Το αμερικανικό δολάριο επιστρέφει δυναμικά στον ρόλο του ως ασφαλές καταφύγιο, μετά τη στρατιωτική επιχείρηση του Ισραήλ κατά του Ιράν, η οποία αιφνιδίασε τις αγορές και ανέβασε απότομα το παγκόσμιο γεωπολιτικό ρίσκο.

Το δολάριο ανατιμήθηκε κατά 0,6% την Παρασκευή το πρωί, σύμφωνα με τον δείκτη ICE U.S. Dollar Index, που το συγκρίνει με έξι βασικά νομίσματα. Ο δείκτης διαμορφώθηκε στις 98,48 μονάδες, σηματοδοτώντας ισχυρή ανάκαμψη, μόλις ένα 24ωρο μετά την πτώση του στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Μάρτιο του 2022.

Η άνοδος του δολαρίου έρχεται καθώς οι επενδυτές εγκαταλείπουν πιο ριψοκίνδυνα assets και στρέφονται σε ασφαλείς τοποθετήσεις. Παρά την πρόσφατη αποδυνάμωσή του, το δολάριο φαίνεται πως διατηρεί τον χαρακτήρα του ως «νόμισμα της κρίσης», ενισχυόμενο ακόμη και έναντι του ελβετικού φράγκου (+0,23%) και του ιαπωνικού γεν (+0,28%) — δύο παραδοσιακών καταφυγίων.

Το γεωπολιτικό σοκ λειτουργεί ως καταλύτης

Η επίθεση του Ισραήλ κατά στόχων του πυρηνικού και βαλλιστικού προγράμματος του Ιράν, με την ονομασία «Rising Lion», προκάλεσε αιφνίδιο σοκ στις διεθνείς αγορές. Παρότι οι ΗΠΑ δεν συμμετείχαν, σύμφωνα με τον ΥΠΕΞ Μάρκο Ρούμπιο, η κλιμάκωση στην περιοχή έστρεψε αμέσως τους επενδυτές προς το αμερικανικό νόμισμα.

Σύμφωνα με στρατηγικούς αναλυτές της ING, η εξέλιξη αποτέλεσε «τον καταλύτη που χρειαζόταν το υπερπουλημένο και υποτιμημένο δολάριο για να αντιδράσει». Όπως εξηγούν, σε κανονικές συνθήκες, η κλίμακα του γεωπολιτικού σοκ θα οδηγούσε σε ακόμη μεγαλύτερη άνοδο του δολαρίου, ωστόσο η πτώση 1,5% στα futures του S&P 500 λειτούργησε περιοριστικά.

Το στοιχείο που διαφοροποιεί αυτή την κρίση, σύμφωνα με την ING, είναι η πιθανότητα παρατεταμένης έντασης. «Οι κίνδυνοι τώρα δείχνουν να οδηγούν σε μακρά περίοδο αστάθειας — κάτι που θα μπορούσε να διατηρήσει τη στήριξη στο δολάριο», σημειώνουν.

Από το sell-off στην αναστροφή τάσης

Η ενίσχυση του δολαρίου έρχεται ύστερα από παρατεταμένη περίοδο πίεσης. Τις τελευταίες εβδομάδες, η πολιτική αβεβαιότητα στις ΗΠΑ υπό τη διοίκηση Τραμπ και οι προσδοκίες για πρόωρες μειώσεις επιτοκίων από τη Fed είχαν πυροδοτήσει ένα από τα πιο πολυπληθή short trades στο δολάριο.

Ν α θυμίσουμε πως μόλις χθες, Πέμπτη, ο δείκτης δολαρίου είχε υποχωρήσει στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων τριών ετών. Μάλιστα σύμφωνα με έρευνα της Bank of America, παρότι οι οι επενδυτές εξακολουθούν να πιστεύουν στην περαιτέρω αποδυνάμωση του νομίσματος.

Η επίθεση του Ισραήλ, ωστόσο, έφερε ένα νέο στοιχείο: τον παλιό, σταθερό ρόλο του δολαρίου ως νομίσματος ασφάλειας, ειδικά όταν τα γεωπολιτικά ρίσκα εκτοξεύονται. Αν η κρίση επεκταθεί — και ειδικά αν απειληθεί η ροή πετρελαίου από τα Στενά του Ορμούζ — τότε είναι πιθανό το ράλι του δολαρίου να έχει διάρκεια.

Για την ώρα, η Wall Street δείχνει επιφυλακτική, οι αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων παραμένουν σταθερές και οι επενδυτές παρακολουθούν. Το μόνο βέβαιο είναι πως, προς το παρόν, το δολάριο ξαναβρίσκει τη θέση του στο επίκεντρο της παγκόσμιας αβεβαιότητας.

Naftemporiki.gr

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σχεδιάζει να επανεξετάσει το επίπεδο των επιτοκίων το φθινόπωρο, προκειμένου να λάβει αποφάσεις σχετικά με ενδεχόμενη περαιτέρω μείωση τους. Στην επόμενη συνεδρίαση, που είναι προγραμματισμένη για τον Ιούλιο, αναμένεται να επιβεβαιωθεί η στάση αναμονής που υιοθετεί η Τράπεζα, μετά από μια σειρά μειώσεων που οδήγησαν το βασικό επιτόκιο στο 2%, με τον πληθωρισμό να διαμορφώνεται πλέον στο 1,9%.

Πηγές στην Ευρωζώνη επιβεβαιώνουν τη στρατηγική αυτή, σημειώνοντας ότι η Φρανκφούρτη έχει κατ’ επανάληψη δηλώσει πως στόχος της είναι η επίτευξη του λεγόμενου «ουδέτερου» επιπέδου επιτοκίων, το οποίο έχει προσδιοριστεί στο 2%.

Στις αποφάσεις του φθινοπώρου θα ληφθούν υπόψη αρκετοί κρίσιμοι παράγοντες, όπως η πορεία των διαπραγματεύσεων Ε.Ε.–ΗΠΑ για τους δασμούς που έχει προαναγγείλει ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, αλλά και οι εξελίξεις στις αγορές ομολόγων στις Ηνωμένες Πολιτείες και διεθνώς. Η ΕΚΤ αναμένει να δει σε ποιο ύψος θα διαμορφωθούν οι αμερικανικοί δασμοί στα ευρωπαϊκά προϊόντα ώστε να αξιολογήσει τις πιθανές συνέπειες για την ευρωπαϊκή οικονομία.

Τα πρόσφατα μακροοικονομικά στοιχεία, που δείχνουν ρυθμό ανάπτυξης 0,6% για την Ευρωζώνη το πρώτο τρίμηνο του έτους, υψηλότερο των αρχικών προβλέψεων, δημιουργούν συγκρατημένη αισιοδοξία. Ωστόσο, η ανάπτυξη παραμένει εύθραυστη, καθώς οι γεωπολιτικές και οικονομικές εντάσεις ενδέχεται να ανατρέψουν τη θετική πορεία. Η πιθανότητα επιβολής υψηλών δασμών από τις ΗΠΑ στα ευρωπαϊκά προϊόντα θα μπορούσε να επιφέρει ισχυρές αρνητικές επιπτώσεις, γεγονός που ενδέχεται να οδηγήσει την ΕΚΤ σε νέες παρεμβάσεις για τόνωση της οικονομίας μέσω χαμηλότερων επιτοκίων.

Όσον αφορά τον πληθωρισμό, η Eurostat ανακοίνωσε ότι τον Μάιο μειώθηκε στο 1,9% από 2,2% τον Απρίλιο, προσφέροντας στην ΕΚΤ το περιθώριο να διακόψει προσωρινά τη μείωση επιτοκίων, καθώς έχει επιτευχθεί ο στόχος που είχε τεθεί. Οι προβλέψεις δείχνουν ότι η αποπληθωριστική τάση θα συνεχιστεί τους επόμενους μήνες.

Παράλληλα, καταλυτικό ρόλο θα παίξουν και οι διεθνείς εξελίξεις στις αγορές ομολόγων. Η μετακίνηση κεφαλαίων από τα αμερικανικά ομόλογα προς εναλλακτικές τοποθετήσεις, μεταξύ αυτών και στην Ευρώπη, αντικατοπτρίζει τις ανησυχίες για τη δημοσιονομική κατάσταση των ΗΠΑ. Το δημοσιονομικό έλλειμμα εκεί βρίσκεται στο 6,5% του ΑΕΠ, με το χρέος να αυξάνεται ραγδαία, γεγονός που προκαλεί αβεβαιότητα στους επενδυτές.

Η ΕΚΤ θα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις αυτές, καθώς και την επίδρασή τους στην ευρωπαϊκή αγορά ομολόγων, προκειμένου να τις συνεκτιμήσει στο φθινοπωρινό της πακέτο αποφάσεων για τη νομισματική πολιτική.

Μέρος του ευρωπαϊκού χάρτη υδρογονοκίνησης συνιστά πλέον η Ελλάδα με την Motor Oil να εγκαινιάζει το πρώτο πρατήριο υδρογόνου στην ελληνική επικράτεια και από πρώτα στην περιοχή.

Ειδικότερα, ο πρώτος εμπορικός σταθμός ανεφοδιασμού Υδρογόνου στους Αγίους Θεοδώρους υπό το εμπορικό σήμα της AVIN παρουσιάστηκε εχθές και ειδική εκδήλωση με τα στελέχη της εταιρείας να υπογραμμίζουν ότι πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα προς την προώθηση της κινητικότητας με υδρογόνο στη χώρα. Το πρατήριο συνιστά επένδυση της τάξης των 3 εκατ. ευρώ και επιβεβαιώνει την πρόθεση του Ομίλου να αποτελέσει εκ των πρωταγωνιστών στα «ανανεώσιμα» καύσιμα του μέλλοντος.

Το έργο αυτό διακρίνεται για σημαντικές πρωτιές σε εθνική, περιφερειακή και ευρωπαϊκή κλίμακα. Είναι το πρώτο, δημόσια προσβάσιμο, εμπορικό πρατήριο υδρογόνου που κατασκευάζεται στη χώρα και από τα πρώτα στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Είναι το πρώτο που υλοποιείται στην Ευρώπη με συγχρηματοδότηση (κατά 50%) από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Connecting Europe Facility (CEF) – Transport και το πρώτο έργο που ανοίγει τον δρόμο για την εμπορική διάθεση αμιγώς πράσινων καυσίμων για τις οδικές μεταφορές στη χώρα.

Υδρογόνο VS εξηλεκτρισμός

Το υδρογόνο έρχεται να καλύψει και να απαντήσει στις προκλήσεις του εξηλεκτρισμού που επιτάσσουν μια διαφορετική προσέγγιση από την «παραδοσιακή» της πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας. «Ξέρουμε όλοι ότι το ενεργειακό σύστημα βασίζεται σε υγρά, αέρια και στερεά καύσιμα.

Το υδρογόνο αναμένεται να έχει ένα ρόλο τόσο αυτοτελώς όσο και ως ενδιάμεσο για την παραγωγή συνθετικών καυσίμων» ανέφερε, μεταξύ άλλων, ο Γενικός Διευθυντής της AVIN Oil, Γιάννης Ραπτάκης. Συμπλήρωσε δε πως το υδρογόνο «μπορεί να έχει ρόλο εκεί που ο εξηλεκτρισμός είναι δύσκολος», δίνοντας έτσι το στίγμα για τις εφαρμογές του υδρογόνου. Αξίζει να σημειωθεί ότι καταγράφεται κινητικότητα στο κομμάτι της υδρογονοκίνησης σε παγκόσμιο επίπεδο με μόλις το 2024 να μετράμε 125 νέους σταθμούς.

Αν και τα εγκαίνια του πρώτου σταθμού ανεφοδιασμού σε συνδυασμό με την εν εξελίξει προσπάθεια του ΥΠΕΝ να ορίσει το ρυθμιστικό πλαίσιο με το νομοσχέδιο που βρίσκεται σε διαβούλευση, εντούτοις, το πρόβλημα παραμένει η αγορά. Με άλλα λόγια, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Hydrogen Europe Γιώργος Χατζημαρκάκης, απαντώντας σε σχετική ερώτηση με τα βασικά «επίδικα» για την «επόμενη μέρα» του υδρογόνου, εστίασε στο κομμάτι της αγοράς, σημειώνοντας ότι «το πρώτο και το πιο σημαντικό είναι η αγορά».

Αυτό γιατί διαφορετικά ο κλάδος θα συνεχίσει να «παγιδεύεται» στην ιστορία της «κότας και του αυγού» με την έννοια ότι η προώθηση των υποδομών απαιτούν την ύπαρξη αγοράς και αντίστροφα η ύπαρξη αγοράς προϋποθέτει την ανάπτυξη υποδομών στη παραγωγή, μεταφορά και διάθεση του καυσίμου.

Ζήτημα χρόνου η μείωση του κόστους

Υπό αυτό το πρίσμα, όπως ανέφερε ο ίδιος και ακολούθως υπογράμμισαν και οι υπόλοιποι ομιλητές – ο γενικός διευθυντής της AVIN OIL, Ιωάννης Ραπτάκης, ο Γενικός Διευθυντής της Coral Gas, Παναγιώτης Χαριτόπουλος και ο Διευθυντής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του Ομίλου Motor Oil, Κωνσταντίνος Χατζηφώτης, η διαδικασία θα πρέπει να προχωρήσει, αναμένοντας συν τω χρόνω, όπως έγινε με τις άλλες μορφές πράσινης ενέργειας, στην ωρίμανση της τεχνολογίας σε βιώσιμα οικονομικά μεγέθη.

Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι το κόστος παραγωγής υδρογόνου εκτιμάται σήμερα στα 15 ευρώ το κιλό με την προοπτική να υποχωρήσει στα 5 ευρώ το κιλό σε κάποια χρόνια, απομειώνοντας ακολούθως και την τιμή λιανικής.

Αξίζει, ωστόσο να σημειωθεί, όπως επισημάνθηκε σχετικά, ότι η στρατηγική προώθησης υδρογόνου δεν θα πρέπει να περιορίζεται μονάχα στα οικονομικά μεγέθη αλλά να προσμετρά την συνολικότερη εικόνα του ενεργειακού συστήματος και των εφαρμογών που δύναται να τύχει, όπου και παρουσιάζει σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα έναντι του εξηλεκτρισμού, παρά το γεγονός ότι εκ πρώτης όψεως ο εξηλεκτρισμός μπορεί να εμφανίζει ανταγωνιστικότερα οικονομικά μεγέθη.

Τα οικονομικά μεγέθη αλλάζουν ειδικά όταν στην περίπτωση του υδρογόνου το 70% του κόστους παραγωγής οφείλεται στο κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και σήμερα ένα μεγάλο μέρος της πράσινης ηλεκτροπαραγωγής καταλήγει στα σκουπίδια σε συνέχεια της αδυναμίας απορρόφησης του από το δίκτυο λόγω μικρότερης ζήτησης.

Τα πλεονεκτήματα του υδρογόνου

Ως προς τα οφέλη της υδρογονοκίνησης ξεχωρίζουν οι μηδενικές εκπομπές ρύπων, ο γρήγορος ανεφοδιασμός με τον μέσο εκτιμώμενο χρόνο να υπολογίζεται στα 3-5 λεπτά, η μεγάλη αυτονομία της τάξης των 500-700 χιλιομέτρων. Πρόκειται για γνωρίσματα που καθιστούν το υδρογόνο κατάλληλο καύσιμο για επαγγελματική χρήση, μεγάλες αποστάσεις και μεταφορά εμπορευμάτων καθώς και σε ναυτιλία και αεροπλοΐα.

Η μεγάλη ωστόσο αγορά που ξεπροβάλει για το υδρογόνο αφορά την χρήση του στα διυλιστήρια που ήδη χρησιμοποιείται «γκρι» και «μπλε» υδρογόνο και σχεδιάζεται η μετάβαση στο «πράσινο» υδρογόνο για την περαιτέρω απανθρακοποίηση.

Η στρατηγική διάσταση

Τέλος, η όλη προσπάθεια διατηρεί και μια στρατηγική διάσταση, όπως ανέφερε ο κ. Χατζημαρκάκης, επισημαίνοντας ότι το υδρογόνο μπορεί να αποτελέσει το συγκριτικό πλεονέκτημα της Ευρώπης στην αποθήκευση ενέργειας έναντι των μπαταριών της Κίνας και της στρατηγικής των ΗΠΑ. «Βλέπουμε τι γίνεται στον κόσμο, οι ΗΠΑ αλλάζουν μορφή, η Κίνα θέλει να παίξει ρόλο και επομένως η Ευρώπη θα πρέπει να έχει την δική της εκδοχή για αποθήκευση. Αυτό μπορεί να είναι το υδρογόνο», σημείωσε χαρακτηριστικά.