Έκκληση για άμεση αποκλιμάκωση και παύση των εχθροπραξιών μεταξύ Ισραήλ και Ιράν απηύθυνε τις πρώτες πρωινές ώρες ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, μετά την εκδήλωση αλλεπάλληλων αεροπορικών και πυραυλικών επιθέσεων ανάμεσα στις δύο χώρες.
«Ισραηλινοί βομβαρδισμοί σε ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις. Ιρανικά πλήγματα στο Τελ Αβίβ. Φτάνει η κλιμάκωση. Είναι ώρα να σταματήσει. Πρέπει να επικρατήσουν η ειρήνη και η διπλωματία», ανέφερε μέσω X.
Στο μεταξύ, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ συγκλήθηκε εκτάκτως ύστερα από αίτημα της Τεχεράνης, στον απόηχο της ισραηλινής επιχείρησης με την ονομασία «Λιοντάρι που ξυπνά», η οποία φέρεται να στόχευσε πυρηνικές και πυραυλικές υποδομές στο Ιράν.
Κατά την ενημέρωση του Συμβουλίου, η Αναπληρώτρια Γενική Γραμματέας Ρόζμαρι ΝτιΚάρλο υπογράμμισε τις περιφερειακές επιπτώσεις της κρίσης, αναφέροντας ότι πολλές χώρες έκλεισαν τον εναέριο χώρο τους, ενώ ομάδες όπως οι Χούθι εντάθηκαν επιθετικά. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε, έχουν σκοτωθεί τέσσερις Ιρανοί στρατηγοί και τρεις πυρηνικοί επιστήμονες, ενώ ο Ανώτατος Ηγέτης του Ιράν δεσμεύτηκε για «σκληρή τιμωρία» του Ισραήλ.
Η κ. ΝτιΚάρλο καταδίκασε κάθε στρατιωτική κλιμάκωση, υπενθυμίζοντας τις διεθνείς δεσμεύσεις για σεβασμό στον Χάρτη του ΟΗΕ και εξέφρασε «βαθιά ανησυχία» για τις επιθέσεις σε πυρηνικές εγκαταστάσεις. Παρέπεμψε, επίσης, στο πρόσφατο Ψήφισμα του ΔΟΑΕ που επικρίνει την έλλειψη συνεργασίας του Ιράν με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας.
Στήριξε τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων ΗΠΑ–Ιράν στο Ομάν, σημειώνοντας πως μόνο ο διάλογος μπορεί να εγγυηθεί τον ειρηνικό χαρακτήρα του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος.
Ισραήλ: «Αυτοάμυνα απέναντι σε υπαρξιακή απειλή»
Το Ισραήλ υπερασπίστηκε τις επιθέσεις ως πράξη «εθνικής αυτοσυντήρησης» και «προληπτικής αυτοάμυνας» απέναντι σε άμεση και υπαρξιακή απειλή από την Τεχεράνη.
Ο Ισραηλινός πρέσβης στον ΟΗΕ τόνισε ότι η επιχείρηση «Λιοντάρι που ξυπνά» είχε στόχο:
-
Την αποδόμηση της στρατιωτικής και πυρηνικής ηγεσίας του Ιράν (π.χ. Μπαγκερί, Σαλαμί),
-
Την καταστροφή κρίσιμων υποδομών πυραύλων και εκτοξευτήρων,
-
Την εξουδετέρωση υπόγειων πυρηνικών εγκαταστάσεων στο Νατάνζ.
«Η απειλή ήταν άμεση. Το Ιράν είχε τη δυνατότητα παραγωγής υλικού για πυρηνικές βόμβες εντός ημερών. Η επιχείρηση απέτρεψε έναν συντονισμένο σχεδιασμό επίθεσης από Ιράν, Συρία, Λίβανο, Ιράκ και Υεμένη», ανέφερε.
Κατηγόρησε το Συμβούλιο Ασφαλείας για αδράνεια και ζήτησε να σταματήσει η εξίσωση επιτιθέμενου και αμυνόμενου. «Το Ισραήλ ενήργησε από ιστορική ευθύνη και δεν θα απολογηθεί για την προστασία του λαού του», κατέληξε.
Ιράν: «Συντονισμένες επιθέσεις με αμερικανικά όπλα – θα υπάρξει απάντηση»
Η Τεχεράνη, από την πλευρά της, κατήγγειλε τις ισραηλινές ενέργειες ως κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου και του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ.
Ο Ιρανός πρέσβης δήλωσε ότι οι επιθέσεις στόχευσαν κρίσιμες στρατιωτικές και πυρηνικές εγκαταστάσεις, αλλά και αστικές περιοχές, προκαλώντας τουλάχιστον 78 θανάτους – οι περισσότεροι άμαχοι.
Κατηγόρησε τις ΗΠΑ για συνενοχή, καθώς –όπως είπε– οι επιθέσεις έγιναν με τη στήριξη αμερικανικών πληροφοριών και όπλων. «Δεν θα ξεχάσουμε ότι ο λαός μας σκοτώθηκε από αμερικανικά όπλα στα χέρια του Ισραήλ», ανέφερε.
Ζήτησε άμεσα μέτρα κατά του Ισραήλ, επικαλούμενος το άρθρο 51 του Καταστατικού Χάρτη για δικαίωμα σε «αναλογική και αποφασιστική» απάντηση.
ΗΠΑ: Δεν συμμετείχαμε – Σοβαρές συνέπειες αν απειληθούν Αμερικανοί
Ο εκπρόσωπος των ΗΠΑ ΜακΚόι Πιτ ξεκαθάρισε ότι η Ουάσινγκτον δεν συμμετείχε στρατιωτικά στην ισραηλινή επιχείρηση, υπενθυμίζοντας όμως τις «αμέτρητες τρομοκρατικές ενέργειες του Ιράν» και τη συνεχιζόμενη απειλή του κατά του Ισραήλ.
Προειδοποίησε ότι κάθε επίθεση σε αμερικανικές βάσεις ή προσωπικό θα έχει «τρομερές συνέπειες».
Ελλάδα: «Επείγει διπλωματική επίλυση – Η προστασία των αμάχων είναι απόλυτη προτεραιότητα»
Ο Έλληνας πρέσβης στον ΟΗΕ Ευάγγελος Σέκερης τόνισε ότι η Ελλάδα ανησυχεί έντονα για την κλιμάκωση εν μέσω διαπραγματεύσεων ΗΠΑ–Ιράν και κάλεσε σε άμεση αποκλιμάκωση και αποφυγή πράξεων αντεκδίκησης.
Επανέλαβε τη σταθερή ελληνική θέση: το Ιράν δεν πρέπει να αποκτήσει πυρηνικό όπλο, ενώ το Ισραήλ έχει δικαίωμα στην αυτοάμυνα.
«Μόνο μέσω της διπλωματίας μπορεί να εξασφαλιστεί διαρκής ασφάλεια. Η κρίση πρέπει να λυθεί με διάλογο, όχι με βόμβες», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Υπογράμμισε, τέλος, τη σημασία της προστασίας των αμάχων και του σεβασμού στο διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στη «νομική και ηθική υποχρέωση» αποφυγής πλήγματος κατά αμάχων.
