Η ανάγκη για την ενίσχυση της αμυντικής θωράκισης της Ευρώπης, ως βασική αρχή, γίνεται αποδεκτή, όχι μόνο από όλες τις κυβερνήσεις αλλά και από τους λαούς των επί μέρους χωρών.

Και αυτό είναι σημαντικό, αφενός μεν γιατί πρόκειται για τη δική τους ασφάλεια, αλλά επειδή τελικά είναι αυτοί  που θα κληθούν να πληρώσουν αργά ή γρήγορα το μάρμαρο.Έτσι με  την απόφαση “REArm Europe” του ανώτατου θεσμικού οργάνου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Συμβουλίου της Ευρώπης, διατρανώθηκε επιχειρησιακά η ανάγκη συγκρότησης αξιόμαχου στρατού έναντι εξωτερικών απειλών, σε έναν κόσμο που αλλάζει το γεωπολιτικό του  status quo με τους κινδύνους που συνεπάγεται.

Αυτή τη φορά η Ευρώπη φαίνεται ότι, υπό την ασφυκτική πίεση των ΗΠΑ, αποφάσισε να δράσει γρήγορα, δυναμικά και στοχευμένα. Η ενίσχυση της άμυνας με δαπάνες 800 δις τα επόμενα τέσσερα χρόνια, δεν θα συμβάλλει μόνο αποφασιστικά στην ασφάλεια της Ένωσης, αλλά θα αποτελέσει και μια πρώτης τάξεως τονωτική ένεση στις οικονομίες της Ευρώπης, απομακρύνοντάς τες ταυτόχρονα και από τη ζώνη κινδύνου του στασιμοπληθωρισμού.

Με βάση το σχέδιο που αποφασίστηκε, τα 150 δισ. Ευρώ θα προέλθουν από τον προϋπολογισμό της ΕΕ και θα διατεθούν στις χώρες με τη μορφή χαμηλότοκων δανείων μέσω ενός νέου εργαλείου, που θα δημιουργηθεί άμεσα. Το μεγαλύτερο κομμάτι όμως των 650 δισ.,  θα προέλθει από δανεισμό των χωρών απευθείας από τις αγορές. Στόχος είναι η επιβάρυνση για το απαιτούμενο ποσό να μην ξεπεράσει το 1,5% του ΑΕΠ, ως μέσο όρο του συνόλου των χωρών.  Για τη διευκόλυνσή τους μάλιστα ελήφθη απόφαση να μην προσμετρώνται τα ποσά αυτά στο δημοσιονομικό τους έλλειμμα,  εφαρμόζοντας για άλλη μια φορά τη ρήτρα διαφυγής από τις υποχρεώσεις που υπαγορεύονται στο Σύμφωνο Σταθερότητας.

Αμυντική θωράκιση με δανεισμό αλλά με τι όρους

Η ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας μέσω δανεισμού είναι μια ενδεδειγμένη και αποτελεσματική επιλογή, αν πράγματι επιθυμούμε την απεξάρτηση της Ευρώπης από την αμερικανική προστασία-κηδεμονία. Μελέτες δείχνουν άλλωστε, ότι οι εξοπλισμοί είτε πρόκειται για μαζικές προμήθειες είτε για τη διεξαγωγή πολέμου, χρηματοδοτούνται πάντα με δάνεια. Λόγω κυρίως των πολύ σημαντικών κεφαλαίων που απαιτούνται, αποκλείονται οι άλλοι δύο δυνητικοί τρόποι χρηματοδότησης, δηλαδή η μείωση των κοινωνικών δαπανών ή και η αύξηση των φόρων. (Ινστιτούτο Κιέλου, “How to Finance Europe’s Military Buildup”, Febr. 2025).

Το ερώτημα που τίθεται είναι, όχι αν πρέπει να υπάρξει δανεισμός, αλλά αν στην προκείμενη περίπτωση, ο τρόπος δανεισμού που προέκρινε το Συμβούλιο της Ευρώπης είναι ο πλέον πρόσφορος για την αντιμετώπιση ενός κοινού κινδύνου. Και εδώ οι απόψεις διίστανται, ενώ ο δημόσιος διάλογος συνεχίζεται σε ακαδημαϊκό, όσο και πολιτικό επίπεδο. Άλλωστε, οι οριστικές αποφάσεις για το περιεχόμενο του εξοπλιστικού προγράμματος θα ληφθούν στα μέσα Ιουνίου τρέχοντος έτους.

Οι ενστάσεις που διατυπώνονται για την επιλογή της λύσης «ρήτρα διαφυγής» είναι δικαιολογημένες, αφού αυτή μπορεί μεν να διευκολύνει σε κάποιο βαθμό τις υπερχρεωμένες χώρες, δεν τις απαλλάσσει όμως από την προσμέτρηση των αμυντικών δαπανών στο συνολικό δημόσιο χρέος και κυρίως δεν τις προφυλάσσει από την πληρωμή υψηλότερων τόκων στην αγορά για τα ποσά που θα αντλήσουν, λόγω χειρότερης πιστοληπτικής αξιολόγησης.

Είναι αλήθεια, ότι σε ότι αφορά τη στρατηγική ενίσχυσης της αμυντικής θωράκισης της Ευρώπης, όλες οι χώρες είναι απολύτως σύμφωνες. Εκεί που υπάρχουν σημαντικές διαφορές είναι στον τρόπο χρηματοδότησης, αλλά και στις επιμέρους επιλογές για την προμήθεια των αναγκαίων εξοπλιστικών στοιχείων.

Για τις χώρες του Νότου, Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία αλλά και Ελλάδα, ο προσφορότερος τρόπος χρηματοδότησης ενός τέτοιου γιγαντιαίου προγράμματος θα ήταν η υιοθέτηση κοινού δανεισμού από την ΕΕ στο πρότυπο του Ταμείου Ανάκαμψης. Η ιδέα  της έκδοσης “European Defense Bonds”, ένα είδος εξοπλιστικών ευρωομολόγων, βρίσκεται στο τραπέζι, πολύ πριν αναλάβει η νέα Διοίκηση στις ΗΠΑ, η οποία έφερε μια τεράστια μεταβολή στα θέματα ασφαλείας της Ευρώπης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέχει ήδη μια εξέχουσα θέση με τη συμμετοχή της στις κεφαλαιαγορές, όπου έχει τη δυνατότητα με κοινό δανεισμό να εξασφαλίσει καλύτερους όρους από τις μεμονωμένες χώρες.

Σε αυτήν  την περίπτωση, οι οικονομίες κλίμακας είναι  πολύ σημαντικές, ενώ η αξιοποίηση των πόρων προς όφελος των ευρωπαϊκών οικονομιών γίνεται ευκολότερη. Ας σημειωθεί όμως, ότι για τις κοινές προμήθειες υπάρχει απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για αύξησή τους στο 35%, ενώ μέχρι σήμερα προσεγγίζει μετά βίας το 8%. Αυτό σημαίνει, ότι μια θετική απόφαση, που θα μπορούσε να έχει μετριάσει το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε σήμερα, έχει σχεδόν παντελώς αγνοηθεί.

Ρόλος κλειδί για την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία

Οι νέες συνθήκες που διαμορφώνονται δεν απαιτούν μόνο τη διάθεση κεφαλαίων, αλλά και την αναδιάταξη και ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας. Μέχρι τώρα η παραγωγική βάση της αμυντικής βιομηχανίας είναι κατακερματισμένη σε λίγες μεγάλες, διεθνώς ανταγωνιστικές μονάδες και σε ένα πλήθος από μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες ασχολούνται κυρίως με την εξυπηρέτηση των εθνικών αναγκών του στρατού της χώρας τους.

Για την αποτελεσματική αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων είναι ανάγκη αρχικά να παραμεριστούν οι διαφορές μεταξύ Γαλλίας, η οποία υποστηρίζει έντονα τη χρήση των πόρων σχεδόν αποκλειστικά για προμήθειες από ευρωπαϊκές εταιρείες, και της Γερμανίας, η οποία βλέπει την πρόταση με σκεπτικισμό, όχι μόνο επειδή πολλά συστήματα προσφέρονται με χαμηλότερο κόστος από τη διεθνή αγορά (κυρίως τις ΗΠΑ), αλλά ακόμη και γιατί ένα σημαντικό μέρος του αναγκαίου εξοπλισμού δεν παράγεται στην Ευρώπη, η δε διαδικασία ανάπτυξής τους απαιτεί δεκαετίες.

Συνεπώς και εδώ θα πρέπει  να αναζητηθεί μια συμβιβαστική μέση λύση. Το επόμενο βήμα είναι χωρίς αμφιβολία η εμβάθυνση της συνεργασίας και της αξιοποίησης των συνεργειών μεταξύ των ευρωπαϊκών εταιρειών παραγωγής αμυντικών συστημάτων. Από την αποτελεσματική συνεργασία των χωρών, αλλά και των επιμέρους εταιρειών, θα εξαρτηθεί και το όλο εγχείρημα της αποκατάστασης όχι μόνο του αισθήματος ασφάλειας στην Ευρώπη, αλλά και η αποτρεπτική τους δυνατότητα.

Μια ευκαιρία για την Ελλάδα

Η Ελλάδα στον αμυντικό τομέα, για δικούς της λόγους, βρίσκεται μεταξύ των χωρών του ΝΑΤΟ με τις υψηλότερες συμμετοχές. Υπολογίζεται, ότι η σχετική δαπάνη για το 2024 θα ανέλθει στο 3,01%  του ΑΕΠ. Συνεπώς από τις αποφάσεις δεν προκύπτει οποιαδήποτε πίεση, λόγω των γεωπολιτικών προβλημάτων στην Ευρώπη, να αλλάξει τον αμυντικό της σχεδιασμό και τον προβλεπόμενο προϋπολογισμό.

Σε πρώτη ανάγνωση, ο επανεξοπλισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης δημιουργεί θετικές προσδοκίες και για τα ελληνικά ιδιαίτερα προβλήματα ασφάλειας. Η εξέλιξη δε προς μια ενιαία αμυντική πολιτική διαφύλαξης των ευρωπαϊκών συνόρων, μπορεί να λειτουργήσει ανασταλτικά στις επιδιώξεις-επιβουλές επίδοξων αμφισβητιών της εθνικής μας  εδαφικής κυριαρχίας.

Στον οικονομικό τομέα, είναι βέβαιο ότι δημιουργούνται σημαντικές ευκαιρίες και για τη χώρα μας, με τη συμμετοχή μας στην αξιοποίηση των κεφαλαίων που θα εισρεύσουν στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία τα επόμενα χρόνια. Έτσι, παρουσιάζεται μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία να αναβαθμίσουμε τις παραμελημένες εθνικές μας βιομηχανίες αεροναυπηγικής, όπλων, οχημάτων και πυρομαχικών και να τις εντάξουμε σε έναν μακρόχρονο σχεδιασμό με τις ιδιωτικές εταιρείες, οι οποίες δραστηριοποιούνται στο χώρο με επιτυχία εδώ και  δεκαετίες. Πρωταρχικής σημασίας είναι η βελτίωση των ικανοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού που διαθέτει η χώρα για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των νέων συστημάτων.

Είναι ανάγκη, στο πλαίσιο ενός εθνικού σχεδιασμού για την άμυνα, να δοθεί προτεραιότητα στην έρευνα και ανάπτυξη, μέσα από την οποία θα αναδειχθούν ικανά στελέχη για την επανεκκίνηση της αμυντικής μας βιομηχανίας καθώς και σχετικών Start ups ανάπτυξης αμυντικών προϊόντων και συστημάτων. Οι αναγκαίες επενδύσεις σε πρώτη φάση μπορούν να χρηματοδοτηθούν, από τα κεφάλαια που θα εξοικονομήσουμε από τη ρήτρα διαφυγής, περί το 1 δις για το 2025. Στη συνέχεια η ενσωμάτωση και συνέργεια με άλλες ευρωπαϊκές βιομηχανίες του κλάδου θα έχουν σημαντική συμβολή τόσο στη βελτίωση της παραγωγικότητας όσο και στην οικονομική  ανάπτυξη της χώρας.

*Καθηγητής Οικονομικών, τ. Πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς

Έντονη κινητικότητα καταγράφεται το τελευταίο διάστημα και σε πολιτικό επίπεδο για την επαναφορά του αγωγού East Med, αφού οι εταιρίες που εμπλέκονται σε αυτό ποτέ δεν έπαψαν να εργάζονται για την προώθησή του. Ο αγωγός που σχεδιάστηκε για να διοχετεύει στην Ευρώπη το φυσικό αέριο που παράγεται στο Ισραήλ, ως ένα έργο, που θα άλλαζε την ενεργειακή αγορά της περιοχής και προχωρούσε με την στήριξη της ΕΕ και των ΗΠΑ, οδηγήθηκε ουσιαστικά σε ακύρωση, όταν το 2022 οι ΗΠΑ με απόφαση του τότε προέδρου Μπάιντεν το εγκατέλειψαν, με το επιχείρημα, ότι δεν εξυπηρετεί τους στόχους της ενεργειακής μετάβασης.

Πίσω από αυτή την απόφαση κρυβόταν ουσιαστικά η ανησυχία της κυβέρνησης Μπάιντεν για πιθανή κλιμάκωση της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο εξαιτίας των βλέψεων της Τουρκίας και ενός πιθανού επεισοδίου μεταξύ Αθήνας και Αγκυρας με το Τέλ Αβίβ να βρίσκεται στη μέση διπλωματικά.

Η δραματική επιδείνωση των σχέσεων Ισραήλ- Τουρκίας με αφορμή τον πόλεμο στη Γάζα και η αλλαγή των ισορροπιών στη Συρία με την ενίσχυση της τουρκικής επιρροής στη Δαμασκό, έχει θορυβήσει την πλευρά του Ισραήλ . Η ανατροπή της ενεργειακής πολιτικής Μπάιντεν από τον πρόεδρο Τραμπ και η σταδιακή υποχώρηση της ΕΕ από τους πράσινους στόχους που έθεσε τα προηγούμενα χρόνια δημιουργούν ένα νέο έδαφος για τις ενεργειακές διασυνδέσεις. Μια ευκαιρία για το Ισραήλ να χτίσει ενεργειακές γέφυρες με την Ευρώπη μέσω της Κύπρου και της Ελλάδας, που θα ανακόψουν την περιφερειακή ισχύ της Τουρκίας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Και ο αγωγός East Med, προσφέρεται για να στηρίξει αυτή τη στρατηγική του Τέλ Αβίβ, προσβλέποντας στην ισχυρή συμμαχία με τις ΗΠΑ και τον πρόεδρο Τράμπ, που στην πρώτη του θητεία ήταν θερμός υποστηρικτής του έργου.

Πρωτοβουλία του Ισραήλ

Παράγοντες με γνώση των εξελίξεων, επιβεβαιώνουν τις πληροφορίες περί αναβίωσης του αγωγού με πρωτοβουλία του Ισραήλ, κόντρα στα σχέδια μεταφοράς μέσω της Τουρκίας αερίου από το Κατάρ. Το ζήτημα της αναβίωσης του East Med φαίνεται να αποτελεί μέρος της διακρατικής συμφωνίας Ελλάδας- Ισραήλ που υπέγραψαν τον περασμένο Δεκέμβριο οι υπουργοί Περιβάλλοντος και Ενέργειας των δύο χωρών, κκ Θόδωρος Σκυλακάκης και Ελι Κοέν.

Στο πλαίσιο αυτής της συμφωνίας πραγματοποιήθηκε χθες στην Αθήνα η συνάντηση του νέου υπουργού Περιβάλλοντος κ. Σταύρου Παπασταύρου με τον υπουργό Περιφερειακής Συνεργασίας του Ισραήλ κ. David Amsalem. Τον ισραηλινό υπουργό συνόδευαν στην Αθήνα και παραβρέθηκαν στην υπουργική συνάντηση οι διοικήσεις των ισχυρότερων ενεργειακών εταιριών της χώρας του. Η παρουσία στην συνάντηση του κρατικού ομίλου παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, Israel Electric Corporation (IEC), της κρατικής εταιρίας Israel Natural Gas Lines Ltd. (INGL) που ιδρύθηκε το 2003 με σκοπό την κατασκευή και τη λειτουργία της εθνικής υποδομής μεταφοράς φυσικού αερίου και της κρατικής εταιρίας Europe Asia Pipeline Company (EAPC) που αποτελεί σημαντικό κρίκο στην αλυσίδα εφοδιασμού πετρελαίου και ενεργειακών προϊόντων για την ισραηλινή οικονομία ενίσχυσαν τα σενάρια για την αναβίωση του αγωγού.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η ΔΕΠΑ Εμπορίας συμμετέχει μέσω της ΔΕΠΑ Διεθνών Εργων μαζί με την Edison στη εταιρία «ΠΟΣΕΙΔΩΝ» που έχει αναλάβει την προώθηση και υλοποίηση του East Med.

Πρώτα Κύπρος – Ισραήλ

Στην παρούσα φάση αυτό, που οι εμπλεκόμενες πλευρές φέρονται να εξετάζουν, είναι η υλοποίηση του τμήματος Ισραήλ- Κύπρος που δεν αντιμετωπίζει γεωπολιτικού τύπου δυσκολίες και σε δεύτερο χρόνο η ανάπτυξη του τμήματος Κύπρος- Ελλάδα. Εναλλακτικά εξετάζεται και το σενάριο της μεταφοράς αερίου από την Κύπρο στην Ελλάδα όχι μέσω αγωγού αλλά με πλοία LNG και την αξιοποίηση των ελληνικών τερματικών σταθμών LNG.

Πληροφορίες μάλιστα φέρουν την ιταλική Edison να βρίσκεται σε συζητήσεις με τον Διαχειριστή συστήματος φυσικού αερίου του Ισραήλ, την Israel Natural Gas για την ανάπτυξη της διασύνδεσης Ισραήλ- Κύπρου. Ρόλο στον νέο αυτό σχεδιασμό φαίνεται να αναλαμβάνει και ο αμερικανικός πετρελαϊκός κολοσσός Chevron, o oποίος δραστηριοποείται στην ΑΟΖ του Ισραήλ και της Κύπρου από το 2020. Εξαγόρασε την Noble Energy και προσφάτως εκδήλωσε ενδιαφέρον για την περιοχή της Νότιας Πελοποννήσου .

Η Chevron είχε δείξει και στο παρελθόν ενδιαφέρον για τον αγωγό East Med. H επανάκαμψη του ενδιαφέροντος της αμερικανικής εταιρίας θα παρείχε ισχυρή στήριξη στην προσπάθεια αναβίωσης, όχι μόνο από οικονομικής σκοπιάς μέσω της δέσμευσης δυναμικότητας για τη μεταφορά ποσοτήτων αλλά και πολιτικής, λόγω των καλών σχέσεων με τον πρόεδρο Tραμπ.

Οι ισραηλινές εταιρίες που συνόδεψαν τον υπουργό κ. David Amsalem στην Αθήνα, είχαν σύμφωνα με πληροφορίες σειρά επαφών χθες με το ΤΑΙΠΕΔ και το Υπερταμείο με αντικείμενο τη διερεύνηση πιθανών συνεργασιών σε διάφορα Project ενώ επισκέφτηκαν και τις εγκαταστάσεις της Ρεβυθούσας.

Ο αγωγός

Ο διασυνδετήριος αγωγός Eastern Mediterranean (EastMed) είναι σήμερα το πιο ώριμο έργο για τη διασφάλιση άμεσης διασύνδεσης των κοιτασμάτων αερίου της Ανατολικής Μεσογείου, μέσω της Κύπρου και της Ελλάδας και μέσω του Αγωγού ΠΟΣΕΙΔΩΝ στην υπόλοιπη ηπειρωτική Ευρώπη παρέχοντας πρόσβαση σε λεκάνες που δεν συνδέονται σήμερα, ενισχύοντας την ασφάλεια της προμήθειας μέσω της διαφοροποίησης τόσο των πηγών όσο και των διαδρομών.

Ο αγωγός EastMed, ο οποίος θα εκτείνεται σε 2.000 χιλιόμετρα και αρχικά θα μεταφέρει 10 bcm / έτος κατά τον υφιστάμενο σχεδιασμό του, συμπεριλαμβάνεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση στα έργα κοινού ενδιαφέροντος (PCI), τα οποία αναγνωρίζονται ως προτεραιότητα για το ενεργειακό ισοζύγιο της Ευρώπης. Ο αγωγός έχει δυνατότητα επαύξησης της χωρητικότητας του έως 20 ΔΚΜ φ.α.

Ο EastMed ακολουθεί υποθαλάσσια όδευση προς την Κύπρο, στη συνέχεια προς τις ακτές της Κρήτης και ακολούθως, μέσω της Πελοποννήσου και της Δυτικής Ελλάδας ως τις ακτές της Θεσπρωτίας και την Ιταλία.

www.worldenergynews.gr

Έχει ξεκινήσει η αντίστροφη μέτρηση για να έχουμε απτές αποδείξεις ότι αίρεται το αδιέξοδο στην υλοποίηση του έργου για της Διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, και σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές μέχρι τα τέλη Μαρτίου, αναμένεται να ξεπαγώσει το έργο και να επανεκκινήσουν οι έρευνες βυθού.

Η κλιμάκωση των διπλωματικών επαφών που πραγματοποιεί η Ελλάδα, το Ισραήλ και η Κύπρος, όπως αναφέρεται, έχουν τα πρώτα αποτελέσματα και εκτιμάται ότι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το έργο είναι προσωρινά. Καθοριστικό ρόλο θα παίξει η ενεργοποίηση τόσο των ΗΠΑ όσο και της Κομισιόν.

Στο πλαίσιο αυτό, η Διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, σύμφωνα με πληροφορίες, “θα είναι στην ατζέντα του Επίτροπου Ενέργειας Νταν Γιόρκενσεν κατά την επίσκεψή του στην Τουρκία, τον επόμενο μήνα. Εξάλλου, πρόκειται για ένα στρατηγικό ενεργειακό έργο της Ευρώπης, το οποίο η Κομισιόν θα προασπιστεί”, σημειώνουν πηγές.

Αυτό είναι το αποτέλεσμα της προώθησης του θέματος στις Βρυξέλλες στο πλαίσιο του Συμβουλίου των υπουργών Ενέργειας που πραγματοποιήθηκε προχθές στις Βρυξέλλες. Ελληνική και κυπριακή πλευρά τόσο προς τους δημοσιογράφους όσο και μέσα στο Συμβούλιο, υπογράμμισαν τη σημασία του Great Sea Interconnector για την ενοποίηση της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας, καθώς και ότι πρόκειται για ένα ευρωπαϊκό έργο που χρηματοδοτείται από ευρωπαϊκούς πόρους με το ποσό των 657 εκατ. και πρέπει να προστατευτεί από την Κομισιόν.

Την ίδια στιγμή, Ελλάδα-Κύπρος και Ισραήλ κλιμακώνουν τις διπλωματικές κινήσεις για την εξασφάλιση ισχυρών συμμαχιών. Μέσα στον Απρίλιο προγραμματίζεται συνάντηση κορυφής σε επίπεδο αρχηγών κρατών των τριών χωρών, των Κυριάκου Μητσοτάκη, Νίκου Χριστοδουλίδη και Μπεντζαμιν Νετανιάχου στην Ιερουσαλήμ, η οποία ωστόσο θα εξαρτηθεί και από τις εξελίξεις στο μέτωπο των συγκρούσεων.

Για το θέμα ρωτήθηκε χθες και ο Ευάγγελος Βενιζέλος στον Κύκλο Ιδεών και σημείωσε: “Πραγματοποιούνται συστηματικές επαφές και συζητήσεις. Επιχειρείται να διαμορφωθεί ένας μηχανισμός που να είναι σύμφωνος με το δίκαιο της θάλασσας, όχι με ενημέρωση ή άδεια αλλά σε επικοινωνία με την Τουρκία”.

Συντονισμένα δρουν Ελλάδα και Ισραήλ- Πιέζει την Κομισιόν η Κύπρος

Παράλληλα με την πίεση στην Κομισιόν, από Ελλάδα και Κύπρο, ταυτόχρονα Ελλάδα και Ισραήλ συντονίζουν τις κινήσεις τους, και με σύνθημα την εμβάθυνση και επέκταση της συνεργασίας τους, αναζητείται η διπλωματική φόρμουλα, που θα ενισχύσει τη συμμαχία των τριών χωρών Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ προωθώντας την υλοποίηση του έργου.

Είναι χαρακτηριστικό, ότι ο Υπουργός Περιφερειακής Συνεργασίας του Ισραήλ, κ. David Amsalem κατά τη χθεσινή συνάντησή στο υπουργείο Ενέργειας με τον υπουργό Ενέργειας Στάυρο Παπασταύρου, τόνισε ότι ” αποτελεί στρατηγικό συμφέρον όλων των χωρών μας να δημιουργηθεί ένας διάδρομος διασύνδεσης μεταξύ Ισραήλ, Κύπρου, Ελλάδας και προς την Ευρώπη. Παρατηρούμε τον τελευταίο χρόνο μεγάλη αστάθεια στη Μέση Ανατολή, όμως είμαι απόλυτα πεπεισμένος και πιστεύω ότι μετά τις αλλαγές και μετά την ανάληψη της κυβέρνησης Τραμπ, το Ισραήλ θα διαδραματίσει τον ρόλο του σταθεροποιητή στην περιοχή. Θεωρούμε πολύ σημαντική την ανάγκη να συνεργαζόμαστε με καλούς φίλους, με την Ελλάδα και την Κύπρο, για να προωθούμε έργα στον τομέα της ενέργειας. Είναι υψίστης σημασίας να προωθήσουμε τις σχέσεις μεταξύ Ισραήλ και Ελλάδας σε όλους τους τομείς και να εδραιώσουμε αυτές τις σχέσεις”.

“Όταν θα επιστρέψω στο Ισραήλ, θεωρώ ότι είναι αποστολή μου να προωθήσω τα έργα στον τομέα της ενέργειας. Έχουμε συζητήσει και κατά τη διάρκεια άλλης συνάντησης τη χρήση οπτικών ινών και θα προσπαθήσουμε να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να συνδυάσουμε τα πάντα, ώστε να εδραιώσουμε τις σχέσεις μας με την Ελλάδα».

Στη χθεσινή συνάντηση στο υπουργείο Ενέργειας του υπουργού, κ. Σταύρου Παπασταύρου και του Υφυπουργού, αρμόδιου για θέματα ενέργειας, κ. Νίκου Τσάφου με τον Υπουργό Περιφερειακής Συνεργασίας του Ισραήλ, κ. David Amsalem παρουσία του Πρέσβη του Ισραήλ στην Ελλάδα, Noam Katz, η ηλεκτρική διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ βρέθηκε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος όπως και η εμβάθυνση και εντατικοποίηση της συνεργασίας τους.

Παράλληλα πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις μεταξύ ισραηλητικών εταιρειών κολοσσών του ενεργειακού τομέα, από τα λιμάνια, τις υποδομές ως το φυσικό αέριο και τα ύδατα και τονίστηκε η στρατηγική σημασία της συνεργασίας των δύο χωρών, αλλά και της προώθησης της περιφερειακής ενεργειακής σταθερότητας.

Σταύρος Παπασταύρου: Καθοριστικός ο ρόλος της ενέργειας

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Σταύρος Παπασταύρου, δήλωσε: «Χαίρομαι ιδιαίτερα που η πρώτη αποστολή που υποδεχόμαστε με τον Υφυπουργό Ενέργειας, Νίκο Τσάφο, στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι από το Ισραήλ, αποτελούμενη από τον Υπουργό Περιφερειακής Συνεργασίας, David Amsalem και εκπροσώπους από τις σημαντικότερες κρατικές εταιρείες του Ισραήλ.

Η ενέργεια παίζει καθοριστικό ρόλο και στα δύο αυτά επίπεδα. Όπως γνωρίζετε, υπάρχει μια διακυβερνητική συμφωνία που υπογράφηκε από τον προκάτοχό μου, τον κ. Θόδωρο Σκυλακάκη, τον Δεκέμβριο του 2024 και περιλαμβάνει την προώθηση της περιφερειακής ενεργειακής σταθερότητας, καθώς και καινοτόμα ενεργειακά έργα. Στο πλαίσιο αυτό, χαίρομαι πολύ που είχαμε σήμερα μια πρώτη συνάντηση, έτσι ώστε να διερευνήσουμε συγκεκριμένα έργα τα οποία εντάσσονται σε αυτή τη συνεργασία. Η ανάπτυξη έχει μεγάλη σημασία για την Ελλάδα, γιατί οδηγεί σε περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας, γνωρίζετε εξάλλου ότι έχουμε πια κάτω από 9% ανεργία. Η ενέργεια παίζει πρωταρχικό ρόλο.

Είμαστε πολύ χαρούμενοι που έχουμε, σήμερα εδώ μαζί μας, εταιρείες- κολοσσούς από τον ενεργειακό τομέα, από τα λιμάνια, τις υποδομές και είμαι βέβαιος ότι οι επόμενες συναντήσεις μας θα μας οδηγήσουν σε συγκεκριμένα projects συνεργασίας μεταξύ των εταιρειών του Ισραήλ και της Ελλάδας».

Μανούσος Μανουσάκης : Γίνονται πολλές προσπάθειες να συνεχιστεί το έργο

Στην προώθηση αλλά και στις δυσκολίες του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ αναφέρθηκε και ο Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος, ΑΔΜΗΕ Μανούσος Μανουσάκης στα πλαίσια του συνεδρίου του Κύκλου Ιδεών με τίτλο «Η Ελλάδα Μετά VIIΙ: Η Ευρώπη, η Ελλάδα και ο καταιγισμός των νέων προκλήσεων. Αναζητώντας πλαίσιο αναφοράς».

Όπως είπε υπάρχει βούληση και γίνονται πολλές προσπάθειες να συνεχιστεί το έργο και πρότεινε το θέμα να μη συζητείται το θέμα στη δημόσια σφαίρα με οξύτητα καθώς είναι σημαντικό εθνικό θέμα για την Ελλάδα και την Κύπρο, αλλά και για το Ισραήλ. Όπως εξήγησε το Ισραήλ έχει ενεργειακό πρόβλημα που εν μέσω κλιματικής κρίσης αντιμετωπίζει προβλήματα ενεργειακής επάρκειας.

«Αναμένουμε να δούμε τι θα γίνει με το έργο, περιμένουμε τις αποφάσεις. Είμαι βέβαιος ότι η Ελληνική Κυβέρνηση θα προστατεύσει τον ΑΔΜΗΕ και ό,τι έχει γίνει μέχρι τώρα έχει γίνει σε απόλυτη συνεννόηση μαζί της» είπε.

Όπως εξήγησε ο κ. Μανουσάκης κάνοντας μια μίνι ιστορική αναδρομή η Κύπρος είναι η τελευταία χώρα που δεν είναι συνδεδεμένη στο ευρωπαϊκό σύστημα ηλεκτρισμού και πρέπει να συνδεθεί για πολλούς λόγους: “Πέρα από το πολιτικό ανήκειν υπάρχει και το θέμα της κοινωνικής ευημερίας” σημείωσε.

Στη συνέχεια ο CEO πρόσθεσε «Ο ΑΔΜΗΕ ξεκίνησε την ενεργή του συμμετοχή το 2021 οπότε και έγινε τεχνικός σύμβουλος του τότε φορέα υλοποίησης και στη συνέχεια διαπραγματευόταν για την απόκτηση του 25% του έργου. Και στη συνέχεια ανέλαβε φορέας υλοποίησης του έργου από τον Οκτώβριο του 2023.

Γνωρίζαμε ότι δε θα ήταν «ένας περίπατος στον κήπο» είπε χαρακτηριστικά. «Ξέραμε πολύ καλά ότι η Τουρκία δε θα μας έδινε συγχαρητήρια για αυτή τη διασύνδεση», συμπλήρωσε. «Ο ρόλος μας είναι να λειτουργούμε τεχνικά και οικονομικά. Διασφαλίσαμε τη μεταφορά του καλωδίου 160 χιλιομέτρων από εκεί που βρισκόταν από τον προηγούμενο φορέα υλοποίησης σε εμάς. Έχουν ολοκληρωθεί εν πολλοίς οι έρευνες βυθού στα χωρικά ύδατα Ελλάδος και Κύπρου» συμπλήρωσε. Μάλιστα ο κ. Μανουσάκης προχώρησε σε διευκρινίσεις για τα γεγονότα της Κάσου: «Το πλοίο προχώρησε στα διεθνή ύδατα μετά από άδεια που έλαβε από τις ελληνικές αρχές. Μετέπειτα και ενώ το πλοίο για αρκετή ώρα έπλεε στα διεθνή ύδατα εκδόθηκε άδεια από τις τουρκικές αρχές και όχι το αντίθετο όπως θέλει να παρουσιάζει η Τουρκία».

«Μετά τα γεγονότα, η δική μας αρμοδιότητα δεν ήταν συνολικά η προώθηση του έργου, καθώς το ζήτημα έγινε εθνικό και προφανώς είναι ένα θέμα εξωτερικής πολιτικής», τόνισε χαρακτηριστικά.

Συνάντηση ΑΔΜΗΕ-ΡΑΑΕΥ-ΡΑΕΚ την Πέμπτη

Επίσημη ενημέρωση από τον ΑΔΜΗΕ έχει ζητήσει να λάβει η ΡΑΕΚ, η Ρυθμιστική Αρχή Κύπρου αύριο Πέμπτη σε συνάντηση που θα έχουν, ΡΑΑΕΥ, ΡΑΕΚ και ΑΔΜΗΕ στα γραφεία της Ελληνικής Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας.

Καθώς η ΡΑΕΚ, έχει αρμοδιότητα την ενεργειακή ασφάλεια της Κύπρου και τον προγραμματισμό των έργων που απαιτούνται για τη μελλοντική ενεργειακή ασφάλεια της Κύπρου, έχει ζητήσει στο πλαίσιο των τυπικών αρμοδιοτήτων της και για να εξετάσει τις επιλογές της, ενημέρωση από τον επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ, σχετικά με το αν υπάρχουν αλλαγές στο χρονοδιάγραμμα του έργου, και αν θα ανταπεξέλθει στη δέσμευσή του, το 2030 να έχει ολοκληρωθεί το έργο εξασφαλίζοντας την τροφοδοσία της Κύπρου όπως έχει συμφωνηθεί.

ΠΗΓΗ: Mononews.gr