Μετά την εκλογή του Τουφάν Ερχιουρμάν ως νέου Τουρκοκύπριου ηγέτη υπήρξαν διάφορες δηλώσεις κύκλων της ελληνοκυπριακής πλευράς οι οποίες παραπέμπουν σε ένα κλίμα ευφορίας και υπερβολικών προσδοκιών. Δεν είναι η πρώτη φορά. Το ίδιο έγινε με την εκλογή του Μεχμέτ Αλί Ταλάτ και του Μουσταφά Ακιντζί. Οι αναλύσεις και οι πολιτικές κινήσεις ως αποτέλεσμα της ιδεολογικοποίησης του Κυπριακού δεν οδηγούν σε σωστές εκτιμήσεις και ενέργειες.

Καμία σημαντική απόφαση δεν μπορεί να ληφθεί στην κατεχόμενη Κύπρο χωρίς την Άγκυρα. Και η εκλογή του Τουφάν Ερχιουρμάν δεν αποτέλεσε ρήξη με την Τουρκία. Ούτε η έκβαση οποιασδήποτε εκλογικής αναμέτρησης στην κατεχόμενη Κύπρο διαφοροποιεί τη στρατηγική και τους στόχους της Άγκυρας. Η Τουρκία εξακολουθεί να επιδιώκει τον στρατηγικό έλεγχο της Μεγαλονήσου και τον παραμερισμό της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Με διάφορες τοποθετήσεις ο νέος Τουρκοκύπριος ηγέτης προσγείωσε και αυτούς που είχαν υπερβολικές προσδοκίες λίγο μετά την εκλογή του. Ούτως ή άλλως και ενώ σύντομα θα αναληφθούν πρωτοβουλίες για την επανάληψη των συνομιλιών είναι σημαντικό να έχουμε υπ’ όψιν μας τα ακόλουθα:

1. Ο νέος Τουρκοκύπριος ηγέτης δεν θα διαφοροποιηθεί από την Άγκυρα: μεταξύ άλλων, υπογράμμισε ότι «η Τουρκία είναι και θα παραμείνει εγγυήτρια δύναμη όλου του νησιού». Με βάση τις συμφωνίες του 1960 η Τουρκία ήταν μια από τις εγγυήτριες δυνάμεις της Κυπριακής Δημοκρατίας (όχι του νησιού). Δεν είναι δυνατόν ο οποιοσδήποτε Τουρκοκύπριος ηγέτης ή η Άγκυρα να επικαλούνται κατά το δοκούν και αποσπασματικά τις Συμφωνίες του 1960.

2. Ο Τουφάν Ερχιουρμάν μιλά για τα δικαιώματα των Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων σε ολόκληρη την Κύπρο. Προφανώς σε ένα κανονικό κράτος όλοι οι πολίτες έχουν τα ίδια δικαιώματα καθώς και τις ίδιες υποχρεώσεις. Είναι σημαντικό όμως να κατανοηθεί ότι δεν είναι δυνατόν «οι Τούρκοι να είναι αφέντες στον Βορρά και συνέταιροι στον Νότο». Αυτό είναι απαράδεκτο.

3. Οι Τούρκοι, περιλαμβανομένου και του Ερχιουρμάν, αποδίδουν ιδιαίτερη έμφαση στην πολιτική ισότητα. Και ενώ η πολιτική ισότητα έχει γίνει αποδεκτή στις συμφωνίες υψηλού επιπέδου του 1977 και 1979 αυτό δεν συνεπάγεται εκ περιτροπής προεδρία. Αντιλαμβάνομαι ότι και επ’ αυτού του ζητήματος η ελληνοκυπριακή πλευρά ενέδωσε σε μεταγενέστερες συναντήσεις. Σε μια τελική διαπραγμάτευση όμως πρέπει να υπάρξουν οι ανάλογες αναπροσαρμογές. Άλλωστε μέχρι σήμερα η πολιτική που ακολουθείται είναι «τίποτε δεν έχει συμφωνηθεί αν δεν συμφωνηθούν όλα».

4. Η τουρκική πλευρά εν όψει του νέου κύκλου διαπραγματεύσεων που θα αρχίσει θα τονίσει ότι στην περίπτωση που δεν υπάρχει κατάληξη εξ υπαιτιότητας της ελληνοκυπριακής πλευράς θα πρέπει να υπάρξει μια νέα κατάσταση πραγμάτων με την αναβάθμιση του κατοχικού καθεστώτος. Με το ίδιο σκεπτικό η ελληνοκυπριακή πλευρά θα πρέπει να τονίσει ότι στην περίπτωση που δεν υπάρξει κατάληξη στις συνομιλίες θα πρέπει να αποχωρήσουν τα τουρκικά κατοχικά στρατεύματα και να επιστραφούν εδάφη στους Ελληνοκυπρίους σύμφωνα με τα διάφορα σχέδια επίλυσης του Κυπριακού.

5. Η ελληνοκυπριακή πλευρά πρέπει να τολμήσει να αναπροσαρμόσει την πολιτική της. Να διακηρύξει προς πάσαν κατεύθυνση ότι ελάχιστος στόχος είναι η μη επιδείνωση του status quo και μέγιστος στόχος η αποκατάσταση της ενότητας του κράτους στα πλαίσια ενός κανονικού ομοσπονδιακού κράτους. Παράλληλα, είναι σημαντικό να τονισθεί ότι στα διάφορα σχέδια που κατατέθηκαν μέχρι σήμερα η πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων θεώρησε ότι τυχόν υλοποίησή τους δεν θα βελτίωνε το status quo – αντίθετα θα αποτελούσε επιδείνωση για την ελληνοκυπριακή πλευρά.

6. Η κατάθεση κατευθυντήριων γραμμών για μεταρρύθμιση του Συντάγματος του 1960 καθώς και δέσμης δράσεων (για τις δυο κοινότητες, τις εγγυήτριες χώρες και άλλες δυνάμεις) στα πλαίσια μιας εξελικτικής διαδικασίας αποτελούν υπό τις περιστάσεις την πιο ορθολογιστική προσέγγιση.

7. Στην ΕΕ σήμερα τα ζητήματα ασφαλείας περιστρέφονται γύρω από τη Ρωσία η οποία θεωρείται ως μέγιστη απειλή. Και όμως η Τουρκία κατέχει το 37% του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας και συντηρεί αναθεωρητικά σχέδια εις βάρος της Μεγαλονήσου και της Ελλάδας. Θα πρέπει να υπάρξει το ανάλογο αφήγημα και να αναληφθούν συγκεκριμένες δράσεις. Το Κυπριακό είναι, μεταξύ άλλων, και ευρωπαϊκό ζήτημα.

8. Κατ’ επανάληψιν έχω αναφερθεί στη σημασία μιας εξελικτικής πορείας. Επαναλαμβάνω ότι σήμερα υπάρχουν διαφορετικά αφηγήματα, τεράστια δυσπιστία καθώς και ένα βεβαρυμένο ιστορικό παρελθόν. Αυτά δεν μπορούν να υπερπηδηθούν από τη μια μέρα στην άλλη. Πέραν τούτου, πρέπει να κατανοηθεί ότι η κατοχική οντότητα είναι υπό τον έλεγχο της Τουρκίας. Στην περίπτωση μιας διευθέτησης είναι σημαντικό να έχει προηγηθεί μία περίοδος προσαρμογής με το κοινοτικό κεκτημένο. Εάν αυτό δεν γίνει ελλοχεύει ο κίνδυνος η ομοσπονδία που θα υλοποιηθεί να είναι με μια οντότητα η οποία αποτελεί προέκταση της Τουρκίας στην Κύπρο.

9. Ταυτόχρονα είναι σημαντικό να επιστρατευθεί η εξιδεικευμένη γνώση στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Μεταξύ άλλων, τονίζω ότι μέχρι τώρα εδίδετο έμφαση σε μια νομική προσέγγιση. Δεν μπορεί να αγνοηθεί η οικονομική και η στρατηγική διάσταση του Κυπριακού. Μεταξύ άλλων, με τα υφιστάμενα δεδομένα η κατοχική οντότητα δεν μπορεί να λειτουργήσει με τους όρους της Ευρωζώνης. Επιπρόσθετα, η ελληνοκυπριακή πλευρά νομιμοποιείται να επιμένει σε δράσεις που να διασφαλίζουν ότι το ομοσπονδιακό κράτος δεν θα αποτελεί τουρκικό προτεκτοράτο.

Καταληκτικά υπογραμμίζω ότι παρά το γεγονός ότι πέρασαν 51 χρόνια από την εισβολή η εξελικτική προσέγγιση είναι απαραίτητη. Θα πρέπει να μην βρεθούμε ενώπιον δυσάρεστων εκπλήξεων και να μην υπάρξει ποτέ άλμα στο κενό.

Του Ξενή Χ. Ξενοφώντος*

Σε μια περίοδο που το αξιακό σύστημα σε Κύπρο και Ελλάδα οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια στον πάτο, και η καθημερινότητα μας κινείται μονοσήμαντα στο αστερισμό των ιδιοτελών συμφερόντων, το μυαλό μας στριφογυρίζει στο έπος του 1955-59 υπενθυμίζοντας μας την εθνοπρεπή στάση του συλληφθέντα αγωνιστή Κυριάκου Μάτση προς τον Άγγλο κυβερνήτη Τζόν Χάρτινγκ, ο οποίος του πρότεινε: «Εαν Μάτση αρνηθείς την Ε.Ο.Κ.Α. είμαστε διατεθειμένοι να σου δώσουμε 500,000 λίρες, και θα σε στείλουμε σε οποιαδήποτε χώρα του κόσμου θες».

Τότε ο Κυριάκος, προσβεβλημένος από τα λόγια του στρατάρχη, σηκώθηκε από την καρέκλα του, πήγε στο γραφείο όπου καθόταν ο Χάρντινγκ κτύπησε το χέρι του με δύναμη στο γραφείο, και του είπε δυνατά:

«Στρατάρχη δεν γνωρίζεις Ελληνική ιστορία; Ου περί χρημάτων τον Αγώνα ποιούμεθα, αλλά περί αρετής». Στους κάθε λογής επιτήδειους καλοθελητές που αντιπρότασσαν στον Κυριάκο το επιχείρημα πως η Ελλάδα είναι φτωχή και καταστραμμένη, ενώ η Αγγλία είναι μια πλούσια αυτοκρατορία, απαντούσε με πάθος ο Κυριάκος:

«Προτιμούμε τα ράκη της μητρός Ελλάδος, παρά την πορφύραν της μητρυιάς».

Είναι έκδηλο πως η συνειδητή επιλογή του Κυριάκου να πεθάνει όρθιος παρά να ζει γοναστιστός, ενσαρκώνει την εικόνα του ιδεατού αγωνιστή της ελευθερίας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας σε όλες τις διαστάσεις της. 67 χρόνια από την ηρωική θυσία του Σταυραετού του Πενταδακτύλου και 51 χρόνια από την Τουρκική εισβολή και συνεχιζόμενη κατοχή του ενός τρίτου του εδάφους της Κύπρου, αναζητούμε ως χώρα και ως έθνος, τους νέους Μάτσηδες που θα μας βγάλουν από το σημερινό κοινωνικό βούρκο και την εθνική ύπνωση, διεκδικώντας δικαίωση των αιματηρών θυσιών του Κυπριακού Ελληνισμού.

Προς επίτευξη του ύψιστου αυτού στόχου, μία και μοναδική συνταγή υπάρχει: Η επιστροφή στις ρίζες μας όπως επιτάσσει το οικουμενικό φως της Ελληνικής Παιδείας, έχοντας στο πηδάλιο τίμιες, πατριωτικές και άξιες ηγεσίες, αντάξιες της προσωπικότητας του Κυριάκου Μάτση και των ανιδιοτελών αγωνιστών της ελευθερίας.

Σήμερα, που ο πλανήτης κινείται σε αχαρτογράφητα νερά και οι νεοοθωμανοί της Άγκυρας θέλουν να περάσουν στα αιμοβόρα χέρια τους την Κύπρο, το Αιγαίο και άλλες Χριστιανικές κοιτίδες, προβάλλει ως αδήριτη αναγκαιότητα η χάραξη υπερκομματικής πολιτικής με κεντρικό στόχο την ανόρθωση του αξιακού μας συστήματος σε όλα τα επίπεδα, την χάραξη μακρόχρονης πανεθνικής πολιτικής στο Κυπριακό και σε όλα τα μείζοντα ζητήματα του ελληνισμού και δημιουργία ισχυρού αμυντικου άξονα Κύπρου – Ελλάδας και φίλιων χωρών εντός και εκτός Ευρώπης.

Τώρα που επισυμβαίνουν στη γειτονιά μας τεκτονικές γεωπολιτικές ανακατατάξεις, η ιστορία κτυπά δυνατά την πόρτα μας, καλώντας όλους να ορθώσουμε ανάστημα που θα στηρίζεται σε βασικούς πυλώνες δράσης:

• Υγιής – εύρωστη οικονομία
• Αξιόπιστο κράτος δικαίου
• Εθνική ενότητα – λαική ομοψυχία – υψηλό αγωνιστικό φρόνημα.
• Ειλικρίνεια στις σχέσεις Αθηνών – Λευκωσίας που θα αποσκοπεί στη σύμπηξη αμυντικού– αποτρεπτικού τόξου με χώρες που πραγματικά βλέπουν την Τουρκία ως σοβαρή απειλή του Ευρωπαϊκού/Χριστιανικού Πολιτισμού.

Τώρα που οι νεοπασάδες απειλούν θεούς και δαίμονες διεκδικώντας πλήρη ομηρεία της Κύπρου και διαμοιρασμό του πλούτου στην Κύπρο και το Αιγαίο, καλούμαστε να βγούμε μπροστά με αποφασιστικότητα και ευτολμία για δικαίωση των πολύχρονων αγώνων του Κυπριακού Ελληνισμού. Είναι δε παρήγορο το γεγονός ότι, για πρώτη φορά στην 65ετή διαδρομή της Κυπριακής Δημοκρατίας υπάρχει κυβέρνηση στην Κύπρο που κινείται προς αυτή την κατεύθυνση. Ναι, η κυβέρνηση Νικου Χριστοδουλίδη κάνει σημαντικές τομές στα εσωτερικά μας πράγματα αλλά και αριστοτεχνικές κινήσεις στην εξωτερική πολιτική διανοίγοντας ευοίωνες προοπτικές για το αύριο. Αυτή η προσπάθεια πρέπει να αγκαλιαστεί από όλους, ανεξαρτήτως κομματικής προέλευσης, οικοδομώντας ισχυρό υπόβαθρο για χάραξη πορείας κοινωνικής ανασυγκρότησης κι εθνικής δικαίωσης.

Είναι ευθύνη των τίμιων δυνάμεων της κοινωνίας, να στηρίξουν πέραν και πάνω από ιδιοτελή συμφέροντα μέσα σε ομόψυχο κλίμα τις προσπάθειες του Προέδρου για να βρει η Κυπριακή Δημοκρατία τον βηματισμό της, η Παιδεία μας την αίγλη της και η οργανωμένη κοινωνία τον προσανατολισμό της.

Αυτό, ασφαλώς θα είναι και η καλύτερη μνημόνευση και απόδοση τιμής στον Κυριάκο Μάτση και σε όλους τους αγνούς μαχητές της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της δικαιοσύνης.

.*δημοσιογράφος, πρόεδρος Ινστιτούτου Ελληνικού Πολιτισμού www.iep.org.cy

ΛΕΥΚΩΣΙΑ 17/10/2025

To κείμενο που ακολουθεί εκπορεύεται από την επαγγελματική μου εμπειρία ως κρατικού λειτουργού, ο οποίος συμμετείχε στον σχεδιασμό και την εφαρμογή της εξωτερικής πολιτικής της χώρας μέσα από το κατ` εξοχήν αρμόδιο για τον σκοπό αυτό θεσμικό όργανο: το Υπουργείο Εξωτερικών. Υπ` αυτή την έννοια, δεν πρόκειται για εισήγηση που διεκδικεί την όποια δόξα επιστημονικής ή ακαδημαϊκής ανάλυσης .Πρόκειται για εισήγηση περί του πρακτέου.

του πρέσβη ε.τ. Γιώργου Αϋφαντή, Δημοκρατία

Δεν είμαι consultant, είμαι κρατικός λειτουργός. Συνεπώς ,όσα επί 36 χρόνια είχα την ευθύνη να εισηγούμαι προς την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου περιελάμβαναν και την ευθύνη μου να τα υλοποιήσω επιτυχώς. Η ευθύνη της υλοποίησης όσων εισηγείται ένας διπλωμάτης είναι βαρύτατη
και, αυτόχρημα, περιοριστική. Διότι στην πραγματική ζωή, δηλ στην διεθνή κονίστρα ,σε αντίθεση με τα ακαδημαϊκά εργαστήρια και αμφιθέατρα, δεν υπάρχει η δυνατότητα του πειραματισμού, ήτοι επί το Ελληνικότερον η δυνατότης για delete και reset.

Άλλος σχεδόν ανυπέρβλητος περιορισμός είναι η κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα. Τα παρελθόντα λάθη και οι αδράνειες βαρύνουν ασήκωτα κάθε προσπάθεια ανάκαμψης και ανασύνταξης της Ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Και περιορίζουν τις διαθέσιμες επιλογές.

Αυτονόητη, πάντως, προϋπόθεση για να υπάρξει μια Ελληνική εξωτερική πολιτική είναι η πτώση του σημερινού καθεστώτος. Μιλώ για το καθεστώς που δυναστεύει την χώρα, με εργαλεία αφ` ενός την μαζική εξώθηση του εκλογικού σώματος στην αποχή, αφ` ετέρου την αλλοίωση του εκλογικού αποτελέσματος μέσα από την βιομηχανοποίηση της διαφθοράς και, συνακόλουθα, την μαζική εξαγορά συνειδήσεων και ψήφων.

Τονίζω τον όρο πτώση του σημερινού καθεστώτος, για να αποκλείσω τις πολλαπλές εκδοχές επιβίωσής του μέσα από την μετάλλαξη σε συγκυβέρνηση, με ελεγχόμενες, δορυφορικές και δήθεν αντιπολιτευόμενες δυνάμεις. Όσοι έχουν φέρει την πατρίδα στο χείλος της παράδοσης εθνικής
κυριαρχίας, τα συμφέροντα και τα πρόσωπα που συμπράττουν στην νάρκωση για τον ακρωτηριασμό της εδαφικής της ακεραιότητας της χώρας πρέπει να απομονωθούν. Αυτό είναι αναγκαία συνθήκη, ώστε να καταστεί διεθνώς σαφές ότι ,εφ` εξής, η εθνική κυριαρχία και η εδαφική ακεραιότητα δεν τελούν υπό διαπραγμάτευσιν. Για να το πούμε πιο λαϊκά : “no more Prespes, Prespes no more!”

Άρα, έχουμε να διασώσουμε την πατρίδα μαχόμενοι όχι μόνον προς τα έξω αλλά και προς τα μέσα. Αυτό συνεπάγεται ότι καμιά Ελληνική εξωτερική πολιτική δεν θα μπορέσει να υλοποιηθεί δίχως λαϊκή υποστήριξη και συμμετοχή [προσοχή δεν μιλώ για ομοθυμία!!] στην υπεράσπιση της εθνικής κυριαρχίας και ακεραιότητας. Της πατρίδος προμαχεί η κοινωνία της! Τότε μόνον υφίσταται προοπτική απόκρουσης της επιβουλής. Ερήμην της κοινωνίας , οι ειδικές δυνάμεις από μόνες τους, μαζί με τους ανεκπαίδευτους της ενιαύσιας θητείας, μαζί και τα θαυμαστά στις παρελάσεις πανάκριβα gadgets (με παγίως μηδαμινό απόθεμα πυρομαχικών), όλα αυτά μαζί δεν επαρκούν!! Ή για να το διατυπώσω διαφορετικά : εάν επαρκούσαν, θα είχαν ήδη λειτουργήσει ως αποτελεσματική αποτροπή των απαιτήσεων των γειτόνων, απαιτήσεων οι οποίες την τελευταία δεκαετία έχουν πολλαπλασιασθεί και ενταθεί ανυπόφορα!

Σαν Ελληνική εξωτερική πολιτική δεν μπορεί να νοείται η διευκόλυνση οικονομικών ή γεωπολιτικών ρυθμίσεων που έχουν αποφασισθεί στην Ουάσιγκτον , στις Βρυξέλλες, στο Βερολίνο ή ,γιατί να το κρύψωμεν άλλωστε, στην Άγκυρα. Ελληνική εξωτερική πολιτική είναι αυτή που υπεραμύνεται του εθνικού πλούτου σε ξηρά και θάλασσα. Ας αρχίσουμε απ` αυτό, το πλέον επίκαιρο. Οι σπάνιες γαίες της Ελληνικής επικράτειας, τα αλιεύματα και οι υδρογονάνθρακες της Ελληνικής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης δεν είναι προς εκποίησιν. Ανήκουν στον λαό και στο έθνος , όχι στην εκάστοτε τρεμάμενη Κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Εάν εκχωρηθούν, είτε στην συλλογική Δύση είτε στους γείτονες, θα επέλθει , νομοτελειακή και άμεση, η αλλαγή συνόρων και η απώλεια εδαφών. Σε Ουκρανία, Αρμενία και Γάζα αυτή ακριβώς η αλληλουχία επιβεβαιώνεται, μέρα – μεσημέρι!

Σαν Ελληνική εξωτερική πολιτική δεν μπορεί επίσης να νοείται ούτε η επιδίωξη της ησυχίας μας ούτε η παντί τρόπω αποφυγή του πολέμου. Δεν μπορεί σύσσωμο το υφιστάμενο πολιτικό σύστημα και –πλην ελαχίστων εξαιρέσεων–το πολιτικό προσωπικό να αναλώνονται στην αναζήτηση εκείνης της μαγικής νομικής φόρμουλας ,εκείνης της συνθήκης που άμα την υπογράψουμε θα ξενοιάσουμε ανέμελοι για τα επόμενα 50-100 χρόνια, όπως νομίζαμε ότι μας εξασφάλιζε η Συνθήκη της Λωζάνης. Αντιθέτως, ισχυρίζομαι ότι η επιδίωξη σταθερότητας σε ένα ραγδαία μεταλλασσόμενο γεωπολιτικό περιβάλλον συνιστά ουτοπία, για να μην πω ευήθεια –ιδίως εάν θεωρούμε ότι κάποιες υπογραφές σ` ένα χαρτί θα μας απαλλάξουν από έγνοιες ,κόπους βάσανα και έξοδα .

Στις σημερινές γεωπολιτικές συνθήκες, η επιβίωση της χώρας δίχως απώλεια εδάφους ή κυριαρχίας έγκειται στην δυνατότητα διαρκούς κίνησης και προσαρμογής. Δεν θα επιβιώσουμε εάν παραμείνουμε ακίνητοι, προσευχόμενοι υπέρ της διεθνούς νομιμότητας και αρνούμενοι ν` αναμετρηθούμε με τους κινδύνους! Επιμένω ότι η παραμυθία και παρηγορία του Διεθνούς Δικαίου είναι φθηνό παραισθησιογόνο. Και η επίκλησή του δεν συγκροτεί αφ` εαυτής εξωτερική πολιτική για την χώρα. Πολύ περισσότερο καθώς ,στην γεωγραφική γειτονιά που μας έταξε η Ιστορία, ο ιδεολογικός εξορκισμός και η καταγγελία του «ερέβους του πολέμου» δεν παράγουν αποτελέσματα. Αντιθέτως, η πραγματικότητα γύρω μας βοά ότι ο πόλεμος («πατήρ πάντων» κατά τον Ηράκλειτο) επιστρέφει στην ως προνομιακό εργαλείο άσκησης εξωτερικής πολιτικής. Ας αναλογισθούμε: το νεότερο Ελληνικό κράτος προέκυψε (όπως άλλωστε αρκετά κράτη στον κόσμο) ως αποτέλεσμα διαδοχικών πολεμικών συγκρούσεων. Δεν προήλθε ούτε διατηρήθηκε 204 χρόνια το Ελληνικό κράτος ως παράγωγο του διεθνούς δικαίου. Δεν είχαμε την τύχη της Κόστα Ρίκα! Συνεπώς, η Ελληνική εξωτερική πολιτική υπήρξε ιστορικά συνυφασμένη με το φαινόμενο του πολέμου .Όταν λοιπόν κάποιοι σήμερα επιχειρούν να μεταλλάξουν το εθνικό μας DNA και να απαλείψουν το γενετικό κώδικα που επιτάσσει «αμύνεσθαι περί πάτρης», ουσιαστικά απαιτούν –με το ένα ή το άλλο πρόσχημα– να τερματισθεί ό,τι θεμελιώθηκε στην δεκαετία 1821-1831.

«Τί θέλετε λοιπόν να κάνουμε, κύριε Πρέσβυ, πόλεμο;». Απαντώ ευθαρσώς: «όχι πόλεμο απαραιτήτως, πλην όμως πόλεμο όταν είναι απαραίτητο»! Στα αγγλικά ακούγεται καλύτερα : “War if necessary, but not necessarily war”!

Μέχρι τώρα, επισήμανα τnν θεμελιώδη προϋπόθεση για μια Ελληνική εξωτερική πολιτική (= πτώση σημερινού καθεστώτος). Επίσης, κατέγραψα στοχεύσεις και φετίχ που από-προσανατολίζουν και ακυρώνουν την εξωτερική πολιτική την οποία έχει ανάγκη ο Ελληνισμός και η Ελληνική κοινωνία. Ποιά, άραγε, είναι αυτή η πολιτική ,πώς μπορεί να σχεδιασθεί και πώς να υλοποιηθεί;

Ελληνική εξωτερική πολιτική είναι αυτή που υπερασπίζεται, σε καθημερινή όσο και σε μακροπρόθεσμη βάση, την κυριαρχία και την ακεραιότητα της χώρας. Ποιάς χώρας; Της Ελληνικής Δημοκρατίας, του εθνικού κράτους του Ελληνισμού. Ο οποίος Ελληνισμός από το 1961 και εντεύθεν έχει συγκροτήσει και δεύτερη κρατική δομή, την Κυπριακή Δημοκρατία.

Οιαδήποτε άλλη,παράλληλη, εφήμερη, αξιέπαινη στόχευση της Ελληνικής εξωτερικής πολιτικής [όπως η προαγωγή των Ελληνικών εξαγωγών, η Ευρωπαϊκή ενοποίηση, η συλλογική άμυνα της Δύσης, η αλληλεγγύη στους λαούς της Αφρικής ή όπου αλλού , ο Χάρτης του ΟΗΕ, η πρόληψη της κλιματικής αλλαγής, η διάσωση των φαλαινών κοκ] οφείλει απαρέγκλιτα να μην εναντιώνεται ούτε να αντιστρατεύεται στην υπεράσπιση της κυριαρχίας και ακεραιότητας της χώρας και των συμφερόντων του Ελληνισμού στην Κύπρο. Αυτό συνιστα την λυδία λίθο της Ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.

Ποιός μπορεί και πρέπει να σχεδιάζει την Ελληνική εξωτερική πολιτική; Η απάντηση είναι απλή: εκείνα τα θεσμικά όργανα που οφείλουν να την εφαρμόσουν, δηλαδή πρωτίστως το Υπουργείο Εξωτερικών , σε συνεργασία με τις Ένοπλες Δυνάμεις, τις Υπηρεσίες Ασφαλείας και λοιπά ,κατά περίπτωσιν αρμόδια, θεσμικά όργανα του κράτους. Η Κυβέρνηση άμεσα και εμμέσως η Βουλή εγκρίνουν ή απορρίπτουν τους σχεδιασμούς. Και, βεβαίως, ελέγχουν την εφαρμογή τους. Δημόσια ή μη πανεπιστήμια, ποικιλώνυμα ινστιτούτα, οι ΜΚΟ, τα ΜΜΕ, τα πολιτικά κόμματα, η Εκκλησία, εν γένει η κοινωνία των πολιτών, άπαντες ευλόγως έχουν σε μια δημοκρατική κοινωνία το δικαίωμα της άσκησης κριτικής, της υποβολής προτάσεων, της διαμαρτυρίας.

Έχουν αναφαίρετο το δικαίωμα άσκησης επιρροής. Ωστόσο, όπως ακριβώς ένα σωρό αθλητικογράφοι και σχολιαστές ποδοσφαίρου δεν διανοούνται να μπουν στο γήπεδο και με την μπάλα στα πόδια να πραγματώσουν όσα από την κερκίδα και την τηλεόραση εισηγούνται, έτσι και η διπλωματία πρέπει να ασκείται από τους προπονημένους, καταρτισμένους επαγγελματίες του διεθνούς στίβου, ήτοι τους διπλωμάτες. Αυτοί οι επιλεγμένοι κρατικοί λειτουργοί, μαζί με τους πολιτικούς τους προϊσταμένους, αυτοί μόνον έχουν την συνταγματική ευθύνη και το καθήκον του σχεδιασμού της διεθνούς πορείας της χώρας και της διεθνούς της εκπροσώπησης. Όχι οι ανεύθυνοι, παρα-θεσμικοί, παρα-κρατικοί του ΕΛΙΑΜΕΠ! Στην άσκηση της εξωτερικής πολιτικής, η αντιποίηση αρχής είναι συνταγή αυτοκτονίας. Και έγκλημα καθοσιώσεως!

Υπό το φως των ανωτέρω, η ποιότητα και λειτουργία του Υπουργείου Εξωτερικών και ιδιαίτερα της Διπλωματικής Υπηρεσίας αναδύεται ως θέμα υψίστης σημασίας. Πρέπει να είναι μια υπηρεσία από ακριβοδίκαια επιλεγμένους κρατικούς λειτουργούς. Το κριτήριο οφείλει να είναι αφ` ενός η αφοσίωση στην υπεράσπιση της πατρίδας και των εθνικών συμφερόντων, αφ` ετέρου η ικανότητα (δηλ το ήθος,οι γνώσεις, οι δεξιότητες και συν τω χρόνω η εμπειρία) να υπερασπισθούν την πατρίδα και τα συμφέροντά της επιτυχώς. Δεν ψάχνουμε για τους τέλειους παίκτες , ψάχνουμε όμως για την συγκρότηση της τέλειας ομάδας, στην οποία οι αρετές καθ` ενός/κάθε μιάς θα συμπληρώνουν τις αναπόφευκτες αδυναμίες του άλλου/της άλλης. Διαθέτουμε αξιοζήλευτους επαγγελματίες που θα μπορούσαν να συγκροτήσουν την κρίσιμη μάζα για την γοργή βελτίωση της Διπλωματικής Υπηρεσίας και του ΥΠΕΞ. Δυστυχώς όμως, υφίστανται στο ΥΠΕΞ και πολλά κυβικά αποβλήτων ανικανότητας, αδιαφορίας, διαφθοράς και εθελοδουλείας. Είναι τα παθογόνα ιζήματα που με επιμέλεια το πολιτικό μας σύστημα εναποθέτει στα γρανάζια του ενός από τους πλέον κρίσιμους μηχανισμούς του Ελληνικού κράτους. Ό εκφυλισμός των υποψηφιοτήτων που παρατηρείται στην προσέλευση για την Σχολή Ευελπίδων είναι αποκαρδιωτικά ορατός και στις εισαγωγικές εξετάσεις για την Διπλωματική Ακαδημία. Η οποία όμως συστηματικά υποβαθμίζεται με επιλογή διαρκώς περισσότερων παιδιών που προέρχονται όχι πλέον από τον κομματικό σωλήνα αλλά από τον στενότερο και τοξικότερο σωλήνα των υποτακτικών της κυβερνώσας οικογένειας. Συσσωρεύεται δυστυχώς μέγα απόθεμα από σταθμάρχες της Λάρισας στο νεοκλασσικό της Βασιλίσσης Σοφίας……

Η λύση για τα δομικά πλέον προβλήματα λειτουργίας και στελέχωσης του Υπουργείου Εξωτερικών είναι η ρήξη των ασφυκτικών κοινωνικών και πολιτικών στεγανών που του έχουν επιβληθεί. Και τα οποία εν πολλοίς το καθιστούν ιμάντα μεταφοράς αλλοτρίων επιρροών και συμφερόντων. Αυτό θα γίνει εφικτό μόνον με ένα ρηξικέλευθο άνοιγμα του Υπουργείου στην Ελληνική κοινωνία και τον Ελληνισμό. Υπάρχουν εκεί έξω νέοι άνθρωποι με εκπληκτικά προσόντα, με γνώσεις, με δυναμισμό, με ήθος. Που ίσως δεν μιλούν Γαλλικά και έχουν την αξιοπρέπεια να μην ισχυρίζονται ότι τα μιλούν, σαν κάποιους επιτυχόντες στις εξετάσεις της Διπλωματικής Ακαδημίας. Όμως θα μπορούσαν να τα μάθουν μαζί με άλλες εξ ίσου χρήσιμες γλώσσες μέσα σ` ένα λειτουργικό και αυστηρό υπουργείο.

Εν ολίγοις, για να υπηρετήσουν μια Ελληνική εξωτερική πολιτική οι Έλληνες διπλωμάτες οφείλουν να λειτουργήσουν σε αντιστοίχηση με τις ευαισθησίες, με τα αιτήματα και με τον πατριωτισμό των Ελλήνων. Πρέπει να συμπεριφερθούν ως λειτουργοί του εθνικού συμφέροντος και όχι ως διεθνείς υπάλληλοι. Πολύ περισσότερο όχι ως κομματικοί υπάλληλοι! Θα πρέπει να τους διατεθούν γενναιόδωρα τα υλικά μέσα της αποστολής στην οποία οφείλουν να ανταποκριθούν. Αλλά με τον όρο της έμπρακτης εκπλήρωσης της αποστολής αυτής.

Θα ήθελα να κλείσω αυτό το κείμενο αισιόδοξα, παρά τα μαύρα σύννεφα της επικείμενης γεωπολιτικής καταιγίδας, προς την οποία αμέριμνοι πλέουμε. Και θα το κάνω με την υπόμνηση ότι η εξωτερική πολιτική, όπως πολύ εύστοχα είχε παρατηρήσει ο Henry Kissinger κατά την προσπάθειά του να απεμπλέξει τις ΗΠΑ από τον βάλτο του Βιετνάμ, είναι πρωτίστως υπόθεση πειθούς της εσωτερικής κοινής γνώμης, είναι δηλαδή υπόθεση της κοινωνίας. Ακριβώς γι` αυτό τον λόγο, όσοι προετοιμάζουν εθνικές υποχωρήσεις χειρίζονται την Ελληνική κοινή γνώμη πάνω στην γραμμή «ου φροντίς Ιπποκλείδη» — «κοιμηθείτε ήσυχοι, οι Ένοπλες Δυνάμεις αγρυπνούν» και διάφορα συναφή νανουρίσματα. Αντιλέγω ευθέως : μόνον όταν η ίδια κοινωνία η είναι εναργής και γρηγορούσα , μόνον τότε υφίσταται προοπτική απόκρουσης της επιβουλής. Εύχομαι αυτό το κείμενο να συμβάλει στην αφύπνιση των Ελλήνων από την εν εξελίξει ευθανασία στην οποία τους υποβάλλουν οι πολιτικοί τους εκπρόσωποι….