Στις 4 Νοεμβρίου, οι ρωσικές δυνάμεις επέκτειναν τον έλεγχό τους στην πόλη Κουπιάνσκ και στα γύρω χωριά της περιφέρειας Χαρκόβου, αποκρούοντας πολλαπλές ουκρανικές αντεπιθέσεις.

Σύμφωνα με το ρωσικό Υπουργείο Άμυνας, η Ομάδα Δυνάμεων «Ζαπάντ» (Δύση) απέκρουσε αλλεπάλληλες ουκρανικές επιθέσεις βόρεια και δυτικά του Κουπιάνσκ, στις περιοχές Ράντκοβκα, Μοσκόβκα και Σομπολέβκα, όπου οι μάχες παρέμεναν σφοδρές αλλά χωρίς ουκρανική πρόοδο.

Μέσα στην πόλη, οι ρωσικές δυνάμεις προώθησαν τη γραμμή τους από την περιοχή της Κεντρικής Αγοράς προς τη συνοικία Γιουμπιλέινι, ενώ οι ουκρανικές μονάδες στα νότια και ανατολικά του Κουπιάνσκ αντιμετώπιζαν σοβαρά προβλήματα ανεφοδιασμού.

Ανατολικά, η ίδια ρωσική Ομάδα Δυνάμεων «σφίγγει τον κλοιό» γύρω από τις ουκρανικές θέσεις στην Πετροπαβλόβκα. Το ρωσικό υπουργείο ανακοίνωσε ότι το τελευταίο 24ωρο οι ουκρανικές δυνάμεις έχασαν περίπου 40 στρατιώτες και 16 μονάδες οπλισμού, συμπεριλαμβανομένων ενός τεθωρακισμένου οχήματος, ενός αυτοκινούμενου πυροβόλου Bogdana 155 mm, δύο τεθωρακισμένων Kazak, ενός αμερικανικού HMMWV, δύο όλμων και τριών pickup.

Πιο νότια, στο Χάρκοβο, οι ρωσικές δυνάμεις επανέλαβαν την προέλασή τους δυτικά της Μπορίβσκα Αντρίιβκα, πλησιάζοντας τον ποταμό Όσκιλ.

Επιχειρήσεις σε πολλά μέτωπα

Παράλληλα, ρωσικά πλήγματα καταγράφηκαν στις περιφέρειες Ντνιπροπετρόφσκ, Τσερνίχιβ, Οδησσού, Σούμι, Ζαπορίζια και στην αυτοανακηρυγμένη Λαϊκή Δημοκρατία του Ντονέτσκ (DPR).
Στην Οδησσό, στοχοποιήθηκαν εγκαταστάσεις λιμενικής υποδομής και αποθήκες στο Ιζμαΐλ και στο Ντουναΐσκ, ενώ στη Χάρκοβη πλήγματα δέχτηκε η βιομηχανική ζώνη της πόλης.

Τα ρωσικά drones Geran και Lancet χτύπησαν στόχους στην Ντνιπροπετρόβσκ και στη Μαύρη Θάλασσα, καταστρέφοντας ουκρανικά σκάφη και εγκαταστάσεις.

Το ρωσικό επιτελείο αναφέρει ότι η συνολική ουκρανική απώλεια σε προσωπικό το τελευταίο 24ωρο έφτασε τους 985 στρατιώτες.

Περιοχές προέλασης

Οι ρωσικές δυνάμεις φέρεται να προχώρησαν:

• στα νοτιοανατολικά του Μίρνογκραντ,

• στα ανατολικά και βορειοδυτικά τμήματα της Ποκρόφσκ, όπου κατέλαβαν το εργοστάσιο Dynas,

• στην κατεύθυνση Ουσπένoβκα, φτάνοντας ως το κέντρο του οικισμού,

• και κοντά στα Ορέχοβο-Βασίλιεβκα, Νοβομάρκοβο, Νοβοσελόβκα και Σρεντνέε.

Ανθρωπιστικές κατηγορίες και συγκρούσεις

Το SouthFront μετέδωσε παράλληλα αναφορές περί «αντιποίνων και εκτελέσεων» εναντίον αμάχων από ουκρανικά στρατεύματα σε περιοχές κοντά στο Κουπιάνσκ, τη Λίμαν και το Σίβερσκ, επικαλούμενο υποκλοπές ρωσικών επικοινωνιών και μαρτυρίες.

Οι πληροφορίες αυτές δεν έχουν επιβεβαιωθεί ανεξάρτητα και δεν έχουν σχολιαστεί από το Κίεβο ή διεθνείς οργανισμούς.

Η Μόσχα, σύμφωνα με το δημοσίευμα, συνεχίζει την προώθησή της σε όλα τα μέτωπα του Ντονμπάς, με στόχο την πλήρη κατάληψη της γραμμής Οσκίλ–Ποκρόφσκ–Χάρκοβο, ενώ η Ουκρανία φαίνεται να αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα αναπλήρωσης δυνάμεων και ανεφοδιασμού.

Οι ρωσικές προελάσεις στο Ποκρόφσκ και η νέα φάση του πολέμου – Ανάλυση του Institute for the Study of War

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Institute for the Study of War (ISW), οι πρόσφατες ρωσικές προελάσεις στην πόλη Ποκρόφσκ αποτελούν το αποκορύφωμα μιας 21μηνης εκστρατείας για την κατάληψη της περιοχής και μιας πεντάμηνης στοχευμένης εκστρατείας αεροπορικού αποκλεισμού (Battlefield Air Interdiction – BAI), που είχε σκοπό να αποδυναμώσει τις ουκρανικές αμυντικές δυνατότητες.

Η επιχείρηση Ποκρόφσκ: μια νέα μορφή πολέμου

Το ISW αναφέρει πως η Μόσχα συνδύασε επιχειρήσεις μικρών ομάδων διείσδυσης με εκτεταμένη χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών, δημιουργώντας μια ζώνη στην οποία η ουκρανική πλευρά δυσκολεύεται να χρησιμοποιήσει τα δικά της drones. Ρωσικές δυνάμεις φέρονται να στέλνουν έως και 100 μικρές ομάδες των 2–3 στρατιωτών ημερησίως μέσα στην πόλη, εξουδετερώνοντας ουκρανικές θέσεις και προσωπικό χειριστών UAV με επιθέσεις εξ επαφής.

Η τακτική αυτή, σύμφωνα με τον Ουκρανό στρατιωτικό αναλυτή Κονσταντίν Μασόβετς, περιλαμβάνει τρεις φάσεις:

1. Προετοιμασία – στόχευση ουκρανικών γραμμών ανεφοδιασμού και σημείων εκτόξευσης drones.

2. Εκτέλεση – επιχειρήσεις αιφνιδιασμού από μονάδες Spetsnaz.

3. Εκμετάλλευση – αποστολή πολλαπλών μικρών ομάδων για ενίσχυση θέσεων και εξουδετέρωση αντιστάσεων.

Το ISW σημειώνει ότι η Ρωσία αφιέρωσε τεράστιους πόρους και ανθρώπινο δυναμικό στο μέτωπο αυτό, σε βαθμό που η τακτική δεν μπορεί εύκολα να αναπαραχθεί αλλού. Η επίθεση από την Αβντιίβκα προς το Ποκρόφσκ χρειάστηκε 21 μήνες και 39 χιλιόμετρα προέλασης, με την ουκρανική άμυνα να αντιστέκεται μέχρι τα μέσα του 2025 κυρίως χάρη στην αποτελεσματική χρήση drones.

Από τον Ιούλιο του 2025, οι ρωσικές δυνάμεις κατάφεραν να πλήξουν ουκρανικές γραμμές επικοινωνίας και ανεφοδιασμού (GLOCs), μετατρέποντας το Ποκρόφσκ από κόμβο logistics σε περιοχή αποκλεισμού. Η Μόσχα αξιοποίησε τεχνολογικές καινοτομίες όπως drones FPV με αυξημένη εμβέλεια, θερμοβαρικές κεφαλές και “ύπνουσες” μονάδες UAV που ενεργοποιούνται αυτόματα κατά μήκος των γραμμών ανεφοδιασμού.

Η ουκρανική αντίδραση

Η ουκρανική στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών GUR διεξήγαγε επιχείρηση στις 31 Οκτωβρίου, πραγματοποιώντας αεραπόβαση δυτικά του Ποκρόφσκ, ανοίγοντας χερσαίο διάδρομο ενίσχυσης. Παράλληλα, η GUR εξαπέλυσε πλήγμα με drone FP-2 κατά του ρωσικού κέντρου Rubikon για μη επανδρωμένες τεχνολογίες στην κατεχόμενη Αβντιίβκα, σκοτώνοντας αξιωματικούς και χειριστές UAV.

Ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε στις 3 Νοεμβρίου ότι 260–300 Ρώσοι στρατιώτες βρίσκονται μέσα στην πόλη και ότι το 30% όλων των μαχών διεξάγεται στην ευρύτερη περιοχή του Ποκρόφσκ.

Νομοθετικές κινήσεις στη Μόσχα

Το ISW σημειώνει πως την ίδια ημέρα (4 Νοεμβρίου), ο Βλαντίμιρ Πούτιν υπέγραψε δύο νόμους που διευκολύνουν τη χρήση εφέδρων για μακροχρόνιο πόλεμο και ενδεχομένως για μελλοντική αντιπαράθεση με το ΝΑΤΟ. Ο πρώτος νόμος καθιερώνει στρατολόγηση όλο τον χρόνο (αντί για δύο κύκλους ετησίως), ενώ ο δεύτερος επιτρέπει τη στρατιωτική αξιοποίηση ενεργών εφέδρων για την προστασία κρίσιμων υποδομών – κάτι που, σύμφωνα με την ανάλυση του ISW, μπορεί να αποτελέσει βήμα προς εμπλοκή τους σε μάχιμες επιχειρήσεις.

Εγκλήματα πολέμου και νέες επιθέσεις

Το Ινστιτούτο αναφέρει επίσης ότι ρωσικά UAV χτύπησαν στις 3 Νοεμβρίου δύο άμαχους με λευκή σημαία κοντά στην Κρουγκλιακίβκα, σκοτώνοντάς τους μαζί με τον σκύλο τους — περιστατικό που το ISW χαρακτηρίζει ως ξεκάθαρη παραβίαση των διεθνών κανόνων εμπόλεμης σύγκρουσης.

Συμπέρασμα του ISW

Οι εξελίξεις στο Ποκρόφσκ, σύμφωνα με το Ινστιτούτο, υπογραμμίζουν την προσαρμογή της ρωσικής στρατηγικής: χρήση μαζικών ομάδων διείσδυσης, αεροπορικού αποκλεισμού και στοχευμένων επιχειρήσεων κατά ουκρανικών drone πληρωμάτων. Ωστόσο, η ίδια τακτική δεν θεωρείται βιώσιμη σε άλλα μέτωπα, όπως το Κουπιάνσκ, λόγω διαφορετικών γεωγραφικών και επιχειρησιακών συνθηκών.

Το ISW εκτιμά ότι η Ρωσία μπορεί να επιδιώξει παρόμοια μοντέλα επιχειρήσεων σε άλλα αστικά μέτωπα, εφόσον είναι διατεθειμένη να αποδεχθεί βαριές απώλειες και μακροχρόνια δέσμευση πόρων.

Στο Radio SDW, ο Επισμηναγός ε.α. Στέφανος Καραβίδας ανέλυσε τις τελευταίες εξελίξεις γύρω από την πιθανή πώληση μαχητικών Eurofighter από τη Μεγάλη Βρετανία προς την Τουρκία, καθώς και τις παραλαβές μεταχειρισμένων αεροσκαφών που αναμένεται να πραγματοποιηθούν την επόμενη χρονιά από τα προγράμματα Κατάρ και το Ομάν.

Ο κ. Καραβίδας παρουσίασε μια τεκμηριωμένη ανάλυση του ισοζυγίου ισχύος μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας επισημαίνοντας ότι, τουλάχιστον για την επόμενη πενταετία, η Ελλάδα διατηρεί σαφές προβάδισμα, τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά, στον τομέα της αεροπορικής ισχύος.

Στη συνέντευξη, ο έμπειρος αεροπόρος, αναφέρθηκε αναλυτικά στους τύπους των αεροσκαφών, στα τεχνικά χαρακτηριστικά τους, αλλά και στον στρατηγικό ρόλο που διαδραματίζουν στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.

Ακούστε τη συνέντευξη στο YouTube και μάθετε πώς διαμορφώνεται το νέο αεροπορικό τοπίο Ελλάδας – Τουρκίας σύμφωνα με τον Στέφανο Καραβίδα.

Πριν από δέκα ημέρες περίπου την πόρτα του ΓΕΣ πέρασαν οι άνθρωποι του DRDO σχεδίασαν τον ινδικό πολλαπλό εκτοξευτή ρουκετών Pinaka. Το Pinaka είναι ινδικής σχεδίασης και κατασκευής από τον DRDO (Defence Research and Development Organisation) ο οποίος ανήκει στο ινδικό υπουργείο άμυνας και αποτελείται από 52 εργαστήρια ανάπτυξης αμυντικής τεχνολογίας για όλους τους κλάδους των ινδικών ενόπλων δυνάμεων.

Η ανάπτυξη του εκτοξευτή ξεκίνησε το 1981 ώστε να καλυφθεί η ανάγκη του ινδικού στρατού για έναν νέας γενιάς πολλαπλό εκτοξευτή πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς ο οποίος επρόκειτο να αντικαταστήσει τα ρωσικής κατασκευής BM-21 Grad του Ινδικού Στρατού. Το πρόγραμμα Pinaka ξεκίνησε ως απάντηση στην ανάγκη του ινδικού στρατού για σύγχρονο, μαζικό και γρήγορο πυροβολικό που να μπορεί να καλύψει ευρείες επιφάνειες πεδίου μάχης. Ο σχεδιασμός του ανατέθηκε στην Armament Research and Development Establishment (ARDE) της DRDO και σε συνεργασία με άλλες εργαστηριακές μονάδες της DRDO δημιουργήθηκε ένα πλήρες σύστημα που περιλαμβάνει οχήματα-φορείς, οχήματα ανεφοδιασμού, οχήματα διοίκησης και υπολογιστές πυρός. Η ανάπτυξη ξεκίνησε επίσημα στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και οι πρώτες επιχειρησιακές δοκιμές πραγματοποιήθηκαν τη δεκαετία του 1990.

Το Pinaka χρησιμοποιήθηκε επιχειρησιακά κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Κασμίρ (Kargil) το 1999, όπου απέδειξε την ικανότητά του να καταστρέφει θέσεις σταθερής άμυνας σε ορεινό έδαφος με γρήγορες και συγκεντρωμένες βολές, προσφέροντας κρίσιμο πυροβολικό υποστήριξης στις χερσαίες επιχειρήσεις. Η επιτυχία του εκεί τόνωσε την εμπιστοσύνη του ινδικού στρατού στο σύστημα και επιτάχυνε την εισαγωγή του σε μεγαλύτερης κλίμακας υπηρεσία.

Δομή και λειτουργία του συστήματος

Το Pinaka είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα πυροβολικού: μία μονάδα (battery) αποτελείται συνήθως από έξι οχήματα-εκτοξευτές, οχήματα αναπλήρωσης/φορτωτή, οχήματα διοίκησης και μετεωρολογικά ραντάρ που παρέχουν δεδομένα ανέμου και ατμοσφαιρικών συνθηκών για ακριβεία βολής. Κάθε εκτοξευτής φέρει 12 σωλήνες για ρουκέτες διαμέτρου 214 mm, και μία πλήρης πυροβολαρχία των έξι εκτοξευτών διαθέτει 72 ρουκέτες ικανές να εκτοξευθούν σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα (όλες οι 72 ρουκέτες μπορούν να εκτοξευθούν μέσα σε περίπου 44 δευτερόλεπτα), καλύπτοντας περιοχή περίπου 1 km² ανά πλήρη βολή. Η ευελιξία στην επιλογή αριθμού ρουκετών ανά βολή και ο αυτοματισμός του υπολογιστή πυρός κάνουν το Pinaka χρήσιμο τόσο για μαζικό πλήγμα κατά στόχων όσο και για πιο στοχευμένες επιχειρήσεις.

Παραλλαγές και τεχνικά χαρακτηριστικά

Από το αρχικό Mk-I ο σχεδιασμός προχώρησε σε πολλαπλές βελτιώσεις:

• Pinaka Mk–I (πρωτότυπο / βασική έκδοση): Αρχικά βεληνεκές της τάξης των δεκάδων χιλιομέτρων (περίπου 40–48 km για την αρχική έκδοση).
• Mk–I Enhanced / Mk–I ADM: Βελτιώσεις στο βεληνεκές και στις δυνατότητες πολεμικής κεφαλής, συμπεριλαμβανομένων ειδικών κεφαλών όπως οι DPICM (dispensing/anti-personnel submunitions) για περιορισμό περιοχών.
• Pinaka Mk–II / Extended Range (ER): Σημαντική αύξηση βεληνεκούς — εκτιμήσεις και δοκιμές τοποθετούν το εύρος αυτό γύρω στα 75–90 km, με βελτιωμένα συστήματα πλοήγησης (αδρανειακό σύστημα με GPS/NavIC) και καλύτερη ακρίβεια.
• Guided Pinaka: Πακέτο καθοδήγησης (Trajectory Correction System, TCS) που επιτρέπει τροποποίηση της τροχιάς κατά την πτήση, βελτιώνοντας το CEP (Circular Error Probable) και καθιστώντας το σύστημα ικανό για πιο στοχευμένες βολές. Η συνεργασία με διεθνείς προμηθευτές για στοιχεία όπως το σύστημα πλοήγησης έχει ενισχύσει αυτή την κατεύθυνση.

Ο φορέας του εκτοξευτή είναι φορτηγά Tatra T813 8WD και Tatra T815 8WD τα οποία κινούνται από τον T-930 έναν υπερτροφοδοτούμενο κινητήρα V8 πολλαπλών καυσίμων. Το οφέλημο φορτίο του φορέα είναι στους 22 τόνους και το όχημα επιτυγχάνει μέγιστη ταχύτητα 80 χλμ/ώρα και εμβέλεια 800 χιλιομέτρων.

Οι ρουκέτες του Pinaka φέρουν διάφορους τύπους κεφαλών: εκρηκτικές θραυσμάτων υψηλής καταστροφής (HE-frag), κεφαλές για εμπρησμό ή κατά προσωπικού, και κεφαλές για τοποθέτηση ναρκοπεδίων/αποτροπής περιοχής (area denial). Η κινητικότητα του συστήματος βασίζεται σε βαρέα τροχοφόρα πλαίσια (π.χ. Tatra), που του επιτρέπουν να μετακινείται γρήγορα, να αλλάζει θέσεις και να ελαχιστοποιεί τον κίνδυνο αντεπίθεσης.

Σημαντικές τεχνικές βελτιώσεις και εγχώρια παραγωγή

Μία από τις στρατηγικές επιδιώξεις στην εξέλιξη του Pinaka ήταν η μείωση εξάρτησης από έναν μόνο παραγωγό και η ενίσχυση της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας. Η DRDO προώθησε συνεργασίες μεταφοράς τεχνολογίας προς ιδιωτικές εταιρείες (όπως η Solar Industries) και κρατικές βιομηχανίες (π.χ. Yantra India / Munitions India) ώστε η παραγωγή ρουκετών και συστημάτων να αποκτήσει μεγαλύτερη κλίμακα και ανταγωνιστικότητα. Τα τελευταία χρόνια επιχειρήθηκαν επιτυχείς δοκιμές ρουκετών κατασκευασμένων πλήρως από τον ιδιωτικό τομέα, γεγονός που ανοίγει το δρόμο για μαζικότερη παραγωγή και ταχύτερη προμήθεια σε ινδικά στρατεύματα.

Σύγχρονες εξελίξεις — βεληνεκές 120 km και πέραν

Τα τελευταία χρόνια έχουν αναφερθεί και δοκιμαστεί παραλλαγές με ακόμη μεγαλύτερο βεληνεκές: δημοσιεύματα και ανακοινώσεις το 2024–2025 κάνουν λόγο για προγράμματα ανάπτυξης εκδόσεων Pinaka με βεληνεκές 120 km και ακόμη μεγαλύτερες παραλλαγές (αναφορές μιλούν για παραλλαγές σχεδιασμού με βεληνεκές έως και 200–300 km σε πιο φιλόδοξα σχέδια). Αν και τέτοιες εκδόσεις απαιτούν σημαντικές τροποποιήσεις στα χαρακτηριστικά της ρουκέτας (μεγαλύτερα στάδια/προωθητικά, βελτιωμένα συστήματα πλοήγησης και πιθανώς διαφορετικές κεφαλές), η τάση δείχνει ότι η Ινδία στοχεύει σε μακρύτερες, πιο ακριβείς και περισσότερο «στρατηγικές» εκδόσεις του Pinaka.

ΠΗΓΗ: defencereview