O Ιωάννης Αθ. Μπαλτζώης, Αντιστράτηγος (ε.α.) και πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (ΕΛ.Ι.Σ.ΜΕ.), σε μια άκρως αναλυτική συζήτηση στον 98.4 για τις αθέατες πλευρές του νέου πολεμικού μετώπου στη Συρία , την επίδραση στις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, τις τοποθετήσεις μεγάλων και μικρότερων παικτών ισχύος και τον παρεμβατικό στρατηγικής σημασίας ρόλο της Τουρκίας, που ακόμη και τώρα , όπως λέει, δεν οδηγεί την Ελλάδα σε αναγκαία συμπεράσματα, για το πώς πρέπει να βγει από την ακινησία του δεδομένου και να χαράξει στρατηγική βάθους ακόμη και έναντι παικτών , τους οποίους ανεξήγητα ακόμη και τώρα , που όλα αλλάζουν δεν τους συναντάμε καν .

ψ

Eπιχείρηση με την κωδική ονομασία «Repelling the Aggression  εξαπέλυσαν οι Τζιχαντιστικές δυνάμεις, με επικεφαλής την οργάνωση Χαγιάτ Ταχρί αλ Σιάμ (HTS), πρώην Τζαμπχάτ Νούσρα, πρώην Ισλαμικό Κράτος στις 27 Νοεμβρίου. Πρόκειται για μία αιφνιδιαστική επίθεση από την επαρχία Ιντλίμπ στην πόλη-κόσμημα της Συρίας, το Χαλέπι,  το οποίο κατέλαβαν σχεδόν ολόκληρο. Κατόπιν με την δυναμική του αιφνιδιασμού, της σφοδρότητας και της αποχώρησης χωρίς αντίστασης του Συριακού Εθνικού Στρατού, προχώρησαν προς τον Νότο, ελέγχοντας τον υψίστης σημασίας αυτοκινητόδρομο Μ5 που συνδέει την Δαμασκό με τον Βορρά και τα σύνορα με την Τουρκία. Οι τζιχαντιστές εξόρμησαν από την περιοχή του Ιντλίμπ, μια περιοχή δυτικά της Συρίας, που μετά την Συμφωνία της Αστάνας τον Σεπτέμβριο 2017, μεταξύ Ρωσίας , Ιράν και Τουρκίας, κατέληξαν σε συμφωνία στο θέμα του Ιντλίμπ και οριοθέτησαν την τέταρτη ζώνη μη διαμάχης, την περιφέρεια του Ιντλίμπ. Εκεί συγκέντρωσαν τις ηττημένες τζιχαντιστικές τρομοκρατικές ισλαμιστικές οργανώσεις, μαζί με τις οικογένειές των, με αποτέλεσμα να σχηματιστεί μια τζιχαντιστική «χωματερή», με ευθύνη, επίβλεψη, τροφοδοσία από την Τουρκία.

Έτοιμοι για οιαδήποτε αποστολή οι τζιχαντιστές του Ιντλίμπ

Αναλαμβάνοντας τον έλεγχο της σκοτεινής και επικίνδυνης περιοχής, η Τουρκία γνώριζε και τους κινδύνους και τα οφέλη που θα αποκόμιζε από τον έλεγχο και την επιρροή που αποκτούσε επί των φανατικών ισλαμιστών και δη Σουνιτών, για κάθε ενέργεια δύσκολη, επικίνδυνη και φυσικά παράνομη που θα απαιτείτο για την υλοποίηση των γεωστρατηγικών της επιδιώξεων. Και η Τουρκία για κάθε μαύρη ή βρώμικη επιχείρηση οπουδήποτε, χρησιμοποιούσε μέχρι τώρα, τους τζιχαντιστές του Ιντλίμπ, που για λίγα χρήματα μπορούσαν να εκτελέσουν οιαδήποτε αποστολή, οπουδήποτε στον κόσμο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η εμπλοκή της Τουρκίας στην Λιβύη, με την αποστολή και χρησιμοποίηση εμπειροπόλεμων και ετοιμοπόλεμων φανατικών ισλαμιστών από το Ιντλίμπ, οι οποίοι πέτυχαν αυτό που επεδίωκε. Την αναχαίτηση των δυνάμεων του στρατηγού Χαφτάρ, να σώσουν την Τρίπολη και τώρα να ελέγχουν πλήρως την Δυτική Λιβύη. Οι δίοδοι επικοινωνίας, οι εισαγωγές τροφίμων (και όχι μόνον) , οι έξοδοι από την ιδιότυπη αυτή τζιχαντική χωματερή γινόταν κατά βάση από την Τουρκία, η οποία επωφελούντο οικονομικά από αυτές τις συναλλαγές. Η επιβίωση του τρομοκρατικού μορφώματος, εξαρτάται από χορηγίες αραβικών κρατών, όπως των χωρών του Κόλπου, της υπηρεσίας πληροφοριών της Τουρκίας ΜΙΤ, του λαθρεμπορίου όπλων και ναρκωτικών και ιδιαίτερα της τεχνητής αμφεταμίνης Captagon, το αποκαλούμενο και «χάπι των πριγκήπων», που παράγεται αφειδώς στην Συρία και διακινείται και με την συμμετοχή της Χεζμπολάχ.

Η αιφνιδιαστική επιχείρηση

Η αιφνιδιαστική επιχείρηση που φαίνεται αιφνιδίασε, αν και δεν θα έπρεπε την συριακή κυβέρνηση και το Ιράν, που είναι η ηγετική δύναμη του λεγόμενου «Άξονα της Αντίστασης», που μέλους του είναι η Συρία, καθώς και οι Σιϊτικές πολιτοφυλακές του Ιράκ και φυσικά οι γνωστές τρομοκρατικές οργανώσεις, Χεζμπολάχ, Χαμάς και Χούτι . Οι επιτιθέμενοι είναι οι ισλαμικές εξτρεμιστικές οργανώσεις της HTS , του SDA (Syrian Democratic Army) , που είναι η καθοδηγούμενη αντιπολίτευση της Συρίας, καθώς και άλλες ισλαμιστικές εξτρεμιστικές οργανώσεις, καθώς και μια Ταξιαρχία Τουρκμένων που δημιούργησε και εξόπλισε η Τουρκία, όπου με μια αστραπιαία επίθεση, εξοπλισμένοι με τουρκικά όπλα, πυρομαχικά και οχήματα και καθοδηγούμενες από τούρκους επιτελείς, κατόρθωσαν να καταλάβουν το μεγαλύτερο μέρος του Χαλεπίου και μέσω του αυτοκινητοδρόμου Μ5 έφτασαν μέχρι τη Χάμα μέσα σε λίγες μέρες, καθώς οι κυβερνητικές δυνάμεις υποχώρησαν, χωρίς να δώσουν ουσιαστική και δυναμική αντίσταση, καταλαμβάνοντας την περιοχή (περίπου στο μέγεθος του Ιντλίμπ), που φαίνεται στον παρακάτω χάρτη, με πράσινο και διαγραμμίσεις. Οι μπλε περιοχές στον Βορρά είναι οι περιοχές, που κατοικούσαν Κούρδοι της Συρίας του YPG, που είχε καταλάβει και διατηρεί η Τουρκία ακόμη και εκτιμώ ότι δεν πρόκειται να ποτέ να παραδώσει. Ακόμη η κίτρινη περιοχή ανατολικά του Ευφράτη ελέγχεται από τους Κούρδους του YPG, οι μαύρες διάσπαρτες περιοχές είναι νησίδες τζιχαντιστών και το κόκκινο η περιοχή της Συρίας, που ελέγχεται από την νόμιμη κυβέρνηση της Συρίας και πρόεδρο τον Άσαντ.

Ο Χάρτης με την κατάσταση επί του εδάφους στην ΒΔ Συρία. Με πράσινο χρώμα και πλάγιες γραμμές, η περιοχή που ελέγχουν σήμερα οι τζιχαντιστές της HTS.

Τα γρήγορα κέρδη των ανταρτών – τα πιο σημαντικά από το 2016 – φέρνουν ραγδαίες εξελίξεις στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και τις υφιστάμενες συμμαχίες που υπάρχουν. Τα ερωτήματα είναι πολλά και οι απαντήσεις δεν είναι εύκολες. Το κύριο ερώτημα είναι, αν γνώριζαν οι υπηρεσίες πληροφοριών την προετοιμασία που εξελισσόταν στην περιοχή του Ιντλίμπ και πότε θα εκδηλωνόταν η επίθεση. Αν γνώριζαν, τι έκαναν οι άμεσοι ενδιαφερόμενοι όπως η Συρία και οι Κούρδοι της περιοχής. Γιατί έγινε αμέσως μετά την συμφωνία κατάπαυσης πυρός μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολλάχ και αν έχει σχέση με αυτή την επιχείρηση; Η Τουρκία το γνώριζε και έχει ρόλο σημαντικό στην επιχείρηση; Τελικά η επιχείρηση αυτή τι σκοπούς έχει και ποιος οφείλεται και ποιος χάνει;

Πίσω από όλα η Τουρκία

Ο εν λόγω χάρτης μας δείχνει με το πράσινο χρώμα, το μέγεθος της περιοχής που έχουν καταλάβει μέχρι την 2 Δεκ. 2024, οι τζιχαντιστές, συμπεριλαμβανομένη της περιοχής Ινλίμ

Σε απάντηση των ερωτημάτων αυτών, φαίνεται ότι πίσω από όλα αυτά είναι η Τουρκία, η οποία προετοίμασε, εκπαίδευσε και σχεδίασε την εν λόγω επιχείρηση με ενημέρωση των ΗΠΑ. Σύμφωνα με πληροφορίες από ΜΜΕ της Μέσης Ανατολής, ο σχεδιασμός και η εκπαίδευση είχε αρχίσει τουλάχιστον προ διμήνου, ήταν σχεδιασμένη να γίνει τον Μάρτιο, αλλά επισπεύστηκε να γίνει τώρα, λόγω της συμφωνίας κατάπαυσης πυρός μεταξύ Ισραήλ – Λιβάνου και Χεζμπολάχ. Η Τουρκία είχε πολλούς λόγους για την επίθεση αυτή. Σημειώθηκε σε μια ευαίσθητη διπλωματική στιγμή: εδώ και χρόνια καθυστερεί η διπλωματική προσέγγιση Δαμασκού και Άγκυρας, με σκοπό την διατήρηση των εδαφών που κατέχει στον Βορρά η Τουρκία, κάτι που ο Άσαντ αρνείται όχι να συζητήσει, αλλά έστω και να συναντηθεί με Ερντογάν. Οι περιοχές που κατέλαβε η Τουρκία κατά την διάρκεια του πολέμου στην Συρία είναι με τις επιχειρήσεις:

Α. «Ασπίδα του Ευφράτη» το 2016-17, καταλαμβάνοντας την περιοχή Γιαραμπλούς, όπου υπήρχε η εθνότητα των Τουρκμένων.

Β. «Κλάδος Ελαίας», το 2018, που κατέλαβε την επαρχία του Αφρίν, καθαρά κουρδική περιοχή, που εξεδιώχθησαν.

Γ. «Πηγή Ειρήνης», το 2019, καταλαμβάνοντας την περιοχή Τελ Αμπιάντ-Ρας ελ Αίν, ανατολικά του Ευφράτη στα σύνορα Τουρκίας – Συρίας, που κατοικούσαν Κούρδοι.

Αποκλιμάκωση ζητούν να υπάρξει η Ρωσία και το Ιράν, αλλά η Δαμασκός ζητεί την απόσυρση των τουρκικών στρατευμάτων που έχουν αναπτυχθεί στη βόρεια Συρία κατά μήκος των συνόρων με την Τουρκία, που σημαίνει ότι υπάρχει το ενδεχόμενο να επέμβει, ο δε Άσαντ με την βοήθεια της ρωσικής αεροπορίας που βομβαρδίζει τους εισβολείς και των συμμάχων του στο Ιράκ και του Ιράν, ορκίζεται να συντρίψει τους τζιχαντιστές, σε πόλεμο μέχρι εσχάτων. Για την Κάρολαϊν Ρόουζ, του Institute Newlines με έδρα την Ουάσινγκτον, η μετρημένη αντίδραση των συμμάχων της Δαμασκού ενδέχεται να είναι «ένας τρόπος να αναγκάσουν το καθεστώς Άσαντ να διαπραγματευθεί από μια πιο αδύναμη θέση και απουσία κάθε ένδειξης στήριξης από τους Ρώσους και τους Ιρανούς», όπως έγραψε στο Χ. Ίσως οι ρωσικοί βομβαρδισμοί να είναι απλώς σκόπιμοι και φυσικά για να μην πλησιάσουν οι τζιχαντιστές προς τα Δυτικά, που έχουν τις δύο βάσεις των στην Λατάκεια και στην Ταρτούς.

Ο σκοπός που η Τουρκία υλοποιεί την επιχείρηση αυτή είναι η εξουδετέρωση του όποιου σχεδιασμού υλοποίησης της κουρδικής Ροζάβα, δηλαδή κουρδικού κράτους στα βόρεια σύνορα της Συρίας. Και τούτο γιατί τελευταία κυκλοφόρησαν ξανά οι Χάρτες-εφιάλτης της Τουρκίας, του Ραλφ Πήτερς και της Ρόμπιν Ράιτ, που αναφέρονται σε αναδιαμόρφωση των συνόρων στην Μέση Ανατολή και την δημιουργία Κουρδικού κράτους στην Συρία και στο Ιράκ. Ακόμη όλη αυτή η περιοχή στην Βόρεια Συρία περιλαμβάνεται στον Χάρτη του Εθνικού Όρκου (Misak I Milli), που περιλαμβάνεται και το Χαλέπι, την πόλη που ονειρευόταν και Μουσταφά Κεμάλ. Ένας άλλος παράγοντας που μπαίνει στην εξίσωση είναι η Ουκρανία. Σύμφωνα με την εφημερίδα Kyiv Independent, η Ουκρανία εκπαίδευσε τζιχαντιστές στην Ιντλίμπ και διέθεσε ΜΕΑ (Μη Επανδρωμένα Αεροσκάφη), φυσικά με συνεννόηση και συνεργασία με την Τουρκία.

Ποιοι βγαίνουν κερδισμένοι και χαμένοι

Η επίθεση αυτή είναι το ηχηρό μήνυμα της Τουρκίας προς τον Άσαντ για διαπραγματεύσεις και από θέση ισχύος να του επιβάλει την κατοχύρωση των εδαφών που κατείχε. Τώρα θέλει και την περιοχή του Χαλεπίου, αφενός να συνενώσει τις περιοχές Ιντλίμπ, Αφρίν και Γιαραμπλούς σε ενιαίο χώρο και αφετέρου να εγκαταστήσει τους Σύριους πρόσφυγες που έχουν συσσωρευτεί στην Τουρκία.

Το κάστρο της Βεροίας/Χαλεπίου.

Στους κερδισμένους ανήκει το Ισραήλ. Η Συρία ανήκε στον «Άξονα της Αντίστασης» και στο έδαφός της υπήρχαν εγκαταστάσεις και Μονάδες των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν, που εκπαίδευαν, σχεδίαζαν, χορηγούσαν εφόδια και οπλικά συστήματα στους συμμάχους των και πολλές φορές προσβάλαν με πυρά το έδαφος του Ισραήλ. Από το έδαφος της Συρίας διέρχονταν οι άξονες τροφοδοσίας για την Χεζμπολάχ, αλλά και για την Χαμάς. Ακόμη, σε αλλαγή του «Status Quo» στην Συρία, το Ισραήλ παγιώνει και «κερδίζει» τα υψώματα του Γκολάν, που κατέλαβε από τον πόλεμο του 1967. Βέβαια έχει και μια απώλεια, λόγω της συμμαχίας και υποστήριξης του κουρδικού YPG, το οποίο ευρίσκεται σε δύσκολη θέση και οι επιδιώξεις του για δημιουργία κράτους φαίνεται προς το παρόν να μην ευνοούνται. Οι δε ΗΠΑ γνώριζαν την επιχείρηση και έδωσαν την έγκριση, λόγω της σχεδιαζόμενης νέας Μέσης Ανατολής, αν και η επιχείρηση αυτή δεν ευνοεί τους συμμάχους τους Κούρδους στην Συρία.

Στους χαμένους βρίσκεται πρωταρχικά η Συρία και ο πρόεδρος Άσαντ, που αν δεν κατορθώσει να απαντήσει νικηφόρα στην εισβολή θα χάσει και άλλα εδάφη και ενδεχομένως και την εξουσία του. Ακόμη σε αυτή την φάση είναι και οι Κούρδοι του YPG, που πολεμούν σε αυτή την φάση εναντίον των φιλότουρκων τζιχαντιστών και ελπίζοντας για το αύριο. Και χαμένοι είναι όλοι οι σύμμαχοι του, όπως το Ιράν, η Χεζμπολάχ, το Ιράκ και το κυριότερο η Ρωσία, που με τις δύο βάσεις της είχε βάλει πόδι στην Μεσόγειο και στην Μέση Ανατολή. Μπορεί στον πόλεμο της Συρίας την δεκαετία του 2020 να είχε ουσιαστική παρεμβατική παρουσία και να βοήθησε την Συρία να αντιμετωπίσει το Ισλαμικό Κράτος, τώρα με την πόλεμο στην Ουκρανία είναι πολύ δύσκολο να εμπλακεί και να βοηθήσει σημαντικά τον σύμμαχό της τον Άσαντ και την Συρία γενικά.

Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε, ότι οι κερδισμένοι της υπόθεσης με την αναζωπύρωση της σύγκρουσης στη Συρία είναι η Τουρκία και το Ισραήλ, οι ΗΠΑ ευνοϊκά ουδέτεροι και χαμένοι στρατηγικά και επί του πεδίου ο Άξονας της Αντίστασης, που είναι υπό κατάρρευση , από τα διαδοχικά κτυπήματα επί του πεδίου και τους διοικητικούς αποκεφαλισμούς των πληρεξούσιών του, της Χαμάς και της Χεζμπολάχ. Είναι πολύ νωρίς για να διαγράψουμε το καθεστώς Άσαντ, λέει το BBC. Έχει έναν πυρήνα γνήσιας υποστήριξης. Ορισμένοι Σύριοι το βλέπουν ως τη λιγότερο κακή επιλογή – καλύτερη από τους τζιχαντιστές που κυριάρχησαν στην εξέγερση. Όμως, αν άλλες ομάδες κατά του Άσαντ – και είναι πολλές – ξεσηκωθούν, το καθεστώς του θα βρεθεί και πάλι σε θανάσιμο κίνδυνο. Και για να μην ξεχνιόμαστε, δεν βλέπουμε κάποια καταδίκη της «πολιτισμένης δημοκρατικής» Δύσης σε αυτή την εισβολή της Τουρκίας δια αντιπροσώπων, ούτε καν η Ελλάδα να μιλήσει, όπως έχει ηθικό και εθνικό δικαίωμα, για τους εκατοντάδες χιλιάδες Ρουμ (Ρωμιοί , Έλληνες της Συρίας) χριστιανούς ορθοδόξους της Συρίας, που εξοντώνονται στην περιοχή των επιχειρήσεων των «φίλων¨ μας Τούρκων, παρά μόνο για την Ουκρανία. Όπως αναφέρεται σε ανάλυση του BBC, τα γεγονότα στη Συρία τις τελευταίες ημέρες είναι μια ακόμη απόδειξη ότι ο πόλεμος που κυριαρχεί στη Μέση Ανατολή κλιμακώνεται και δεν υποχωρεί.

Ποιοί είναι κερδισμένοι από την αναζωπύρωση της σύγκρουσης στη Συρία;