Μερικές φορές αναρωτιέμαι τι θα συνέβαινε αν ο ηγέτης της Χαμάς Γιαχία Σινουάρ επέστρεφε στη ζωή. Τι θα σκεφτόταν για τη Γάζα σήμερα; Θα πίστευε ότι έχασε τον πόλεμο ή θα θεωρούσε ότι η Χαμάς νίκησε;

Από τη μία πλευρά, ναι, είναι νεκρός. Ο Μοχάμεντ Ντεΐφ και ο Ισμαήλ Χανίγιε έχουν επίσης φύγει, μαζί με σχεδόν κάθε διοικητή μεσαίου έως ανώτερου επιπέδου της Χαμάς στη Γάζα. Το οπλοστάσιο ρουκετών της ομάδας έχει εξαντληθεί, η δομή διοίκησής της έχει συντριβεί, και τουλάχιστον τα μισά από τα τούνελ της έχουν καταστραφεί. Οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις εξακολουθούν να ελέγχουν περίπου το μισό έδαφος της Γάζας, χωρίς να διαφαίνεται αποχώρηση. Στρατιωτικά, η Χαμάς έχει διαλυθεί.

Παρόλα αυτά, όπως έχουμε δει τις τελευταίες εβδομάδες, η Χαμάς απέχει πολύ από το να έχει εξαφανιστεί. Οι ένοπλοι άνδρες της, φορώντας μάσκες και πράσινες κορδέλες, έχουν επιστρέψει στους δρόμους της Γάζας, επαναβεβαιώνοντας τον έλεγχο, αστυνομεύοντας τον πληθυσμό και υπενθυμίζοντας σε όλους ότι η οργάνωση μπορεί να έχει ηττηθεί ως στρατός αλλά δεν έχει σβηστεί.

Το σχέδιο των 20 σημείων και το κενό που δημιουργείται

Έχουν περάσει σχεδόν τρεις εβδομάδες από τότε που ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ παρουσίασε το σχέδιό του των 20 σημείων. Κι όμως έχει σημειωθεί ελάχιστη πρόοδος σε οποιοδήποτε από τα 19 εναπομείναντα σημεία, και ακόμη και το πρώτο σημείο – η απελευθέρωση των ομήρων – παραμένει ημιτελές. Το θέαμα αυτής της εβδομάδας, με τη Χαμάς να «σκηνοθετεί» την «ανακάλυψη» των λειψάνων ενός ομήρου και να προσκαλεί τον Ερυθρό Σταυρό να το κινηματογραφήσει, ήταν μια έντονη υπενθύμιση ότι συνεχίζει να χειραγωγεί τόσο το Ισραήλ όσο και τη διεθνή κοινότητα.

Το σχέδιο του Τραμπ οραματιζόταν μια Γάζα μετά τη Χαμάς, με ένα νέο κυβερνητικό όργανο αποτελούμενο από τεχνοκράτες που δεν συνδέονται με την τρομοκρατική οργάνωση, υποστηριζόμενο από μια Διεθνή Δύναμη Σταθεροποίησης που θα αναπτυχθεί για να διατηρεί την ασφάλεια. Όμως τίποτα από αυτά δεν έχει υλοποιηθεί. Οι χώρες που είχαν δεσμευθεί να στηρίξουν τη Δύναμη Σταθεροποίησης διστάζουν. Πρώτα θέλουν να δουν αν η Χαμάς θα απομακρυνθεί. Ελλείψει αυτού, δημιουργείται ένα επικίνδυνο κενό, και η Χαμάς το γεμίζει.

Οι στόχοι του Σινουάρ και η αλλαγή του αφηγήματος

Αξίζει να θυμηθούμε τους στόχους που είχε θέσει ο Σινουάρ όταν ενορχήστρωσε την εισβολή της 7ης Οκτωβρίου. Ήθελε να εκτροχιάσει τη συμφωνία εξομάλυνσης μεταξύ Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας, και σε αυτό το μέτωπο, πέτυχε. Ακόμη και με την εκεχειρία σε ισχύ, η εξομάλυνση εξακολουθεί να μοιάζει μακρινή, ιδίως δεδομένης της άρνησης της τωρινής ισραηλινής κυβέρνησης να δηλώσει στήριξη σε μια πολιτική διαδικασία με τους Παλαιστινίους, κάτι που απαιτούν οι Σαουδάραβες.
Ο Σινουάρ ήθελε επίσης να επαναφέρει το παλαιστινιακό ζήτημα στην παγκόσμια ατζέντα. Και σε αυτό, επίσης, πέτυχε πέρα από κάθε φαντασία. Παρά το γεγονός ότι η 7η Οκτωβρίου ήταν η μεγαλύτερη σφαγή Εβραίων σε μία ημέρα μετά το Ολοκαύτωμα, η Γάζα έχει γίνει σύνθημα συσπείρωσης για ανθρώπους σε όλο τον δυτικό κόσμο. Η εικόνα νεαρών ανδρών και γυναικών να παρελαύνουν στις πρωτεύουσες της Δύσης τυλιγμένοι με κεφίγιες, να φωνάζουν «Free Palestine» και να ζητούν την εξάλειψη του Ισραήλ αποδεικνύει ότι πέτυχε αυτόν τον στόχο.

Αποδυνάμωσε η επίθεση το Ισραήλ; Στις 7 Οκτωβρίου, ναι, αλλά δύο χρόνια αργότερα, το Ισραήλ είναι πιθανώς πιο ασφαλές. Η Χαμάς και η Χεζμπολάχ έχουν υποστεί καταστροφικά πλήγματα. Το Ιράν βρίσκεται σε αμυντική θέση και οι πυρηνικές του εγκαταστάσεις έχουν καταστραφεί. Το καθεστώς Άσαντ ανατράπηκε στη Συρία.

Κι όμως, πολιτικά, ο Σινουάρ κατάφερε να μετατοπίσει το παγκόσμιο αφήγημα. Η παλαιστινιακή υπόθεση έχει γίνει και πάλι το κάλεσμα για μεγάλο μέρος της προοδευτικής Δύσης. Η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ισπανία, ο Καναδάς, το Βέλγιο και η Αυστραλία έχουν όλα αναγνωρίσει παλαιστινιακό κράτος, ακόμη κι ενώ Ισραηλινοί όμηροι κρατούνταν ακόμη ζωντανοί σε αιχμαλωσία από τη Χαμάς.

Τι ακολουθεί για την εκεχειρία και τη νομιμοποίηση

Λοιπόν, κερδίζει ή χάνει η Χαμάς; Η απάντηση δεν είναι απλή.
Προς το παρόν, ο Τραμπ παραμένει αφοσιωμένος σε αυτό που αποκαλεί «ειρήνη» που μεσολάβησε μετά από μια «σύγκρουση 3.000 ετών». Αλλά αυτό κάθε άλλο παρά ειρήνη είναι. Πρόκειται για μια εκεχειρία που μετά βίας κρατιέται, και καθώς η Χαμάς συνεχίζει να παραβιάζει τους όρους της, γίνεται δυσκολότερο για το Ισραήλ να δικαιολογεί την παραμονή του σιωπηλό.

Αυτή η εβδομάδα κατέδειξε αυτή την πολυπλοκότητα: Αφού η Χαμάς «έπαιξε» με τα λείψανα ενός ομήρου, έστησε ενέδρα σε μονάδα των IDF στη Ράφα, σκοτώνοντας τον έφεδρο Γιόνα Φέλντμπαουμ. Το Ισραήλ αντεπιτέθηκε, αλλά μόνο αφού συντόνισε με την Ουάσιγκτον. Μέσα σε μία ημέρα, η εκεχειρία αποκαταστάθηκε.

Το ερώτημα είναι τι θα συμβεί την επόμενη φορά που η Χαμάς θα παραβιάσει τους όρους – είτε καθυστερώντας ξανά την επιστροφή των ομήρων είτε επιτιθέμενη ξανά σε στρατεύματα των IDF. Θα στηρίξει ο κόσμος το δικαίωμα του Ισραήλ να απαντήσει ή θα πιέσει την Ιερουσαλήμ να αποσυρθεί πλήρως, υποστηρίζοντας ότι αν το Ισραήλ δεν βρισκόταν στη Γάζα, ίσως η Χαμάς θα σταματούσε να επιτίθεται;

Δυστυχώς, γνωρίζουμε ήδη την απάντηση. Οι ίδιες φωνές που ζήτησαν αυτοσυγκράτηση στις 8 Οκτωβρίου θα το κάνουν ξανά. Οι ίδιες κυβερνήσεις που αναγνώρισαν παλαιστινιακό κράτος ενώ η Χαμάς κρατούσε ομήρους θα εξισώσουν ξανά την ισραηλινή αυτοάμυνα με επιθετικότητα.

Αυτή είναι η πραγματικότητα που αντιμετωπίζει τώρα το Ισραήλ. Τα στρατιωτικά του επιτεύγματα είναι πραγματικά, αλλά χωρίς μια πολιτική δομή για να αντικαταστήσει τη Χαμάς, κινδυνεύουν να εξατμιστούν. Κενό δεν μπορεί να υπάρχει στη Γάζα· κάτι θα το γεμίσει – είτε ο διεθνής συνασπισμός που οραματίστηκε ο Τραμπ είτε η ίδια η Χαμάς.

Οι επιλογές του Ισραήλ είναι περιορισμένες. Η πρώτη του προτεραιότητα πρέπει να είναι η εξασφάλιση της συνεχιζόμενης αμερικανικής στήριξης. Η επίσκεψη του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου αυτή την εβδομάδα στο συντονιστικό κέντρο που διοικείται από την Κεντρική Διοίκηση των ΗΠΑ στην Κυριάτ Γκατ ήταν μέρος αυτής της προσπάθειας. Ενδιαφέρον είναι ότι ακόμη και οι πιο δεξιοί υπουργοί της κυβέρνησης, Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ και Μπετσαλέλ Σμοτριτς, έχουν παραμείνει ασυνήθιστα σιωπηλοί.

Φαίνεται να καταλαβαίνουν ότι είναι σοφότερο να αφήσουν τη Χαμάς να σπάσει την εκεχειρία παρά να τη διαλύσουν οι ίδιοι. Αν το Ισραήλ εξαναγκαστεί να ξαναρχίσει τον πόλεμο, πρέπει να το κάνει με νομιμοποίηση, όχι με πρόκληση.

Ωστόσο, η νομιμοποίηση από μόνη της δεν θα λύσει το πρόβλημα. Αν η Χαμάς διατηρήσει τον έλεγχο επί του πεδίου, αν δεν προκύψει ποτέ ένα νέο κυβερνητικό ον, και αν η Διεθνής Δύναμη Σταθεροποίησης αποτύχει να αναπτυχθεί, η Γάζα θα επιστρέψει ακριβώς σε αυτό που ήταν πριν από τις 7 Οκτωβρίου και θα αναδυθεί ξανά ως θύλακας τρομοκρατίας που συνιστά συνεχή απειλή για το Ισραήλ. Η Χαμάς δεν θα αφοπλιστεί οικειοθελώς, ούτε θα μεταρρυθμιστεί. Η επιτρεπτική εκ νέου εγκαθίδρυση του ελέγχου της θα ήταν ιστορικό λάθος.

Αν το Ισραήλ θέλει να κερδίσει πραγματικά, πρέπει να επιμείνει σε μια πραγματική εναλλακτική στη Γάζα, μία που θα υποστηρίζεται από περιφερειακούς εταίρους και θα συντηρείται από διεθνή νομιμοποίηση. Χωρίς αυτήν, η ιδεολογία της Χαμάς θα επιβιώσει, και η κληρονομιά του Σινουάρ θα ζει ακόμη και από τον τάφο.

YAAKOV KATZ

The Jerusalem Post

Συμφωνία με την Τουρκία ύψους 10,74 δισ. δολ. για την πώληση 20 μαχητικών αεροσκαφών Eurofighter Typhoon βρετανικής κατασκευής υπέγραψε ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, την οποία ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, χαρακτήρισε ως συμφωνία-σύμβολο της στρατηγικής σχέσης μεταξύ Τουρκίας και Αγγλίας.

Μάλιστα ο Τούρκος υπουργός Αμυνας, Γιασάρ Γκιουλέρ, αποκάλυψε ότι η Τουρκία θα αγοράσει συνολικά 44 Eurofighter: 20 από τη Μεγάλη Βρετανία, 12 από το Κατάρ και 12 από το Ομάν.

Ποιά είναι τα μηνύματα από αυτήν τη συμφωνία;

Πόσο επηρεάζει το αεροπορικό ισοζύγιο δυνάμεων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας η απόκτηση 44 Eurofighter από την Άγκυρα;

Πρέπει να φοβάται η Ελλάδα από τη συγκεκριμένη εξέλιξη;

Ποια είναι τα SOS της θεωρίας αεροπορικής ισχύος που πρέπει να προσέξει Ελλάδα;

Όλα αυτά θα τα συζητήσουμε μαζί με τον επισμηναγό ε.α. Στέφανο Καραβίδα‬ στην εκπομπή Monitor.

Θέματα Εκπομπής 31ης Οκτωβρίου 2025

1. Στρώνουν το… χαλί για υποχωρήσεις στην Τουρκία

2. Τρεις υπουργοί του Τραμπ στην Αθήνα – Αναπτύσσεται η ελληνική ναυπηγική βιομηχανία 22:40

3. Κύπρος: Η Τουρκία ανησυχεί για την συμφωνία οριοθέτησης Κύπρου-Λιβάνου 34:15

4. Τουρκία: Τι είπαν Μερτς-Ερντογάν 41:00

5. Συρία: Δεν διαλύονται οι κουρδικές δυνάμεις 47:00

6. Ισραήλ, ΗΠΑ, Ρωσία 55:00