Το νομικό πλαίσιο στο οποίο κινείται η Κυπριακή Δημοκρατία με ποινικές διώξεις εναντίον σφετεριστών ελληνοκυπριακών περιουσιών στα κατεχόμενα, χαρακτηρίζοντας το έγκλημα της κατοχικής Τουρκίας μέσω του κατοχικού καθεστώτος. Όποιος εμπλέκεται σε οποιοδήποτε στάδιο της όλης παράνομης αλυσίδας (διαφήμιση, προώθηση, διαμεσολάβηση, αγοραπωλησίες, μέχρι διεκπεραίωση συναλλαγών μέσω τραπεζών), διαπράττει σοβαρό ποινικό αδίκημα.

Οι κυπριακές αρχές είναι αποφασισμένες να προστατέψουν τους νόμιμους ιδιοκτήτες κατεχόμενων περιουσιών με ποινική δίωξη όσων εμπλέκονται στον σφετερισμό, ενώπιον των Κυπριακών Δικαστηρίων, των οποίων οι αποφάσεις είναι εκτελεστές σε όλη την ΕΕ, από την οποία προέρχεται ένας αριθμός των εμπλεκομένων.

Γράφει ο Κώστας Μαυρίδης, Ευρωβουλευτής ΔΗΚΟ- S&D

Ενώπιον αρκετών Ευρωβουλευτών, αξιωματούχων της ΕΕ, διπλωματών και δημοσιογράφων πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στο Ευρωκοινοβούλιο, με πρωτοβουλία του Γραφείου μου, εκδήλωση για τον «Σφετερισμό των περιουσιών στο κατεχόμενο μέρος της Κύπρου». Κύριος ομιλητής ήταν ο Υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου Κωνσταντίνος Κόμπος και δύο συμπατριώτες μας Τουρκοκύπριοι, ο Oz Karahan, πολιτικός ακτιβιστής και Πρόεδρος της «Ένωσης Κυπρίων» και ο Aziz Şah, κοινωνιολόγος και δημοσιογράφος στην εφημερίδα «Αβρούπα» στα κατεχόμενα.

Ο Υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου εξήγησε με σαφήνεια το νομικό πλαίσιο στο οποίο κινείται η Κυπριακή Δημοκρατία με ποινικές διώξεις εναντίον σφετεριστών ελληνοκυπριακών περιουσιών στα κατεχόμενα, χαρακτηρίζοντας το έγκλημα της κατοχικής Τουρκίας μέσω του κατοχικού καθεστώτος (της «υποτελούς διοίκησης») ως πολιτική «εκκαθάρισης των περιουσιών» (property cleansing), παραβιάζοντας το Διεθνές και Ευρωπαϊκό Δίκαιο καθώς και αποφάσεις των Ευρωπαϊκών Δικαστηρίων. Τόνισε εμφαντικά ότι η Κυπριακή Δημοκρατία ξεκίνησε την ποινική δίωξη σφετεριστών, η οποία θα συνεχιστεί. Όποιος εμπλέκεται σε οποιοδήποτε στάδιο της όλης παράνομης αλυσίδας (διαφήμιση, προώθηση, διαμεσολάβηση, αγοραπωλησίες, μέχρι διεκπεραίωση συναλλαγών μέσω τραπεζών), διαπράττει σοβαρό ποινικό αδίκημα. Οι κυπριακές αρχές είναι αποφασισμένες να προστατέψουν τους νόμιμους ιδιοκτήτες κατεχόμενων περιουσιών με ποινική δίωξη όσων εμπλέκονται στον σφετερισμό, ενώπιον των Κυπριακών Δικαστηρίων, των οποίων οι αποφάσεις είναι εκτελεστές σε όλη την ΕΕ, από την οποία προέρχεται ένας αριθμός των εμπλεκομένων.

Οι δύο τουρκοκύπριοι ακτιβιστές παρέθεσαν ένα τεκμηριωμένο κατηγορητήριο για το όργιο σφετερισμού Ελληνοκυπριακών περιουσιών, το οποίο προωθεί οργανωμένα το κατοχικό καθεστώς με τις εντολές της κατοχικής Τουρκίας και προσωπικά του Ερντογάν. Αναφέρθηκαν σε “εγκληματική συνωμοσία” με παράθεση ονομάτων προσώπων και εταιρειών, που καταδεικνύουν ότι ο σφετερισμός περιουσιών συνδέεται τόσο με οργανωμένο ξέπλυμα βρώμικου χρήματος όσο και με παράνομο εποικισμό, σε μια αλυσίδα ποινικών αδικημάτων και εγκλημάτων εντός της Ευρ. Ένωσης.

Τα επόμενα βήματα

Κύριος στόχος της εκδήλωσης ήταν η ενημέρωση για το έγκλημα του σφετερισμού, που ήδη κάλυψε το ειδησιογραφικό “Euronews”, ακολουθεί το “Euroactive” κ.ά. Σε πολιτικό επίπεδο, το επόμενο βήμα είναι να τεθεί το θέμα στην ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου. Επιπλέον, υπάρχουν αρκετά στοιχεία γύρω από τον σφετερισμό περιουσιών στα κατεχόμενα, στα οποία περιλαμβάνονται και διαβαθμισμένα έγγραφα (που δεν μπορεί να δημοσιοποιηθούν), τα οποία καταδεικνύουν οργανωμένο ξέπλυμα βρώμικου χρήματος και αδράνεια συγκεκριμένων ευρωπαίων αξιωματούχων/υψηλόβαθμων υπαλλήλων, εις βάρος των εσόδων της ΕΕ. Η περίπτωση εμπίπτει στη δικαιοδοσία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) προς τον οποίο θα διαβιβαστούν όλα για διεξαγωγή ποινικής έρευνας. Τέλος, τιθεται πρόσθετο ζήτημα στο πλαίσιο του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (Χάγη), ενώπιον του οποίου έχω ήδη υποβάλει αίτημα για διάπραξη διαφόρων εγκλημάτων (π.χ. έγκλημα του εποικισμού) από Τούρκους αξιωματούχους. Επειδή ο σφετερισμός/παράνομη κατάσχεση περιουσιών περιλαμβάνεται στο Καταστατικό του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, θα επανέλθουμε με σκοπό την διεύρυνση του κατηγορητηρίου.

Έμμεση απάντηση στα όσα ανέφερε χθες ο Αντ. Σαμαράς, χωρίς να τον κατονομάζει, έδωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ενώ εμφανίστηκε απαισιόδοξος κατα πόσον Ελλάδα και Τουρκία μπορούν «να μπουν στην κεντρική διαφορά για ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα».

Ο κ. Μητσοτάκης κλήθηκε να τοποθετηθεί σε θέσεις που διατύπωσαν δύο προκάτοχοί του (Κώστας Καραμανλής, Αντώνης Σαμαράς) και συγκεκριμένα για το θέμα των διερευνητικών επαφών Ελλάδας – Τουρκίας και κατα πόσον ο διάλογος των δύο χωρών «έχει περιοριστεί πλέον σε επίπεδο υπουργών».

«Η Ελλάδα παραμένει σταθερή και δεν είναι διατεθειμένη να συζητήσει οτιδήποτε άλλο βάζει στο τραπέζι η Τουρκία. Και είναι παράξενο πώς αυτή η θέση διαστρεβλώνεται από κάποιους με επιμονή ωσάν να θέλουν να μας παρουσιάσουν ως λιγότερο πατριώτες ή περισσότερο ενδοτικούς, στο πλαίσιο μιας διαρκούς αναπαραγωγής τέτοιων στερεοτύπων που τελικά απασχολούν μια πολύ μικρή μερίδα της κοινωνίας» απάντησε ο πρωθυπουργός στο πλαίσιο παρέμβασής του σε forum.

Σας λέω ανοιχτά ότι δεν βλέπω αυτή τη στιγμή…
Ο κ. Μητσοτάκης σημείωσε ότι «αυτό που αποκαλούμε τουρκικός αναθεωρητισμός δεν διαμορφώθηκε τα τελευταία πέντε χρόνια» και πρόσθεσε τα εξής: «Υπήρξε πράγματι μετά τους σεισμούς στην Τουρκία μια προσπάθεια επαναπροσέγγισης που οδήγησε σε αποτελέσματα. Δεν έχουμε παραβάσεις και παραβιάσεις στο Αιγαίο για πάνω από 18 μήνες, έχουμε συνεργασία στο μεταναστευτικό, κάναμε συμφωνία για τα νησιά του Αιγαίου σε βαθμό που ενοχλήθηκαν οι Τούρκοι ξενοδόχοι. Ταυτόχρονα, έχουμε θωράκιση σειράς αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που καθορίζουν τις σχέσεις Ευρώπης – Τουρκίας, έχοντας συναντηθεί 6 φορές με τον πρόεδρο Ερντογάν έχουμε διερευνήσει αν υπάρχει η δυνατότητα να μπούμε στην κεντρική διαφορά μας με την Τουρκία που είναι η οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας. Σας λέω ανοιχτά ότι δεν βλέπω αυτή τη στιγμή να μπορεί αυτή η συζήτηση..».

Για τον εν εξελίξει διάλογο με την Τουρκία είπε ότι «η συζήτηση συνεχίζεται» και πως «μπορούμε να διαφωνούμε πολιτισμένα» καθώς η « διαφωνία μας δεν μπορεί να οδηγείς σε αχρείαστες εντάσεις».

Σε ερώτηση αν ανησυχεί από όσα λέγονται περί ενίσχυσης του ρόλου της Τουρκίας, ο κ. Μητσοτάκης δήλωσε πως είναι πολύ σχετική έννοια τι σημαίνει ότι ενισχύεται η Τουρκία σε ένα ρευστό περιβάλλον και ενώ είναι νωρίς να βγάλει κανείς συμπεράσματα πριν καθίσει η σκόνη.

«Αυτό δεν νομίζω ότι είμαστε ακόμα έτοιμοι να το πούμε. Κάποτε ο Νταβούτογλου είχε μιλήσει για πολιτική μηδενικών προβλημάτων με τους γείτονες και κατέληξε να έχει προβλήματα με όλους τους γείτονες», συνέχισε.

Για Ελλάδα και Ουκρανία

Απαντώντας στην κριτική που ασκείται στην Ευρώπη για την εμπλοκή στον πόλεμο στην Ουκρανία, απάντησε «πώς να μην εμπλέκεται όταν ο πόλεμος αφορά την Ευρώπη;».

Σημείωσε ότι για πρώτη φορά έχουμε πόλεμο στην Ευρώπη από το 1945, αν εξαιρέσει κανείς την τραγωδία της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο.

«Πώς μπορεί η Ευρώπη και η Ελλάδα που στηρίζει την εξωτερική της πολιτική στο οικοδόμημα του διεθνούς δικαίου και του απαραβίαστου των συνόρων να πει ότι δεν την αφορά μια πολιτική που προσπαθεί να επιβάλει το δίκαιο του ισχυρού; Προφανώς μας αφορά και για έναν ακόμη λόγο, διότι μια σταθερά της ευρωπαϊκής πολιτικής ασφάλειας ότι υπάρχουν ΗΠΑ για την ασφάλειά μας, πρακτικά δεν ισχύει. Όταν ο Πρόεδρος Τραμπ έθεσε τους Ευρωπαίους ηγέτες προ των ευθυνών τους το 2017, είχε επί της ουσίας δίκιο. Σημαίνει ότι η Ευρώπη συνολικά ως ΕΕ και ως κράτη μέλη του ΝΑΤΟ πρέπει να πάρει την ασφάλειά της πολύ πιο σοβαρά. Και εμείς σε αυτή τη συζήτηση προσερχόμαστε και με το κεκτημένο μιας χώρας που δαπανά πάνω από 3% στην άμυνά της», τόνισε.

Η νέα κατάσταση στη Συρία και οι νέες ισορροπίες που διαμορφώνονται στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, βρέθηκαν στο επίκεντρο του ΚΥΣΕΑ, που συνεδρίασε σήμερα υπό τον πρωθυπουργό. Όπως ανακοινώθηκε, μέχρι νεωτέρας, μπαίνει «φρένο» στις αποφάσεις ασύλου για Σύρους πρόσφυγες. Με επίκεντρο τις εξελίξεις στη Συρία, ο Κυριάκος Μητσοτάκης συνομίλησε με τον βασιλιά της Ιορδανίας και τον Εμίρη του Κατάρ.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης δήλωσε: «Η Ελλάδα υποστηρίζει την ενότητα, την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία της Συρίας και ένα συμπεριληπτικό μέλλον που θα διασφαλίζει όλες τις θρησκευτικές μειονότητες. Η επιστροφή στη δημοκρατική ομαλότητα θα πρέπει να σημάνει το τέλος των προσφυγικών ροών και να ανοίξει τον δρόμο για την επιστροφή των Σύρων προσφύγων στις εστίες τους. Οι ελληνικές αρχές παραμένουν σε εγρήγορση σε όλα τα επίπεδα».

Η Αθήνα παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις εξελίξεις, προσαρμόζοντας τη στάση της στο μεταναστευτικό αναλόγως της κατάστασης επί του εδάφους και αναδεικνύοντας την ανάγκη κοινής ευρωπαϊκής προσέγγισης.

Μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, ανέφερε πως: «Είναι ένα θέμα, το οποίο ακόμα επηρεάζεται από την κατάσταση στη Συρία, η οποία δεν είναι διαμορφωμένη, βρίσκεται σε δυναμική εξέλιξη. Οι όποιες αποφάσεις θα ληφθούν σε συνέργεια με τους εταίρους μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και βεβαίως με τη συνέργεια του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών».

Την ίδια ώρα, άλλα κράτη- μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναστέλλουν επίσης τις διαδικασίες ασύλου, ενώ τουλάχιστον προς το παρόν καταγράφεται σημαντική τάση επιστροφής προς τη Συρία. Οι υπουργοί Εσωτερικών των 27 εξετάζουν τη δημιουργία ευρωπαϊκού μηχανισμού επιστροφών, χωρίς να περιλαμβάνεται συζήτηση περί υποχρεωτικότητας.

Ο Μάγκνους Μπρούνερ Επίτροπος Εσωτερικών και Μετανάστευσης, δήλωσε: «Παρακολουθούμε από κοντά την κατάσταση ειδικά στα σύνορα, αλλά και επί του εδάφους. Προς το παρόν, η κατάσταση είναι ρευστή. Γνωρίζουμε λίγα όσον αφορά την κατεύθυνση και την προσέγγιση των παικτών. Όσον αφορά τις επιστροφές, σε πολλά κράτη- μέλη είδαμε πανηγυρισμούς των Σύρων σε όλη την Ευρώπη. Αυτό αναδεικνύει την ανάγκη να επικεντρωθούμε στις εθελοντικές επιστροφές».

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης συνομίλησε με τον βασιλιά της Ιορδανίας και τον Εμίρη του Κατάρ, με επίκεντρο τις εξελίξεις στη Συρία, επαναλαμβάνοντας ότι η Ελλάδα υποστηρίζει την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία της χώρας και αναδεικνύοντας την ανάγκη προστασίας των θρησκευτικών μειονοτήτων.

Μεγάλη ρευστότητα επικρατεί στη Συρία, σε όλα τα επίπεδα- πολιτικά και επί του εδάφους- αλλά και στο τι μέλλει γενέσθαι με τις προσφυγικές ροές. Αν τελικά πράγματι θα υπάρξουν μαζικές επιστροφές προς τη Συρία ή θα δούμε τις λεγόμενες αντίστροφες ροές δηλαδή πληθυσμούς να φεύγουν από τη χώρα εξαιτίας πιθανών διώξεων από το νέο- ισλαμιστικό όπως φαίνεται- καθεστώς.

Μόλις έξι ημέρες μετά την πτώση του Άσαντ, σε μια χώρα που θυμίζει εθνολογικό μωσαϊκό και η οποία τελούσε επί δεκαετίες σε καθεστώς καταναγκασμού, θα ήταν αδύνατο να έχει αποκρυσταλλωθεί η κατάσταση.

Όλοι αναμένουν να δουν τις προθέσεις του νέου καθεστώτος και δη την αντιμετώπιση των θρησκευτικών μειονοτήτων, οι οποίες αποτελούν δυνάμει στόχους διωγμών. Εξ ου και οι ειδικές αναφορές από την πλευρά της Αθήνας. Έχουμε Χριστιανούς, Δρούζους, Αλαουίτες και άλλες μικρότερες ομάδες.

Εξαιρετικά σημαντικό επίσης πώς θα διαμορφωθούν οι σχέσεις του νέου καθεστώτος με τους εξωτερικούς εμπλεκόμενους, τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ισραήλ και την Τουρκία. Αλλά και τι θα γίνει στο έδαφος. Βλέπουμε ήδη ότι Ισραήλ και Τουρκία επεμβαίνουν ευθέως σε νότο και βορρά αντιστοίχως δημιουργώντας τετελεσμένα που θα μπορούσαν να επηρεάσουν πληθυσμούς.

Εκτός αυτού βέβαια εκ της γεωγραφίας η Τουρκία είναι η χώρα που κρατά τα κλειδιά στα σύνορα με τη Συρία- πιθανά νέα προσφυγικά κύματα θα πρέπει να περάσουν υποχρεωτικά από το τουρκικό έδαφος, όπως έγινε και το 2015-16

Από ελληνικής πλευράς πάντως ξεκαθαρίζεται ότι η χώρα συνεχίζει να δέχεται αιτήματα ασύλου και να τα αξιολογεί, με τις ροές να είναι μειωμένες.

Ουσιαστικά η Αθήνα λέει ότι ανεξαρτήτως των γεωπολιτικών συγκυριών οι διεθνείς συνθήκες και δη αυτή της Γενεύης για την προστασία των προσφύγων παραμένουν ενεργές.

«Πάγωμα» εξέτασης αιτημάτων έχει υπάρξει και στο παρελθόν, στο Αφγανιστάν, και κράτησε 15 ημέρες.

Το κομβικό σημείο για την εξέλιξη των πραγμάτων είναι το αν και πότε η Συρία θα χαρακτηριστεί «ασφαλής τρίτη χώρα». Τότε δεν θα συντρέχουν οι προϋποθέσεις παροχής ασύλου.

Κι εδώ έχουμε να κάνουμε με ακόμα μια πρόκληση για την Ευρώπη. Αν δηλαδή θα μπορέσει να αντιμετωπίσει συνεκτικά το ζήτημα.