Ανατολική Ευρώπη και Ηνωμένες Πολιτείες οδηγούν την άνοδο του παγκόσμιου πλούτου, ενώ δυνάμεις όπως η Δυτική Ευρώπη και η Λατινική Αμερική υποχωρούν. Η νέα έκθεση της UBS αποκαλύπτει τις δυναμικές μετατοπίσεις σε πλούτο και εκατομμυριούχους, καταγράφοντας την ανάδυση «ήσυχων» χωρών-πρωταγωνιστών.

Ανατολική Ευρώπη: Η απροσδόκητη πρωταθλήτρια

Με ετήσια αύξηση άνω του 12% στον συνολικό ιδιωτικό πλούτο για το 2024, η Ανατολική Ευρώπη καταγράφεται στην έκθεση της UBS ως η ταχύτερα αναπτυσσόμενη υπο-περιφέρεια παγκοσμίως, ξεπερνώντας ακόμη και τη Βόρεια Αμερική.

Κροατία, Πολωνία και Ουγγαρία παρουσιάζουν διψήφιες αυξήσεις μέσου και διάμεσου πλούτου ανά ενήλικο σε πραγματικούς όρους, ενώ η Ελλάδα ξεχωρίζει με ρυθμό άνω του 7% και στις δύο μετρήσεις.

Παρότι από μικρότερη βάση σε σχέση με τη Δύση, οι χώρες αυτές εμφανίζουν συστηματική βελτίωση των δεικτών τους, γεγονός που μεταφράζεται και σε σημαντική αύξηση του αριθμού των εκατομμυριούχων.

Οι επιδόσεις του ευρωπαϊκού Νότου

Η Ελλάδα πλησιάζει τους 80.000 κατοίκους με καθαρή περιουσία άνω του 1 εκατ. δολαρίων, σε ανοδική τροχιά. Η Ισπανία καταγράφει πάνω από 1,2 εκατ. εκατομμυριούχους, ενώ η Πορτογαλία φτάνει τους 175.000.

Ωστόσο, η UBS τονίζει ότι η πορεία δεν είναι ομοιογενής. Στην Ισπανία, ο πλούτος αυξάνεται κυρίως μέσω ώριμων αγορών και επενδύσεων. Στην Ελλάδα, η δυναμική αποδίδεται στην αναθέρμανση της αγοράς ακινήτων και στην ανάκαμψη της οικονομικής εμπιστοσύνης. Στην Πορτογαλία, η αύξηση του πλούτου παραμένει σταθερή αλλά η μεταβίβαση πλούτου προς νεότερες γενιές είναι περιορισμένη.

Η UBS επισημαίνει ότι στην Ελλάδα σχεδόν το 40% του συνολικού πλούτου αναμένεται να αλλάξει χέρια μέσα στις επόμενες δεκαετίες – μέσω κληρονομιών ή μεταβιβάσεων συζύγων. Στην Πορτογαλία το αντίστοιχο ποσοστό είναι 26%, ενώ στην Ισπανία μόλις 17%.

Οι δύο υπερδυνάμεις και αυτοί που χάνουν έδαφος

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα εξακολουθούν να κατέχουν την πλειονότητα του παγκόσμιου πλούτου, με μερίδιο που ξεπερνά το 54% της συνολικής κατανομής. Μόνο οι ΗΠΑ συγκεντρώνουν σχεδόν 35% του παγκόσμιου πλούτου, χάρη στη σταθερότητα του δολαρίου και στην εκρηκτική άνοδο των χρηματοοικονομικών αγορών το 2024.

Η Κίνα διατηρεί υψηλό μερίδιο κυρίως λόγω πληθυσμιακού μεγέθους, με έντονη όμως επιβράδυνση σε σύγκριση με προηγούμενα έτη. Η UBS καταγράφει ότι ο ρυθμός αύξησης του πλούτου σε Greater China (Κίνα, Χονγκ Κονγκ, Ταϊβάν) διαμορφώθηκε στο 3,4%, υπολειπόμενος σε σχέση με άλλες περιοχές.

Η Δυτική Ευρώπη, η Ωκεανία και η Λατινική Αμερική είναι οι τρεις περιοχές που εμφάνισαν μείωση πλούτου το 2024, μετά από προσαρμογή σε πληθυσμιακά μεγέθη. Η UBS τονίζει ότι η κατανομή του πλούτου παγκοσμίως μεταβάλλεται όχι μόνο σε γεωγραφική βάση αλλά και σε κοινωνική: οι «ήσυχες» μεσαίες τάξεις του παρελθόντος συγκεντρώνουν σήμερα κεφάλαιο, ενώ παραδοσιακά κέντρα χάνουν τη σχετική τους υπεροχή.

Η ανερχόμενη δύναμη

Παράλληλα με τις γεωγραφικές μετατοπίσεις, η UBS καταγράφει μια θεαματική αλλαγή και στην κοινωνική δομή του πλούτου: οι «καθημερινοί εκατομμυριούχοι» EMILLIs – άνθρωποι με περιουσία από 1 έως 5 εκατ. δολάρια – έχουν τετραπλασιαστεί από το 2000 και πλέον αριθμούν 52 εκατομμύρια παγκοσμίως.

Διαθέτουν συλλογικά 107 τρισ. δολάρια, ποσό σχεδόν ισοδύναμο με τους ultra-rich (άνω των 5 εκατ. δολαρίων). Αντιπροσωπεύουν πλέον τη «ραχοκοκαλιά» της νέας επενδυτικής τάξης και –σύμφωνα με την UBS– διαμορφώνουν τις τάσεις σε κατανάλωση, μεταβιβάσεις πλούτου και στρατηγικές επένδυσης.

Η UBS καταλήγει με μια διαπίστωση που διατρέχει όλη την έκθεση: ο πλούτος αυξάνεται σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά όχι παντού και όχι για όλους. Η γεωγραφία του πλούτου μετατοπίζεται δυναμικά, με νέα κέντρα να αναδύονται, παλαιά να υποχωρούν, και τη «μεσαία κορυφή» να αναλαμβάνει ρόλο-κλειδί.

Η ερώτηση πλέον δεν είναι μόνο ποιοι έχουν τον πλούτο – αλλά πού βρίσκεται, πώς μεταβιβάζεται και αν μπορεί να κατανεμηθεί δικαιότερα στο μέλλον.

Γράφει η Νατάσα Στασινού, Ναυτεμπορική

Ο παγκόσμιος πλούτος αυξάνεται, αλλά όχι για όλους το ίδιο. Η UBS χαρτογραφεί μια νέα εποχή ανόδου των εκατομμυριούχων, με την Ελλάδα να μετρά 80.000 εξ αυτών και τις διαγενεακές μεταβιβάσεις πλούτου να αναδεικνύονται σε κρίσιμο παράγοντα για το μέλλον.

Το 2024 ήταν ακόμη μία χρονιά αύξησης του παγκόσμιου πλούτου, σύμφωνα με την καθιερωμένη έκθεση της UBS που στηρίζεται σε δεδομένα από 56 χώρες. Ωστόσο, η δυναμική διαφέρει έντονα ανά περιοχή: η Βόρεια Αμερική –και ιδιαίτερα οι ΗΠΑ– ηγείται της ανόδου, ενώ η Κίνα παραμένει ο δεύτερος μεγάλος πόλος. Οι δύο χώρες μαζί συγκεντρώνουν πάνω από το 50% του παγκόσμιου προσωπικού πλούτου.

Η γενική τάση από το 2000 είναι καθαρά ανοδική – και μάλιστα σε πραγματικούς όρους, δηλαδή αφαιρώντας τον πληθωρισμό. Οι αναλυτές της UBS προβλέπουν ότι αυτή η μακροπρόθεσμη πορεία θα συνεχιστεί ως το 2030, αν και με διαφορετικές ταχύτητες ανά ήπειρο.

Οι «καθημερινοί εκατομμυριούχοι» αυξάνονται

Η έκθεση εστιάζει φέτος σε μια συχνά παραγνωρισμένη κατηγορία: τους λεγόμενους EMILLIs (Everyday MILLionaires) – δηλαδή άτομα με περιουσία από 1 έως 5 εκατ. δολάρια. Ο αριθμός τους έχει τετραπλασιαστεί από το 2000 και πλέον φτάνει τα 52 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, με συνολικά 107 τρισ. δολάρια υπό διαχείριση στο τέλος του 2024.

Μόνο μέσα στο 2024, προστέθηκαν 680.000 νέοι εκατομμυριούχοι (+1,2%) και η UBS προβλέπει πως μέχρι το 2029 θα προστεθούν άλλοι 5,34 εκατ., μια αύξηση σχεδόν 9% σε πέντε χρόνια.

Ελλάδα, Πορτογαλία, Ισπανία: Προς τεράστια μεταβίβαση πλούτου

Στην ευρωπαϊκή περιφέρεια, Ελλάδα, Πορτογαλία και Ισπανία καταγράφουν εντυπωσιακή άνοδο πλούτου το 2024 – σε μέσα και διάμεσα επίπεδα. Ειδικά η Πορτογαλία ξεχωρίζει με αύξηση 10% στον μέσο πλούτο και πάνω από 25% στον διάμεσο από το 2020 και μετά.

Η αύξηση του διάμεσου πλούτου υπερβαίνει συχνά τη μέση αύξηση, στοιχείο που δείχνει ότι τα μεσαία στρώματα βελτιώνουν τη θέση τους πιο γρήγορα από τους πλουσιότερους.

Ωστόσο, και στις τρεις χώρες το μεγαλύτερο μέρος του πλούτου είναι «δεμένο» σε ακίνητα: οι μη χρηματοοικονομικοί πόροι (κατοικίες, γη) αποτελούν το 75% του ακαθάριστου πλούτου, ενώ οι χρηματοοικονομικές επενδύσεις είναι μόλις το 32% στην Ισπανία, 35% στην Ελλάδα και 36,5% στην Πορτογαλία.

Το χρέος παραμένει ελεγχόμενο – στο 10% σε Πορτογαλία και Ελλάδα και κάτω από 8% στην Ισπανία.

Σε απόλυτους αριθμούς, οι εκατομμυριούχοι ξεπερνούν τα 1,2 εκατ. στην Ισπανία, τους 175.000 στην Πορτογαλία και πλησιάζουν τους 80.000 στην Ελλάδα.

Η UBS προειδοποιεί ότι οι επόμενες δεκαετίες θα φέρουν τεράστιες μεταβιβάσεις πλούτου: στην Ελλάδα, υπολογίζεται ότι το 40% του συνολικού πλούτου της χώρας θα αλλάξει χέρια – είτε μεταξύ γενεών είτε από σύζυγο σε χήρο/χήρα. Στην Πορτογαλία το ποσοστό αυτό είναι 26% και στην Ισπανία 17%.

Ισραήλ: ισχυρή ανάκαμψη και χρηματοοικονομικό προφίλ

Το Ισραήλ καταγράφει από τις υψηλότερες αποδόσεις φέτος: ο μέσος πλούτος ανά ενήλικα αυξήθηκε κατά 7,8% σε πραγματικούς όρους και ο διάμεσος κατά 5,3%. Από το 2020, η μέση περιουσία έχει αυξηθεί σχεδόν 30% – η πέμπτη καλύτερη επίδοση στο δείγμα της UBS.

Το προφίλ του πλούτου στο Ισραήλ είναι πολύ διαφορετικό από της ευρωπαϊκής περιφέρειας: πάνω από το 80% του ακαθάριστου πλούτου είναι σε χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία (μετοχές, ομόλογα, καταθέσεις), ενώ τα ακίνητα καλύπτουν μόλις το 30%. Το χρέος ανέρχεται στο 12%.

Το Ισραήλ κατατάσσεται 17ο στον κόσμο σε μέσο πλούτο ανά ενήλικα (284.000 δολάρια) και 25ο σε διάμεσο πλούτο (89.000 δολάρια).

Στο τέλος του 2024, οι Ισραηλινοί εκατομμυριούχοι έφταναν τους 186.000 – αύξηση 2,9% σε σχέση με το 2023. Στις επόμενες δεκαετίες, προβλέπεται ότι 154 δισ. δολάρια θα μεταβιβαστούν εντός οικογενειών, ποσό που αντιστοιχεί στο 9% του συνολικού ιδιωτικού πλούτου της χώρας.

Η μεγάλη εικόνα που σκιαγραφεί η UBS είναι η ακόλουθη: Ο πλούτος αυξάνεται σχεδόν παντού. Όμως η κατανομή του, το είδος των επενδύσεων και το τι θα συμβεί όταν αυτός μεταβιβαστεί στις επόμενες γενιές, διαφέρουν σημαντικά από χώρα σε χώρα. Και αυτό ίσως αποδειχθεί καθοριστικό για την οικονομική σταθερότητα και τη συνοχή του αύριο.

«Παρακολουθούμε τις εξελίξεις αλλά δεν ανησυχούμε», δήλωσε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Motor Oil, Γιάννης Βαρδινογιάννης, απαντώντας σήμερα σε ερωτήσεις μετόχων, στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης της εταιρείας, για τη σύρραξη Ισραήλ-Ιράν.

Ο κ. Βαρδινογιάννης πρόσθεσε ότι η πρόβλεψη για τις τιμές του πετρελαίου είναι δύσκολη: «Αν δεν μεγαλώσει το θέμα που υπάρχει αυτήν τη στιγμή και δεν επεκταθεί εκτός Ιράν και Ισραήλ, θα επανέλθει στα φυσιολογικά επίπεδα. Υπάρχει πιθανότητα να εκτροχιασθεί, σε αυτήν την περίπτωση θα αλλάξουν πάρα πολλά πράγματα. Δεν μιλάμε για μια επίθεση στα στενά του Ορμούζ, θα είναι όλα πολύ διαφορετικά. Το βασικό ζήτημα που θα έχουμε όλοι να αντιμετωπίσουμε θα είναι η ασφάλεια εφοδιασμού».

Σε σχέση με τη στρατηγική της εταιρείας για την επέκταση των λιανικών πωλήσεων στα πρατήρια, ανέφερε ότι εντάσσεται στο πλάνο ενίσχυσης της κερδοφορίας των πρατηρίων με τη διάθεση προϊόντων εκτός καυσίμων. «Βλέπουμε ότι υπάρχει μεγάλο περιθώριο κέρδους στα προϊόντα αυτά. Προσπαθούμε να φέρουμε τα πρατήρια κοντά στα διεθνή πρότυπα και γι αυτό “χτίζουμε” σε προϊόντα όπως ο καφές και η μικρή λιανική. Δεν είμαστε μόνο στην ενέργεια και δεν είμαστε προσηλωμένοι στην πράσινη ενέργεια που είναι ένας σημαντικός πυλώνας αλλά υπάρχουν και άλλοι τομείς στον παραδοσιακό χώρο τους οποίους κοιτάμε επίσης», τόνισε.

Ο επικεφαλής του ομίλου σημείωσε, ακόμη, ότι η εταιρεία δεν αγοράζει μετοχές για να στηρίξει την τιμή, αλλά στηρίζει τη μετοχή διαχρονικά, στην πράξη με επενδύσεις.

Για διεθνές περιβάλλον με μικρότερη προβλεψιμότητα αλλά και μεγαλύτερες δυνατότητες ανάληψης επιχειρηματικών πρωτοβουλιών έκανε λόγο ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Motor Oil, Πέτρος Τζαννετάκης.

«Οι οικονομίες και οι κεφαλαιαγορές βρίσκονται σε φάση επανατοποθέτησης και η γεωπολιτική ρευστότητα επηρεάζει τις επενδυτικές ροές και την συμπεριφορά των εταιρειών», επεσήμανε. «Ωστοσο, οι δυνατότητες χρηματοδότησης εισηγμένων εταιρειών, όπως η Motor Oil, έχουν αυξητικές τάσεις. Η Motor Oil λειτουργεί με ευελιξία στην άντληση κεφαλαίων για στρατηγικές επενδύσεις. Η συνέπεια, η στρατηγική και η ευελιξία, μαζί με τη γρήγορη αντίδραση στις νέες μακροχρόνιες τάσεις είναι κρίσιμοι παράγοντες επιβίωσης και απόδοσης», υπογράμμισε.

Ο κ. Τζαννετάκης αναφέρθηκε, επίσης, στη μείωση των κανονιστικών φραγμών στις ΗΠΑ που δημιουργεί νέο έδαφος για επενδύσεις σε υποδομές όπως διυλιστήρια και γενικότερα στην ενέργεια.

Επανέλαβε, εξάλλου, ότι η στρατηγική του ομίλου εδράζεται σε τρεις τομείς δραστηριότητας (καύσιμα, ηλεκτρισμός και κυκλική οικονομία) και στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής ο όμιλος εισήλθε τα τελευταία χρόνια σε κλάδους όπως η αποθήκευση ενέργειας, τα αιολικά πάρκα, η διαχείριση απορριμμάτων και το πράσινο υδρογόνο. Ακόμη, σημείωσε ότι δεν υπάρχουν σχέδια για εισαγωγή της θυγατρικής More στο Χρηματιστήριο.

Για το 2025 προβλέπονται επενδύσεις της εταιρείας ύψους 200 εκατ. ευρώ για την αποκατάσταση λειτουργίας της μονάδας διύλισης αργού μετά το ατύχημα του Σεπτεμβρίου 2024, την ολοκλήρωση της νέας μονάδας παραγωγής προπυλενίου και την κατασκευή της νέας μονάδας ηλεκτρόλυσης για την παραγωγή υδρογόνου που προβλέπεται να ολοκληρωθεί σε ένα, χρόνο. Επίσης, μέσα στη χρονιά θα ξεκινήσει η εμπορική λειτουργία της νέας μονάδας φυσικού αερίου ισχύος 877 MW στην Κομοτηνή, στην οποία η Motor Oil μετέχει με ποσοστό 50%.

Η Γενική Συνέλευση ενέκρινε τη διανομή μερίσματος ύψους 1,4 ευρώ ανά μετοχή. Οι επενδύσεις του ομίλου προβλέπεται να φθάσουν στα 500 εκατ. ευρώ.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ