Γράφει ο Μανώλης Σκούληκας

Ενώ ο Υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ βρίσκεται στη Σαουδική Αραβία για να διαπραγματευτεί μια αρχική συμφωνία εκεχειρίας με τους Ρώσους στην Ουκρανία, η Ουκρανική αντιπροσωπεία περιθωριοποιείται ώστε οι μαξιμαλιστικές της απόψεις να μην βλάψουν τη συμφωνία. Ωστόσο δεν είναι σίγουρο κατά πόσο αυτή η μάλλον λεόντεια συμφωνία θα μπορέσει να γίνει αποδεκτή και από τον Πρόεδρο της Ουκρανίας, παρά τις διαβεβαιώσεις του για το αντίθετο. Είναι γνωστό πόσο επηρεάζεται από ξένες πιέσεις, όπως φάνηκε άλλωστε, μεταξύ άλλων περιπτώσεων, και κατά τις ειρηνευτικές διαδικασίες της Κωνσταντινούπολης.

Μάλλον λοιπόν στα πλαίσια αυτά, η Ρωσία έπληξε σφοδρά ενεργειακές και άλλες υποδομές της Ουκρανίας τις τελευταίες μέρες, θέλοντας αφενός να δείξει την ανικανότητα της Ουκρανικής αντιπυραυλικής αεράμυνας χωρίς την αμερικανική υποστήριξη και την αντίστοιχη ανικανότητα των ευρωπαϊκών υποδομών να την υποκαταστήσουν επαρκώς, αναδεικνύοντας παράλληλα και την ευαλωτότητα της Γηραιάς Ηπείρου. Σαν επιστέγασμα όμως στην επίδειξη της πυραυλικής του δυνάμεως, ο Πούτιν εξαπέλυσε μια κεραυνοβόλα αντεπίθεση στο θύλακα του Κούρσκ και μέσα σε δύο μέρες ανακατέλαβε το 80% των εδαφών που είχαν καταλάβει οι Ουκρανοί με τους δυτικούς συμμάχους τους -υπό τη μορφή μισθοφόρων- από τον περασμένο Αύγουστο. Ενώ επί έξι μήνες το τοπικό αυτό μέτωπο ήταν σχετικά στατικό, οι Ρώσοι επέφεραν ένα σημαντικό πλήγμα που συνεχίζεται, έχοντας περικυκλώσει επίλεκτες μονάδες των Ουκρανών και με προοπτική να κλείσει εντελώς το θύλακα, μπαίνοντας παρεμπιπτόντως και σε Ουκρανικό έδαφος.

Αναρωτιέται κανείς γιατί λοιπόν οι Ρώσοι μπόρεσαν και έκαναν αυτή την αντεπίθεση τώρα και όχι νωρίτερα;

Όσον αφορά το στρατηγικό επίπεδο, μπορούμε να κάνουμε δύο τουλάχιστον υποθέσεις :

Αφενός η εμπλοκή ισχυρών επίλεκτων δυνάμεων των Ουκρανών μακριά από το Ντονμπάς με αποτέλεσμα μειωμένη ουκρανική ικανότητα αντεπιθέσεων που εκμεταλλεύτηκαν οι Ρώσοι για να διπλασιάσουν το ρυθμό προέλασής τους από το καλοκαίρι έως το Δεκέμβριο, οπότε οι Ρώσοι είχαν κάθε λόγο να κρατούν εμπλεγμένες τις επίλεκτες μονάδες των Ουκρανών στο θύλακα μέχρι τώρα που πλησιάζει η εκεχειρία και επιδιώκουν να ανακαταλάβουν τα εδάφη τους για να μην έχουν κάποιο εδαφικό κεκτημένο οι Ουκρανοί για ανταλλαγή.

Και αφετέρου οι πρόσφατες αντεπιθέσεις των Ουκρανών στο Ποκρόφσκ, στο Τορέτσκ και στο Τσάσιβ Γιαρ, μετά από πολλούς μήνες, ενδεικνύουν μια πιθανή μετακίνηση επίλεκτων μονάδων σε αυτές τις περιοχές που κατά πάσαν πιθανότητα απεσύρθησαν από το θύλακα του Κουρσκ. Καθώς λοιπόν αδυνάτισε η άμυνα στο θύλακα δόθηκε η ευκαιρία στους Ρώσους να αντεπιτεθούν για να ανακαταλάβουν τις περιοχές τους λίγο πριν την εκεχειρία.

Σε τακτικό επίπεδο υπάρχουν πληροφορίες ότι οι Ρώσοι κατάφεραν να μπλοκάρουν τις τηλεπικοινωνίες των Ουκρανών μέσω ηλεκτρονικού πολέμου, οπότε η ανικανότητα συντονισμού έφερε την κατάρευση του μετώπου, όπως είναι και αναμενόμενο στο σύγχρονο πεδίο της μάχης που απαιτεί άμεση ανταπόκριση για πυρά εναντίον πυροβολικού, συντονισμό των εφεδρειών, αναφορές από την πρώτη γραμμή για τον εντοπισμό των αξόνων επιθέσεως και συντονισμό των υποχωρήσεων με μονάδες οπισθοφυλακής και πιθανές αντεπιθέσεις. Χωρίς αυτά ένα στράτευμα είναι καταδικασμένο, όσο επίλεκτο και αν είναι. Αν και ο Elon Musk δεν έχει αποσύρει τη χρήση του δορυφορικού τηλεπικοινωνιακού συστήματος Starlink από τους Ουκρανούς, ωστόσο η ικανότητα των Ρώσων να μπλοκάρουν τις τηλεπικοινωνίες ενδεικνύει, αν φυσικά αληθεύει αυτή η πληροφορία, είτε την ανάπτυξη μιας νέας τακτικής ή τεχνολογικής εξέλιξης, είτε την μειωμένη αμυντική ικανότητα των Ουκρανών λόγω της απόσυρσης της αμερικανικής υποστήριξης. Η έλλειψη πληροφοριακής ενημερώσεως από τις ΗΠΑ δεν βοήθησε καθόλου επίσης, αφού οι Ουκρανοί πλέον πρέπει να αναγνωρίσουν τον εχθρό με άμεση παρατήρηση, χωρίς τη δορυφορική παρατήρηση και τις αναλυτικές ικανότητες και υπολογιστικούς αυτοματισμούς της στρατιωτικής τεχνητής νοημοσύνης των ΗΠΑ.

Σε οποιαδήποτε περίπτωση, αν είναι πράγματι έγκυρη αυτή η πληροφορία, θα πρέπει να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου στην Ουκρανική ηγεσία που κινδυνεύει να υποστεί παρόμοιες νίλες και σε άλλα σημεία του μετώπου, με κίνδυνο να διαρρηχθούν πλήρως οι αμυντικές γραμμές, κάτι που μπορεί να οδηγήσει -σε συνδυασμό με το χαμηλό ηθικό και την υπερκόπωση του ουκρανικού στρατεύματος- σε τοπική ή και ολική κατάρρευση του μετώπου.