Συγκλονισμένη από την ξαφνική πτώση του Άσαντ, η Συρία αντιμετωπίζει σεισμική καμπή

Τζέρεμι Μπάουεν

Διεθνής συντάκτης

Μπορεί οι Σύροι να πανηγυρίζουν την πτώση του Άσαντ, αλλά το μέλλον της χώρας είναι αβέβαιο

Στο τέλος το καθεστώς Άσαντ ήταν τόσο κούφιο, διεφθαρμένο και σε αποσύνθεση που κατέρρευσε σε λιγότερο από ένα δεκαπενθήμερο.

Κανείς με τον οποίο μίλησα δεν έμεινε έκπληκτος από την ταχύτητα με την οποία το καθεστώς έγινε σκόνη.

Την άνοιξη του 2011, τη χρονιά των αραβικών εξεγέρσεων, ήταν διαφορετικά, όταν οι Σύροι προσπάθησαν να αρπάξουν λίγη από την επαναστατική μαγεία που είχε παρασύρει τους προέδρους της Τυνησίας και της Αιγύπτου και απειλούσε τους βετεράνους ισχυρούς της Λιβύης και της Υεμένης.

Μέχρι το 2011, το καθεστώς που δημιούργησε ο Χαφέζ αλ Άσαντ και πέρασε στον γιο του Μπασάρ μετά τον θάνατό του το 2000 ήταν ήδη διεφθαρμένο και παρακμιακό.

Αλλά το σύστημα που έχτισε ο Χαφέζ είχε ακόμα μεγάλο μέρος της βάναυσης, αδίστακτης δύναμης που πίστευε ότι ήταν απαραίτητη για τον έλεγχο της Συρίας. Ο ανώτερος Άσαντ είχε καταλάβει την εξουσία σε μια χώρα που ήταν επιρρεπής σε πραξικοπήματα και την παρέδωσε στον γιο και τον κληρονόμο του χωρίς σημαντική πρόκληση.

Ο Μπασάρ αλ Άσαντ επέστρεψε στο βιβλίο του πατέρα του το 2011.

Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς τώρα, αλλά τότε είχε περισσότερη νομιμότητα μεταξύ ορισμένων από τον πληθυσμό της Συρίας από ό,τι οι παλιοί δικτάτορες που παρασύρθηκαν από τα πλήθη που φώναζαν το σύνθημα εκείνης της χρονιάς – «Ο λαός θέλει την πτώση του καθεστώτος».

Ο Μπασάρ αλ Άσαντ ήταν ένθερμος υποστηρικτής των Παλαιστινίων και της Χεζμπολάχ κατά τη διάρκεια της επιτυχημένης μάχης εναντίον του Ισραήλ στον πόλεμο του Λιβάνου το 2006. Ήταν νεότερος από τον πρώην και σύντομα θα γίνει πρώην Άραβες ηγέτες.

Από τον θάνατο του πατέρα του υποσχόταν μεταρρύθμιση. Μερικοί Σύροι ήθελαν ακόμα να τον πιστέψουν το 2011, ελπίζοντας ότι οι διαδηλώσεις ήταν το κίνητρο που χρειαζόταν για την αλλαγή που είχε υποσχεθεί, μέχρι που διέταξε τους άντρες του να πυροβολούν ειρηνικούς διαδηλωτές στους δρόμους.

Ένας Βρετανός πρεσβευτής στη Συρία μου είπε κάποτε ότι ο τρόπος για να κατανοήσω το καθεστώς Άσαντ ήταν να παρακολουθώ ταινίες της Μαφίας όπως ο Νονός. Ο υπάκουος θα μπορούσε να ανταμειφθεί.

Όποιος πήγαινε εναντίον του οικογενειάρχη ή των πλησιέστερων υπασπιστών του θα εξαλειφόταν. Στην περίπτωση της Συρίας, αυτό θα μπορούσε να σημαίνει την αγχόνη, ή ένα εκτελεστικό απόσπασμα ή επ’ αόριστον φυλάκιση σε κάποιο υπόγειο κελί.

Τους βλέπουμε τώρα, αδυνατισμένους και χλωμούς, να αναβοσβήνουν στο φως, γυρισμένους στα κινητά των ανταρτών μαχητών που τους έχουν απελευθερώσει χιλιάδες από χρόνια πίσω από τα κάγκελα.

Η αδυναμία του καθεστώτος, σε σημείο που κατέρρευσε σαν βρεγμένη χάρτινη σακούλα, συγκαλύφθηκε από το τρομακτικό και κατασταλτικό γκουλάγκ που εξακολουθούσε να διατηρεί.

Η διεθνής συναίνεση ήταν ότι ο Μπασάρ αλ Άσαντ ήταν αδύναμος, εξαρτώμενος από τη Ρωσία και το Ιράν και ότι προήδρευε σε μια χώρα που είχε καταρρεύσει για να διατηρήσει την κυριαρχία της οικογένειάς του – αλλά ακόμα αρκετά ισχυρός ώστε να θεωρείται γεγονός της ζωής στη Μέση Ανατολή, που θα μπορούσε ακόμη και να είναι χρήσιμος.

Τις τελευταίες ημέρες πριν εκραγούν οι αντάρτες από την Ιντλίμπ, αναφέρθηκε ευρέως ότι οι ΗΠΑ, το Ισραήλ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα προσπαθούσαν να αποσπάσουν τη Συρία του Άσαντ από το Ιράν.

Το Ισραήλ εξαπολύει ολοένα και πιο βαριές αεροπορικές επιδρομές εναντίον στόχων εντός της Συρίας, όπως είπε ότι ήταν μέρος της αλυσίδας εφοδιασμού που χρησιμοποιούσε το Ιράν για να μεταφέρει όπλα στη Χεζμπολάχ στον Λίβανο.

Η επίθεση του Ισραήλ στον Λίβανο είχε προκαλέσει σοβαρά πλήγματα στη Χεζμπολάχ, αλλά η ιδέα ήταν να σταματήσει να αναγεννάται. Την ίδια στιγμή, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και οι ΗΠΑ προσπαθούσαν να βρουν κίνητρα για να σπάσει τη συμμαχία με την Τεχεράνη, χαλαρώνοντας τις κυρώσεις και επιτρέποντας στον Άσαντ να συνεχίσει τη διεθνή του αποκατάσταση.

Τόσο ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου όσο και ο Τζο Μπάιντεν έχουν διεκδικήσει τα εύσημα για την πτώση του καθεστώτος Άσαντ. Υπάρχει κάτι σε αυτό.

Η ζημιά που προκάλεσε το Ισραήλ στη Χεζμπολάχ και το Ιράν με τα αμερικανικά όπλα και τη συνεχή υποστήριξη, και η προμήθεια όπλων από τον Μπάιντεν για την Ουκρανία, κατέστησαν αδύνατη, ακόμη και ανεπιθύμητη, για τους στενότερους συμμάχους του Άσαντ να τον σώσουν.

Αλλά το γεγονός ότι έβλεπαν τον Άσαντ ως μέρος της στρατηγικής τους να περιορίσουν και να βλάψουν το Ιράν μέχρι τις ημέρες πριν από την πτώση του δείχνει ξεκάθαρα ότι δεν πίστευαν ούτε για μια στιγμή ότι ήταν μέρες μακριά από μια μεταμεσονύκτια πτήση στη Ρωσία.

Συνέβαλαν πράγματι στο τέλος του, περισσότερο τυχαία παρά σχεδίαση.

Η αλλαγή του καθεστώτος στη Συρία απελευθέρωσε πολλούς από τις φυλακές της χώρας

Η πτώση του καθεστώτος μπορεί να είχε τερματίσει την αλυσίδα εφοδιασμού του Ιράν, εάν οι νέοι ηγέτες της Συρίας αποφασίσουν ότι οι συμφωνίες τους με άλλους είναι πιο χρήσιμες από την ιρανική συμμαχία.

Όλες οι πλευρές σκέφτονται σκληρά και ξανασκέφτονται τι θα ακολουθήσει, και είναι πολύ νωρίς για να βγάλουμε ασφαλή συμπεράσματα. Οι Σύροι, οι γείτονές τους και ο ευρύτερος κόσμος βρίσκονται τώρα αντιμέτωποι με έναν άλλο γεωπολιτικό σεισμό, τον μεγαλύτερο από τη σειρά που ακολούθησε τις επιθέσεις της Χαμάς στο Ισραήλ τον περασμένο Οκτώβριο. Μπορεί να μην είναι το τελευταίο.

Το Ιράν βλέπει την οριστική κατάρρευση των κύριων σανίδων του δικτύου που ονόμασε άξονα αντίστασης. Τα πιο σημαντικά συστατικά του έχουν μεταμορφωθεί. Η Χεζμπολάχ υπέστη σοβαρές ζημιές και το καθεστώς Άσαντ έφυγε.

Οι ηγέτες του Ιράν μπορεί να θέλουν να δώσουν συνέχεια σε υπαινιγμούς για συνομιλίες για μια συμφωνία με τον Ντόναλντ Τραμπ μόλις αναλάβει τα καθήκοντά του. Ή η νέα στρατηγική γυμνότητά της μπορεί να την ωθήσει σε μια μοιραία απόφαση να μετατρέψει το υψηλά εμπλουτισμένο ουράνιο της σε πυρηνικό όπλο.

Οι Σύροι έχουν κάθε λόγο να χαίρονται. Στα χρόνια μετά το 2011, παρ’ όλη την καταστολή και τη βαρβαρότητα του καθεστώτος, ο Άσαντ και οι συνεργάτες του μπορούσαν ακόμα να βρουν άνδρες που θα πολεμούσαν. Πολλοί από τους στρατιώτες που συνάντησα στην πρώτη γραμμή μου είπαν ότι ο Άσαντ ήταν καλύτερη επιλογή από τους τζιχαντιστές εξτρεμιστές του Ισλαμικού Κράτους.

Το 2024, αντιμέτωποι με μια καλά οργανωμένη ανταρτική δύναμη που επέμενε ότι ήταν εθνικιστική, ισλαμιστική αλλά όχι πια τζιχαντιστική, οι απρόθυμοι στρατεύσιμοι του στρατού αρνήθηκαν να πολεμήσουν, έβγαλαν τις στολές τους και πήγαν σπίτι τους.

Τα συριακά στρατεύματα εγκατέλειψαν τον στρατιωτικό εξοπλισμό, συμπεριλαμβανομένων των αρμάτων μάχης, και πέταξαν τις στολές τους σε ορισμένες περιπτώσεις

Το καλύτερο σενάριο είναι ότι οι Σύροι, βοηθούμενοι από τους μεγάλους παίκτες της περιοχής, θα βρουν έναν τρόπο να δημιουργήσουν μια μεταπολεμική διάθεση εθνικής συμφιλίωσης, όχι ένα κύμα λεηλασίας και εκδίκησης που θα παρασύρει τη χώρα σε έναν νέο πόλεμο. Ο Abu Mohammad al Joulani, ο ηγέτης του νικηφόρου HTS, κάλεσε τους άνδρες του και όλες τις αιρέσεις της Συρίας να σέβονται ο ένας τον άλλον.

Οι άντρες του έχουν αφαιρέσει το καθεστώς και είναι ό,τι πιο κοντά έχει η Συρία σε έναν de facto ηγέτη.

Η Συρία, ωστόσο, έχει δεκάδες ένοπλες ομάδες που δεν συμφωνούν απαραίτητα μαζί του και θα θέλουν να αρπάξουν την εξουσία στις δικές τους περιοχές. Στη νότια Συρία, οι φυλετικές πολιτοφυλακές δεν αναγνώρισαν το γράμμα των Άσαντ. Δεν θα ακολουθήσουν εντολές που δεν τους αρέσουν από το νέο στήσιμο στη Δαμασκό.

Στην ανατολική έρημο, οι ΗΠΑ είδαν μια αρκετά μεγάλη απειλή από τα υπολείμματα της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος ώστε να εξαπολύσουν κύματα αεροπορικών επιδρομών. Οι Ισραηλινοί, θορυβημένοι από την προοπτική ενός ισλαμικού κράτους στα σύνορά τους, σφυροκοπούν τις στρατιωτικές υποδομές των ενόπλων δυνάμεων της Συρίας.

Ίσως είναι καλύτερο να βρεθεί ένας τρόπος να γίνει ένας μεταρρυθμισμένος Συριακός Αραβικός Στρατός μέρος της λύσης σε μια χώρα χωρίς πολύ νόμο ή τάξη. Η απερίσκεπτη απόφαση των ΗΠΑ το 2003 να διαλύσουν τις ιρακινές ένοπλες δυνάμεις είχε καταστροφικές συνέπειες.

Στην Τουρκία, ο Πρόεδρος Ερντογάν πρέπει να είναι ικανοποιημένος από αυτό που βλέπει.

Η Τουρκία του Ερντογάν έκανε περισσότερα από κάθε άλλη δύναμη για να διατηρήσει την αυτονομία της επαρχίας Ιντλίμπ, όπου το HTS μεταμορφωνόταν σε μαχητική δύναμη όταν η Συρία φαινόταν να βρίσκεται στο πάγωμα.

Ο Ερντογάν μπορεί να δει την επιρροή του να κυλάει τα σύνορα του Ισραήλ, σε μια εποχή που οι σχέσεις Ισραήλ-Τουρκίας έχουν δηλητηριαστεί από τον πόλεμο στη Γάζα.

Το χειρότερο σενάριο για τους Σύρους είναι ότι η χώρα τους θα ακολουθήσει το παράδειγμα δύο αραβικών δικτατοριών που περιήλθαν σε βίαιο χάος μετά την πτώση των καθεστώτων τους.

Ο συνταγματάρχης Καντάφι της Λιβύης και ο Σαντάμ Χουσεΐν του Ιράκ απομακρύνθηκαν χωρίς έτοιμοnαντικαταστάτη να περιμένει. Η άστοχη ξένη παρέμβαση συνέβαλε πολύ στη δημιουργία δύο καταστροφών.

Το κενό που άφησαν οι δικτάτορες καλύφθηκε από κύματα λεηλασιών, εκδίκησης, αρπαγών εξουσίας και εμφυλίου πολέμου.

Οι Σύροι δεν είναι υπεύθυνοι για τη μοίρα τους για γενιές. Το έκλεψαν μεμονωμένα άτομα από τους δύο προέδρους Άσαντ και τους οπαδούς τους. Η χώρα το έχασε μετά τον πόλεμο που την άφησε τόσο αποδυναμωμένη που οι μεγαλύτερες ξένες δυνάμεις την χρησιμοποίησαν για να αυξήσουν και να διατηρήσουν τη δική τους ισχύ.

Οι Σύροι εξακολουθούν να μην έχουν εξουσία στη ζωή τους. Ίσως αν.ειχαν την ευκαιρία να δημιουργήσουν μια νέα και καλύτερη χώρα να το έκαναν.

ΜΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ TIMES OF ISRAEL KAI TOY Εμανουέλ Φαμπιάν

Στην ιστορική εκστρατεία σε όλη τη Συρία, ο IDF λέει ότι κατέστρεψε το 80% του στρατού του καθεστώτος Άσαντ

Μετά την κατάληψη των ανταρτών, η ισραηλινή Πολεμική Αεροπορία και το Ναυτικό χτυπούν αποθήκες πυραύλων, πολεμικά πλοία, μαχητικά αεροσκάφη και άλλα για να διασφαλίσουν ότι δεν θα πέσουν σε λάθος χέρια

Μετά από μια μεγάλη εκστρατεία βομβαρδισμού 48 ωρών στη Συρία, οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις δήλωσαν την Τρίτη ότι κατέστρεψαν τις περισσότερες από τις στρατηγικές στρατιωτικές δυνατότητες του πρώην καθεστώτος Μπασάρ αλ Άσαντ, σε μια προσπάθεια να αποτρέψουν την πτώση προηγμένων όπλων στα χέρια εχθρικών στοιχείων.

Σε ανακοίνωσή του, το IDF ανέφερε ότι η Πολεμική Αεροπορία και το Ναυτικό του είχαν πραγματοποιήσει πάνω από 350 πλήγματα εναντίον «στρατηγικών στόχων» στη Συρία από την πτώση του καθεστώτος Άσαντ το Σαββατοκύριακο, αφαιρώντας «τα περισσότερα από τα στρατηγικά αποθέματα όπλων στη Συρία».

Ο στρατός υπολόγισε ότι είχε καταστρέψει το 70-80 τοις εκατό των στρατηγικών στρατιωτικών δυνατοτήτων του πρώην καθεστώτος Άσαντ.

Η επιχείρηση ονομάστηκε «Βέλος Μπασάν» εντός του στρατού, από τη βιβλική ονομασία για τα Υψίπεδα του Γκολάν και την περιοχή της νότιας Συρίας.

Ο Ισραηλινός Στρατός δημοσίευσε πλάνα από την εκστρατεία, κατά τη διάρκεια της οποίας είπε ότι χτυπήθηκαν πάνω από 320 στόχοι σε όλη τη Συρία.

Τα πλήγματα ξεκίνησαν αργά το Σάββατο, αφαιρώντας πρώτα την συριακή αεράμυνα για να δώσουν στην ισραηλινή Πολεμική Αεροπορία περισσότερη ελευθερία.

Πλάνα που κυκλοφόρησε από το IDF στις 10 Δεκεμβρίου 2024, δείχνει το ισραηλινό ναυτικό και την ισραηλινή Πολεμική Αεροπορία επιδρομές στη Συρία.

Κύμα μετά κύμα αεροπορικών επιδρομών που πραγματοποιήθηκαν από μαχητικά αεροσκάφη και μη επανδρωμένα αεροσκάφη της IAF στη συνέχεια έπληξαν συριακές αεροπορικές βάσεις, αποθήκες όπλων και εγκαταστάσεις παραγωγής όπλων στη Δαμασκό, τη Χομς, την Ταρτούς, τη Λατάκια και την Παλμύρα, σύμφωνα με τον στρατό.

Ο στρατός είπε ότι οι αεροπορικές επιδρομές κατέστρεψαν πολλά βλήματα μεγάλου βεληνεκούς, πυραύλους Scud, πυραύλους κρουζ, πυραύλους ακτής-θαλάσσης, πυραύλους αεράμυνας, μαχητικά αεροσκάφη, ελικόπτερα, ραντάρ, τανκς, υπόστεγα και άλλα.

Η IAF στόχευσε επίσης αρκετές τοποθεσίες χημικών όπλων στη Συρία κατά τη διάρκεια των επιδρομών, δήλωσαν Ισραηλινοί αξιωματούχοι.

Μια αεροφωτογραφία δείχνει ένα πλοίο του συριακού πολεμικού ναυτικού που καταστράφηκε σε ισραηλινή επίθεση κατά τη διάρκεια της νύχτας στο λιμάνι της Λαττάκειας στις 10 Δεκεμβρίου 2024. (AAREF WATAD / AFP)

Εν τω μεταξύ, το βράδυ της Δευτέρας, πυραυλικά σκάφη του ισραηλινού Πολεμικού Ναυτικού κατέστρεψαν 15 πλοία του πολεμικού ναυτικού που ανήκαν στο πρώην καθεστώς στον κόλπο Minet el-Beida και στο λιμάνι της Λατάκια στη συριακή ακτή, δήλωσε ο στρατός.

Το καθεστώς Άσαντ, το οποίο έπεσε την Κυριακή μετά από μια αστραπιαία επίθεση από τις δυνάμεις των ανταρτών, ήταν σύμμαχος του ιρανικού καθεστώτος και μέρος του λεγόμενου Άξονα Αντίστασης κατά του Ισραήλ.

Για πολλά χρόνια, η Συρία χρησιμοποιήθηκε ως οδός για ιρανικά όπλα, καθ’ οδόν προς τρομοκρατικές ομάδες συμπεριλαμβανομένης της Χεζμπολάχ στον Λίβανο, με την οποία το Ισραήλ εισήγαγε μια ασταθή εκεχειρία τον περασμένο μήνα.

Το Ισραήλ φοβάται ότι μετά την κατάρρευση του καθεστώτος Άσαντ, τα όπλα του πρώην συριακού στρατού θα μπορούσαν να πέσουν στα χέρια εχθρικών δυνάμεων στη χώρα, καθώς και της υποστηριζόμενης από το Ιράν Χεζμπολάχ στον Λίβανο.

Σε ένα μήνυμα προς το νέο καθεστώς που διαμορφώνεται στη Συρία, ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου είπε ότι το Ισραήλ θα επιδιώξει να δημιουργήσει σχέσεις, αλλά δεν θα δίσταζε να επιτεθεί εάν απειλήσει το εβραϊκό κράτος.

«Εάν αυτό το καθεστώς επιτρέψει στο Ιράν να επανεγκατασταθεί στη Συρία», είπε σε μια δήλωση βίντεο, «ή επιτρέψει τη μεταφορά ιρανικών όπλων ή οποιωνδήποτε άλλων όπλων στη Χεζμπολάχ, ή μας επιτεθεί — θα απαντήσουμε σθεναρά και θα απαιτήσουμε βαρύ τίμημα από αυτό».

Ο υπουργός Άμυνας Ισραήλ Κατς εξέδωσε επίσης προειδοποίηση προς τους αντάρτες της Συρίας, λέγοντας ότι κάθε οντότητα που αποτελεί απειλή για το Ισραήλ θα στοχοποιηθεί ανηλεώς.

«Οι IDF ενήργησαν τις τελευταίες ημέρες για να επιτεθούν και να καταστρέψουν στρατηγικές δυνατότητες που απειλούν το κράτος του Ισραήλ», είπε, κατά τη διάρκεια περιοδείας στη ναυτική βάση της Χάιφα κατά την οποία ενημερώθηκε για τα πλήγματα του Πολεμικού Ναυτικού στα ναυτικά μέσα του καθεστώτος Άσαντ. .

Προειδοποίησε τους αντάρτες ότι «όποιος ακολουθήσει τα βήματα του Άσαντ θα καταλήξει όπως ο Άσαντ. Δεν θα επιτρέψουμε σε μια εξτρεμιστική ισλαμική τρομοκρατική οντότητα να δράσει κατά του Ισραήλ πέρα από τα σύνορά του… θα κάνουμε τα πάντα για να εξαλείψουμε την απειλή».

Ο Κατς επανέλαβε ότι ο Ισραηλινός Στρατός δημιουργεί μια αποστρατιωτικοποιημένη περιοχή και είπε ότι έδωσε εντολή να δημιουργηθεί μια «στείρα αμυντική ζώνη» στη νότια Συρία, χωρίς μόνιμη ισραηλινή παρουσία, για να αποτραπεί οποιαδήποτε τρομοκρατική απειλή για το Ισραήλ.

Οι ισραηλινές επιχειρήσεις στη Συρία ήρθαν στον απόηχο μιας αστραπιαίας επίθεσης από τις δυνάμεις των ανταρτών εκεί, η οποία ανέτρεψε την Κυριακή το καθεστώς του Μπασάρ αλ Άσαντ σε ένα δραματικό κεφάλαιο δύο εβδομάδων ενός εμφυλίου πολέμου που ξεκίνησε το 2011 και ο οποίος είχε κλειδωθεί σε αδιέξοδο εδώ και χρόνια.

Μετά την πτώση του καθεστώτος, το Ισραήλ κινήθηκε για να καταστρέψει τοποθεσίες όπλων του καθεστώτος προτού πέσουν στα χέρια εχθρικών προς τη χώρα δυνάμεων, εν μέσω της χαοτικής κατάληψης από ομάδες ανταρτών, πολλές από τις οποίες αρχικά συνδέονταν με την Αλ Κάιντα και άλλες τζιχαντιστικές ομάδες.

Ταυτόχρονα, το Ισραήλ διέψευσε τις αναφορές ότι οι χερσαίες δυνάμεις του είχαν υπερβεί μια ουδέτερη ζώνη στα Υψίπεδα του Γκολάν που κατέλαβε ο Ισραηλινός Στρατός την Κυριακή και τόνισε ότι ο έλεγχός του σε αυτήν την περιοχή ήταν ένα προσωρινό, αμυντικό μέτρο .

«Οι αναφορές που κυκλοφορούν σε ορισμένα μέσα ενημέρωσης που υποστηρίζουν ότι στρατεύματα του Ισραηλινού Στρατού προχωρούν ή πλησιάζουν στη Δαμασκό είναι εντελώς εσφαλμένες», έγραψε στο X ο συνταγματάρχης Avichay Adraee, ο αραβόφωνος εκπρόσωπος του IDF.

«Τα στρατεύματα του IDF είναι παρόντα εντός της ουδέτερης ζώνης και σε αμυντικές θέσεις κοντά στα σύνορα για να προστατεύσουν τα ισραηλινά σύνορα», πρόσθεσε.

Το σχόλιο έγινε αφότου το Reuters, επικαλούμενο δύο περιφερειακές πηγές ασφαλείας και μια πηγή ασφαλείας της Συρίας, ισχυρίστηκε ότι τα στρατεύματα έφτασαν στην «Κατάνα». Δεν ήταν σαφές εάν η αναφορά αναφερόταν στην περιοχή Κατάνα, τμήματα της οποίας εφάπτονται στη νεκρή ζώνη ή στην πόλη Κατάνα, η οποία απέχει περίπου 25 χιλιόμετρα (15,5 μίλια) από τη Δαμασκό και ανατολικά της ουδέτερης ζώνης.

Το Ισραήλ έχει δηλώσει ότι δεν θα εμπλακεί στη σύγκρουση στη Συρία και ότι η κατάληψη της ουδέτερης ζώνης που δημιουργήθηκε το 1974 ήταν μια αμυντική κίνηση.

Το Ισραήλ είπε ότι οι αεροπορικές του επιδρομές θα συνεχιστούν για μέρες, αλλά είπε στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ότι δεν παρεμβαίνει στη σύγκρουση της Συρίας. Είπε ότι είχε λάβει «περιορισμένα και προσωρινά μέτρα» αποκλειστικά για την προστασία της ασφάλειάς της.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΕΓΕΙΩΤΗΣ

Προς το παρόν, η Κύπρος αξίζει όσο εξυπηρετεί τα συμφέροντα των ΗΠΑ ή και άλλων δυνάμεων, που θα μεθοδεύσουν κλείσιμο των Ελληνοτουρκικών και του Κυπριακού, να ηρεμήσει η ΝΑ πτέρυγα του ΝΑΤΟ και η Μέση Ανατολή. Με ποιες συναλλαγές και ανταλλάγματα, ειδικά προς την Τουρκία; Ο Ν. Χριστοδουλίδης έχει μίαν ύψιστη προτεραιότητα: Να διεκδικήσει με αταλάντευτη επιμονή και να πετύχει την απελευθέρωση από τον Τούρκο Αττίλα

Γράφει ο Σάββας Ιακωβίδης, ΣΗΜΕΡΙΝΗ

Ωμά και ρεαλιστικά: Για τα μικρά κράτη, καλή πολιτική είναι η τέχνη να υπηρετείς για να δικαιούσαι να εξυπηρετείσαι. Κανένας δυνατός και καμία ξένη δύναμη δεν σέβονται κάποιον που δεν σέβεται το κράτος του, δεν διεκδικεί τα εθνικά συμφέροντά του και δεν είναι αξιόπιστος συνομιλητής, συνεπής και σοβαρός στις δεσμεύσεις και στις υποχρεώσεις του, ώστε να είναι συμμέτοχος και ομοτράπεζος των ισχυρών. Η μικρή Κύπρος, ημικατεχόμενη από την εισβολική Τουρκία και απειλούμενη με τουρκοποίηση, διά της διζωνικής τερατογένεσης, επιδιώκει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Αυτήν τη διαχρονική υπόθεση προωθεί αίφνης ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης. Για πολλά χρόνια ήταν θέση που προέτασσε ο Δημοκρατικός Συναγερμός, αλλά… Ο επί 10ετίαν Πρόεδρος Αναστασιάδης και επίσης επί 10ετίαν, προηγουμένως, ο Γλ. Κληρίδης, ούτε καν στον προθάλαμο του ΝΑΤΟ (Συνεταιρισμός για την Ειρήνη), επιδίωξαν να εντάξουν την Κύπρο.

Τις τελευταίες ημέρες διεξάγεται μεγάλη συζήτηση αν η Κύπρος πρέπει να ενταχθεί, αν θα επηρεάσει αρνητικά πιθανή επίλυση του Κυπριακού και ποια σοβαρά ανταλλάγματα η Τουρκία ενδέχεται να απαιτήσει για να συναινέσει. Μετά από δημοσίευμα («Καθημερινή», 24/11/2024) δόθηκε η εντύπωση ότι οι Αμερικανοί ενθουσιάστηκαν (!) από το «καλά μελετημένο σχέδιο» Χριστοδουλίδη. Όμως, ο Υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου, Κ. Κόμπος, με ομιλία του στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Λεμεσού (29/11/2024), αναφέρθηκε σε «συνθήματα». Επισήμανε ότι «η μετάβαση από το σύνθημα στην προσπάθεια υλοποίησης της ιδέας έχει τεράστια απόσταση. Η δημόσια συζήτηση επί της κατάληξης και της πολιτικής πτυχής (για ένταξη στη Συμμαχία) θεωρώ είναι πρόωρη».

Δικαιολογημένα κάθε πολίτης διερωτάται εξίσου: Δεν είναι πρόωρη και η ανακίνηση της πιθανότητας ένταξης από τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη που, εμφανώς, συνθηματολογεί αλλά δεν σοβαρολογεί; Όπως και στην περίπτωση της στράτευσης των γυναικών, έτσι και τώρα με το ΝΑΤΟ, τότε ο Πάλμας, σήμερα ο Κόμπος τρέχουν να συμμαζέψουν τα ασυμμάζευτα ενός προεκλολογούντος Προέδρου. Παρά τις φανφαρόνικες διακηρύξεις Χριστοδουλίδη και ΥπΕξ, ότι, τάχα, η πρόθεση για ένταξη στο ΝΑΤΟ θα ενισχύσει τις αμυντικές δυνατότητες της Κύπρου, έρευνα που δημοσίευσε η «Σημερινή» (1.12.2024), τεκμηριώνει όσα και ο γράφων κατά καιρούς έχει επισημάνει: Μόνο το 0,3% – 0,5% του ΑΕΠ διοχετεύεται στην άμυνα!

Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η ΕΕ κάλεσε τα κράτη-μέλη να διαθέσουν το 2%, τουλάχιστον, του ΑΕΠ τους για την άμυνα. Η Ελλάδα, η Πολωνία και η Γερμανία έχουν ξεπεράσει το πιο πάνω ποσοστό σε εξοπλισμούς. Η Κύπρος, όπως μόλις πρόσφατα είπε ο Υπουργός Άμυνας, ΘΑ φτάσει το 2% σε ακτίνα πενταετίας, δηλ. μέχρι το 2028, ώστε και οι εξοπλισμοί να αξιοποιηθούν για προεκλογικούς σκοπούς. Επιβεβαιώνεται ακόμα μια φορά ότι η άμυνα της Κύπρου και η διασφάλισή της έναντι της τουρκικής αρπακτικότητας δεν είναι στις σοβαρές προτεραιότητες σχεδόν καμίας κυβέρνησης. Η Λευκωσία – όπως και η Αθήνα – δεν έχει συνειδητοποιήσει τον μέγιστο κίνδυνο που αντιμετωπίζει η Κύπρος εξαιτίας της αταλάντευτης τουρκικής απειλής.

Ο σημερινός Πρόεδρος, όπως και οι προκάτοχοί του, δεν έχει σχέδιο Β’, σε περίπτωση μη επίλυσης του Κυπριακού. Είναι τόσο επικίνδυνη η εμμονή του στο σχέδιο Α΄, που αρνείται να σχεδιάσει ανακοπή της τουρκικής επιχείρησης επανάκτησης και τουρκοποίησης της νήσου. Ειδικοί, διεθνολόγοι, ακαδημαϊκοί, άριστοι γνώστες της τουρκικής πολιτικής προειδοποιούν ότι οι στόχοι της Τουρκίας εναντίον της Ελλάδος και της Κύπρου είναι αμετάβλητοι και οσημέραι πιο επιθετικοί. Ο Παναγιώτης Κονδύλης, ένα από τα λαμπρότερα ελληνικά μυαλά, είχε προειδοποιήσει σχετικά πριν από 30 σχεδόν χρόνια. Στο διακεκριμένο βιβλίο του, «Θεωρία του Πολέμου» (εκδόσεις Θεμέλιο, 1997, σελ. 385-390), υπογράμμιζε για την Ελλάδα αλλά σε πλήρη συνάρτηση προς την Κύπρο:

«Στην περίπτωση μικρών ή μεσαίων Δυνάμεων το γεωπολιτικό τους δυναμικό έχει ουσιώδη σημασία ως προς τον προσδιορισμό των σχέσεών τους με πλανητικές Δυνάμεις, οι οποίες αναζητούν περιφερειακούς δορυφόρους, τοποτηρητές ή εταίρους. Έμμεσα, έτσι, η μικρή ή μεσαία Δύναμη γίνεται παράγοντας της πλανητικής πολιτικής και, ανεξάρτητα από την πρωτογενή της ενέργεια, το γεωπολιτικό της δυναμικό αυξομειώνεται ανάλογα με την πλανητική σπουδαιότητα του ευρύτερου χώρου όπου εκδιπλώνει την ενέργεια αυτή. Από την άποψη αυτή, η Τουρκία διαθέτει αξιολογότατα πλεονεκτήματα απέναντι στην Ελλάδα.

»Για ποικίλους λόγους, η Κεντρική Ασία (συμπεριλαμβανομένης της Καυκασίας και της Κασπίας) και η Σιβηρία θα διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο στις πλανητικές εξελίξεις του 21ου αιώνα. Όπως φαίνεται, οι Ηνωμένες Πολιτείες το αντιλήφθηκαν αυτό σχετικά γρήγορα, και αντίστοιχη σημασία αποδίδουν στην Τουρκία ως χώρα με ιστορικές και πάντα λίγο-πολύ ζωντανές ρίζες στην αχανή τούτη έκταση. Η ελληνική πλευρά πρέπει να κατανοήσει έμπρακτα, κι όχι μόνον λεκτικά, ότι η αξία μιας συμμαχίας για ένα μέλος της καθορίζεται από το ειδικό βάρος του τελευταίου μέσα στο σύνολο της συμμαχίας. Πιο λιανά: Οι σύμμαχοι αξίζουν για σένα τόσο, όσο αξίζεις εσύ γι’ αυτούς. Καμιά συμμαχία και καμιά προστασία δεν κατασφαλίζει όποιον βρίσκεται μαζί της σε σχέση μονομερούς εξάρτησης».

Η Κύπρος είναι μικρός τόπος. Το γεωπολιτικό εκτόπισμά της δεν είναι ισόποσο της Τουρκίας ή άλλων γειτονικών χωρών. Έχει μεν αξία και σημασία, αλλ’ είναι ένας εταίρος των ΗΠΑ, των οποίων οι ανησυχίες στρέφονται προς την Κίνα και τη Ρωσία. Το διεθνές σύστημα είναι ακόμα πιο πολύ άναρχο εξαιτίας των πολέμων στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή, της ραγδαίας ανακατανομής ισχύος μεταξύ διαφόρων δρώντων, της εντεινόμενης δράσης μη κρατικών, τρομοκρατικών οργανώσεων, του κυβερνοπολέμου, της κλιματικής αλλαγής και της ανάδυσης μεσαίων δυνάμεων που διεκδικούν ρόλο με τις πλανητικές δυνάμεις.

Πόσο αξίζει η Κύπρος για τις ΗΠΑ σήμερα και πόσο θα αξίζει στο προβλεπτό μέλλον; Με απλά λόγια, όπως προφητικά σημείωνε ο Π. Κονδύλης: Προς το παρόν, η Κύπρος αξίζει όσο εξυπηρετεί τα συμφέροντά των ΗΠΑ ή και άλλων δυνάμεων, που θα μεθοδεύσουν κλείσιμο των Ελληνοτουρκικών και του Κυπριακού, να ηρεμήσει η ΝΑ πτέρυγα του ΝΑΤΟ και η Μέση Ανατολή. Με ποιες συναλλαγές και ανταλλάγματα, ειδικά προς την Τουρκία; Ο Ν. Χριστοδουλίδης έχει μίαν ύψιστη προτεραιότητα: Να διεκδικήσει με αταλάντευτη επιμονή και να πετύχει την απελευθέρωση από τον Τούρκο Αττίλα, όχι να ονειρεύεται ένταξη στο ΝΑΤΟ. Αυτό δεν θα γίνει με παραλυτική αγκίστρωση στη διζωνική, που θα παραδώσει την Κύπρο αύτανδρη σε μια νέα τουρκοκρατία.

Γράφει ο Γιώργος Μενεσιάν

Στη Συρία το καθεστώς Άσαντ έπεσε και ο Συριακός Αραβικός Στρατός (SAA) κατ’ ουσίαν διαλύθηκε. Μαζί με αυτόν εξαφανίστηκαν και οι Ιρανοί (IRGC) και οι αντιπρόσωποί τους (Hezbollah, Hashd al-Shaabi, Liwa Fatemiyoun κλπ). Παράλληλα, εκκενώθηκαν και τα δεκάδες ανά την χώρα ρωσικά στρατιωτικά παρατηρητήρια.

Ωστόσο, η χώρα σήμερα δεν ελέγχεται από μία ενιαία στρατιωτική οργάνωση. Στον κάτωθι χάρτη επιδιώκω να χαρτογραφήσω την παρουσία των διαφόρων ενόπλων ομάδων αλλά και των ξένων στρατιωτικών δυνάμεων που βρίσκονται σήμερα στην Συρία.

Να σημειωθεί ότι η πραγματικότητα είναι ακόμα πιο περίπλοκη από αυτήν που απεικονίζεται στον χάρτη. Εξηγούμαι: κάτω από την HTS και τον SNA δρουν και άλλες μικρότερες οργανώσεις, ενώ ο SOR αποτελεί έναν συνασπισμό οργανώσεων.

Ακόμη, όσον αφορά τις SDF, μπορεί θεωρητικά οι κουρδικές οργανώσεις να έχουν τον πρώτο λόγο, όμως στην πραγματικότητα εντός των SDF δρουν πολλές εξοπλισμένες σουνιτικές αραβικές φυλές που έχουν την δική τους ατζέντα Πέραν των φύλων και των κουρδικών οργανώσεων, υπάρχουν και άλλες ένοπλες αραβικές οργανώσεις της (μέχρι πρότινος) αντιπολίτευσης, μέχρι και ένοπλες ομάδες Ασσυροχαλδαίων, Αρμενίων και Συροτουρκμένων.

Συντομογραφίες:
• HTS: Hay’at Tahrir al-Sham.
• SNA: Syrian National Army (υπό τουρκικό έλεγχο)
• SDF: Syrian Democratic Forces (υπό κουρδική ηγεσία)
• SOR: Southern Operations Room.
• SFA: Syria Free Army (εκπαιδευμένοι από τους Αμερικανούς).

Μέχρι πού θα το πάει το Ισραήλ;

Εκμεταλλευόμενο την ρευστή κατάσταση στην Συρία το Ισραήλ προχωρά:

1. Στην καταστροφή των στρατιωτικών δυνατοτήτων της Συρίας. Τα τελευταία δύο εικοσιτετράωρα εικοσιτετράωρα το Ισραήλ έχει χτυπήσει περισσότερους από 300 στόχους στρατιωτικού ενδιαφέροντος σε ολόκληρη την συριακή επικράτεια. Έχει καταστρέψει σχεδόν εξ ολοκλήρου την συριακό αεροπορικό στόλο, τις ναυτικές εγκαταστάσεις, καθώς και μεγάλο μέρος του πυροβολικού, των πυραυλικών συστημάτων και των συστημάτων αεράμυνας.

2. Στην δημιουργία μιας ζωής ασφαλείας πέραν των Υψιπέδων του Γκολάν μέσω της κατοχής εδαφών.
Το Τελ Αβίβ βλέπει ορισμένους από τους παράγοντες που ανέτρεψαν τον Άσαντ ως δυνητικούς εχθρούς του Ισραήλ. Γνωρίζει ότι κάποιες ομάδες εντός και εκτός της Hay’at Tahrir al-Sham (HTS) υποστήριξαν την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, ενώ άλλοι βρίσκονται κοντά στην Μουσουλμανική Αδελφότητα.

Η απόφαση του Ισραήλ να λάβει προληπτικά μέτρα δεν είναι παράλογη, ανεξάρτητα από το εάν κάποιες από τις κινήσεις του είναι εξώφθαλμα παράνομες βάσει διεθνούς δικαίου. Φαίνεται ωστόσο να ξεπερνά κάποια όρια, τουλάχιστον ως προς την εδαφική επέκταση της στρατιωτικής κατοχής – τα ισραηλινά στρατεύματα έχουν φτάσει σε απόσταση είκοσι χιλιομέτρων από την Δαμασκό. Το θετικό είναι ότι τα χτυπήματα του Ισραήλ είναι προσεκτικά και, προς ώρας, δεν υπάρχουν σημαντικές απώλειες αμάχων.

Η νέα μεταβατική κυβέρνηση υπό την ισλαμιστική HTS δεν επιθυμεί να συγκρουστεί με το Ισραήλ. Μόλις ανέλαβε την εξουσία και γνωρίζει ότι δεν μπορεί να κερδίσει έναν πόλεμο εναντίον των IDF.

Τώρα μένει να δούμε μέχρι που θα το πάει το Ισραήλ.