Το “Big Beautiful Bill” είναι το νομοσχέδιο που θα μείνει στην αμερικανική ιστορία ως η αιτία ρήξης μεταξύ του 47ου προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, και του κορυφαίου επιχειρηματία του κόσμου, Έλον Μασκ.
Ενώ όλοι προέβλεπαν αναπόφευκτες διαφωνίες μεταξύ των δύο ανδρών, λίγοι περίμεναν την κλιμάκωση της λεκτικής βίας που σάρωσε τους ψηφιακούς τους λογαριασμούς μέσα σε λίγες ώρες.
Καθώς ο Μασκ προέτρεψε τους γερουσιαστές να αντιταχθούν σε αυτό το νομοσχέδιο, το οποίο χαρακτήρισε “αηδιαστικό βδέλυγμα” λόγω της κολοσσιαίας αύξησης του χρέους που θα δημιουργούσε , υποστηρίζοντας παρεμπιπτόντως ότι ο Τραμπ είναι μπλεγμένος στην υπόθεση Έπσταϊν και ότι πρέπει να κινηθούν εναντίον του διαδικασίες παραπομπής, ο Αμερικανός Πρόεδρος απείλησε να ακυρώσει όλες τις ομοσπονδιακές συμβάσεις που είχαν ανατεθεί στις εταιρείες του πρώην φίλου του.
Παρ’ όλα αυτά, ο Μασκ πέρασε στην αντεπίθεση δηλώνοντας ότι ήταν έτοιμος να σταματήσει το πρότζεκτ της κάψουλας Dragon, που αναπτύχθηκε από την SpaceX, το οποίο είναι σήμερα το μόνο αμερικανικό διαστημόπλοιο ικανό να στέλνει αστροναύτες από και προς τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό.
Γιατί προκαλεί τέτοια αντιπαράθεση το “Big Beautiful Bill”;
Γιατί αυτό το νομοσχέδιο, το οποίο υπερασπίζεται με νύχια και με δόντια η κυβέρνηση Τραμπ, προκαλεί τέτοια υστερία; Επιπλέον, τι μας λέει για τις βαθιές ιδεολογικές διαφορές που υπάρχουν εντός του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος;
Οι κύριοι στόχοι αυτής της νομοθεσίας είναι η επέκταση των φορολογικών περικοπών που εφαρμόστηκαν από την πρώτη κυβέρνηση Τραμπ το 2017, οι οποίες ωφελούν κυρίως τις επιχειρήσεις και τα υψηλά εισοδήματα, καθώς και η προσωρινή αναστολή της φορολογίας των φιλοδωρημάτων και των υπερωριών.
Εκτός από αυτά τα σε μεγάλο βαθμό αντιλαϊκιστικά μέτρα, υπάρχουν, αφενός, περικοπές στο πρόγραμμα Medicaid, το πρόγραμμα που καλύπτει τα ιατρικά έξοδα για άτομα με περιορισμένο εισόδημα και πόρους, και, αφετέρου, μείωση των προγραμμάτων επισιτιστικής βοήθειας που παρέχονται κάθε μήνα σε σχεδόν 42 εκατομμύρια Αμερικανούς με χαμηλό εισόδημα.
Προκειμένου να επιτευχθεί η πολιτική υποστήριξη που απαιτείται για την υιοθέτηση ενός τέτοιου σχεδίου, και ενώ η Ρεπουμπλικανική πλειοψηφία στο Κογκρέσο παραμένει εύθραυστη, έχουν εισαχθεί διατάξεις προς όφελος ορισμένων ομάδων ψηφοφόρων. Αυτή η κοινή πρακτική αυξάνει αυτό που συνήθως ονομάζεται «χοιρινό» (porc), το οποίο καταγγέλλει ο Μασκ στις δημοσιεύσεις του, και που αυξάνει το συνολικό κόστος της νομοθεσίας.
Ένα νομοσχέδιο – βόμβα για το δημόσιο χρέος
Σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου (CBO), το «Big Beautiful Bill» θα αύξανε το χρέος των ΗΠΑ κατά σχεδόν 3 τρισεκατομμύρια δολάρια σε μια δεκαετή περίοδο. Ένα ποσό που θα μπορούσε να φτάσει τα 5 τρισεκατομμύρια αν ορισμένα από τα προσωρινά μέτρα γίνονταν μόνιμα.
Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Chase Bank, Τζέιμι Ντάιμον, δεν δίστασε να αναφέρει τον κίνδυνο «κρίσης» στην αγορά ομολόγων σε περίπτωση επιταχυνόμενης αύξησης του χρέους των ΗΠΑ. Αυτό θα μπορούσε, σύμφωνα με το CBO, να φτάσει τα 52 έως 54 τρισεκατομμύρια δολάρια έως το 2035 – μια εκτίμηση που ακόμη και οι αισιόδοξοι οικονομολόγοι χαρακτηρίζουν ανησυχητική.
Σε αυτό το σημείο, ο Ντάιμον συμφωνεί με τον Μασκ. Αν ο Μασκ ήταν τόσο σφοδρός πολέμιος του «Μεγάλου Όμορφου Νομοσχεδίου», είναι επειδή, όπως και οι φιλελεύθεροι libertarians και οι συντηρητικοί Ρεπουμπλικάνοι της ομάδας Freedom Caucus, έχει κάνει την καταπολέμηση του χρέους κεντρικό πολιτικό του στόχο.
Οι Ρεπουμπλικάνοι σε εσωτερική σύγκρουση
Πέρα από τις οικονομικές παραμέτρους, αυτή η νομοθεσία σπέρνει διχόνοια σε ένα βαθιά ετερογενές Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, όπου οι ιδεολογίες και οι γενιές συγκρούονται όλο και περισσότερο.
Η συμμαχία μεταξύ της τεχνο-φιλελεύθερης δεξιάς και της λαϊκιστικής δεξιάς (MAGA) που είχε σχηματιστεί στις προηγούμενες εκλογές, αρχίζει να διαλύεται. Παράλληλα με τη λαϊκιστική MAGA, υπάρχουν οι ελευθεριακοί υπέρ της ελεύθερης αγοράς, οι μετριοπαθείς κατά του Τραμπ (όπως η Σούζαν Κόλινς και η Λίζα Μουρκόφσκι), οι υπερσυντηρητικοί που απαιτούν δραστική μείωση του ελλείμματος, και η Νέα Δεξιά – μια νέα λαϊκιστική τάση με πολιτικούς όπως ο JD Vance, ο Marco Rubio και ο Josh Hawley, που βρίσκονται κοντά στο think tank American Compass.
Το όραμα του Oren Cass και η “εργατική οικογένεια”
Ο οικονομολόγος Oren Cass, ηγετική φυσιογνωμία του χώρου, στο δοκίμιό του The New Conservatives (Ιούνιος 2025), προτείνει μια συντηρητική στροφή που βασίζεται στον προστατευτισμό, την επανεκβιομηχάνιση, την επένδυση στην εργασία και κυρίως στην ενίσχυση των οικογενειών.
Ο ίδιος δεν δίστασε να επικρίνει το «Big Beautiful Bill», υποστηρίζοντας ότι «μια αγορά εργασίας όπου οι εργαζόμενοι μπορούν να στηρίξουν ισχυρές οικογένειες και κοινότητες είναι θεμέλιο της μακροπρόθεσμης ευημερίας».
Τελικά, προς τα πού οδεύει το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα;
Το ερώτημα παραμένει: θα δημιουργήσει ο Μασκ νέο κόμμα; Μια τέτοια σκέψη φάνηκε να αιωρείται όταν δημοσίευσε σχετική δημοσκόπηση στην πλατφόρμα Χ, στο απόγειο της διαμάχης του με τον Τραμπ.
Το πολιτικό σκηνικό στις ΗΠΑ αλλάζει ταχύτατα, όμως ένα πράγμα είναι σαφές: αν η Αμερική θέλει να προστατεύσει τη μεσαία της τάξη και τη σταθερότητα του νομίσματός της, θα πρέπει να περιορίσει την ανεξέλεγκτη αύξηση του χρέους, την οποία ο Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται διατεθειμένος να αγνοήσει.
ΠΗΓΗ
