Αυξάνεται «το χάσμα» της Τουρκίας από τις αξίες και τα συμφέροντα της ΕΕ, τονίζει η ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ΕΚ) που εγκρίθηκε σήμερα με 367 ψήφους υπέρ, 74 κατά και 188 αποχές.

Η έκθεση που συντάχθηκε από τον Ισπανό ευρωβουλευτή των Σοσιαλιστών, Νάτσο Σάντσες Αμόρ, και εγκρίθηκε από το ΕΚ, επισημαίνει ότι οι διαπραγματεύσεις για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ έχουν «βαλτώσει από το 2018» , λόγω της επιδείνωσης του κράτους δικαίου και υπό τις παρούσες συνθήκες, η διαδικασία προσχώρησης της Τουρκίας στην ΕΕ δεν μπορεί να επανεκκινήσει.

Ο εισηγητής, ο κ. Σάντσε, δήλωσε: «Ακούμε συνεχώς από τις τουρκικές Αρχές για την υποτιθέμενη δέσμευσή τους να προσχωρήσουν στην ΕΕ και για το πόσο σημαντικό είναι για εμάς να δώσουμε νέα πνοή σε αυτή τη διαδικασία λόγω της ασφάλειας και της γεωπολιτικής, αλλά κάνουν λάθος. Η ιδιότητα του μέλους αφορά τη δημοκρατία και όσο περισσότερο προωθούν ένα πλήρως αυταρχικό μοντέλο (όπως παρατηρήθηκε πρόσφατα με τη σύλληψη του Εκρέμ Ιμάμογλου), τόσο περισσότερο απομακρύνονται από την ιδιότητα του μέλους της ΕΕ.»

Το ΕΚ καλεί την τουρκική κυβέρνηση, τα θεσμικά όργανα και τα κράτη-μέλη της ΕΕ να συνεχίσουν να εργάζονται προς μια στενότερη, πιο δυναμική και στρατηγική εταιρική σχέση, με ιδιαίτερη έμφαση στη δράση για το κλίμα, την ενεργειακή ασφάλεια, τη συνεργασία για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και την περιφερειακή σταθερότητα.

«Δημοκρατική οπισθοδρόμηση» στην Τουρκία
Ειδικότερα, όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάνει λόγο για «δεινή κατάσταση» και για «δημοκρατική οπισθοδρόμηση» στην Τουρκία τον τελευταίο χρόνο. Εκφράζει, επίσης, τη βαθιά του λύπη για το γεγονός ότι, παρά τη στρατηγική της δικαστικής μεταρρύθμισης, «η κατάσταση ανεξαρτησίας της δικαστικής εξουσίας στην Τουρκία παραμένει άθλια», μετά από συστηματική κυβερνητική παρέμβαση και «πολιτική εργαλειοποίηση του δικαστικού συστήματος».

Περιορισμοί στις θεμελιώδεις ελευθερίες
Το ΕΚ προτρέπει τις τουρκικές αρχές να βάλουν τέλος στους τρέχοντες σοβαρούς περιορισμούς στις θεμελιώδεις ελευθερίες, ιδίως της έκφρασης, του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι, και στις συνεχείς επιθέσεις κατά των θεμελιωδών δικαιωμάτων των μελών της αντιπολίτευσης, των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των δικηγόρων, των συνδικαλιστών, των μελών των μειονοτήτων, των δημοσιογράφων, των ακαδημαϊκών, των καλλιτεχνών και των ακτιβιστών της κοινωνίας των πολιτών, μεταξύ άλλων.

Λογοκρισία και παρενόχληση δημοσιογράφων
Το ΕΚ αποδοκιμάζει τη συνεχιζόμενη δίωξη, λογοκρισία και παρενόχληση δημοσιογράφων και ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης και εκφράζει «βαθιά ανησυχία» για την ισχύουσα νομοθεσία που εμποδίζει ένα ανοιχτό και δωρεάν διαδίκτυο, με μακροχρόνιες ποινές φυλάκισης που επιβάλλονται για αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δεκάδες αποκλεισμούς πρόσβασης και εντολές αφαίρεσης περιεχομένου, καθώς και για τη συνεχιζόμενη χρήση του Ανώτατου Συμβουλίου Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης (RTÜK) για την καταστολή της κριτικής των μέσων ενημέρωσης.

Για σύλληψη Ιμάμογλου
Το ΕΚ εκφράζει την έντονη ανησυχία του για την πρόσφατη σύλληψη και απομάκρυνση από το αξίωμα του δημάρχου του CHP της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, για κατηγορίες που φέρονται να σχετίζονται με διαφθορά και τρομοκρατία, στις οποίες εμπλέκονται συνολικά 106 υπόπτοι. Το ΕΚ εκφράζει την αποτροπιασμό του για την απόφαση προσωρινής απαγόρευσης όλων των διαδηλώσεων στην Κωνσταντινούπολη και σε άλλες επαρχίες σε όλη τη χώρα και την καταστολή ειρηνικών διαδηλωτών. Το ΕΚ θεωρεί ότι πρόκειται για μια «πολιτικά υποκινούμενη κίνηση που αποσκοπεί στην αποτροπή ενός νόμιμου αντιπάλου από το να θέσει υποψηφιότητα στις επερχόμενες εκλογές και ότι με αυτές τις ενέργειες οι σημερινές τουρκικές αρχές ωθούν περαιτέρω τη χώρα προς ένα πλήρως αυταρχικό μοντέλο».

Ελληνοτουρκικά: Κλίμα επανασύνδεσης, αλλά και ανεπίλυτα ζητήματα
Στα ελληνικού ενδιαφέροντος θέματα, η έκθεση του ΕΚ χαιρετίζει τον «αυξημένο διάλογο» με τις χριστιανικές μειονότητες, αλλά τονίζει ότι «δεν έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος όσον αφορά την προστασία των δικαιωμάτων των εθνοτικών και θρησκευτικών μειονοτήτων, ιδίως όσον αφορά τη νομική τους προσωπικότητα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του ελληνορθόδοξου πληθυσμού της Ίμβρου και της Τενέδου». Καλεί την Τουρκία να εφαρμόσει τις συστάσεις της Επιτροπής της Βενετίας και όλες τις σχετικές αποφάσεις του ΕΔΑΔ σχετικά με αυτό. Το ΕΚ επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Τουρκία να σεβαστεί τον ρόλο του Οικουμενικού Πατριαρχείου και να αναγνωρίσει τη νομική του προσωπικότητα και τη δημόσια χρήση του εκκλησιαστικού τίτλου του Οικουμενικού Πατριάρχη. Καλεί, επίσης, την Τουρκία «να σεβαστεί και να προστατεύσει πλήρως την εξαιρετική παγκόσμια αξία της Αγίας Σοφίας και του μουσείου της Χώρας», τα οποία είναι εγγεγραμμένα στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Το ΕΚ επαναλαμβάνει «το έντονο ενδιαφέρον του για τη σταθερότητα και την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο», χαιρετίζει τη συνεχιζόμενη αποκλιμάκωση και τη θετική δυναμική στην περιοχή και το πρόσφατο κλίμα επανασύνδεσης μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, σημειώνοντας ωστόσο ότι «τα ανεπίλυτα ζητήματα εξακολουθούν να επηρεάζουν τις διμερείς σχέσεις». Το ΕΚ αποδοκιμάζει το ότι η Τουρκία συνεχίζει να παραβιάζει την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα κρατών μελών της ΕΕ, όπως η Ελλάδα και η Κυπριακή Δημοκρατία, μεταξύ άλλων μέσω της προώθησης του δόγματος της Γαλάζιας Πατρίδας και υπογραμμίζει ότι αν και οι τουρκικές παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου έχουν μειωθεί δραστικά, οι παραβιάσεις των ελληνικών χωρικών υδάτων έχουν αυξηθεί σε σύγκριση με το 2023 και έχουν διεξαχθεί συστηματικές παράνομες αλιευτικές δραστηριότητες από τουρκικά σκάφη εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων. Το ΕΚ εκφράζει τη βαθιά του λύπη για το γεγονός ότι η Τουρκία συνεχίζει να υποστηρίζει επίσημη απειλή πολέμου κατά της Ελλάδας (casus belli) στα 12 ναυτικά μίλια και καλεί την Τουρκία να σεβαστεί πλήρως την κυριαρχία όλων των κρατών μελών της ΕΕ επί των χωρικών υδάτων και του εναέριου χώρου τους, καθώς και τα άλλα κυριαρχικά τους δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος εξερεύνησης και εκμετάλλευσης φυσικών πόρων, σύμφωνα με το ενωσιακό και το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), η οποία αποτελεί μέρος του κεκτημένου της ΕΕ. Το ΕΚ επαναλαμβάνει ότι το μνημόνιο συνεννόησης μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης για την οριοθέτηση των περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συνάδει με το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν μπορεί να έχει καμία νομική συνέπεια για τρίτα κράτη.

Ανησυχία για το Κυπριακό
Για το Κυπριακό, το ΕΚ επαναλαμβάνει τη βαθιά του ανησυχία σχετικά με όλες τις μονομερείς ενέργειες που στοχεύουν στην εδραίωση επί τόπου της μόνιμης διαίρεσης της Κύπρου αντί της επανένωσής της και καταδικάζει, σε αυτό το πλαίσιο, την πρόσφατη παράνομη επίσκεψη του Προέδρου Ερντογάν στα κατεχόμενα της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς και τις προκλητικές του δηλώσεις, οι οποίες θέτουν σε κίνδυνο τις προσπάθειες του ΟΗΕ, της ΕΕ, της διεθνούς κοινότητας γενικότερα και άλλων εμπλεκόμενων μερών για την επανέναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων στο συμφωνημένο πλαίσιο.

Το ΕΚ χαιρετίζει την επανέναρξη των άτυπων συνομιλιών υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ στις 18 και 19 Μαρτίου 2025, «σε εποικοδομητική ατμόσφαιρα», όπου και οι δύο πλευρές έδειξαν σαφή δέσμευση για την επίτευξη προόδου και τη συνέχιση του διαλόγου. Χαιρετίζει τη συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών για το άνοιγμα τεσσάρων σημείων διέλευσης, την αποναρκοθέτηση, τη σύσταση επιτροπής για θέματα νεολαίας και την έναρξη περιβαλλοντικών και ηλιακών έργων ενέργειας, στο πλαίσιο μιας νέας δέσμης μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης και ενθαρρύνει όλες τις πλευρές να αξιοποιήσουν αυτή τη δυναμική για να προχωρήσουν προς την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων.

Το ΕΚ επισημαίνει ότι «η μόνη λύση στο κυπριακό πρόβλημα είναι μια δίκαιη, συνολική, βιώσιμη και δημοκρατική διευθέτηση», συμπεριλαμβανομένων των εξωτερικών του πτυχών, εντός του συμφωνημένου πλαισίου του ΟΗΕ, βάσει μιας δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας με ενιαία διεθνή νομική προσωπικότητα, ενιαία κυριαρχία, ενιαία ιθαγένεια και πολιτική ισότητα, όπως ορίζεται στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Ζητεί επειγόντως, την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για την επανένωση της Κύπρου υπό την αιγίδα του Γ.Γ. του ΟΗΕ το συντομότερο δυνατό, από το σημείο στο οποίο διακόπηκαν στο Κραν-Μοντάνα το 2017 και καλεί την Τουρκία να εγκαταλείψει την «απαράδεκτη πρόταση» για λύση δύο κρατών στην Κύπρο και να επιστρέψει στη συμφωνημένη βάση για μια λύση και στο πλαίσιο του ΟΗΕ.

Καλεί την Τουρκία να σεβαστεί την εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία της Συρίας
Στο θέμα της Συρίας, το ΕΚ εκφράζει τη δέσμευσή του για εποικοδομητική συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας, όσον αφορά την ανθρωπιστική βοήθεια, την προώθηση μιας βιώσιμης πολιτικής λύσης και την καταπολέμηση του DAESH, δεδομένου ότι «η Τουρκία διαδραματίζει βασικό ρόλο στην προώθηση της σταθερότητας στην περιοχή». Το ΕΚ καλεί την Τουρκία να σεβαστεί την εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία της Συρίας και να σταματήσει αμέσως όλες τις επιθέσεις και εισβολές και την κατοχή του συριακού εδάφους, σε πλήρη συμμόρφωση με το διεθνές δίκαιο. Καταδικάζει, επίσης, τις επιθέσεις που πραγματοποιήθηκαν τις τελευταίες εβδομάδες, εκμεταλλευόμενες την κατάρρευση του καθεστώτος ‘Ασαντ, από πολιτοφυλακές που υποστηρίζονται από την Τουρκία εναντίον συριακών κουρδικών δυνάμεων στο βόρειο τμήμα της Συρίας. Το ΕΚ καλεί την Τουρκία να υποστηρίξει τη διαδικασία εφαρμογής της συμφωνίας μεταξύ της συριακής μεταβατικής κυβέρνησης και των κουρδικών SDF και να απόσχει από οποιαδήποτε παρέμβαση στις εσωτερικές διαδικασίες της Συρίας.

Η Τουρκία βοηθά τη Ρωσία να παρακάμψει τις κυρώσεις
Σε ό,τι αφορά τον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, το ΕΚ εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι το εμπόριο μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας έχει αυξηθεί απότομα από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, καθιστώντας την τον δεύτερο μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της Ρωσίας. Το ΕΚ επισημαίνει ότι η Τουρκία δεν έχει ευθυγραμμιστεί με τις κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας και ότι η Τουρκία δεν έχει αποτρέψει τη χρήση του εδάφους της για την παράκαμψη των κυρώσεων.

Το ΕΚ εκφράζει τη λύπη του για το πολύ χαμηλό ποσοστό ευθυγράμμισης της Τουρκίας (5%) με την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των κυρώσεων και της καταπολέμησης της καταστρατήγησης των κυρώσεων.

Μεταναστευτικό
Το ΕΚ επαινεί την Τουρκία για τη φιλοξενία περίπου 3,1 εκατομμυρίων προσφύγων, συμπεριλαμβανομένων 2,9 εκατομμυρίων Σύρων και επαναλαμβάνει τη σημασία της συνεργασίας της Τουρκίας για την αποτελεσματική διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, επισημαίνοντας ότι από το 2011 η ΕΕ έχει συνεισφέρει σχεδόν 10 δισεκ. ευρώ για να βοηθήσει την Τουρκία στη φιλοξενία προσφύγων και αποφασίστηκε να διατεθεί επιπλέον 1 δισεκατομμύριο ευρώ τον Δεκέμβριο του 2024 για την περαιτέρω υποστήριξη των προσφύγων στην Τουρκία μετά την πτώση του καθεστώτος ‘Ασαντ.

Το ΕΚ υπενθυμίζει την υποχρέωση της Τουρκίας να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να σταματήσει τις υφιστάμενες παράνομες μεταναστευτικές οδούς και να αποτρέψει τη δημιουργία νέων θαλάσσιων ή χερσαίων οδών για παράνομη μετανάστευση προς την ΕΕ, ιδίως προς την Ελλάδα και την Κύπρο. Επισημαίνει τους κινδύνους που σχετίζονται με τυχόν εργαλειοποίηση των μεταναστών από την τουρκική κυβέρνηση και υπογραμμίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί η προστασία των δικαιωμάτων και των ελευθεριών όλων των προσφύγων και μεταναστών. Το ΕΚ καλεί την Τουρκία να διασφαλίσει την πλήρη και χωρίς διακρίσεις εφαρμογή της Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας του 2016 και της Συμφωνίας Επανεισδοχής ΕΕ-Τουρκίας έναντι όλων των κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένης της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Τέλος, το ΕΚ εκφράζει με επιφύλαξη, την ελπίδα ότι οι εξελίξεις στη Συρία θα επιτρέψουν σταδιακά σε έναν αυξανόμενο αριθμό προσφύγων να επιστρέψουν στην πατρίδα τους και τονίζει ότι οι επιστροφές θα πρέπει να πραγματοποιούνται μόνο σε εθελοντική βάση και υπό συνθήκες ασφάλειας και αξιοπρέπειας.

Αβάσιμες χαρακτηρίζει το τουρκικό ΥΠΕΞ τις εκτιμήσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την εξωτερική πολιτική της Τουρκίας και την επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν στα κατεχόμενα, κατηγορώντας τον θεσμό ότι παρέχει προπαγανδιστική βάση σε κύκλους που κατέστησαν λόγο ύπαρξής τους τα αντιτουρκικά αισθήματα.

Στην ανακοίνωσή του το τουρκικό ΥΠΕΞ αναφέρει ότι «η Έκθεση για την Τουρκία 2023-2024, που υιοθετήθηκε σήμερα από τη Γενική Συνέλευση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, περιέχει διαστρεβλωμένους, προκατειλημμένους και μη ρεαλιστικούς ισχυρισμούς κατά της χώρας μας».

«Απορρίπτουμε τις αβάσιμες εκτιμήσεις σχετικά με την πολιτική δυναμική στη χώρα μας, την εξωτερική μας πολιτική και την επίσκεψη του Προέδρου μας στην ‘τδβκ’, ενός θεσμού που παρέχει προπαγανδιστική βάση σε τρομοκρατικές οργανώσεις και σε ορισμένους κύκλους που έχουν καταστήσει τα αντιτουρκικά αισθήματα λόγο ύπαρξής τους», αναφέρει το τουρκικό ΥΠΕΞ.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ EDOTOURKIA.GR

Έντονη αντιπαράθεση σημειώθηκε μεταξύ του Ευρωβουλευτή Λουκά Φουρλά και του Τούρκου Πρέσβη για θέματα ΕΕ, στο περιθώριο της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στο Στρασβούργο.

Όπως αποκάλυψε το philenews, ο Τούρκος πρέσβης συναντήθηκε με την σκιώδη Εισηγήτρια για την Έκθεση Προόδου της Τουρκίας, κα Isabel Wiseler-Santos Lima, η οποία είναι και μέλος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμμας, ζητώντας όπως αποσυρθούν οι τροπολογίες που κατέθεσε ο Ευρωβουλευτής Λουκάς Φουρλάς.

Επέκρινε την κ. Λίμα ότι δεν είναι αντικειμενική και παρασύρεται από τον κ. Φουρλά που ανήκουν στην ίδια πολιτική ομάδα, ώστε να υπάρξει αρνητικό κείμενο για την χώρα του.

Όμως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, προηγήθηκε και επιστολή του κ. Καϊμακτσί προς την κ. Λίμα, με την οποία εξέφραζε και γραπτώς το παράπονο του να μην γίνουν αποδεκτές οι τροπολογίες Φουρλά, επαναλαμβάνοντας την πάγια τουρκική θέση για δύο κράτη και για δύο λαούς στο νησί, το γνωστό δηλαδή τουρκικό αφήγημα.

Η απάντηση που έλαβε φυσικά ο Τούρκος διπλωμάτης από την σκιώδη Εισηγήτρια ήταν αρνητική και ότι η απαίτηση του αυτή δεν μπορεί να ικανοποιηθεί.

Για τη συνάντηση ενημερώθηκε ο ευρωβουλευτής κ. Φουρλάς ο οποίος συνάντησε τον Τούρκο πρέσβη καθοδόν για την Ολομέλεια.   Εκεί, σημειώθηκε έντονη φραστική αντιπαράθεση με τον κ. Φουρλά να τονίζει στον Τούρκο Πρέσβη ότι αυτά που ζητά η χώρα του, για λύση δύο κρατών, ευτυχώς είναι θέση μόνο δική της, «που μόνοι σας τα λέτε μόνοι σας τα ακούτε», του είπε χαρακτηριστικά.

«Αν πραγματικά ενδιαφέρεστε για τους Τουρκοκύπριους», του υπέδειξε ο Λουκάς Φουρλάς και όχι για τα συμφέροντα της Τουρκίας, «αφήστε μας να ζήσουμε ελεύθεροι στην πατρίδα μας χωρίς κατοχικούς στρατούς και χωρίς ξένες εγγυήσεις».

Ο Τούρκος πρέσβης του απάντησε με τον ισχυρισμό ότι υπήρξε εθνικό ξεκαθάρισμα το 1963 από τους Ελληνοκύπριους προς τους Τουρκοκύπριους,  γι’ αυτό και χρειάζονται προστασία από την Τουρκία, για να πάρει όμως την απάντηση ότι η μόνη προστασία που μπορούν να έχουν οι Τουρκοκύπριοι είναι από τους κινδύνους που η ίδια η Τουρκία προκάλεσε με τους εποίκους και την προσπάθεια ισλαμοποίησης της περιοχής.

Ο κ. Καϊμακτσί προσπάθησε να αντικρούσει τα όσα είπε ο Κύπριος ευρωβουλευτής, λέγοντας ότι η Τουρκία το 1974 προχώρησε σε «ειρηνευτική επιχείρηση» για να προστατεύσει τους Τουρκοκύπριους, με τον κ. Φουρλά να του απαντά ότι αυτό που έγινε ήταν εισβολή που είχε ως αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους περίπου έξι χιλιάδες Ελληνοκύπριοι, στην συντριπτική τους πλειοψηφία άοπλοι πολίτες. Εκατοντάδες άλλοι να είναι ακόμα αγνοούμενοι και δεκάδες χιλιάδες παραμένουν πρόσφυγες.

Ο διάλογος έλαβε χώρα και στην παρουσία και δεύτερου Τούρκου διπλωμάτη, ο οποίος παρακολουθούσε χωρίς να παρεμβαίνει.