EPA/ABEDIN TAHERKENAREH

Η Τεχεράνη σε σταυροδρόμι

«Το Ισραήλ προσπαθεί να παγιδεύσει τη Χεζμπολάχ σε μια επίθεση που θα προκαλούσε έναν πλήρη πόλεμο και θα επέτρεπε στο Ισραήλ να αντιμετωπίσει αυτό που θεωρεί πραγματική στρατηγική απειλή, το Ιράν», δηλώνει η Suzanne Maloney, ειδικός στο Ιράν και διευθύντρια για τα διεθνή θέματα στο Ινστιτούτο Brookings.Την ίδια ώρα η Τεχεράνη βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι.

Ο πόλεμος του Τελ Αβίβ κατά της Χεζμπολάχ στο νότιο Λίβανο αποτελεί μια δύσκολη στιγμή για το Ιράν και τον νέο του πρόεδρο, καθώς αυξάνεται η πίεση που ασκείται να ανταποδώσει το χτύπημα στο Ισραήλ για να υπερασπιστεί έναν σημαντικό του σύμμαχο.

Για το Ιράν, «η Χεζμπολάχ είναι ο μεγάλος αποτρεπτικός παράγοντας – οι δυνατότητές της και η γειτνίασή της με το Ισραήλ είναι η πρώτη γραμμή άμυνας για την Ισλαμική Δημοκρατία και εάν καταστραφεί, αφήνει τους Ιρανούς πολύ πιο ευάλωτους», λέει η Maloney στους New York Times

«Μας σέρνουν σε ένα σημείο όπου δεν επιθυμούμε να πάμε»
Στη Νέα Υόρκη αυτή την εβδομάδα, ο Ιρανός πρόεδρος Μασούντ Πεζεσκιάν ήταν ξεκάθαρος. Το Ισραήλ επιδιώκει να παγιδεύσει τη χώρα του σε έναν ευρύτερο πόλεμο, είπε. «Το Ισραήλ είναι αυτό που επιδιώκει να προκαλέσει αυτή την ολοκληρωτική σύγκρουση», είπε. «Μας σέρνουν σε ένα σημείο όπου δεν επιθυμούμε να πάμε».

Η Τεχεράνη έχει μέχρι στιγμής αρνηθεί να παρασυρθεί σε έναν ευρύτερο περιφερειακό πόλεμο που ο ανώτατος ηγέτης του, Αλί Χαμενεΐ, σαφώς δεν επιθυμεί, λένε οι αναλυτές.

Προσπάθειες να αρθούν κάποιες από τις κυρώσεις
Αντιθέτως, ο Πεζεσκιάν βρίσκεται στα Ηνωμένα Έθνη ελπίζοντας να παρουσιάσει ένα πιο μετριοπαθές πρόσωπο στον κόσμο και συναντάται με Ευρωπαίους διπλωμάτες με την ελπίδα να ξεκινήσουν εκ νέου οι συνομιλίες για το πυρηνικό του πρόγραμμα, οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ζωτικής σημασίας μέτρων ανακούφισης από τις κυρώσεις για την παραπαίουσα οικονομία του.

Το Ιράν θέλει να διατηρήσει την αποτρεπτική του ισχύ έναντι του Ισραήλ, αποφεύγοντας παράλληλα έναν πόλεμο πλήρους κλίμακας μεταξύ των δύο χωρών που θα μπορούσε να εμπλέξει τις Ηνωμένες Πολιτείες και να πλήξει την Ισλαμική Δημοκρατία στο εσωτερικό της.

Η εμπροσθοβαρής άμυνα κατά του Ισραήλ
Θέλει επίσης να προστατεύσει τους πληρεξούσιούς της που της παρέχουν αυτό που αποκαλεί εμπροσθοβαρή άμυνα κατά του Ισραήλ – τη Χεζμπολάχ, τη Χαμάς και τους Χούθι στην Υεμένη – χωρίς να μπει σε μάχη για λογαριασμό τους.

Και θέλει να προσπαθήσει να άρει κάποιες από τις οικονομικές κυρώσεις εναντίον της, διατηρώντας παράλληλα τις στενές στρατιωτικές και εμπορικές σχέσεις της με τους κύριους αντιπάλους της Ουάσινγκτον, τη Ρωσία και την Κίνα.

«Τα θεμελιώδη δεδομένα δεν έχουν αλλάξει για το Ιράν», δήλωσε ο Ali Vaez, διευθυντής του Iran Project στο International Crisis Group.

«Το Ιράν δεν θέλει σε καμία περίπτωση να εμπλακεί σε έναν μεγαλύτερο πόλεμο στην περιοχή», είπε. Αυτό, πρόσθεσε, είναι πιθανό να είναι ένας λόγος που δεν έχει μέχρι στιγμής προβεί σε αντίποινα για τη δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγιε, ενώ βρισκόταν στο Ιράν για να παραστεί στην ορκωμοσία του Πεζεσκιάν.

Ποιοι είναι οι εντολοδόχοι
Από την ανατροπή του Σάχη το 1979 και την εγκαθίδρυση της Ισλαμικής Δημοκρατίας, το Ιράν προσπαθεί να επεκτείνει την επιρροή του σε όλη την περιοχή και έχει ορκιστεί να καταστρέψει το Ισραήλ. Έχει δημιουργήσει ένα δίκτυο αντιπροσώπων που χρηματοδοτεί, εξοπλίζει και υποστηρίζει αλλά δεν ελέγχει πλήρως – τη Χαμάς και την Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη, τους Χούθι στην Υεμένη, τους σιίτες μουσουλμάνους στο Ιράκ τους αλαουίτες στη Συρία και τη Χεζμπολάχ στο νότιο Λίβανο.

Η επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ πριν από σχεδόν ένα χρόνο έφερε τον ρόλο του στο προσκήνιο. Και το Ισραήλ άδραξε την ευκαιρία να εξοντώσει ή να περιορίσει την δράση των εντολοδόχων σε δύο χώρες: τη Χαμάς στα νότια σύνορά του και τη Χεζμπολάχ στα βόρεια.

Ταυτόχρονα, συνέχισε να έναν παρασκηνιακό πόλεμο κατά του Ιράν, σκοτώνοντας ανώτερους αξιωματικούς σε μια πυραυλική επίθεση στο ιρανικό προξενείο στη Δαμασκό τον Απρίλιο.

Αλλά οι σκληροπυρηνικοί θέλουν άλλα…
Ωστόσο υπάρχουν σκληροπυρηνικά στοιχεία στο Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης και εντός της ίδιας της Χεζμπολάχ «που βλέπουν την αντιπαράθεση με το Ισραήλ ως αναπόφευκτη και θα προτιμούσαν να γίνει όσο το δυνατόν νωρίτερα», δήλωσε η Ellie Geranmayeh, ειδικός στο Ιράν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων.

Το Ιράν πρέπει να στηρίξει τον άξονα της αντίστασής του με κάποιο τρόπο, λεει ο Cornelius Adebahr, ο οποίος μελετά το Ιράν για το Carnegie Europe.

«Δεν μπορεί να καταπίνει τις ισραηλινές προκλήσεις για πάντα» τόνισε.

«Και είναι πολλοί αυτοί που θα αναρωτηθούν: “Τι είδους δύναμη είσαι αν δεν μπορείς να προστατέψεις τους πληρεξούσιους σου;”»

Επιμέλεια: Κατερίνα Άτση

Ναυτεμπορική