Γράφει ο Νικόδημος Καλλιντέρης, Νομικός

Μια από τις πολύ ενδιαφέρουσες πτυχές της φετινής 59ης συνόδου του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ που έλαβε χώρα μεταξύ της 16^ης Ιουνίου και της 8^ης Ιουλίου ήταν η εκτενής και φορτισμένη συζήτηση των μελών του για το πως αντιλαμβάνονται το φύλο (βλ. τους διακριτούς όρους στην αγγλική γλώσσα “sex” και “gender”) με αφορμή τις εισηγήσεις δύο ειδικών εμπειρογνωμόνων του Οργανισμού.

Οι θέσεις αυτών των δύο εμπειρογνωμόνων για τα ζητήματα φύλου και οι προτάσεις τους για τους τρόπους με τους οποίους οι χώρες μπορούν να προστατεύσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα αντανακλούν εκ διαμέτρου διαφορετικές απόψεις για την κοινωνία και το φύλο.

Η «θεωρία του φύλου» (“gender ideology”) έχει προκαλέσει παγκοσμίως αναταράξεις σε διάφορα πεδία: από την ιατρική και την εκπαίδευση μέχρι την πολιτική και τα θεάματα. Κάποτε φάνταζε ως μια ρηξικέλευθη και ακραία θεωρία αποκομμένη από την πραγματικότητα της βιολογίας ενώ πλέον τείνει να καταστεί η ορθοπολιτική άποψη τουλάχιστον στα δυτικά κράτη που μετουσιώνεται σε πολιτικές.

Ο Νοτιοαφρικάνος ακαδημαϊκός του Πανεπιστημίου του Yale Graeme Reid και ανεξάρτητος εμπειρογνώμονας για τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου σε έκθεσή του υποστήριξε ασμένως και με πάθος την «ιδεολογία του φύλου».

Σύμφωνα με τον Reid, τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ θα πρέπει να παρέχουν κατάλληλες διευκολύνσεις βάσει του φύλου που προσδιορίζεται υποκειμενικά για κάθε άνθρωπο. Αυτό θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα άνδρες που αυτοπροσδιορίζονται ως γυναίκες ή ως άτομα ενός ακαθόριστου διαφορετικού φύλου εκτός του διπόλου άνδρας-γυναίκα, να μοιράζονται τα δωμάτια με ευάλωτες εκτοπισμένες γυναίκες στο πλαίσιο καταστάσεων αναγκαστικής εκτόπισης. Επί της ουσίας αυτό θα σήμαινε ότι οι εκτοπισμένοι που αναζητούν κρατική στέγαση θα μπορούσαν να τοποθετηθούν με άλλους μετανάστες με βάση τον τρόπο με τον οποίο αυτοπροσδιορίζονται ως προς το φύλο και όχι βάσει της βιολογικής τους υπόστασης.

Από την άλλη, η Reem Alsalem ειδική εμπειρογνώμονας για τη βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών προσεγγίζει την ιδεολογία του φύλου ως επίθεση στα δικαιώματα των γυναικών και των κοριτσιών (βλ. και το πρόσφατο άρθρο του γράφοντος με τίτλο «Κορυφαία εμπειρογνώμονας του ΟΗΕ αποκαθηλώνει την “ιδεολογία του φύλου”»). Παρέδωσε στους αντιπροσώπους του ΟΗΕ τη δική της έκθεση για τη βία κατά των γυναικών με βάση το βιολογικό φύλο.

Απαντώντας στις δριμείες επικρίσεις Ευρωπαίων αξιωματούχων και αξιωματούχων του ΟΗΕ, η Alsalem σημείωσε ότι το φύλο είναι μια έμφυτη, αμετάβλητη και θεμελιώδης πτυχή της ανθρώπινης ύπαρξης τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες, προσθέτοντας με νόημα ότι το φύλο στην πραγματικότητα δεν είναι μια κοινωνική κατασκευή.

Στην προφορική της τοποθέτηση η Alsalem επεσήμανε ότι ορισμένες διεθνείς ομάδες και κυβερνήσεις την έχουν αποκαλέσει «οπισθοδρομική, ρατσίστρια, αποικιοκράτισσα, τρανσφοβική, φασίστρια και ναζίστρια» για τις απόψεις της, και υπογράμμισε ότι αυτές οι λεκτικές επιθέσεις ωχριούν μπροστά στη βία και το μίσος που ασκείται σε πολλούς άλλους που έχουν λάβει θέση δημοσίως εναντίον της «ιδεολογίας του φύλου».

Με την έκθεσή της κάνει αρκετές τολμηρές συστάσεις, μεταξύ των οποίων ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να απαγορεύσουν τις προσπάθειες φυλομετάβασης των παιδιών μέσω νομικών, κοινωνικών, πειραματικών και μη αναστρέψιμων ιατρικών επεμβάσεων. Επίσης, κάλεσε τα κράτη να θεσπίσουν αποτελεσματικά ένδικα μέσα, μηχανισμούς λογοδοσίας και ισχυρές υπηρεσίες υποστήριξης για όποιον έχει υποστεί βλάβη από τέτοιου είδους παρεμβάσεις στο παρελθόν.

Στον αντίποδα από τον Reid, ο οποίος επαίνεσε την κυβερνητική υποστήριξη των επεμβάσεων αλλαγής φύλου, η Alsalem εξέφρασε το θυμό της για το γεγονός ότι κανένας οργανισμός του ΟΗΕ που ασχολείται με τα ανθρώπινα δικαιώματα και ιδίως με τα δικαιώματα των παιδιών δεν έχει αναδείξει τις τεκμηριωμένες μακροπρόθεσμες βλάβες της φυλομετάβασης σε ανηλίκους που παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματά τους.

Συνέντευξη του Σάββα Καλεντερίδη στον Τέρενς Κουίκ για το ‪@offsitenews‬ της Κύπρου

Αλωνίζουν τα τουρκικά αλιευτικά σε Αιγαίο και Ιόνιο επί έναν μήνα! Όπως καταγγέλει το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος»,  το οποίο δημοσιοποιεί και χάρτη, περίπου 32 τουρκικά σκάφη – κυρίως αλιευτικά γρι-γρι και ρυμουλκά – που μεταφέρουν κλωβούς με ζωντανό τόνο, παρουσιάζουν ύποπτη και παρατεταμένη παρουσία στα ελληνικά νερά, σύμφωνα με τα ευρήματα του .

Τα πλοία, που φέρονται να ταξιδεύουν από τη Μάλτα προς την Τουρκία, παραμένουν επί εβδομάδες – συχνά για διάστημα άνω των δύο εβδομάδων – στο Αιγαίο και το Ιόνιο, επικαλούμενα τεχνικές βλάβες, ενώ παράλληλα καταγράφονται ανεξήγητες εν πλω συναντήσεις μεταξύ τους και κινήσεις που εγείρουν ερωτήματα για την πραγματική τους δραστηριότητα.

Το Ινστιτούτο καταγράφει στενά την πορεία και τις ενέργειες των σκαφών μέσω των ερευνητικών του πλοίων, πολιτών-παρατηρητών και ανάλυσης των ηλεκτρονικών ιχνών (AIS). Όπως σημειώνει, αρκετά από τα σκάφη επιχειρούν να διαπλεύσουν το Αιγαίο ακόμη και υπό δυσμενείς καιρικές συνθήκες – κάτι που δεν συνάδει με το αφήγημα των «βλαβών» και ενισχύει την υπόνοια σκόπιμης καθυστέρησης ή προσπάθειας αποφυγής ελέγχων σε ανοιχτά ύδατα.

Ένα από τα πλέον ανησυχητικά ερωτήματα αφορά τη σίτιση των μεταφερόμενων τόνων: για τη διατήρηση τόσων ζωντανών ψαριών σε κλωβούς επί εβδομάδες απαιτούνται καθημερινά τεράστιες ποσότητες τροφής – εκτιμώμενες σε χιλιάδες κιλά άγριων ψαριών – χωρίς να είναι σαφές πού και πώς γίνεται αυτή η αλιεία, ούτε αν υπόκειται σε έλεγχο.

Παράλληλα, το «Αρχιπέλαγος» αναδεικνύει ένα κρίσιμο ζήτημα: την εμφανή απουσία των αρμόδιων ευρωπαϊκών ελεγκτικών μηχανισμών, όπως το Κοινό Σχέδιο Επιθεώρησης (Joint Inspection Scheme), που προβλέπει συντονισμένες επιθεωρήσεις από τη Frontex και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ελέγχου της Αλιείας. Οι οργανισμοί αυτοί είναι υπεύθυνοι για την εφαρμογή των κανονισμών της ICCAT (Διεθνούς Επιτροπής για τη Διατήρηση του Τόνου), μεταξύ άλλων για τον έλεγχο της νομιμότητας της αλιείας και της διακίνησης των αλιευμάτων. Ωστόσο, όπως καταγγέλλεται, κατά το επίμαχο διάστημα δεν έχει υπάρξει παρουσία επιθεωρητικών σκαφών στα ελληνικά ύδατα.

Τα σκάφη επιχειρούν να διαπλεύσουν το Αιγαίο ακόμη και υπό δυσμενείς καιρικές συνθήκες – κάτι που δεν συνάδει με το αφήγημα των «βλαβών» και ενισχύει την υπόνοια σκόπιμης καθυστέρησης ή προσπάθειας αποφυγής ελέγχων σε ανοιχτά ύδατα.

Η ICCAT έχει ορίσει ετήσια εθνική ποσόστωση αλιείας τόνου για την Τουρκία στους 2.600 τόνους, ενώ η Μάλτα συμμετέχει στην ευρωπαϊκή κατανομή των συνολικών 21.503 τόνων. Παρόλα αυτά, σύμφωνα με διεθνείς και ευρωπαϊκές εκθέσεις, υπάρχει εδώ και χρόνια μια «παράλληλη» πραγματικότητα: η ύπαρξη ενός άτυπου δικτύου παράνομης αλιείας και διακίνησης τόνου, στο οποίο εμπλέκονται – μεταξύ άλλων – Τουρκία, Ιταλία και Μάλτα. Το αποτέλεσμα είναι η παράκαμψη των ποσοστώσεων και η εξαγωγή πολύ μεγαλύτερων ποσοτήτων προς αγορές της Ασίας, ιδίως Ιαπωνίας, Κορέας και Κίνας.

Οι τιμές στις δημοπρασίες τόνου μπορούν να φτάσουν σε εξωπραγματικά επίπεδα: χαρακτηριστικά, ψάρι πουλήθηκε στην Ιαπωνία προς 2,7 εκατομμύρια ευρώ (€10.266/κιλό). Η εμπορία τόνου – νόμιμη και παράνομη – αποτελεί μια παγκόσμια βιομηχανία δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως.

Ας μην ξεχνάμε ότι η παγκόσμια αγορά Τόνου (νόμιμη και παράνομη) έχει τζίρο δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως. Στις κεντρικές δημοπρασίες Τόνου στην Ιαπωνία έχουν αγγίξει τιμές ρεκόρ έως και 2.7 εκατομμύρια ευρώ για ένα ψάρι (€10,266 ανά κιλό), ενώ γενικότερα οι Τόνοι καταλήγουν και σε άλλες μεγάλες αγορές της Ασίας (π.χ. Κορέα, Κίνα) και σε άλλες διεθνείς αγορές.

Η Τουρκία, πέραν της εξαγωγής, εκτρέφει τον τόνο σε μονάδες πάχυνσης, οι οποίες απαιτούν μεγάλες ποσότητες τροφής: για κάθε τόνο τόνου που παράγεται, απαιτούνται κατά μέσο όρο 9 τόνοι άγριων ψαριών, όπως κολιός, σαρδέλα και σκουμπρί. Αυτό το μοντέλο εντείνει δραματικά την υπεραλίευση είδη που ήδη αντιμετωπίζουν σοβαρή μείωση πληθυσμού στη Μεσόγειο.

Καταλήγοντας, το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος υπογραμμίζει πως η καταγγελία δεν ενέχει εθνικιστικά κίνητρα, αλλά στοχεύει αποκλειστικά στην προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, τα οποία βρίσκονται πλέον σε οριακή κατάσταση.

Η απουσία ουσιαστικών ελέγχων, τονίζει, αναδεικνύει όχι μόνο την αδυναμία, αλλά και την πολιτική απροθυμία για την εφαρμογή των κανονισμών. Παρά τη διάθεση σημαντικών δημόσιων πόρων, η Frontex φέρεται να περιορίζει τη δράση της αποκλειστικά στο πεδίο της μετανάστευσης, παραμελώντας άλλες κρίσιμες αρμοδιότητες. Αντίστοιχα, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Ελέγχου της Αλιείας παραμένει άφαντος, σε μια περίοδο που η υπεραλίευση αποδεκατίζει τα αποθέματα των θαλασσών της Μεσογείου.