Υπάρχει η Trumplandia, όπου ο Τραμπ κάνει ό,τι θέλει

Του Timothy L. O’Brien

Ίσως είναι απλώς μια σύμπτωση το γεγονός ότι η δικαστής του περιφερειακού δικαστηρίου των ΗΠΑ Αϊλίν Κάνον ακύρωσε την ποινική υπόθεση που κατηγορεί τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για υπεξαίρεση διαβαθμισμένων πληροφοριών την πρώτη ημέρα του Εθνικού Συνεδρίου των Ρεπουμπλικάνων.

Ίσως είναι σύμπτωση το γεγονός ότι, αντί να απορρίψει την υπόθεση όταν αυτή ήρθε για πρώτη φορά στην αίθουσά της το 2022, η Κάνον μπορεί να ανακάλυψε το νομικό σκεπτικό για να το πράξει αυτό μόνο αφού ο δικαστής του Ανώτατου Δικαστηρίου Κλάρενς Τόμας της έθεσε τις βάσεις σε μια γνωμοδότηση που δημοσιεύθηκε πριν από δύο εβδομάδες.

Και ίσως είναι σύμπτωση ότι η Κάνον, την οποία ο Τραμπ διόρισε στην ομοσπονδιακή έδρα, καθυστέρησε την υπόθεση από τότε που έφτασε στο γραφείο της – δίνοντας στον Τραμπ και στους δικηγόρους του μεγάλη ευχέρεια να καθυστερήσουν τη διαδικασία μέχρι μια δεύτερη προεδρική θητεία να του δώσει την εξουσία να την θάψει εντελώς.

Ωστόσο, πρόκειται για πολλές συμπτώσεις.

Βάζοντας τις συμπτώσεις στην άκρη, η υπόθεση των εγγράφων εναντίον του Τραμπ στηρίχθηκε σε ένα καταδικαστικό σύνολο αποδεικτικών στοιχείων, συμπεριλαμβανομένου υλικού παρακολούθησης από τις κάμερες ασφαλείας του ίδιου του Τραμπ στην κατοικία του στο Μαρ-α-Λάγκο στο Παλμ Μπιτς της Φλόριντα. Ο Τραμπ φέρεται να έκρυψε απόρρητα αρχεία σε σωρούς από κουτιά εκεί – μεταξύ άλλων σε μια αίθουσα χορού και ένα μπάνιο – συμπεριλαμβανομένων ορισμένων που σχετίζονται με προγράμματα πυρηνικών όπλων. Ενδεχομένως παραβίασε τον νόμο περί κατασκοπείας. Ενδέχεται επίσης να είπε ψέματα σε ομοσπονδιακούς αξιωματούχους σχετικά με τα έγγραφα και έτσι να παρεμπόδισε τη δικαιοσύνη.

Μεταξύ των πολλών διώξεων εναντίον του πρώην προέδρου, η υπόθεση των εγγράφων φαινόταν εύκολη να εξηγηθεί στους ενόρκους. Αφορά επίσης σε μεγάλο βαθμό τη μεταπροεδρική συμπεριφορά του Τραμπ και δεν θα απολάμβανε τη νομική προστασία που παρέχει η πρόσφατη απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου που διευρύνει την προεδρική ασυλία από ποινικές διώξεις. Και τώρα όλο αυτό πάει.

Πρόκειται για άλλο ένα ορόσημο που δείχνει πόσο βαθιά έχει εμπλακεί με το κράτος δικαίου – και πόσο πολύ έχει υπονομευθεί – ο Τραμπ μετά την άνοδό του στην πολιτική εξουσία.

Η Κάνον υποστήριξε στην απόφασή της ότι ο ειδικός σύμβουλος Τζακ Σμιθ, ο οποίος ασκεί δίωξη για την υπόθεση των εγγράφων, διορίστηκε παράνομα από το Υπουργείο Δικαιοσύνης και τον Γενικό Εισαγγελέα Μέρικ Γκάρλαντ. Οι ειδικοί σύμβουλοι απαιτούν την έγκριση του Κογκρέσου, υποστήριξε η ίδια.

Στην απόφασή της, η Κάνον επικαλέστηκε επίσης την ασυνήθιστη σύμφωνη γνώμη του Τόμας στην υπόθεση της ασυλίας. “Εάν δεν υπάρχει νόμος που να ορίζει το αξίωμα που κατέχει ο ειδικός σύμβουλος, τότε δεν μπορεί να προχωρήσει σε αυτή τη δίωξη”, έγραψε ο Τόμας στη σύμφωνη γνώμη του, αναφερόμενος στον διορισμό του Σμιθ. “Ένας ιδιώτης δεν μπορεί να ασκήσει ποινική δίωξη σε κανέναν, πόσο μάλλον σε έναν πρώην πρόεδρο”.

Ο Τόμας είπε ότι οι διορισμοί αυτοί παραβιάζουν τη ρήτρα διορισμών, ανοίγοντας μια πόρτα την οποία η Κάνον στη συνέχεια πέρασε. Η Κάνον σίγουρα θα μπορούσε να έχει σφυρηλατήσει τη δική της απόφαση πολύ πριν ο Τόμας γράψει τη δική του, και μπορεί να μην είχε καμία επιρροή στον τρόπο με τον οποίο σκεφτόταν για την υπόθεση των εγγράφων. Ωστόσο, αυτό ενισχύει τις όποιες θεωρίες.

Το σκεπτικό του Τόμας εγείρει ερωτήματα σχετικά με το ποιος θα πρέπει να καθοδηγεί τις ομοσπονδιακές διώξεις – οι αξιωματούχοι επιβολής του νόμου ή τα μέλη του Κογκρέσου. Η λογική του δικαστή θα μπορούσε να έχει μεγαλύτερο κύρος και πειστικότητα εάν είχε επίσης σημειώσει τους διορισμούς δύο άλλων ειδικών συμβούλων: Τον Ρόμπερτ Χερ, ο οποίος επέβλεψε μια υπόθεση απόρρητων εγγράφων που αφορούσε τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, και τον Ντέιβιντ Βάις, ο οποίος χειρίζεται την υπόθεση οπλοκατοχής του Χάντερ Μπάιντεν. Αλλά δεν τους ανέφερε.

Από την πλευρά της, η Κάνον επεσήμανε στην απόφασή της ότι “η ισχύς της παρούσας διαταγής περιορίζεται στην παρούσα διαδικασία”. Αυτή είναι μια περίεργη μικρή προσθήκη που έκανε. Δεν είμαι νομικός, αλλά δεν μπορώ να μην αναρωτηθώ αν ήθελε να βεβαιωθεί ότι δεν προσφέρει νομική τροφή στους επικριτές των διορισμών των Χερ και Βάις. Ίσως είναι απλώς άλλη μια σύμπτωση.

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης χρησιμοποιεί ιστορικά ειδικούς συμβούλους για να αποφύγει την εμφάνιση πολιτικών συγκρούσεων συμφερόντων. Ο Γκάρλαντ, για παράδειγμα, διορίστηκε από έναν Δημοκρατικό πρόεδρο και η ομάδα του ασκούσε δίωξη σε έναν Ρεπουμπλικανό υποψήφιο. Ο διορισμός του Σμιθ είχε ως στόχο να αφαιρέσει την κρίση του ίδιου του Γκάρλαντ από το μείγμα.

Οι Τόμας και Κάνον θα υποκαθιστούσαν την κρίση του Κογκρέσου σε τέτοια θέματα, υποδηλώνοντας ότι πιστεύουν ότι οι πολιτικοί δεν θα πολιτικοποιήσουν τις διώξεις που αφορούν άλλους πολιτικούς. Το Κογκρέσο δεν υπήρξε ποτέ ιδιαίτερα επιφυλακτικό όσον αφορά την τακτοποίηση πολιτικών διευθετήσεων και η ιδέα ότι τα μέλη του θα ασκήσουν με υπευθυνότητα τέτοιες νέες εξουσίες είναι γελοία.

Το υπουργείο Δικαιοσύνης θα ασκήσει αναμφίβολα έφεση στην απόφαση της Κάνον, γεγονός που προσφέρει στον Σμιθ την ευκαιρία να απομακρυνθεί επιτέλους από μια υπόθεση την οποία επέβλεψε με άφθονο διαδικαστικό ερασιτεχνισμό. Ίσως, αυτό να αποτελέσει τελικά ένα φωτεινό σημείο για τους εισαγγελείς.

Αλλά αυτό προϋποθέτει ότι η επιβολή του νόμου μπορεί πράγματι να φέρει την υπόθεσή της μέχρι το τέλος. Αν ο Τραμπ επανεκλεγεί τον Νοέμβριο, θα διορίσει τον δικό του υπουργό Δικαιοσύνης. Οι πιθανότητες είναι εξαιρετικές ότι ο Τραμπ θα απομακρύνει τότε τον Σμιθ από την υπόθεση ή θα αναγκάσει το υπουργείο Δικαιοσύνης να την εγκαταλείψει.

Υπάρχουν νόμοι. Υπάρχει το κράτος δικαίου. Και μετά υπάρχει η Trumplandia, όπου ο Τραμπ κάνει ό,τι θέλει. Διαλέξτε, γιατί όπως και να το κάνετε θα διαμορφώσετε το μέλλον και την επιτυχία του αμερικανικού πειράματος.

Απόδοση – Επιμέλεια: Στάθης Κετιτζιάν

Πηγή: Bloomberg