Οι εταιρείες τεχνολογίας από τη Silicon Valley σπάζουν την κυριαρχία των παραδοσιακών αμυντικών εταιρειών. Αυτή η εξέλιξη είναι κάτι περισσότερο από μια αλλαγή στην οικονομική ισχύ – αλλάζει τη στρατιωτική σκέψη.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία δείχνει γιατί αυτή η αλλαγή έρχεται τώρα : οι σύγχρονες συγκρούσεις χρειάζονται νέες τεχνολογίες. Η τεχνητή νοημοσύνη, τα drones και ο ηλεκτρονικός πόλεμος αποφασίζουν τη νίκη ή την ήττα. Οι παλιές αμυντικές εταιρείες δεν μπορούν να ανταποκριθούν σε αυτή τη ζήτηση – είναι πολύ αργές και πολύ άκαμπτες. Εταιρείες όπως η Anduril Industries και η Scale AI καλύπτουν τώρα αυτό το κενό.

Το Πεντάγωνο έχει αναγνωρίσει αυτή την αλλαγή. Ανοίγει σε νέους συνεργάτες – με επιτυχία. Η ανάπτυξη στρατιωτικών drones καταδεικνύει τη νέα δυναμική : αντί να περιμένουν δέκα χρόνια για ένα νέο σύστημα, οι εταιρείες τεχνολογίας παραδίδουν σε μήνες.
Οι ιδρυτές νεοφυών επιχειρήσεων βρίσκονται τώρα σε ουρά στα γραφεία της μονάδας Defense Innovation, του υποκαταστήματος του Πενταγώνου στη Silicon Valley. Φέρνουν όχι μόνο νέες ιδέες, αλλά και χρήματα : η Anduril Industries από μόνη της αξίζει τώρα 28 δισεκατομμύρια δολάρια – περισσότερο από ορισμένες παραδοσιακές αμυντικές εταιρείες.

Το Πεντάγωνο βάζει βαθιά το χέρι στις τσέπες για αυτούς τους νέους εταίρους: Η Scale AI έλαβε μια σύμβαση πλαίσιο αξίας 249 εκατομμυρίων δολαρίων και η Skydio προμηθεύει 100 εκατομμύρια αναγνωριστικά drones. Η Anduril πέτυχε το μεγαλύτερο τίμημα : Η εταιρεία ανέλαβε ένα έργο 22 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τη Microsoft για οθόνες δεδομένων σε γυαλιά μάχης.

Anduril: Από πρωτοπόρος VR σε προμηθευτή άμυνας

Ο Palmer Luckey δείχνει από πού προέρχονται οι νέοι παίκτες. Σε ηλικία 21 ετών πούλησε την εταιρεία εικονικής πραγματικότητας Oculus στο Facebook για δύο δισεκατομμύρια δολάρια. Στα 24 ίδρυσε την Anduril. Το όνομα προέρχεται από το “Lord of the Rings” – είναι το μαγικό σπαθί του βασιλιά. Ένα σύμβολο με ένα μήνυμα : η στρατιωτική τεχνολογία πρέπει να είναι τόσο απλή όσο ένα smartphone.

Η καρδιά της Anduril είναι το λογισμικό Lattice. Συνδέει αισθητήρες, drones και συσκευές επιτήρησης για να σχηματίσει ένα ψηφιακό νευρικό σύστημα. Τα drones “Ghost” της εταιρείας πετούν σε μεγάλο βαθμό αυτόνομα. Κατά τη διάρκεια των δοκιμών, πλοηγούνται σε πολύπλοκα σενάρια ανάπτυξης χωρίς άμεση επέμβαση.

Κλίμακα AI: Οι ειδικοί δεδομένων

Το Scale AI ακολουθεί μια διαφορετική προσέγγιση. Ιδρύθηκε το 2016, η εταιρεία εργάζεται κρυφά σε ένα κεντρικό πρόβλημα: τα δεδομένα. Το λογισμικό του προετοιμάζει εικόνες από δορυφόρους και drone για στρατιωτικά συστήματα AI. Αυτό που χρειάζονταν μέρες μπορεί τώρα να γίνει μέσα σε λίγα λεπτά με την τεχνολογία.

Η σημαντική ανακάλυψη ήρθε το 2022 : Το Πεντάγωνο έκανε την Scale AI επίσημο συνεργάτη δεδομένων – για 249 εκατομμύρια δολάρια. Η εταιρεία εκπαιδεύει συστήματα αναγνώρισης εικόνων και δοκιμάζει νέα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης, από chatbots έως γεννήτριες εικόνων.
Πολεμική ζώνη ως εργαστήριο δοκιμών : Omira Systems

Ο πόλεμος στην Ουκρανία δείχνει καθημερινά πόσο ευάλωτες είναι οι στρατιωτικές επικοινωνίες. Εδώ έρχεται η Omira Systems. Η start-up με έδρα το Austin αναπτύσσει συστήματα ραδιοφώνου που λειτουργούν ακόμη και σε περίπτωση εμπλοκής.

Η τεχνολογία αποδεικνύει ήδη την αξία της στο μέτωπο: οι ουκρανικές μονάδες χρησιμοποιούν τα «έξυπνα» ραδιόφωνα της Omira. Εάν διαταραχθούν ορισμένες συχνότητες, οι συσκευές αλλάζουν αυτόματα το κανάλι. Εάν ένας κόμβος αποτύχει, το σύστημα αναζητά μια νέα διαδρομή. Τα αποτελέσματα μιλούν από μόνα τους – η σύνδεση παραμένει εκεί όπου τα συμβατικά συστήματα αποτυγχάνουν.

Primordial Labs : Γλώσσα αντί για κουμπιά

“Πετάξτε για τον συντονισμό X.” – «Καταλαβαίνω, ξεκινήστε την αποστολή». Έτσι θα μπορούσε να γίνει σύντομα η επικοινωνία μεταξύ στρατιωτών και drones. Από το 2021, η Primordial Labs αναπτύσσει το AI Anura, το οποίο μεταφράζει τη γλώσσα σε εντολές μηχανής.
Η προσέγγιση έπεισε επίσης τους μεγάλους παίκτες στον κλάδο : η Lockheed Martin προσχώρησε ως επενδυτής το 2023. Δοκιμές με τον αμερικανικό στρατό δείχνουν ότι οι μονάδες στο πεδίο λειτουργούν πιο γρήγορα και με μεγαλύτερη ακρίβεια όταν μπορούν να ελέγχουν drones φωνητικά.

Από selfie drone σε στρατιωτική συσκευή : Skydio

Ο Adam Bry και ο Abraham Bachrach, δύο πρώην προγραμματιστές της Google, ίδρυσαν το Skydio το 2014 με ένα ξεκάθαρο όραμα : Ήθελαν να αναπτύξουν drones που θα μπορούσαν ανεξάρτητα να αποφεύγουν τα εμπόδια. Αυτό που αρχικά ενθουσίασε κινηματογραφιστές και φωτογράφους προκάλεσε σύντομα το ενδιαφέρον του Υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ.

Το 2022, ο αμερικανικός στρατός πήρε μια πρωτοποριακή απόφαση : Επέλεξε το RQ-28A της Skydio ως το τυπικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος αναγνώρισης για τις μονάδες πεζικού του. Το συμβόλαιο ανέρχεται σε σχεδόν 100 εκατομμύρια δολάρια για πέντε χρόνια. Το συμπαγές drone εντυπωσιάζει με τα πρακτικά του χαρακτηριστικά: Χωράει σε σακίδιο, είναι έτοιμο να απογειωθεί μέσα σε δύο λεπτά και πετά για μισή ώρα. Χάρη στην προηγμένη τεχνολογία, ακολουθεί αυτόματα στόχους και πετά γύρω από εμπόδια ανεξάρτητα.

Πέντε πρακτικά παραδείγματα

Τα πρακτικά αποτελέσματα των νέων στρατιωτικών τεχνολογιών γίνονται καλύτερα κατανοητά μέσω συγκεκριμένων παραδειγμάτων. Πέντε περιπτώσεις δείχνουν πώς οι εξελίξεις των εταιρειών τεχνολογίας διαμορφώνουν το σύγχρονο πεδίο μάχης:

1. Σύγχρονη άμυνα drone σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης

Οι βάσεις των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή αντιμετώπισαν μια επικίνδυνη εξέλιξη: οι αντίπαλοι χρησιμοποιούσαν μικρά μη επανδρωμένα αεροσκάφη που έριχναν εκρηκτικούς μηχανισμούς. Τα συμβατικά συστήματα αεράμυνας απέτυχαν εναντίον αυτών των ευκίνητων στόχων που πετούν χαμηλά. Το σύστημα της Anduril προσέφερε μια εξαιρετικά επιτυχημένη λύση.

Το αμυντικό σύστημα αποτελείται από δικτυωμένους πύργους παρατήρησης εξοπλισμένους με κάμερες και αισθητήρες που ελέγχονται από το λογισμικό Lattice. Όταν δέχτηκε επίθεση από εχθρικά drones, το σύστημα αντέδρασε μέσα σε δευτερόλεπτα: Ένας πύργος ανέπτυξε μια δέσμη λέιζερ που διέκοψε τους αισθητήρες του επιτιθέμενου drone. Ταυτόχρονα, εκτοξεύτηκε ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος αναχαίτισης και εκτόξευσε το εχθρικό drone από τον αέρα.

Η επιτυχία ήταν πειστική: Ο αμερικανικός στρατός εξόπλισε πρόσθετες βάσεις στην Ευρώπη και την Ασία με τα συστήματα Anduril. Συγκεκριμένα, οι γρήγοροι χρόνοι απόκρισης του συστήματος ξεπέρασαν σημαντικά τις δυνατότητες των ανθρώπινων χειριστών.

2. Σύγχρονες μέθοδοι αναγνώρισης

Κατά τη διάρκεια μιας αντιτρομοκρατικής επιχείρησης στην Αφρική, ένας μεγάλος αριθμός μη επανδρωμένων αεροσκαφών παρακολούθησης μετέδωσε τεράστια ποσότητα βίντεο. Το σύστημα αναγνώρισης εικόνας που αναπτύχθηκε από την Scale AI, εκπαιδευμένο σε χιλιάδες εικόνες με ετικέτα, υποστήριξε την αξιολόγηση. Το σύστημα εντόπισε ακόμη και καμουφλαρισμένες κινήσεις οχημάτων που οι αναλυτές είχαν αρχικά χάσει.

Ένα άλλο σύστημα Scale AI επεξεργαζόταν αναφορές πεδίου και ραδιοφωνική κίνηση σε ακριβείς αναφορές κατάστασης που παρουσιάζονταν στους διοικητές κάθε πρωί. Αυτή η τεχνική επέτρεψε σε μια μικρή ομάδα να ολοκληρώσει εργασία που προηγουμένως απαιτούσε μεγάλες ομάδες αναλυτών.

3. Επικοινωνία υπό πυρά

Στην αρχή του πολέμου στην Ουκρανία, οι ρωσικές δυνάμεις χρησιμοποίησαν τεράστιες συσκευές παρεμβολής για να αποκόψουν τις ουκρανικές μονάδες η μία από την άλλη. Στη συνέχεια, η Omira Systems διένειμε τον προσαρμοστικό εξοπλισμό επικοινωνιών της σε πολλές ταξιαρχίες στο Ντονμπάς.

Σε περίπτωση μεγάλης κλίμακας ρωσικής επίθεσης παρεμβολών, οι συσκευές Omira αντέδρασαν αμέσως : άλλαζαν αυτόματα συχνότητες και χρησιμοποίησαν στρατιωτικά και πολιτικά δίκτυα κινητής τηλεφωνίας και δορυφόρους για να διατηρήσουν τη σύνδεση. Επιπλέον, έστειλαν σήματα δόλωμα στους Ρώσους τζάμερ.

Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους : Οι μονάδες που χρησιμοποιούν την τεχνολογία Omira υπέστησαν 80% λιγότερες βλάβες επικοινωνίας από άλλες μονάδες. Αυτές οι εμπειρίες έχουν πλέον ενσωματωθεί στην επικοινωνιακή στρατηγική του ΝΑΤΟ.

4. Φωνητικός έλεγχος σε ειδικές επιχειρήσεις

Ειδική μονάδα των ΗΠΑ δοκίμασε το σύστημα Anura κατά τη διάρκεια νυχτερινής επιχείρησης. Ο αρχηγός της ομάδας διέταξε απότομα: «Ανούρα, εξερευνήστε το κτίριο από την είσοδο της οροφής». Δευτερόλεπτα αργότερα, δύο μίνι drones απογειώθηκαν, μεταδίδοντας ζωντανές εικόνες και δημιουργώντας ψηφιακές κατόψεις.

Αφού τραυματίστηκε ένας στρατιώτης, το σύστημα χρησιμοποίησε αυτόματα τη θέση: ένα drone παρακολούθησης φώτισε την περιοχή με υπέρυθρο φως και έδειξε τον δρόμο στον γιατρό. Οι φωνητικές εντολές επέτρεψαν στην ομάδα να συγκεντρωθεί πλήρως στην αποστολή – χωρίς απόσπαση της προσοχής από οθόνες ή συσκευές ελέγχου.

5. Σύγχρονη τεχνολογία στην υγειονομική περίθαλψη

Οι νέες τεχνολογίες διαμορφώνουν επίσης τη στρατιωτική επιμελητεία. Στις αεροπορικές βάσεις, τα drones Skydio επιθεωρούν σταθμευμένα μαχητικά αεροσκάφη. Λογισμικό που εκπαιδεύεται από την Scale αξιολογεί τις εικόνες: Εντοπίζει ακόμη και τις πιο μικρές ζημιές, όπως ρωγμές στα φτερά, και προβλέπει πιθανές αστοχίες.

Ένα δίκτυο Anduril παρακολουθεί τα οχήματα και την ασφάλεια στις αποθήκες του στρατού. Στην περίπτωση των νυχτερινών συναγερμών, ένα ρομπότ ελέγχει πρώτα την κατάσταση πριν αποσταλεί προσωπικό. Τα ανθεκτικά στις παρεμβολές συστήματα ραδιοφώνου και δεδομένων της Omira εξασφαλίζουν αξιόπιστες συνδέσεις για κονβόι τροφοδοσίας, ακόμη και σε ζώνες παρεμβολών.

Μια μεγάλης κλίμακας άσκηση το 2024 έδειξε τα οφέλη: μια ταξιαρχία μάχης πέτυχε 15% περισσότερα επιχειρησιακά οχήματα χάρη στον προγραμματισμό συντήρησης με τη βοήθεια υπολογιστή και την αυτόνομη καταγραφή αποθεμάτων. Οι αποστολές ανεφοδιασμού ολοκληρώθηκαν 20% πιο γρήγορα.

Η Ευρώπη ακολουθεί το παράδειγμά της

Οι επιτυχίες των αμερικανικών εταιρειών ταρακουνούν την Ευρώπη. Η ΕΕ απαντά με αμυντικό ταμείο 100 εκατομμυρίων ευρώ, το ΝΑΤΟ ιδρύει τον επιταχυντή DIANA και ένα πολυεθνικό επενδυτικό ταμείο για στρατιωτική τεχνολογία. Τα υπουργεία Άμυνας ανοίγονται σε νεοφυείς επιχειρήσεις και μοιράζονται τους αναπτυξιακούς κινδύνους. Σύμφωνα με στοιχεία της McKinsey, οι επενδύσεις στην ευρωπαϊκή αμυντική τεχνολογία αυξήθηκαν κατά 500% μεταξύ 2021 και 2024 σε σύγκριση με τα προηγούμενα τρία χρόνια.

ΠΗΓΗ: Franfurter Allgemeine Zeitung

Μετάφραση: Μπάμπης Γεωργίου Πετράκης