AP Photo/Evan Vucci, Pool

Τι είπε και τι δεν είπε;

Ο Αμερικανός πρόεδρος προέβη σε έναν προσωπικό απολογισμό, με επικλήσεις στην «αμερικανική ψυχή» και την ανάγκη «διαφύλαξης» της Δημοκρατίας. Με το βλέμμα στραμμένο στο πώς θα τον κρίνει η Ιστορία και χωρίς να αναφερθεί –παρά μόνο «πλαγίως»– στους λόγους που τον οδήγησαν να εγκαταλείψει την εκλογική κούρσα

Ως την «αρχή ενός μακρύ αποχαιρετισμού» χαρακτηρίζει ανάλυση των New York Times το χθεσινό διάγγελμα του Τζο Μπάιντεν. Ενα διάγγελμα που ο πρόεδρος των ΗΠΑ ήλπιζε να πραγματοποιούσε τέσσερα χρόνια αργότερα ολοκληρώνοντας τη δεύτερη θητεία του στον Λευκό Οίκο και αξιοποίησε για να παρουσιάσει τη δική του οπτική για το πώς θα τον κρίνει η Ιστορία, όπως επισημαίνει, από την πλευρά του, το BBC.

Τι είπε και τι δεν είπε;

Πράγματι, ο 81χρονος πρόεδρος αφιέρωσε μεγάλο μέρος της ομιλίας του προς τον αμερικανικό λαό για να αναδείξει τα επιτεύγματα της προεδρικής του θητείας, αλλά και συνολικά της πολιτικής του διαδρομής. Μίλησε για τις οικογενειακές ρίζες του, την «ταπεινή καταγωγή» του και εξήρε τον λαό των ΗΠΑ, κρούοντας παράλληλα των κώδωνα του κινδύνου για τη Δημοκρατία, της οποίας η διαφύλαξη, όπως είπε, βρίσκεται αυτή τη στιγμή στα χέρια των πολιτών. 

Οι New York Times σχολιάζουν ότι ο Μπάιντεν επένδυσε μεγάλο μέρος του διαγγέλματός του απευθυνόμενος στην «αμερικανική ψυχή», αλλά επέλεξε να αποκαλύψει ελάχιστα για τη δική του «ψυχή», καθώς δεν επεκτάθηκε αναλυτικά στα γεγονότα και στις αιτίες που τον οδήγησαν στην πρωτοφανή απόφαση να αποσυρθεί από την εκλογική κούρσα, λίγους μήνες πριν από τις κάλπες.

Το BBC σχολιάζει ότι, πέραν των προσωπικών και πολιτικών απολογισμών του Μπάιντεν, αυτό που πραγματικά θα απασχολήσει τους ιστορικούς του μέλλοντος θα είναι ακριβώς αυτή του η απόφαση. Μια απόφαση την οποία ο πρόεδρος, σύμφωνα με το βρετανικό δίκτυο, επέλεξε να θίξει «πλαγίως», αφήνοντας τους πολίτες να «διαβάσουν πίσω από τις γραμμές» των λεγομένων του. 

Αρκέστηκε στο να δηλώσει ότι είχε έρθει η ώρα να αφήσει χώρο για την επόμενη γενιά, χωρίς όμως, όπως επισημαίνουν οι NYT, να απαντά για το ζήτημα της ηλικίας του, για την κατάσταση υγείας του, για το καταστροφικό ντιμπέιτ της 27ης Ιουνίου, αλλά και για το πώς μετατοπίστηκε από την άποψη ότι «μόνο εκείνος μπορεί να νικήσει τον Τραμπ» στην έμμεση αναίρεση αυτής της άποψης διά της απόσυρσής του.

Αντίθετα, επέλεξε να αφηγηθεί εκ νέου τη δική του «πολιτική ιστορία», καθώς ετοιμάζεται για την τελευταία «υπόκλιση», εκφράζοντας παράλληλα την πεποίθηση ότι «το όραμά του για την Αμερική» άξιζε μια δεύτερη θητεία.

Μια δεύτερη θητεία την οποία δεν θα διεκδικήσει, καθώς, όπως είπε, «η προσωπική φιλοδοξία δεν μπορεί να είναι υπέρτερη της ανάγκης να σώσουμε τη Δημοκρατία». 

Κάπως έτσι, όπως τονίζουν οι NYT, ο Μπάιντεν επιχείρησε να μετατρέψει μια ιστορία στην οποία ο ίδιος ήταν ο «αδύναμος» και ο «ευάλωτος» σε μια ιστορία «θάρρους, δύναμης και αυτοθυσίας για το καλό της πατρίδας». 

Απολογισμός

Οσον αφορά τον απολογισμό του, ο Μπάιντεν υπενθύμισε ότι στη διάρκεια της διαδρομής του βρέθηκε αντιμέτωπος με την «πιο επώδυνη πανδημία του αιώνα», με τη «μεγαλύτερη οικονομική κρίση από τη Μεγάλη Υφεση», αλλά και με τη «χειρότερη επίθεση στη Δημοκρατία από τον εμφύλιο πόλεμο».

Κόντρα στις σφοδρές επικρίσεις που δέχεται από το στρατόπεδο των Ρεπουμπλικανών, ο Μπάιντεν έκανε λόγο για σφυρηλάτηση της «ισχυρότερης οικονομίας στον κόσμο», για μια οικονομία στην οποία οι μισθοί αυξάνονται, ο πληθωρισμός μειώνεται και οι φυλετικές ανισότητες περιορίζονται.

Στάθηκε επίσης στο γεγονός ότι ήταν εκείνος που όρισε την πρώτη μαύρη γυναίκα στο Ανώτατο Δικαστήριο, που έδωσε τη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής, που επί διοίκησής του μειώθηκαν οι τιμές των φαρμάκων, που κατάφερε να παράσχει σε περισσότερους Αμερικανούς υγειονομική περίθαλψη και να περιορίσει τα περιστατικά ένοπλης βίας.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ έθεσε, επίσης, το δίλημμα των επικείμενων προεδρικών εκλογών, χωρίς να κατονομάζει τον Ντόναλντ Τραμπ, αλλά φωτογραφίζοντάς τον με απόλυτη σαφήνεια. «Συνεχίζουμε να πιστεύουμε στην ειλικρίνεια, την αξιοπρέπεια, στον σεβασμό, στην ελευθερία και τη Δικαιοσύνη; (….) Πιστεύω ότι ξέρετε την απάντηση σε όλα αυτά τα ερωτήματα, γιατί γνωρίζω καλά τον λαό αυτής της χώρας», είπε σε ένα σημείο του διαγγέλματός του.

Με το βλέμμα στραμμένο στην Ιστορία

Η θητεία του Μπάιντεν, φυσικά, δεν έχει ολοκληρωθεί. Απομένουν 6 μήνες, στους οποίους θα παραμείνει στο Οβάλ Γραφείο, και ο ίδιος φαίνεται αποφασισμένος αυτοί οι μήνες να μην περάσουν ανεκμετάλλευτοι.

Οπως επισημαίνουν οι New York Times, ωστόσο, η πραγματική πρόκληση του Μπάιντεν είναι πλέον διαφορετική, καθώς ο βετεράνος πολιτικός δεν θα «μετριέται» με όρους καθημερινών δημοσκοπήσεων, αλλά ιστορικά, δίπλα στους 44 άνδρες που κρατήσει τα «ηνία» του Λευκού Οίκου. 

Και στο χθεσινό του διάγγελμα ήταν εμφανές ότι η σκέψη του «τρέχει» ήδη προς την Ιστορία. Αλλωστε ο Τζορτζ Ουάσιγκτον, ο Τόμας Τζέφερσον, ο Αβραάμ Λίνκολν και ο Φράνκλιν Ρούζβελτ ήταν «παρόντες» ως αναφορές σε σημεία της ομιλίας του, όπως και οι προτομές του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, της Ρόζα Παρκς και του Σέζαρ Τσάβες που διατηρεί στο Οβάλ Γραφείο.

Αλλωστε ο Μπάιντεν έχει διατρέξει στη διάρκεια της ζωής του ένα σημαντικό κομμάτι της αμερικανικής Ιστορίας. Γεννήθηκε όταν πρόεδρος των ΗΠΑ ήταν ο Ρούζβελτ, η ζωή του διαρκεί όσο το ένα τρίτο της Ιστορίας της χώρας και η πολιτική του σταδιοδρομία όσο το ένα τέταρτο της αμερικανικής Ιστορίας.

«Για καιρό, έδινε την εντύπωση ενός πολιτικού που δεν ήθελε η διαδρομή αυτή να τελειώσει. Πάντα υπήρχε μία ακόμη ομιλία, μία ακόμη εκλογική κούρσα. Σήμερα, οι δημόσιες παρεμβάσεις που του απομένουν είναι μετρημένες και, παρότι ο “αποχαιρετισμός” θα είναι μακρύς (η θητεία του λήγει τον Ιανουάριο), o Tζο Μπάιντεν έφτασε επιτέλους στο δικό του σημείο καμπής», καταλήγουν οι NYT.