Μια οικονομική ελίτ που έχει τις απαρχές της στον ύστερο μεσαίωνα καταχράται συστηματικά την ιδέα της παγκοσμιοποίησης προς όφελός της.

Η επάνοδος του Τραμπ και η παγκοσμιοποίηση η αμφίστομος

Του Μανώλη Σκούληκα

Η οικονομική απομείωση της Δύσης και η «άνοδος των υπολοίπων» διχάζει γεωπολιτικά την υφήλιο πλέον σε οικονομικό αλλά και σε πολιτειακό επίπεδο με τους Ευρασιάτες να ανθίστανται στην καταχρηστική πλευρά της παγκοσμιοποίησης που επιδιώκει την απρόσκοπτη επέκταση και έλεγχο των χωρών και των κατοίκων τους από τις οικονομικές ελίτ. Ποιος ο ρόλος του Trump ως προς την παγκοσμιοποίηση;

Η ιστορία του μεταφεουδαλικού καπιταλισμού ξεκινά με στυγνή εκμετάλλευση και καταπίεση που φτάνει μέχρι και τον θάνατο. Αν θεωρήσατε ότι τα θύματα αυτά ήταν οι μάζες, θα κάνατε λάθος. Οι πρώτοι τραπεζίτες, το Τάγμα των Ναϊτών Ιπποτών, κάηκαν στην πυρά από τον Φίλλιπο τον Ωραίο, βασιλιά της Γαλλίας, ώστε αυτός να μην πληρώσει το υπέρογκο χρέος που είχε δανειστεί από αυτούς. Μόλις έναν αιώνα αργότερα, ο Γάλλος βασιλιάς εξαπάτησε τον Οίκο των Μεδίκων της Φλωρεντίας αρνούμενος να τους αποπληρώσει ένα δάνειο τόσο τεράστιο που ονομάστηκε “Il Monte” («το βουνό»). Όσοι ασχολούνταν με το μεταπρατικό και διαμετακομιστικό εμπόριο , φορολογούνταν άγρια και απρόσμενα, ενώ , λόγω της πολυδιάσπασης των γερμανικών φεούδων, ένας έμπορος που ξεκινούσε από το λιμάνι του Αμβούργου για να πουλήσει τα προϊόντα του στη Βιέννη, μπορούσε να πληρώσει έως και 50 φορές τελωνειακούς δασμούς, πολλούς από αυτούς τέσσερις ή πέντε φορές στο ίδιο φέουδο που είχε τις γαίες του διεσπαρμένες σε όλη την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.

Μέσα από πολιτικές μοχλεύσεις και επαναστάσεις, οι φόροι και οι δασμοί εκλογικεύθηκαν, ενώ η κρατική παρέμβαση στις επενδύσεις και τις αγοραπωλησίες μειώθηκε ανάλογα. Αυτή η μερκαντιλιστική πολιτική έφερε την ανάπτυξη του παγκόσμιου εμπορίου και την παγκοσμιοποιητική θεώρηση ενός κόσμου χωρίς σύνορα, λαούς και εθνικές ταυτότητες. Αυτή η θεώρηση πρέσβευε σε πρώτη φάση την ύπαρξη διεθνικών ή πολυεθνικών αυτοκρατοριών στο ευρωπαϊκό που ήλεγχαν ως παραρτήματά τους τον υπόλοιπο κόσμο με τη μορφή αποικιών. Οι καπιταλιστές του 17^ου και 18^ου αιώνα δεν άργησαν να «πάρουν το αίμα τους πίσω» απομυζώντας αδίστακτα όχι μόνο τις αποικίες αλλά και τους γηγενείς ευρωπαϊκούς πληθυσμούς που συνθλίβονταν μεταξύ της μείωσης της καλλιεργήσιμης γης-λόγω της αύξησης του πληθυσμού- και του «θαυμαστού καινούριου κόσμου» της βιομηχανικής παραγωγής. Η αρπακτική ικανότητα της παγκοσμιοποίησης ήταν αντιστρόφως ανάλογη με την ικανότητα των τοπικών ηγεσιών να διασφαλίζουν τα εργασιακά δικαιώματα των πληθυσμών τους, την δίκαιη αποζημίωση από εξωτερικές επενδύσεις και τον έλεγχο σημαντικών υποδομών για τη διασφάλιση ενός στοιχειώδους τουλάχιστον βιοτικού επιπέδου από τους κατοίκους της περιοχής τους. Έτσι ο ιμπεριαλισμός που απηχούσε στο παγκοσμιοποιητικό μοντέλο, καθυπότασε τα έθνη κάτω από αυτοκρατορίες και συνομοσπονδίες, καθεμία από τις οποίες ήλεγχε και ένα κομμάτι του υπόλοιπου κόσμου υπό την μορφή αποικιών.

Απέναντι σε αυτό το μοντέλο διακυβέρνησης, αναπτύχθηκε από τους Διαφωτιστές το μοντέλο των «Εθνικών Κρατών» όπου οι τοπικοί πληθυσμοί θα τύγχαναν περισσότερου προστατευτισμού από τους ομοεθνείς ηγέτες τους, μειώνοντας την καταστροφική επιρροή των αρπακτικών μορφών καπιταλισμού που διευκόλυνε η παγκοσμιοποίηση. Το διεθνές εμπόριο, οι επενδύσεις και η λειτουργία ξένων επιχειρήσεων στα εθνικά κράτη δεν θα σταματούσαν αλλά θα ελέγχονταν προς προστασία του κράτους και των κατοίκων του. Η ευκαιρία δόθηκε μετά τους Ναπολεόντειους πολέμους στις αρχές του 19^ου αιώνα, όταν η χρεωκοπημένη και καθημαγμένη Ευρώπη δεν μπορούσε να κρατήσει πλέον την ιμπεριαλιστική της ισχύ. Όλο και περισσότερες αποικίες και υποδουλωμένες εθνότητες διεκδικούσαν την αυτονομία τους, με αποτέλεσμα στο τέλος της δεκαετίας του 1960, να μην υπάρχουν πλέον ουσιαστικά αποικίες, ενώ οι αυτοκρατορίες είχαν εκλείψει μετά από τους δύο παγκοσμίους πολέμους.

Δυστυχώς όμως τα εθνικά κράτη δεν απετέλεσαν όλα παραδείγματα προς μίμηση. Ακόμα και σήμερα υποφέρουν από αυταρχικούς εθνικιστές ηγέτες που εκμεταλλεύονται οι ίδιοι πλέον τους πληθυσμούς τους και επενδύουν μεγάλο ποσοστό των ΑΕΠ τους σε εξοπλισμούς και μέτρα ελέγχου και καταστολής. Για να παραφράσουμε το γνωστό γνωμικό: «Μπορείς να βγάλεις το έθνος από την αυτοκρατορία αλλά δεν μπορείς να βγάλεις την αυτοκρατορία από το έθνος».

Σήμερα λοιπόν έχουμε μια παγκόσμια οικονομική ελίτ που επιδιώκει την ολοκληρωτική παγκοσμιοποίηση προσπαθώντας να ευτελίσει και να καταδιώξει κάθε έννοια ταυτότητας γύρω από την οποία θα μπορούσε να συσπειρωθεί μια οιαδήποτε κοινωνική ή λαϊκή ομάδα ώστε να προασπίσει τα δίκαιά της-εθνικά, κοινωνικά, πολιτικά, εργασιακά. Η «Woke ατζέντα» και η «κουλτούρα της Ακύρωσης» στοχεύουν στον εθνικό και κοινωνικό πυρήνα των εθνών και των κοινωνιών, ρεβανσιστικά και εξευτελιστικά, ώστε να αποδομήσουν κάθε έννοια ταυτότητας μέσα από υπέρμετρες ενοχές και απέχθεια απέναντι σε κάθε έννοια παραδοσιακής ταυτότητας έθνους και πολιτισμού, όπου τα λάθη και τα εγκλήματα των εθνικών κοινωνιών συμπαρασύρουν κάθε έννοια πολιτισμικής, πατριωτικής και κοινωνικής ταυτότητας της πλειοψηφίας, με σκοπό να την υποκαταστήσουν με την οποιαδήποτε δήθεν αθώα περιθωριακή ή διαβρωμένη υποκουλτούρα.

Ενώ λοιπόν η δύση βάλλεται από παντού και μαζί με τους παραδοσιακούς πατριώτες που απαντούν στην κοινωνική ανάγκη της υπεράσπισής της, ακολουθούν και τα γεννήματα του «αυγού του φιδιού» καθώς ο Μπρέχτ αναδεικνύεται τραγικά προφητικός όταν προβλέπει ότι η «η σκύλα που τον γέννησε είναι ξανά σε οργασμό». Αντιστοίχως οι Ευρασιάτες επωφελούνται από το παγκοσμιοποιημένο εμπόριο και την ικανότητα απρόσκοπτων επενδύσεων και αγορών στη Δύση αλλά διαφυλάττουν τα κράτη τους μέσα από δαιδαλώδεις νεποτιστικές πολιτικές γραφειοκρατίες και εκμεταλλεύονται τα φτηνά εργατικά χέρια των λαών τους στο βωμό του αέναου αγώνα για παγκόσμια κυριαρχία. Η Δύση φαίνεται να έχει πέσει στο λάκκο που έσκαψε με την παγκοσμιοποίηση και οι διεθνείς (ή μάλλον απάτριδες νομαδικές) οικονομικές ελίτ ξεκινούν τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο για να διαλύσουν αυτά τα εθνικά προπύργια που αρνούνται να παίξουν το παγκοσμιοποιητικό παιχνίδι με τους όρους τους.

Η επάνοδος του Trump στην εξουσία μάλλον σημαίνει ότι η πιο δυνατή συνομοσπονδία της Δύσης αρχίζει και ακολουθεί και αυτή το Ευρασιατικό μοντέλο, μειώνοντας την τάση για παγκοσμιοποίηση μεσα από τον αυξανόμενο προστατευτισμό ως προς το διεθνές εμπόριο. Άραγε οι δολοφονικές απόπειρες κατά του Trump μπορούν να ιδωθούν σαν κάτι περισσότερο από την δυσαρέσκεια του λόμπι των παραγωγών πολεμικού υλικού;