Τα παράδειγμα του αρχιμανδρίτη Ευσέβιου Βίττη, ο άλλος δρόμος και οι άλλοι πρωτοπόροι

Γράφει ο Γιάννης Πεγειώτης

Η κρίση των τελευταίων ετών επαναφέρει αναφορές και το διάλογο γύρω από το χριστιανικό κίνημα του μεσοπολέμου ,της κατοχής και των είκοσι μετάπολεμικών χρόνων.

Ερευνητικά και πέρα από μηδενισμούς ήρθε η ώρα για ένα νέο διάλογο φιλαλήθη και χωρίς ακρότητες.

Οι νέοι που αναζήτησαν νέους δρόμους πέρα από τις Χριστιανικες Οργανώσεις και το χριστιανικό τύπο ακολούθησαν ποικίλες πορείες και στάσεις.

Αλλά και όσοι παρέμειναν η συνέχισαν την πορεία τους παράλληλα με το χριστιανικό κίνημα και το πρώτο τους ξεκινημα προσέφεραν πολλά στον νέον Ελληνικό βίο και την Εκκλησίαν του Χριστού μας με το ήθος τους και αρκετοι με τη συνοδοιπορία τους με τον Άγιο Πορφύριον, τον Άγιον Παΐσιον,τον Άγιον Εφραίμ Κατουνακιώτη και τον πατέραν Γεώργιον Καψάνη.

Ανάμεσα τους ο Στέργιος Βίττης ο μετέπειτα  ιερομόναχός Ευσέβιος. Ανήρ μεγίστης Ανδρείας, διωκόμενος  από την χούντα και τον τυφλο μεταπολιτευτικό κομματισμό. Προσέφερεν πολλά στον λαόν του Θεού. Τα συγγράμματα του συχνά αγνοούνταν. Μια στάση που πολύ με προβλημάτισεν.

Ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος φίλος του αγαπητός τον θεωρεί τον καλύτερο εκείνης της Γενεάς.

Παρακατώ αναδημοσιεύω δύο παλιά σημείωματα  ως συμβολή σε έναν διάλογο συνάντησης των χριστιανών του ευρύτερου ελληνισμού μακράν της ρητορικής κατεδάφισης που σίγουρα αδίκησε και αδικήθηκε από πολλούς εκφραστές της. Αγνοώντας την πύρινη ζώνη της πραγματικότητας και προχωρώντας συχνά έν ΑΓΝΟΙΑ της κορυφαίας αλήθειας της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας…ότι ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΟΠΟΥ ΘΕΛΕΙ ΠΝΕΙ…

Ερήμην των ετικετών και των προαποφασισμένων αλληλοδιαγραφών

Τα ανωτέρω έγραψα με καλόν λογισμόν και συνειδητοποιώντας σε πολλούς διάλογους και συναντήσεις πως όλοι προχωρούσαν και προχωρούνε στην αυτοκριτικήν και σε νέα αποφασιστικά ξεκινήματα με την βοήθεια της Χάριτος του Θεού. Κάποιοι με

σιγαλινόν βήμαν και Μυστικήν προσφοράν μεγάλην όπως ο πατήρ Ηλίας Μαστρογιαννόπουλος ο οποίος παρότι θεολογικός γίγας μέριασε για να προκόψουν οι μαθητές και τα παιδιά του στον όποιον όλοι τόσα χρωστουμε όπως ο Νικόλαος Βασιλειάδης που επέμενε στην πολυφωνία και σε μιαν  αγάπην προσωπικήν πέρα από ετικέττες και προγραφές καθώς και ο Σώτος Χονδρόπουλος που ακολούθησε την πορεία από τη Σκαπανη στην αγιολογΊα.ΣυνενωτικΌς υπήρξε και ο Παναγιωτης Νελλας με τη Σύναξη που είχε σε όλους μας  πόρτες ανοικτές….

ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΟΥ ΑΡΧ. ΕΥΣΕΒΙΟΥ ΒΙΤΤΗ

A.Από μικρός όντας φιλοπερίεργός διάβαζά για τον Στέργιο Βίττη τον πιο ευαίσθητο της νέας γενιάς του χριστιανικού κινήματος, τον φίλό του διαμαντένιού Νικόλαου Σελέντη τον ακόλουθό του Αββά Πιέρ στο Παρίσι. Τον είδα από κοντά στην Πρώτη Φλωρίνης το 1983. Τον θαύμασα. Ο πρωτοπόρος Χριστιανός Ορθόδοξος της Σουηδίας. Ανέβαιναν στο βουνό να συμβουλευτούν τον Έλληνα. Στην Ελλάδα του εικοστού αιώνα έζησε ένας σοφός και ταπεινός και του Χριστού φίλος ολοπλούμιστος.Αγάπησε τον λαό του Θεού και απέφυγε τη δόξα του κόσμου ετούτου.

Δίδαξε εμπράκτως πως η Ορθοδοξία δεν είναι ζήτημα ετικέτων και αφορισμών αλλά πορεία προσωπικής γνησιότητας και αγάπης. Ας έχουμε την ευχή του ημείς μιας γενεάς δυσκολεμένης από τις συγκυρίες της ζωής και την εισβολή και την παράδοξη μεταπολίτευση και τους πτωτικούς της πρωτοπόρούς που πασκισαν να μας στερήσουν την παράδοσή μας.

Ο πνευματικός  πατέρας χιλιάδων Ελλήνων Αρχ.Ευσέβιος Βίττης υπήρξεν συν τοις άλλοις και σημαντικός μεταφραστής αρκετών λογοτεχνικών αριστουργημάτων της Σκανδιναυικης λογοτεχνιας. Επίσης βαθύς μελετητής των αρχαιοελληνικών και πατερικών και νηπτικών  κειμένων και συγγραφέας δεκάδων πολύ σημαντικών  βιβλίων. Βαθύς γνωστής της πατερικής θεολογίας και κορυφαίος βιβλικός θεολόγος.

Δεινός ομιλητής και ανατόμος του νεοελληνικού βίου

Β. Αν κάτι διδαχτηκαμε απο τον βιο και τα έργα του πάτρος Ευσεβιου Βιττη είναι η αγάπη για όλους τους εργάτες του Ευαγγελίου στην Εκκλησία μας χωρίς ετικέττες και αποκλεισμούς. Τον σεβασμό στον κόπο του κάθε συγγραφέος πέρα από τους συρμούς και τα απατηλά παρασκήνια προγραφών.

Και προπαντός την ευγένεια έναντι στην αφιέρωση στο Θεό και την Ανδρεία του   έναντι στους παρεκτρεπόμενους νεοέλληνες των κομμάτων ,των παρατάξεων και των συμφεροντολογικών συκοφαντιών.

Ο σοφός που άνοιξε δρόμους για τα επόμενα χρόνια με μια ευρυτητα βίου και μια ελευθερία φωτεινή και ορθοδρομούσα ρύθροις μυστικοίς…

Ποιος ήταν ο πληθυσμός των Αρμενίων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας πριν τη Γενοκτονία του 1915;

Γράφει ο Γιώργος Μενεσιάν

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Αρμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, το 1913 στην αυτοκρατορία κατοικούσαν 1.914.620 Αρμένιοι. Από την άλλη, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Αμερικανικής Πρεσβείας στην Κωνσταντινούπολη, 2,4 εκατομμύρια Οθωμανοί πολίτες ανήκαν στο αρμενικό μιλλέτ. Άλλες πηγές κάνουν λόγο για περισσότερους από 2.000.000 Αρμενίους. Οι περισσότεροι υπολογισμοί δεν υπολόγιζαν τους καθολικούς, προτεστάντες και ελληνορθόδοξους Αρμενίους.

Για να υπολογίσουμε με μεγαλύτερη ακρίβεια τον αριθμό των Αρμενίων πριν τη γενοκτονία, πρέπει να ληφθούν υπόψη και τα εξής:

Οι 150.000-200.000 Αρμένιοι που κατέφυγαν στον ρωσοκρατούμενο Καύκασο τις περιόδους 1828–1829, 1877–1878 και 1894–1896.
Οι 10.000–25.000 Αρμένιοι που σκοτώθηκαν κατά την πρώτη φάση του Ανατολικού Ζητήματος (1877–1879).
Οι 150.000–300.000 Αρμένιοι που σφαγιάστηκαν κατά τις Χαμιδικές σφαγές την περίοδο 1894–1896 με διαταγή του Σουλτάνου Αμπντούλ Χαμίντ Β’.
Οι περίπου 100.000 Αρμένιοι που μετανάστευσαν στα τέλη του 19ου αιώνα προς την Ευρώπη, την Αμερική και τη Μέση Ανατολή.
Οι 25.000–30.000 Αρμένιοι που δολοφονήθηκαν στα Άδανα το 1909.
Οι δεκάδες χιλιάδες που εξισλαμίστηκαν υπό καθεστώς βίας ή πίεσης κατά τη διάρκεια των σφαγών.

Σύμφωνα με εκθέσεις του State Department, του Near East Relief και της Βρετανικής Πρεσβείας στην Κωνσταντινούπολη, το 1921 υπήρχαν 817.873 Αρμένιοι πρόσφυγες και εκτοπισμένοι. Άλλες πηγές υπολογίζουν 500.000–600.000. Οι διαφορές οφείλονται εν μέρει στο ότι μεγάλος αριθμός προσφύγων απεβίωσε από πείνα και κακουχίες κατά την περίοδο του εκτοπισμού.

Το 1922, κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Καταστροφής, σκοτώθηκαν χιλιάδες Αρμένιοι. Μετά την καταστροφή, περίπου 131.000 Αρμένιοι εκτοπίστηκαν από τη Μικρά Ασία. Από αυτούς, 25.000–30.000 ήταν Αρμένιοι της Σμύρνης, ενώ οι υπόλοιποι ήταν επιζώντες της γενοκτονίας που είχαν καταφύγει στα μικρασιατικά παράλια από τις ανατολικές επαρχίες και την Κιλικία.

Η κοινότητα της Κωνσταντινούπολης επηρεάστηκε συγκριτικά λιγότερο. Το 1921, ο αρμενικός πληθυσμός της πόλης ανερχόταν σε περίπου 150.000 άτομα.

Μετά τη γενοκτονία, τουλάχιστον 350.000 Αρμένιοι κατέφυγαν στην ανεξάρτητη Αρμενία. Από αυτούς, 150.000–180.000 πέθαναν από πείνα, ασθένειες και τις εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες διαβίωσης. Το 1918, ο οθωμανικός στρατός, εκμεταλλευόμενος την αποχώρηση των ρωσικών δυνάμεων, εισέβαλε στον Καύκασο και τη βόρεια Περσία, σκοτώνοντας τουλάχιστον 100.000 Αρμένιους, περιλαμβανομένων 10.000–30.000 στο Μπακού με τη συμμετοχή αζερικών στρατευμάτων.

Το 1920, κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής στην Αρμενία, σκοτώθηκαν τουλάχιστον 60.000 άμαχοι. Άλλες πηγές αναφέρουν έως και 250.000 θύματα, αν και πολλά από αυτά δεν ήταν Οθωμανοί Αρμένιοι. Επίσης, κάποιες χιλιάδες Αρμένιοι σκοτώθηκαν στην Κιλικία κατά τον γαλλοτουρκικό πόλεμο το 1921.

Συμπερασματικά

Πάνω από 1.500.000 Αρμένιοι υπήρξαν θύματα της Γενοκτονίας.
600.000–817.873 ήταν επιζώντες ή πρόσφυγες (πολλοί εκ των οποίων απεβίωσαν αργότερα λόγω πείνας και ασθενειών).
Περίπου 150.000 παρέμειναν στην Κωνσταντινούπολη το 1921.

Συνεπώς, το 1914, οι Αρμένιοι στην Οθωμανική Αυτοκρατορία αριθμούσαν πιθανώς πάνω από 2.200.000. Ο αριθμός αυτός ήταν μεγαλύτερος τα προηγούμενα χρόνια, αν ληφθούν υπόψη οι σφαγές των Χαμιδικών ετών και οι μαζικές μεταναστεύσεις.

Το συμπέρασμα είναι σαφές: η γενοκτονία των Αρμενίων αποτέλεσε μια από τις μεγαλύτερες καταστροφές της σύγχρονης ιστορίας, οι συνέπειες της οποίας βαραίνουν το αρμενικό έθνος έως και σήμερα.

Γράφει ο Γιάννης Πεγειώτης

Τον πατέρα Χρυσόστομο Παπασαραντόπουλο τον θαύμασα και τον αγάπησα από μικρός από έφηβος. Από τότε που πρωτοδιάβασα γι αυτόν σε εκκλησιαστικό περιοδικό.

Ήταν από τις προσωπικότητες που με συγκινούσαν και γι αυτό μελετούσα ο,τι αφορούσε τη ζωή και τις θυσίες του.Με συγκινούσε η αγάπη του για τον Αφρικανό αδελφό.Δεν πήγε στην Αφρική για να πλουτίσει για να βρει χρυσάφια και διαμάντια .

Πήγε για την Αγάπη με αγάπη με πρόθεση θυσίας για να κτίσει τις πρώτες υποδομές.

Αυτό το παιδί της Μεσσηνίας που ήτο βοσκός μέχρι την εφηβεία του και ακολούθως μοναχός και ιερέας με αγώνες πολλούς σε χρόνια δίσεκτα διακινδύνευσε σε ώριμή ηλικία
και διαβάς εις Αφρικήν επί δεκατρία έτη κήρυξε με λόγον μελένιον το Ευαγγέλιον Χριστού.Δεν δειλίασε.Έμαθε τη γλώσσα σουαχίλι.Δίδαξε μετέφρασε .Βάπτισε.Συνομίλησε αφοβα με τον κόσμο της Αφρικής και τους εκεί εργαζομένους Καθολικούς και Πρωτεστάντες.

Τον αγάπησαν οι άνθρωποι γιατί ήτο ποιμήν φωτεινός παρά τα βάσανα και τις αντιξοότητες.Έφυγε από την αυτάρκεια και την ασφάλεια των Αθηνών και πάλεψε για τους αδελφούς στην Αφρική.

Χαίρω όταν κατανοώ έστω και κατ ‘ολίγον τη δυναμική των πράξεών του και τη λευτεριά που ‘χε στην καρδιά του τούτος ο θαρραλέος παππούς .

Πήρε τους δρόμους τις ζούγκλες και τις ερήμους για τον Χριστόν και τα αδέρφια του.Προικισε την Ελλάδα και την Κύπρο με ένα άλλο ήθος και άνοιξε ένα δρόμον αντρείας και ρωμαλέας αγάπης και βίωσης της χάριτος.

Όσοι τον ηκολούθησαν επέδειξαν ένα σεβασμό στη θυσία του και πρόκοψαν .Ο Αλβανίας Αναστάσιος ο πατήρ Χαρίτων Πνευματικάκης ο πατήρ Ιγνάτιος Μαδενλίδης ο πατήρ Κοσμάς Γρηγοριάτης. Κάρπισε και καρπίζει ακόμη το αμπέλι του άφοβού παππού .Οι σοφοί λέγαν πως τρελλάθηκε.Δεν ξέραν για τη νηφάλιον μέθην του Κυρίου …

Λίγα λόγια για τον Παπασαραντόπουλο

Ο π. Χρυσόστομος Παπασαραντόπουλος (1903-1972) ήταν ιερομόναχος από το Βασιλίτσι της Μεσσηνίας. Σε νεαρή ηλικία έγινε μοναχός και στη συνέχεια ιερέας. Υπηρέτησε ως εφημέριος σε αρκετά χωριά και ως ηγούμενος σε μοναστήρι της Μεσσηνίας. Πήρε απόφαση να τελειώσει το σχολείο, να σπουδάσει θεολογία καθώς και να μάθει γαλλικά σε μεγάλη ηλικία. Στα 57 του χρόνια αποφασίζει να ξεκινήσει ιεραποστολικό έργο στην Αφρική. Άρχισε από την Ουγκάντα και εξάπλωσε την ιεραποστολή στην Κένυα, την Τανζανία και το Κονγκό. Πέθανε στις 29 Δεκεμβρίου 1972 από ρινορραγία.