Άμυνα
Άλλη μια ήττα για την Αρμενία! Η κυβέρνηση Πασινιάν συμφώνησε για παράδοση εδάφους στο Αζερμπαϊτζάν
Συμφωνία οριοθέτησης συνόρων στην περιοχή Ταβούς υπέγραψαν Ερεβάν-Μπακού. Μονομερής παραχώρηση τεσσάρων χωριών από την αρμενική πλευρά χωρίς ανταλλάγματα. Οι αντιδράσεις των κατοίκων στα βορειοανατολικά σύνορα της χώρας και οι συνέπειες
Του Χρήστου Κωνσταντινίδη
Διαδηλώσεις ξεκίνησαν το Σάββατο 20 Απριλίου 2024 στην περιοχή Ταβούς της βορειοανατολικής Αρμενίας, μετά τη συμφωνία οριοθέτησης των συνόρων που υπεγράφη στις 19 Απριλίου 2024 μεταξύ Ερεβάν και Μπακού με την οποία το Αζερμπαϊτζάν ανακτά τον έλεγχο τεσσάρων χωριών, τα οποία κατοικούνταν από αζερικό πληθυσμό κατά τη σοβιετική εποχή, όπως αρμενικοί πληθυσμοί κατοικούσαν τότε σε αζερικά εδάφη.
Κάτοικοι των χωριών Κιράντς, Μπαγκανίς και Βοσκεπάρ (στο οποίο υπάρχουν πολλά μνημεία) απέκλεισαν τους δρόμους που οδηγούν στις πόλεις Ιγεβάν και Νογεμπεριάν, ενώ σύμφωνα με αζερικά ΜΜΕ, αποκλείστηκε και ο αυτοκινητόδρομος Αρμενίας-Γεωργίας. Οι κάτοικοι θεωρούν, ότι η οριοθέτηση, η οποία θα ολοκληρωθεί τον Μάιο, θα τους στερήσει την πρόσβαση στις γεωργικές εκτάσεις τους και θα περιπλέξει την επικοινωνία τους με την υπόλοιπη χώρα λόγω του γεγονότος ότι ορισμένα τμήματα του δρόμου στην περιοχή θα τεθούν υπό τον έλεγχο του Αζερμπαϊτζάν και θα είναι πολύ πιο ευάλωτοι στις ένοπλες επιθέσεις του Μπακού.
Σημειωτέον, ότι η παράδοση των χωριών ήταν μία κίνηση καλής θέλησης από το Ερεβάν για να προχωρήσει η διαδικασία της οριοθέτησης. Ο Πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν υπερασπίστηκε τη συμφωνία που χαιρέτησαν οι δυτικές δυνάμεις, λέγοντας ότι θα βοηθήσει στην αποτροπή ενός νέου πολέμου με το Αζερμπαϊτζάν.
Στην ουσία η κυβέρνηση της Αρμενίας κάνει μονομερείς παραχωρήσεις επικαλούμενη τη διακήρυξη της Άλμα Άτα του 1991 με την οποία διαλύθηκε η Σοβιετική Ένωση και δημιουργήθηκε η Κοινοπολιτεία Ανεξαρτήτων Κρατών. Ωστόσο πριν την υπογραφή της συμφωνίας η Αρμενία είχε ήδη ανακηρύξει την ανεξαρτησία της και το Αζερμπαϊτζάν δεν πρόβαλλε τότε αξιώσεις για τα συγκεκριμένα εδάφη.
Ανακοίνωση της Κοινότητας Noyemberyan
Οι εργασίες για την οριοθέτηση των συνόρων μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν στις κοινότητες των χωριών Μπαγκανίς, Βοσκεπάρ, Νογεμπεριάν είναι επικίνδυνες.
Ειδικότερα, η πραγματικότητα ενός νέου συνόρου καθιστά ευάλωτες τις σημαντικότερες περιοχές της κοινότητας, γεγονός που αποτελεί σημαντική απειλή για τον πληθυσμό της κοινότητας.
Υποστηρίζουμε την εγκαθίδρυση της ειρήνης, αλλά αυτή η διαδικασία οριοθέτησης είναι στην πραγματικότητα μια μονομερής παραχώρηση από την Αρμενία σε συνθήκες όπου οι ένοπλες δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν συνεχίζουν να καταλαμβάνουν πολλά εδάφη της Δημοκρατίας της Αρμενίας, συμπεριλαμβανομένης της περιοχής Ταβούς. Σε αυτή την περίπτωση, δεν είναι ρεαλιστικό να μιλάμε για ειρήνη στην επικράτεια πολλών χωριών.
Είναι απαράδεκτο να διεξάγουμε οριοθέτηση σε αυτή τη μορφή, επομένως, η ηγεσία της κοινότητας Νογεμπεριάν συμπεριλαμβανομένων των διοικητικών αρχηγών των συνοριακών χωριών, δεν υποστηρίζουν τη διαδικασία οριοθέτησης και δεν συμμετέχουν σε αυτήν.
Πανηγυρίζουν Ερεβάν, ΗΠΑ και ΕΕ
Εν τω μεταξύ το Ερεβάν πανηγυρίζει με τη συμφωνία! «Για πρώτη φορά, θα υπάρξει οριοθετημένο κρατικό σύνορο μεταξύ των χωρών» αναφέρει το γραφείο Τύπου του πρωθυπουργού της Αρμενίας, απαντώντας στις ανησυχίες των κατοίκων.
Η συμφωνία μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν χαιρετίστηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το Σάββατο (20/4), ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Antony Blinken έγραψε στο X (πρώην Twitter). «Χαιρετίζουμε την ανακοίνωση ότι η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν συμφώνησαν στη διακήρυξη της Άλμα Άτα του 1991 ως βάση για την οριοθέτηση των συνόρων μεταξύ των δύο χωρών. Αυτό είναι ένα σημαντικό βήμα προς τη σύναψη μιας σταθερής και αξιοπρεπούς ειρηνευτικής συμφωνίας».
Νωρίτερα, την Παρασκευή, ο Toivo Klaar, ειδικός εκπρόσωπος της ΕΕ για τον Νότιο Καύκασο και την κρίση στη Γεωργία, έγραψε στο X. “Ενθαρρυντικά νέα σήμερα σχετικά με το έργο των επιτροπών των συνόρων Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν και την έναρξη μιας διαδικασίας οριοθέτησης βάσει νομικών εγγράφων και της Συμφωνίας του Αλμάτι του 1991.”
«Η ΕΕ υποστηρίζει πλήρως τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων και τον στόχο μιας συνολικής και διαρκούς διευθέτησης», πρόσθεσε ο διπλωμάτης της ΕΕ.
Αρμένιοι και Αζέροι συνοριοφύλακες αντικαθιστούν τους Ρώσους
Τους Ρώσους ειρηνευτές θα αντικαταστήσουν συνοριοφύλακες από την Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν. «Αυτό που συμβαίνει τώρα είναι μια σημαντική αλλαγή της κατάστασης και θα πρέπει να έχει τον αντίκτυπό της προς όλες τις κατευθύνσεις. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχουμε γραμμή επαφής, έχουμε σύνορα. Τα σύνορα σημαίνουν ειρήνη και εννοείται ότι οι συνοριοφύλακες της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν θα μπορούν να προστατεύουν ανεξάρτητα τα σύνορα συνεργαζόμενοι μεταξύ τους», ανέφερε ο Νικόλ Πασινιάν σε δήλωσή του.
Ο αγωγός περιέρχεται στο Αζερμπαϊτζάν
Ο κύριος αγωγός φυσικού αερίου από τη Γεωργία προς την Αρμενία διέρχεται από τον δρόμο του Βοσκεπάρ, ο οποίος όπως όλα δείχνουν, μετά την οριοθέτηση, θα τεθεί υπό τον έλεγχο του Αζερμπαϊτζάν. Τον περασμένο Μάρτιο, ο Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος της Gazprom Armenia, Αρχιμηχανικός Αρτασές Γαμπριελιάν, απαντώντας σε έρευνα της Pastinfo υποστήριξε, ότι η αρμενική κυβέρνηση δεν συζήτησε με την Gazprom Armenia CJSC το θέμα της μετεγκατάστασης του κεντρικού αγωγού φυσικού αερίου που διέρχεται από την περιφέρεια. Αξίζει να σημειωθεί, ότι τον Ιούλιο του 2020 καταστράφηκε ο αγωγός σε τρία χωριά, ύστερα από βομβαρδισμούς του Αζερμπαϊτζάν.
Οι Αρμένιοι φοβούνται, ότι εφόσον τεθεί ο κεντρικός αγωγός υπό τον έλεγχο των Αζέρων, τότε ανά πάσα στιγμή θα μποροέσουν να σταματήσουν την παροχή φυσικού αερίου της περιοχής και να δημιουργήσουν ανθρωπιστική κρίση, όπως συνέβη στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Το Αζερμπαϊτζάν αποκλείει τον δρόμο προς τη Γεωργία
Ένα άλλο σημαντικό πρόβλημα που προκύπτει από τις παραχωρήσεις του Πασινιάν στο Μπακού αφορά τον αυτοκινητόδρομο που συνδέει την Αρμενία με τη Γεωργία. Η περιοχή του Ταβούς βρίσκεται σε στρατηγική τοποθεσία, αφού από το συγκεκριμένο έδαφος διέρχεται ένας από τους δύο κύριους αυτοκινητόδρομους που οδηγούν στα γεωργιανά σύνορα.
Ο αρμενικός στρατός βρίσκεται σε διαδικασία εκκίνησης της αποναρκοθέτησης των συνοριακών περιοχών προετοιμάζοντας την παράδοσή τους στο Αζερμπαϊτζάν. Κοντά στο χωριό Βοσκεπάρ υπήρξαν αντιδράσεις από χωρικούς που εμπόδισαν ένστολους να καθαρίσουν τις νάρκες σε αμφισβητούμενη περιοχή που βρίσκεται δίπλα σε αρμενική εκκλησία του 7ου αιώνα. Πρόκειται για ιερό ναό αφιερωμένο στην Παναγία, ο οποίος όπως διαβεβαιώνει το γραφείο του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Μερ Γκριγκοριάν που “έτρεξε” τις διαπραγματεύσεις με το Αζερμπαϊτζάν, θα παραμείνει στο έδαφος της Αρμενίας. Αξίζει να σημειωθεί, ότι ο τοπικός επίσκοπος (σ.σ. Galstanian) προέτρεψε ουσιαστικά τον στρατό να αψηφήσει τις εντολές αποχώρησης του Πασινιάν.
Και στο βάθος… Ερεβάν
Το Αζερμπαϊτζάν, το φθινόπωρο του 2020, μετά τον πόλεμο των 44 ημερών με την Αρμενία, κατέλαβε το 75% των εδαφών της Αυτόνομης Αρμενικής Δημοκρατίας του Αρτσάχ. Τον Σεπτέμβριο του 2023 μετά από δεκάμηνο αποκλεισμό κατέλαβε όλη την περιοχή του Ναγκόρνο Καραμπάχ δημιουργώντας ανθρωπιστική κρίση και 120.000 Αρμενίους της περιοχής σε έξοδο από τις πατρογονικές τους εστίες μετά από 2000 χρόνια, μία εξέλιξη που ισούται με γενοκτονία.
Το καθεστώς του Μπακού έχει δείξει επανειλημμένως τις αναθεωρητικές και επεκτατικές του προθέσεις εις βάρος της Αρμενίας. Οι επιθυμίες του Ιλχάμ Αλίγιεφ είναι εκπεφρασμένες! Ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν έχει δηλώσει χρησιμοποιώντας προκλητική γλώσσα, ότι θέλει να καταστρέψει την Αρμενία και να φτάσει μέχρι το Ερεβάν. Έχει υποστηρίξει δημοσίως, ότι οι Αρμένιοι είναι ένας λαός που δεν μπορεί να διατηρεί εθνικό κράτος, αλλά να ζει σε κοινότητες άλλων κρατών.
Ήδη υπηρεσίες του Αζερμπαϊτζάν και αζερικά ΜΜΕ όταν αναφέρονται στην Αρμενία χρησιμοποιούν στις αναφορές τους τον όρο «Δυτικό Αζερμπαϊτζάν», κάτι που μεταφράζεται ως πρόθεση να καταστεί η Αρμενία επαρχία του Μπακού. Φυσικά μία εξέλιξη που αφορά παραχώρηση των εδαφών της Αρμενίας στο Αζερμπαϊτζάν εξυπηρετεί τις τουρκικές… ονειρώξεις για ένωση του λεγόμενου τουρκικού κόσμου.
Δεν παύει όμως να είναι άλλη μία εθνική τραγωδία για τους Αρμενίους, που πηγάζει από μειοδοτικούς χειρισμούς της κυβέρνησης! Πρόκειται για μία τραγωδία, η οποία αφορά και την Ελλάδα. Αζερμπαϊτζάν και Τουρκία έχουν πολύ στενές σχέσεις. “Ένα έθνος δύο κράτη” είναι το μότο των δύο χωρών. Η Άγκυρα στήριξε με εξοπλισμούς το Μπακού στον πόλεμο του 2020. Η Τουρκία απειλεί την εθνική κυριαρχία της Ελλάδας, με το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» και το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Με την απειλή πολέμου οι γείτονες προσπαθούν να επιβάλλουν απώλεια εδαφών (νησιών) και υδάτων.
Άμυνα
Γιάννος Χαραλαμπίδης στη Σημερινή: Τρύπια η άμυνα της Κύπρου – Πόσα χρήματα λείπουν από την αμυντική θωράκιση
Τα «μπαλώματα» με τη φιλοξενία ΗΠΑ και ΝΑΤΟ, η αποτροπή και οι δαπάνες για την άμυνα να είναι χειρότερες ακόμη και από αυτές του αδιάφορου Λουξεμβούργου
• Οι υποσχέσεις για 2% στα εξοπλιστικά εμφανίζονται ως το προεκλογικό επιδόρπιο του 2028
• Στα ύψη οι αμυντικοί εξοπλισμοί στην ΕΕ, στον πάτο στην Κύπρο
Τα «μπαλώματα» με τη φιλοξενία ΗΠΑ και ΝΑΤΟ, η αποτροπή και οι δαπάνες για την άμυνα να είναι χειρότερες ακόμη και από αυτές του αδιάφορου Λουξεμβούργου
Γράφει ο Γιάννης Χαραλαμπίδης, Σημερινή
Τρύπια είναι η άμυνα και η αποτροπή της Κύπρου, αφού, εκτός των άλλων, τα ποσά για την αμυντική θωράκιση της Εθνικής Φρουράς δεν ξεπερνούν το 0,5% με 0,6% επί του ΑΕΠ και δεν πρόκειται, με βάση τα προϋπολογιζόμενα στοιχεία, να φτάσουν το 2%, που είχε υποσχεθεί ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης προεκλογικά. Το 2023 το κράτος δεν επένδυσε το σύνολο των χρημάτων από τους φόρους για τα εξοπλιστικά, για πολλοστή φορά.
Ενώ εισπράχθηκαν περί τα 379 εκ. ευρώ, ο προϋπολογισμός ήταν της τάξης των 163 εκ. ευρώ, ήτοι 0,5% επί του ΑΕΠ. Καταγράφηκε αρνητικό πρόσημο 216 εκ. ευρώ, που προστίθεται στο 1 δις το οποίο αγνοείται από τα ταμεία της αμυντικής θωράκισης από την προηγούμενη περίοδο (2017-2022). Σε αυτά ανάλογο περίπου ποσό αναμένεται να μείνει αδιάθετο για τα έτη 2024-25 (βλέπε στη συνέχεια συναφή στοιχεία).
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, αναμένεται ότι κατά το τρέχον έτος (2024), από τη φορολογία για την αμυντική θωράκιση δεν θα δαπανηθούν περί τα 170 εκ. ευρώ… με καλούς οιωνούς. Πώς γίνεται χρήματα από τη φορολογία για την αμυντική θωράκιση να μην περιλαμβάνονται στον προϋπολογισμό της; Πού διατίθενται και γιατί, όταν σε όλα τα κράτη της ΕΕ υπάρχει αύξηση στον τομέα της αμυντικής θωράκισης;
Το ΝΑΤΟ και τα ρωσικά… παροπλισμένα όπλα
Η άμυνα είναι τρύπια και τα αδιάθετα χρήματα για τον τομέα της αποτροπής θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι θα ήταν δυνατό να καλυφθούν από την παρουσία των δυνάμεων των ΗΠΑ και άλλων ΝΑΤΟϊκών συμμάχων στην περιοχή μας, στα αεροδρόμια και στα λιμάνια της Κυπριακής Δημοκρατίας ή στο ελικοδρόμιο που είναι υπό κατασκευή στο Μαρί και την αναβάθμιση της Βάσης Αν. Παπανδρέου με την τεχνική υποστήριξη των Αμερικανών. Αληθές είναι ότι οι ΗΠΑ εξυπηρετούν πρωτίστως τα δικά τους συμφέροντα, τα δε κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ βάζουν βαθιά το χέρι στην τσέπη. Και αυτό είναι απαίτηση του Προέδρου Τραμπ. Πρόκειται για προϋπόθεση, όπως τους εξηγεί, εάν θέλουν να έχουν άμυνα και αποτροπή. Πάντως, ο Υπουργός Άμυνας Βασίλης Πάλμας ισχυρίστηκε στις 22 Νοεμβρίου, ενώπιον της Βουλής των Αντιπροσώπων, ότι ώς το 2028, δηλαδή πριν από τις επόμενες προεδρικές εκλογές, θα ήταν δυνατό ο προϋπολογισμός για την αμυντική θωράκιση να φτάσει το 2% επί του ΑΕΠ. Με άλλα λόγια, προεκλογικός μποναμάς…. Και στις 27 του μήνα ο Αναπληρωτής Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Γ. Αντωνίου, επισήμανε στο «Σίγμα» ότι τα ρωσικά οπλικά συστήματα της Εθνικής Φρουράς είναι παροπλισμένα, αλλά… δεν υπάρχει κενό στην άμυνα. Προφανώς, κάποια εξ αυτών… Σίγουρο είναι ότι υπάρχει πρόβλημα στην εφοδιαστική αλυσίδα και δη των ανταλλακτικών.
Ετοιμότητα Μόσχας, βέτο Ουάσιγκτον και κόκκινη γραμμή
Συναφείς επί του θέματος πληροφορίες της «Σ» αναφέρουν ότι:
Πρώτο, οι Ρώσοι ήταν και είναι έτοιμοι να προσφέρουν ανταλλακτικά στα δικής τους κατασκευής οπλικά συστήματα είτε αυτά είναι Τ-80 είτε είναι οι BUK και οι TOR -M1 (αντιπυραυλικά και αντιαεροπορικά συστήματα). Όμως, η Κυπριακή Δημοκρατία αρνείται την προσφορά, καθότι συμμετέχει στο ευρωπαϊκό εμπάργκο σε βάρος της Μόσχας και βρίσκεται, ταυτοχρόνως, κάτω από την πίεση των ΗΠΑ για ν’ απαλλαγεί από τα ρωσικά οπλικά συστήματα. Δεύτερο, με βάση τις συμφωνίες για την αγορά των ρωσικών όπλων, αυτά δεν μπορούν να βρίσκονται πουθενά αλλού, παρά μόνο εντός του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μεταπώλησή τους και μεταφορά τους σε άλλο κράτος μπορεί να γίνει μόνο με τη σύμφωνη γνώμη της Μόσχας. Και αυτό, όπως επισημαίνεται, είναι «κόκκινη γραμμή». Έτσι συνέβη με την πώληση των ρωσικών ελικοπτέρων (Μi-35) από την Κύπρο στη Σερβία. Τονίζεται από διπλωματικές πηγές η έννοια της «κόκκινης γραμμής» λόγω των πιέσεων που ασκούν οι Αμερικανοί στην κυπριακή Κυβέρνηση όπως απαλλαγεί από τα ρωσικά οπλικά συστήματα τα οποία διαθέτει.
Οι πληγές της άμυνας
Δεν θα υπεισέλθουμε, για ευνόητους λόγους, στα δομικά και άλλα προβλήματα της Εθνικής Φρουράς, που μειώνουν την τρύπια ήδη αποτρεπτική της ικανότητα, αλλά θα επισημάνουμε ότι το υλικό της είναι πεπαλαιωμένο. Αληθές είναι ότι, το τελευταίο διάστημα, άρχισαν να γίνονται κάποιες αγορές από τα ελικόπτερα ώς τα αντιαρματικά, που δεν επιλύουν όμως τα ζητήματα αξιόπιστης αποτροπής. Τα προβλήματα της ΕΦ έχουν ως εξής:
- Το ανεπαρκές επίπεδο μαχητικότητας κληρωτών οπλιτών λόγω λειψανδρίας, απουσίας ασκήσεων κ.λπ.
- Το παλαιό υλικό, διότι επί σειρά ετών δεν γίνονταν επενδύσεις.
- Τα ρωσικά οπλικά συστήματα δεν εκσυγχρονίστηκαν και δεν υπάρχουν για τα υφιστάμενα επαρκή ανταλλακτικά, λόγω πολιτικών σκοπιμοτήτων. Και ενώ οι ΗΠΑ πιέζουν για να φύγουν από την Κύπρο τα ρωσικά άρματα και τα αντιβαλλιστικά και αντιαεροπορικά συστήματα, δεν πωλούν στην Εθνική Φρουρά ούτε «Patriot», ούτε άρματα μάχης, ούτε άλλα οπλικά συστήματα. Και αυτό, παρότι έχει αρθεί το σε βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας αμερικανικό εμπάργκο. Αληθές είναι ότι έδωσαν το πράσινο φως για την απόκτηση του αντιπυραυλικού συστήματος «Barak» από το Ισραήλ, ενώ υπάρχει και η πιθανότητα για την απόκτηση των αρμάτων μάχης «Markava». Βεβαίως, ένεκα της κρίσης στη Μ. Ανατολή, η όποια παράδοση μάλλον θα καθυστερήσει, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει.
- Η έλλειψη επαρκούς αμυντικής συνείδησης, που επηρεάζει το ηθικό, και είναι συναφές ζήτημα με την αναξιοκρατία και το ρουσφέτι, που επικρατεί από πάνω προς τα κάτω.
- Η εξευμενιστική αντίληψη, που οδηγεί στη λογική της «ανοχύρωτης πολιτείας» και ότι τα χρήματα για την άμυνα δεν είναι επένδυση για την ασφάλεια και την ενίσχυση της κυριαρχίας του κράτους, αλλά είναι «πεταμένα λεφτά», κατά την καθομιλουμένη. Η αντίληψη αυτή ευνοεί την κατάθεση χαμηλών προϋπολογισμών για την αμυντική θωράκιση και γενικά για το Υπουργείο Άμυνας. Και μάλιστα πότε; Όταν: Α) Η Τουρκία εξοπλίζει τα κατεχόμενα συνεχώς και τα τουρκικά πυροβόλα στο Κιόνελι είναι παραταγμένα και μόνο τη διαταγή για πυρ περιμένουν. Β) Οι αμυντικές δαπάνες σε όλη την Ευρώπη και δη στην ΕΕ αυξάνονται λόγω της ρωσικής απειλής, πόσω μάλλον στη δική μας περίπτωση, που τελούμε υπό κατοχή. Φέτος, δηλαδή το 2024, ο μέσος όρος των αμυντικών δαπανών για τα κράτη μέλη της ΕΕ φτάνει το 1,9%, με πρωταθλητές, για ευνόητους λόγους, τους Πολωνούς (3,9% το 2023) και τρίτη την Ελλάδα (3,01%), σε αντίθεση με την Κύπρο, που δεν ξεπέρασε το 2023 το ποσοστό του 0,55%. Για το 2024 και με βάση τον συμπληρωματικό προϋπολογισμό του Ιουλίου, ο οποίος κατατέθηκε στη Βουλή και φτάνει τα 31,5 εκ. ευρώ, το πραγματικό ποσό για τις αμυντικές δαπάνες αγγίζει τα 193,6 εκ ευρώ. Το ποσοστό επί του ΑΕΠ εξαρτάται από τον πραγματικό αριθμό που εκτιμάται ότι θα είναι περί τα 32 δις ευρώ. Άρα οι αμυντικές δαπάνες δεν θα ξεπεράσουν το 0,6%. Για το 2025 ο Υπουργός Άμυνας Βασίλης Πάλμας κατέθεσε στη Βουλή, στις 22 του μήνα, τον προϋπολογισμό του Υπουργείου του. Και για την αμυντική θωράκιση καταγράφεται το ποσό των 179,555 εκ. ευρώ. Όπως υποδείχθηκε από βουλευτές, το ποσό αυτό είναι περί το 0,5% επί του ΑΕΠ. Η αντίληψη αυτή συνάγεται από τις προβλέψεις του Υπουργείου Οικονομικών για το ποσό στο οποίο θα φτάσει το ΑΕΠ το 2025, δηλαδή περί τα 33 με 34 δις. Η αύξηση του ΑΕΠ είναι της τάξης 3,1%. Ακόμη και αν ο αρμόδιος Υπουργός φέρει συμπληρωματικό προϋπολογισμό, πόσος θα είναι αυτός; Εκτιμάται ότι θα είναι δεκαδικά τα ψηφία που θα προστεθούν επί του ΑΕΠ.
Δαπάνες ώς το 2028 και το Λουξεμβούργο
Με βάση τις προβλέψεις και τους προϋπολογισμούς του Υπουργείου Άμυνας, ώς τη λήξη της θητείας του Προέδρου Χριστοδουλίδη, και μάλιστα σε συνδυασμό με τις εκτιμήσεις του Υπουργείου Οικονομικών για σταθερή αύξηση του ΑΕΠ, οι αρχικές προϋπολογισμένες δαπάνες για την αμυντική θωράκιση δεν θα υπερβούν το 0,5% για τα έτη 2026 και 27. Τα τελευταία έτη το ΑΕΠ έχει μια σταθερή αύξηση της τάξης του 1,5 με 2 δις ευρώ ανά έτος, που εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί. Εάν οι δαπάνες της αμυντικής θωράκισης μένουν σταθερές και το ΑΕΠ αυξάνεται, τότε το ποσοστό τους επί του ΑΕΠ θα μειώνεται ή θα μένει σταθερό με βάση τους συμπληρωματικούς προϋπολογισμούς. Ενδέχεται να εμφανίζει ακόμη και οριακή αύξηση της τάξης του 0,5% επί του ΑΕΠ, όπως αναμένεται να συμβεί μεταξύ 2024 και 2025.
Σημαντικό είναι ότι το ποσοστό των αμυντικών δαπανών της Κύπρου το 2023 ήταν πιο χαμηλό από του αδιάφορου Λουξεμβούργου, που δηλώνει για την άμυνά του 0,72%. Ακόμη και αν ισχυριστεί κάποιος ότι στο 0,72% περιλαμβάνει το σύνολο των δαπανών του Υπουργείου Άμυνας της χώρας, θα πρέπει επί τούτου να επισημανθεί τα εξής: Το Λουξεμβούργο επενδύει 628 εκ. ευρώ σε πραγματικούς αριθμούς και η Κύπρος για το σύνολο της λειτουργίας του Υπουργείου Άμυνας (περιλαμβανομένης αμυντικής θωράκισης, μισθών, εκπαίδευσης κ.λπ) 515 εκ. ευρώ. Χωρίς το Λουξεμβούργο να απειλείται από οποιονδήποτε.
Οι δύο γεωπολιτικοί χάρτες αποτυπώνουν πώς οικοδομείται η στρατηγική των ΗΠΑ από την Ουκρανία ώς την Ινδία και την Κίνα με βάση τις θεωρίες των Μακίντερ, Σπάικαμ και Μάχαν. Ο έλεγχος της “καρδιάς της Γης”, δηλαδή της Ρωσίας και της Ευρασίας, περνά μέσα από τον έλεγχο των θαλάσσιων οδών και του “RIMLAND”, της περιφέρειας, δηλαδή, της Ευρασίας, τμήμα της οποίας είναι και το τόξο από την Ινδία ώς την Ευρώπη και δη ο γεωπολιτικός διάδρομος Ελλάδας, Κύπρου ώς το Ισραήλ. Εάν ο διάδρομος αυτός δεν ελεγχθεί μέσω του Δόγματος, τοποτηρητής των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο θα είναι η Τουρκία είτε εμβαθύνουμε είτε όχι τις σχέσεις μας με το ΝΑΤΟ. Διότι, πέραν των διευκολύνσεων προς τη Συμμαχία, χρειάζονται και δικές μας αξιόπιστες ένοπλες δυνάμεις και η παρουσία της Ελλάδας. Με προϋπολογισμό 0,55% επί του ΑΕΠ, πόσες πιθανότητες μπορούμε να έχουμε;
Τόσο ο επικεφαλής της Κοινής Άμυνας και Εξωτερικής Πολιτικής Ζοσέ Μπορέλ όσο και η Πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φόν ντερ Λάιεν ζητούν επισήμως από τα κράτη μέλη την αύξηση των αμυντικών δαπανών. Για την Ουκρανία, η ΕΕ δαπάνησε 43,5 δις ευρώ σε εξοπλιστικά συστήματα λόγω του πολέμου με τη Ρωσία. Για την Κύπρο, ούτε ευρώ. Γιατί; Διότι πότε δεν έχουμε συνδέσει την κατοχή της Ουκρανίας με την Κύπρο και τη δική μας κατοχή. Πότε και πώς έχουμε ζητήσει κατ’ αναλογίαν οπλικά συστήματα για τη δική μας άμυνα από τους εταίρους μας; Πώς να συμβεί κάτι τέτοιο όταν θα θύμωνε η Τουρκία και η πολιτική των «ήρεμων νερών» θα φουρτούνιαζε και το Κυπριακό δεν θα οδηγείτο σε μια Πενταμερή, στην οποία όμως η τουρκική πλευρά θα έχει την πολυτέλεια να θέσει επί τάπητος την ισότιμη κυριαρχία και τα δύο κράτη στην παρουσία του ΓΓ του ΟΗΕ; Όταν εσύ που είσαι υπό κατοχή δίνεις τα πιο λίγα χρήματα από τους εταίρους σου για την άμυνα και όταν αποκαθαίρεις με διάφορους τρόπους τον κατακτητή σου, όπως π.χ. οι χαριεντισμοί στη διπλωματία του καφέ, σιγά μην εμφανιστούν οι εταίροι σου βασιλικότεροι του Βασιλέως!
Το Δόγμα και η πολιτική Τραμπ
Ενώ προεκλογικά ο Πρόεδρος συνέδεε το Ενιαίο Αμυντικό Δόγμα με την άμυνα της Κύπρου και την αποτροπή, εν συνεχεία μετέφερε την πολιτική του αντίληψη σε… περιφερειακό επίπεδο, χωρίς, όμως, κάτι ουσιαστικό. Εκείνο που συνέβη είναι η παρουσία αεροναυτικών δυνάμεων των ΗΠΑ σε αεροδρόμια και λιμάνια της Κυπριακής Δημοκρατίας. Λόγω της κρίσης στη Μ. Ανατολή, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους δημιουργούσαν μιαν αμυντική ομπρέλα πάνω από την Κύπρο, η οποία θα εξασθενεί σταδιακά μαζί με την εφαρμογή της εκεχειρίας στη Μ. Ανατολή, ενδέχεται δε οι συνθήκες να την εκμηδενίσουν. Οι ΗΠΑ θα αποχωρήσουν μέχρι να επιστρέψουν και δεν θα υπάρχει επαρκής αποτροπή ως προς την τουρκική απειλή, λόγω της απουσίας, εκτός των άλλων, του Δόγματος. Του οποίου η απουσία οφείλεται: Α) Στην ψυχρή έως αρνητική στάση των Αθηνών, που δεν θέλουν να «μπλέξουν» με την Τουρκία και να χαλάσουν τα «ήρεμα νερά», αλλά και με πολιτικές και κόμματα στη Λευκωσία, όπως του ΑΚΕΛ, καθώς και μερίδα νεοφιλελεύθερων του ΔΗΣΥ, που επιθυμούν ο καθένας για τους λόγους του κάτι τέτοιο. Επειδή, δε, ο Πρόεδρος θέλει και την Αθήνα μαζί του και το ΑΚΕΛ και τον ΔΗΣΥ στο Κυπριακό, την πληρώνει το Δόγμα, η άμυνα και η ασφάλεια της Κύπρου.
Ο τοποτηρητής…
Το πρόβλημα, βεβαίως, είναι ότι το Δόγμα σχετίζεται με δυο βασικές στρατηγικές της νέας διακυβέρνησης Τραμπ στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή. Ο Τραμπ θέλει τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, για να μην έχει τη Ρωσία, κατ’ ελάχιστον, εχθρό του και για να προχωρήσει στην πάσης φύσεως ανάσχεση της Κίνας. Ταυτοχρόνως, επιδιώκει να επαναφέρει στο προσκήνιο τις Συμφωνίες του Αβραάμ, μεταξύ Ισραήλ και αραβικών κρατών (μια δική του πολιτική από την πρώτη του θητεία), και να θέσει σε εφαρμογή τον γεωπολιτικό δρόμο από την Ινδία, στα Ην. Αραβικά Εμιράτα, στη Σ. Αραβία, την Ιορδανία, στ’ ανοικτά της Κύπρου και από εκεί προς την Ελλάδα και την Ευρώπη. Σύμφωνα με τις κλασικές θεωρίες της γεωπολιτικής των Μακίντερ, Σπάικμαν και Μάχαν, η περιοχή του Δόγματος με προέκταση προς το Ισραήλ ακόμη και την Ινδία αποτελεί τμήμα του Rimland (δηλαδή της περιφέρειας), της καρδιάς της Γης, με άλλα λόγια της αυτοκρατορικής Ρωσίας. Και αυτή η γεωπολιτική περιφέρεια είναι αναγκαία για τις ΗΠΑ για οικονομικούς και γεωστρατηγικούς λόγους, προκειμένου να διατηρήσουν την παγκόσμια πρωτοκαθεδρία τους. Η απουσία του Δόγματος από την Ανατολική Μεσόγειο και η σταδιακή μερική αποχώρηση του μεγάλου όγκου των ναυτικών αμερικανικών δυνάμεων με το τέλος της κρίσης στη Μέση Ανατολή, δίνει πρόσθετο πλεονέκτημα στην Τουρκία, η οποία ελέγχει την Κύπρο λόγω της ισχύος. Συνεπώς, στη «νέα αρχιτεκτονική των ΗΠΑ», η Άγκυρα είναι αναγκαία για τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και την ΕΕ, διότι μπορεί να προσφέρει ανάσχεση έναντι της Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα και στην Κίνα μέσω του Οργανισμού Τουρκογενών Χωρών. Εφόσον, από την άλλη, δεν υπάρχει το Δόγμα για να παρέχουν Κύπρος και Ελλάδα, μαζί με το Ισραήλ, ένα υποσύστημα ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο, η Τουρκία είναι αυτή η οποία μέσω της Γαλάζιας Πατρίδας θα επιδιώξει να παίζει τον ρόλο του τοποτηρητή των ΗΠΑ. Όλα δε αυτά θα έχουν αντίκτυπο και στα «ήρεμα νερά» του Αιγαίου, που στηρίζονται στην εμπέδωση των γκρίζων ζωνών και στη νομιμοποίηση των τετελεσμένων της εισβολής, μέσω μιας συνομοσπονδίας δύο κρατών ή μιας ομοσπονδίας συνομοσπονδιακού χαρακτήρα, στην πρακτική των δύο ισότιμων συνιστώντων κρατών με πολιτική ισότητα… Και ο νοών νοείτω.
ΚΑΘΑΡΑ ΕΣΟΔΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΙΣΦΟΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΜΥΝΑ
2020 240,348,869
2021 270,754,118
2022 327,073,913
2023 378,969,267
ΜΕΧΡΙ 09/2024 345,675,902
Άμυνα
Γιώργος Αυτιάς στην Απογευματινή: Η ΕΕ θωρακίζει τα ελληνικά σύνορα! Κονδύλια 1,4 δισ. ευρώ σε νέες υποδοµές ασφάλειας
Η πρώτη φορά που η Ευρώπη παίρνει συνολικά πάνω της το κόστος των υποδοµών φύλαξης των συνόρων έναντι των παράνοµων µεταναστευτικών ροών
Μία άκρως σηµαντική απόφαση, που αφορά τη χρηµατοδότηση της θωράκισης των ελληνικών συνόρων από τον Έβρο έως το Καστελλόριζο, τα οποία άλλωστε αποτελούν και ευρωπαϊκά σύνορα, ενέκρινε η ολοµέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Η πρώτη φορά που η Ευρώπη παίρνει συνολικά πάνω της το κόστος των υποδοµών φύλαξης των συνόρων έναντι των παράνοµων µεταναστευτικών ροών
Γράφει ο Γιώργος Αυτιάς, Απογευματινή
Συγκεκριµένα, η Επιτροπή Προϋπολογισµού της Ευρωβουλής αποφάσισε να διαθέσει το 2025 συνολικά 1,4 δισ. ευρώ προκειµένου να χρηµατοδοτηθεί κάθε κατασκευή και νέες υποδοµές ασφάλειας, οι οποίες σχετίζονται µε τα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης, καθώς και 997 εκατοµµύρια ευρώ για την ενίσχυση της Frontex. Σηµαντικό µερίδιο αυτών των χρηµάτων θα κατευθυνθεί στη χώρα µας.
Είναι η πρώτη φορά που η Ευρώπη παίρνει συνολικά πάνω της το κόστος των υποδοµών φύλαξης των συνόρων έναντι των παράνοµων µεταναστευτικών ροών, χωρίς να υποχρεώνει τα κράτη-µέλη, ειδικά δε αυτά που αντιµετωπίζουν και τις ισχυρότερες προκλήσεις, όπως η Ελλάδα, να αναλάβουν το σχετικό κόστος. Η απόφαση αυτή θα επισφραγιστεί µε την ψήφιση του νέου προϋπολογισµού της ΕΕ.
ΕΕ: Τα ποσά που θα διαθέσει για την προστασία των ελληνικών συνόρων
Συγκεκριµένα, σύµφωνα µε τα επίσηµα στοιχεία που έχει στη διάθεσή της η «Απογευµατινή», η Ευρωπαϊκή Ένωση θα διαθέσει το ποσό των 1,4 δισ. ευρώ στο ταµείο για την ολοκληρωµένη διαχείριση των συνόρων, που θα αφορούν φυσικές υποδοµές, όπως λόγου χάρη η επέκταση του φράχτη στον Έβρο, και επιπλέον 997 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση της Frontex µε ανθρώπινο δυναµικό και εξοπλισµό. Παρότι για την Ελλάδα τα ποσά δεν έχουν «κλειδώσει» ακόµα, καθώς θα µεσολαβήσει διαπραγµάτευση, εκτιµάται ότι ένα πολύ µεγάλο µέρος των νέων πόρων θα έχει ως αποδέκτρια τη χώρα µας. ∆ηλαδή το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο συµβιβαστικό κείµενο για τον προϋπολογισµό του 2025, που συµφωνήθηκε µε το Συµβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την Κοµισιόν, αναφέρει (Επικεφαλίδα 4) τη χρηµατοδότηση φυσικών υποδοµών των συνόρων από το ταµείο διαχείρισης των συνόρων.
Ανάλογη έκθεση που κοινοποίησε και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει τη χορήγηση κονδυλίων 4,7 δισ. ευρώ στα κράτη-µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διαχείριση της µετανάστευσης και την προστασία των συνόρων τους, όπως επίσης και για την ενίσχυση της πολυεθνικής δύναµης Frontex. Οι σχετικές αποφάσεις ικανοποιούν, πέραν της Ελλάδας, και χώρες που συνορεύουν µε τη Ρωσία και οι οποίες ζητούσαν στήριξη για την ενίσχυση των συνόρων τους, για την αποτροπή των µεταναστευτικών ροών µέσω Ρωσίας – Λευκορωσίας. ∆ύο κορυφαίοι παράγοντες της Επιτροπής Προϋπολογισµού, οι ευρωβουλευτές Andrzej Halicki (Πολωνός) και Siegfried Muresan (Ρουµάνος), στήριξαν πλήρως και από κοινού µε την Ελλάδα τις σχετικές αποφάσεις.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Στις υποδοµές που πρέπει να χρηµατοδοτηθούν από την Ευρωπαϊκή Ένωση εντάσσονται και φυσικά χερσαία εµπόδια
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επανειληµµένα έχει αναφερθεί στο θέµα αυτό και ιδίως στον φράχτη του Έβρου. Στις 15/11/2023 δήλωνε -παρουσία του Γερµανού καγκελάριου Όλαφ Σολτς- τα εξής: «Στην αναθεώρηση του Πολυετούς ∆ηµοσιονοµικού Πλαισίου, η Ελλάδα επιµένει ότι χρειαζόµαστε αυξηµένους πόρους προκειµένου αφενός να βοηθήσουµε χώρες όπως η Τουρκία, αφετέρου να βοηθήσουµε χώρες όπως η Ελλάδα, οι οποίες επιβαρύνονται από βαριές υποδοµές που έχουν φτιαχτεί µε ευρωπαϊκούς πόρους, αλλά πρέπει να συντηρούνται και µε ευρωπαϊκούς πόρους, έτσι ώστε να µπορούµε να κάνουµε τη διαχείριση του Προσφυγικού όσο το δυνατόν πιο αποτελεσµατική. Και θα πω ακόµα µία φορά ότι στις υποδοµές, οι οποίες πρέπει να χρηµατοδοτηθούν από την Ευρωπαϊκή Ένωση, εντάσσονται και φυσικά χερσαία εµπόδια, όπως ο φράχτης τον οποίο κατασκευάζουµε στον Έβρο. Ο φράχτης αυτός έχει σκοπό να προστατεύσει όχι τα ελληνικά σύνορα αλλά τα ευρωπαϊκά σύνορα και για αυτό και πρέπει επίσης να απολαµβάνει ευρωπαϊκής χρηµατοδότησης».
Άμυνα
Πως και που εμπλέκονται οι έρευνες για υδρογονάνθρακες στα γρανάζια των πολιτικών;
Οι εξορύξεις υδρογονανθράκων είναι επενδύσεις με πολλαπλά οφέλη που άπτονται σε όλο το φάσμα της ελληνικής οικονομίας.
Τα οφέλη για την Ελλάδα από την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων, μπορούν να αλλάξουν το παιχνίδι. Οι εξορύξεις υδρογονανθράκων είναι επενδύσεις με πολλαπλά οφέλη που άπτονται σε όλο το φάσμα της ελληνικής οικονομίας.
Ο δρόμος προς την πράσινη μετάβαση χρειάζεται να σχεδιαστεί με ρεαλισμό. Κλειδί της επιτυχίας αποτελεί η αρμονική σύζευξη υδρογονανθράκων και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Τα οικονομικά και γεωπολιτικά οφέλη από την εκμετάλλευσή τους θα είναι ιδιαίτερα σημαντικά.
Άλλωστε το Ελληνικό Σύνταγμα προβλέπει ρητά: ‘’Τα αποκλειστικά δικαιώματα επί των υδρογονανθράκων που βρίσκονται στο υπέδαφος της Ελλάδας ανήκουν στο Ελληνικό Δημόσιο και αυτό μπορεί να τα διαχειρίζεται και να τα εκχωρεί σε τρίτους με όρους και διαδικασίες που επιλέγει’’.
Συνεπώς ο τελικός σχεδιασμός και η απόφαση άπτονται της πολιτικής απόφασης.
Πως και που εμπλέκονται οι έρευνες στα γρανάζια των πολιτικών;
-
Γενικά θέματα1 μήνα πριν
Τί είναι αυτά τα μυστηριώδη φωτεινά στίγμα στον ουρανό της Κύπρου;
-
Διεθνή2 μήνες πριν
Ανατριχιαστικές εικόνες με τον νεκρό ηγέτη της Χαμάς (ΦΩΤΟ)
-
Αναλύσεις1 μήνα πριν
Η Αθήνα παραδίδει τη Θράκη
-
Αθλητικά4 εβδομάδες πριν
Δεν πούλησε οπαδισμό! Δεν έπαιξε σε τουρκική ομάδα που θα τον απογείωνε οικονομικά – Αντώνης Φώτσης: Ο καλύτερος Έλληνας καλαθοσφαιριστής… ever
-
Video2 μήνες πριν
Ισραήλ: Αν χτυπήσει πυρηνικά, αρχίζει η καταστροφή
-
Άμυνα2 μήνες πριν
Έτοιμος σε 3 χρόνια ο ελληνικός Σιδερένιος Θόλος! Πόσο θα κοστίσει;
-
Διεθνή2 εβδομάδες πριν
Οι Ουκρανοί ακολουθούν το… δόγμα Μπάιντεν! Χτύπησαν με ATACMS τη Ρωσία – Οδηγούμαστε σε πυρηνικό ολοκαύτωμα;
-
Άμυνα2 μήνες πριν
Έτοιμη η «πρώτη» Belharra