Στο ενδιαφέρον της Chevron να επενδύσει στην ελληνική ΑΟΖ νότια της Κρήτης, ακολουθώντας τα βήματα της ExxonMobil αναφέρεται ο διπλωματικός συντάκτης Νίκος Μελέτης σε άρθρο στο Liberal.gr με τίτλο “Chevron και ExxonMobil βάζουν την Ελλάδα στο ενεργειακό παιχνίδι και απονομιμοποιούν το Τουρκολιβυκό μνημόνιο” .  Αυτή η εξέλιξη ενισχύει τη γεωπολιτική θέση της Ελλάδας, καθώς αμφισβητεί την ισχύ του τουρκολιβυκού μνημονίου.

Όπως σημειώνεται στο άρθρο, η επένδυση αποτελεί ψήφο εμπιστοσύνης προς την Ελλάδα από μεγάλες αμερικανικές ενεργειακές εταιρείες. Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε ότι αυτή η αναγνώριση της ελληνικής ΑΟΖ αποδυναμώνει τις τουρκικές διεκδικήσεις. Η Λιβύη ακολούθησε επίσης μια πιο ισορροπημένη προσέγγιση, σεβόμενη τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα. Η Chevron ενδιαφέρεται για δύο οικόπεδα νότια της Κρήτης, με σχετικές αποφάσεις να εκκρεμούν από το ελληνικό Υπουργείο Ενέργειας. Συνολικά, η αμερικανική ενεργειακή παρουσία στην περιοχή φαίνεται να ενισχύει τη θέση της Ελλάδας και να αποδυναμώνει την τουρκική επιρροή στη Μεσόγειο, όπως σημείωσε άλλωστε και το Geopolitico.gr στη σχετική ανάρτηση του ρεπορτάζ.

Ακούστε το σχετικό podcast:

Διαβάστε αναλυτικά το άρθρο του Νίκου Μελέτη στο Liberal.gr:

Η εκδήλωση ενδιαφέροντος από τον αμερικανικό κολοσσό CHEVRON για δυναμική είσοδο στην ελληνική ΑΟΖ αποτελεί φυσικά μια ψήφο εμπιστοσύνης σε ενεργειακό και επενδυτικό επίπεδο για τη χώρα μας. Όμως, λόγω της ιδιομορφίας της περιοχής νότια της Κρήτης, σηκώνει μελλοντικά και μια ασπίδα προάσπισης των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, τα οποία απειλεί και αμφισβητεί η Τουρκία μέσω και του τουρκολιβυκού μνημονίου.

Ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης μιλώντας την Τετάρτη (26/03) στο Υπουργικό Συμβούλιο, αποτύπωσε αυτή ακριβώς τη διάσταση τονίζοντας ότι «η αμερικανική πολυεθνική αναγνωρίζει έμπρακτα την ελληνική Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη στην περιοχή, ενώ θέλω να επισημάνω ότι και η Λιβύη, η οποία πρόσφατα δημοπράτησε θαλάσσια οικόπεδα στη δική της ΑΟΖ, ακολούθησε και αυτή τη μέση γραμμή, σεβόμενη δηλαδή ουσιαστικά τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα».

Την Τετάρτη (26/03), ο Υπουργός Ενέργειας Σ. Παπασταύρου ανακοίνωσε την εκδήλωση ενδιαφέροντος της Chevron για τα οικόπεδα Νότια της Κρήτης Ι και Νότια της Κρήτης ΙΙ, τα οποία είχαν οριοθετηθεί από το 2014. Πλέον, θα ακολουθήσουν από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, οι σχετικές υπουργικές αποφάσεις: αποδοχής του αιτήματος, προσδιορισμού των γεωγραφικών περιοχών, επιλογής του τύπου της σύμβασης και έγκρισης του κειμένου της προκήρυξης του διαγωνισμού.

Η Chevron θα είναι η δεύτερη, μετά την ExxonMobil, αμερικανική εταιρεία τέτοιου μεγέθους που θα εμπλακεί στο ελληνικό πρόγραμμα έρευνας και αξιοποίησης υδρογονανθράκων. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις για την ύπαρξη σημαντικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, γεγονός που οδηγεί τους δύο κολοσσούς να στραφούν στην Ελλάδα και να επενδύσουν σημαντικά κεφάλαια. Φυσικά, για τις νέες περιοχές που επέδειξε ενδιαφέρον η Chevron, θα απαιτηθεί χρόνος, μέχρις ότου γίνει ο διεθνής διαγωνισμός και κατόπιν θα χρειαστεί ένα σημαντικό διάστημα για σεισμογραφικές έρευνες πριν ληφθούν αποφάσεις για τα επόμενα βήματα.

Γεωπολιτικά, είναι σημαντικό ότι και η Ελλάδα μπαίνει με τη σειρά της δυναμικά στο «ενεργειακό κλαμπ» των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου, στο οποίο συμμετέχουν το Ισραήλ, η Αίγυπτος, η Κύπρος και ο Λίβανος. Εφόσον, μάλιστα, διαπιστωθεί η ύπαρξη κοιτασμάτων, η Ελλάδα λόγω της θέσης της θα μπορούσε να αποτελέσει έναν σημαντικό κόμβο παραγωγής αλλά και μεταφοράς ενέργειας προς την Ευρώπη, κάτι που ενισχύει και τη διαπραγματευτική της θέση έναντι εταίρων και συμμάχων.

Όμως, εξαιρετικά σημαντικό είναι ότι και η Chevron, μετά την Exxon Mobil, δείχνει να αψηφά τις προειδοποιήσεις και απειλές που είχαν εκτοξευθεί στο παρελθόν για τη χάραξη των οικοπέδων νότια της Κρήτης, κυρίως από τη Λιβύη, αλλά και από την Τουρκία.

Όλα τα οικόπεδα οριοθετήθηκαν με βάση τη λεγόμενη Τροπολογία Μανιάτη (2011), η οποία όριζε ότι στην περίπτωση μη ύπαρξης συμφωνίας οριοθέτησης ΑΟΖ με τις γειτονικές χώρες, η Ελλάδα εκλαμβάνει ως εξωτερικό όριο της ΑΟΖ της τη μέση γραμμή.

Η Λιβύη είχε διαμαρτυρηθεί για την αρχική οριοθέτηση των οικοπέδων, δηλώνοντας ότι επικαλύπτουν τη λιβυκή υφαλοκρηπίδα. Μετά το 2019, όταν υπογράφηκε το τουρκολιβυκό μνημόνιο, υπήρχε πάντοτε η ανησυχία στην Αθήνα ότι η Λιβύη, με την παρότρυνση της Άγκυρας, θα επιχειρήσει να εφαρμόσει στην πράξη το Μνημόνιο και στη δική της πλευρά της γραμμής οριοθέτησης νότια της Κρήτης, «ωθώντας» προς τα πάνω τη μέση γραμμή.

Η Λιβύη, μάλιστα, έχει υπογράψει και δεύτερο Μνημόνιο με την Τουρκία, το οποίο προβλέπει τη συνεργασία των δύο χωρών και την ανάθεση στην τουρκική κρατική εταιρεία TPAO ερευνών για υδρογονάνθρακες στις θαλάσσιες περιοχές της Λιβύης.

Η Αθήνα υποδέχθηκε με ικανοποίηση το γεγονός ότι η Λιβύη, στην προκήρυξη για τον διαγωνισμό για σειρά οικοπέδων (7 Μαρτίου), φρόντισε ώστε τα υπεράκτια οικόπεδα να κινηθούν στη βάση της μέσης γραμμής που έχει μονομερώς ορίσει η Ελλάδα και στην οποία στηρίχθηκε και η χάραξη των ελληνικών οικοπέδων.

Αυτή η κίνηση, τουλάχιστον στην παρούσα φάση, δείχνει πως η Λιβύη δεν έχει πρόθεση να προκαλέσει την Ελλάδα με τετελεσμένα, αμφισβητώντας στην πράξη τη μέση γραμμή, η οποία στη χάραξή της έχει στηριχθεί στις ελληνικές θέσεις για τον υπολογισμό της επήρειας της Γαύδου και άλλων μικρών νησιών και απορρίπτοντας το κλείσιμο του Κόλπου της Σύρτης.

Πάντως, η είσοδος των δύο αμερικανικών κολοσσών στα οικόπεδα αυτά, νότια μέχρι νοτιοδυτικά της Κρήτης, δημιουργεί ένα τετελεσμένο, το οποίο θα αποδειχθεί ισχυρό διαπραγματευτικό όπλο για τη χώρα μας, όταν και όποτε Ελλάδα και Λιβύη καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για την οριοθέτηση της ΑΟΖ.

Όλα αυτά, βεβαίως, υπό την προϋπόθεση ότι η ExxonMobil, που έχει ολοκληρώσει τις έρευνες, θα αποφασίσει να προχωρήσει σε δοκιμαστική γεώτρηση και τα αποτελέσματα θα είναι επιτυχή και οι έρευνες της Chevron θα ανακαλύψουν την ύπαρξη κοιτασμάτων, που θα οδηγήσουν την εταιρεία σε επενδύσεις για την αξιοποίησή τους.

Οι τελευταίες εξελίξεις, τόσο με την οριοθέτηση των λιβυκών οικοπέδων νοτίως της μέσης γραμμής, όσο και με την είσοδο, μετά την ExxonMobil και της Chevron, στα δύο οικόπεδα που γειτνιάζουν με τη γραμμή οριοθέτησης του παράνομου Τουρκολιβυκού Μνημονίου, είναι σημαντικές, καθώς ενισχύουν τις ελληνικές θέσεις για οριοθέτηση στη βάση των αρχών του Δικαίου της Θάλασσας.

Ταυτόχρονα, αποδυναμώνουν το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο και τον μονομερή και αυθαίρετο ορισμό της «τουρκικής ΑΟΖ», η οποία επιχειρεί να εξαφανίσει την ελληνική υφαλοκρηπίδα στην Ανατολική Μεσόγειο. Σύμφωνα, μάλιστα, με τον χάρτη που μονομερώς έχει καταθέσει η Τουρκία στον ΟΗΕ, επιχειρείται ο περιορισμός της Ελλάδας στα χωρικά ύδατα των 6 ν.μ. ανατολικά του τόξου Ρόδου, Καρπάθου, Κάσου και Κρήτης.

Μετά τις τελευταίες εξελίξεις, ενισχύεται διπλωματικά η χώρα μας, καθώς η έμπρακτη αξιοποίηση της ελληνικής μη οριοθετημένης ΑΟΖ με τη Λιβύη και η άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της προχωρά, έχοντας πλέον ως «ασπίδα» και την παρουσία των αμερικανικών πετρελαϊκών κολοσσών και συγχρόνως εφόσον ο προγραμματισμός προχωρήσει κανονικά, αποδυναμώνεται και απονομιμοποιείται ακόμη περισσότερο το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο.