να μειώσει το ύψος των δασμών προς τις ευρωπαϊκές χώρες, όχι όμως αυτομάτως, αλλά μέσα από διαδικασία διαπραγματεύσεων.
Ακριβώς εκείνο που λέγαμε παραπάνω.
Κατά τα άλλα, η οικονομική ασχετοσύνη των κοινοτικών ταγών πρέπει μάλλον να είναι και η αιτία που μόλις χθες η Επιτροπή Νομικών Υποθέσεων της Ευρωβουλής απέρριψε το σχέδιο ReArm Europe που προέκρινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε κοινοτικό επίπεδο, Επομένως τα 800 δις έξοδα που ζητούσε εν μέσω τεράστιας οικονομικής κρίσης σίγουρα δεν είναι ένδειξη περίσκεψης και σύνεσης εκ μέρους της ‘αχρησρης και άφρονης προέδρου της Επιτροπής von der Layen και των σφουγγοκωλάριων της ανά πάσα διευθύνουσα κοινοτική επικράτεια.
Οπότε, για την ώρα πέφτουν στο κενό όλα τα επανεξοπλιστικά όνειρα. Για το μέλλον, βλέπουμε.
Θα αρχίσει πάλι τη κλάψα ο Ζελένσκι που περίμενε ποιος ξέρει πόσα άλλα όπλα για να μπορέσει να «ξεκάνει» όσους Ουκρανούς έμειναν ακόμη, αρκεί να πεθάνουν και Ρώσοι!.
Γενικά θέματα
Η «τελική πρόταση» του Τραμπ για την λήξη του πολέμου στην Ουκρανία – Ο Ζελένσκι θέλει να τον συναντήσει στην κηδεία του Πάπα

Πληθαίνουν τα δημοσιεύματα που παρουσιάζουν λεπτομέρειες της ειρηνευτικής πρότασης που προτείνει η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ για τη λήξη του πολέμου στην Ουκρανία.
Μετά την Washington Post, που αποκάλυψε ότι οι ΗΠΑ προτείνουν να αναγνωριστεί η προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία και να «παγώσουν» οι γραμμές του μετώπου με την Ουκρανία, ο ειδησεογραφικός ιστότοπος Axios, επικαλούμενος πηγές του ενήμερες σχετικά, παρουσίασε αντίστοιχες πληροφορίες για το «τελικό», όπως το χαρακρηρίζει, ειρηνευτικό πλαίσιο, για το οποίο αναμένεται απάντηση από το Κίεβο εντός της ημέρας.
Το ειρηνευτικό πλαίσιο προβλέπει, σύμφωνα πάντα με το Axios, de facto αναγνώριση του ελέγχου της Ρωσίας σε σχεδόν όλες τις περιοχές που έχει καταλάβει από το ξέσπασμα του πολέμου τον Φεβρουάριο του 2022 και de jure αναγνώριση της ρωσικής κυριαρχίας στη χερσόνησο της Κριμαίας, καθώς και τη δέσμευση πως η Ουκρανία δεν θα γίνει κράτος μέλος του NATO.
Κατά το ρεπορτάζ, η πρόταση, που υποβλήθηκε την περασμένη εβδομάδα, προβλέπει επίσης πως οι ΗΠΑ θα προχωρήσουν σε άρση των κυρώσεων που επέβαλαν στη Ρωσία από το 2014, ενώ τμήμα της περιφέρειας του Χαρκόβου που έχει καταληφθεί από τον ρωσικό στρατό θα επιστραφεί στον έλεγχο της Ουκρανίας.
Ακόμη, το ηλεκτροπαραγωγικό πυρηνικό εργοστάσιο στη Ζαπορίζια θα θεωρείται ουκρανικό έδαφος, αλλά θα το διαχειρίζεται εταιρεία των ΗΠΑ, που θα προμηθεύει με ρεύμα την Ουκρανία αλλά και τη Ρωσία.
Πηγή προσκείμενη στην ουκρανική κυβέρνηση χαρακτήρισε την πρόταση προκατειλημμένη υπέρ της Ρωσίας μιλώντας στον Axios.
Τι κερδίζει η κάθε πλευρά
Για τη Ρωσία προβλέπεται:
- Επίσημη αναγνώριση των ΗΠΑ για την κυριαρχία της στην Κριμαία.
- Άτυπη αναγνώριση της ρωσικής κατοχής σχεδόν ολόκληρης της περιφέρειας Λουχάνσκ, καθώς και των κατεχόμενων περιοχών σε Ντονέτσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια.
- Δέσμευση μη ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Η ένταξη στην ΕΕ θα παραμείνει πιθανή.
- Άρση των κυρώσεων που επιβλήθηκαν μετά το 2014.
- Ενισχυμένη οικονομική συνεργασία με τις ΗΠΑ, κυρίως στους τομείς της ενέργειας και της βιομηχανίας.
Για την Ουκρανία προβλέπεται:
- Εγγυήσεις ασφαλείας από ομάδα ευρωπαϊκών (και πιθανώς μη ευρωπαϊκών) χωρών, χωρίς να αποσαφηνίζεται ο ρόλος των ΗΠΑ.
- Επιστροφή μικρής περιοχής της περιφέρειας Χάρκοβο που κατέχει η Ρωσία.
- Ελεύθερη διέλευση στον ποταμό Δνείπερο, ο οποίος χωρίζει τα μέτωπα στη νότια Ουκρανία.
- Αποζημιώσεις και βοήθεια για ανοικοδόμηση, χωρίς να προσδιορίζεται η πηγή χρηματοδότησης.
Σημαντικά θέματα:
- Το σχέδιο προβλέπει πως ο πυρηνικός σταθμός της Ζαπορίζια θα θεωρείται ουκρανικός, αλλά θα λειτουργεί από τις ΗΠΑ, με παροχή ρεύματος τόσο στην Ουκρανία όσο και στη Ρωσία.
- Αναφέρεται επίσης η συμφωνία ΗΠΑ-Ουκρανίας για ορυκτά, την οποία ο Τραμπ σκοπεύει να υπογράψει την Πέμπτη.
Σύμφωνα με το Axios, το πλαίσιο εκπονήθηκε έπειτα από τετράωρη συνάντηση του ειδικού απεσταλμένου του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, με τον Ρώσο πρόεδρο. Μετά την παρουσίαση της πρότασης, ο Πούτιν πρότεινε την αναστολή των στρατιωτικών επιχειρήσεων στα σημερινά σύνορα ως ένδειξη καλής θέλησης για την επίτευξη ειρήνης. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, ωστόσο, παραμένουν επιφυλακτικοί.
Η πρόταση του Τραμπ απαιτεί σημαντικές παραχωρήσεις από τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος προηγουμένως έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο να αποδεχτεί την κατοχή της Κριμαίας και τμημάτων τεσσάρων περιοχών στην ανατολική Ουκρανία.
Από την άλλη, ενώ ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν φέρεται να έχει προσφερθεί να «παγώσει» τις τρέχουσες γραμμές του μετώπου προκειμένου να επιτευχθεί συμφωνία, έχει προηγουμένως απορρίψει άλλα στοιχεία του ειρηνευτικού πλαισίου των ΗΠΑ, όπως η παρουσία ευρωπαϊκής ειρηνευτικής δύναμης στο ουκρανικό έδαφος.
Ο Ζελένσκι θέλει να τον συναντήσει στην κηδεία του Πάπα
Την ίδια ώρα Ουκρανός πρόεδρος δήλωσε ότι θα ήθελε να συναντήσει τον Ντόναλντ Τραμπ στο Βατικανό το Σάββατο, όπου οι παγκόσμιοι ηγέτες θα παραστούν στην κηδεία του Πάπα Φραγκίσκου.
Η επιθυμία του Ουκρανού ηγέτη για συνάντηση με τον Τραμπ έρχεται λίγες μέρες αφότου ο Αμερικανός πρόεδρος προειδοποίησε ότι θα μπορούσε να εγκαταλείψει τις προσπάθειες για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία εάν δεν επιτευχθεί σύντομα συμφωνία.
Μιλώντας σε δημοσιογράφους στο Κίεβο την Τρίτη, ο Ζελένσκι είπε ότι η ομάδα του θα είναι έτοιμη να συζητήσει μια «άνευ όρων κατάπαυση του πυρός ή μερική κατάπαυση του πυρός» κατά τις συνομιλίες που θα πραγματοποιηθούν σήμερα στο Λονδίνο με τους συμμάχους της Ουκρανίας.
ΠΗΓΗ: Ναυτεμπορική
-
Πολιτική3 εβδομάδες πριν
Ομολογία αποτυχίας! Οι Τούρκοι εγκαταλείπουν τη “Γαλάζια Πατρίδα” δια στόματος του εμπνευστή της
-
Αναλύσεις1 μήνα πριν
Μάικλ Ρούμπιν στη Hellas Journal: Η σύλληψη Ιμάμογλου σηματοδοτεί ότι ο Ερντογάν θα απελευθερώσει τον Οτζαλάν μέσα σε νεκροσακούλα!
-
Πολιτική3 μήνες πριν
Έρχεται «τσουνάμι» αποκαλύψεων και στην Ελλάδα για USAID! Οι ΜΚΟ του Soros και οι Πρέσπες του Τσίπρα
-
Άμυνα2 μήνες πριν
Ισραηλινή δημοσιογράφος: “Με τη διάλυση του NATO η Τουρκία θα βρεθεί σε μεγάλο κίνδυνο! Θα χωριστεί στα δύο”
-
Πολιτική4 εβδομάδες πριν
Τούρκοι εισέβαλαν στην Καβάλα για να δείξουν «απειλητική» πινακίδα της ματωμένης Κύπρου! (video)
-
Πολιτική2 μήνες πριν
Έλληνας από τον Δομοκό αιχμάλωτος των Ουκρανών
-
Πολιτική2 μήνες πριν
Συναγερμός από τον δήμαρχο Αλεξανδρούπολης! “Αθόρυβος εποικισμός – Βούλγαροι και Τούρκοι αγοράζουν σπίτια στην περιοχή”
-
Διεθνή4 εβδομάδες πριν
Με την ουρά στα σκέλια! Φιντάν: Η Τουρκία δεν επιθυμεί καμία αντιπαράθεση με το Ισραήλ στη Συρία