Νομοσχέδιο στις ΗΠΑ για την «ενδυνάμωση αμερικανικής εμπλοκής» στην περιοχή με τη βοήθεια των Ευρωπαίων συμμάχων
Σταύρος Τζίμας
Με δύο περιφερειακούς πολέμους, στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή, να απειλούν την παγκόσμια ειρήνη, Αμερικανοί και Ευρωπαίοι βιάζονται να θωρακίσουν τα Βαλκάνια ώστε να αποτρέψουν μια νέα εστία αναταραχής στην Ευρώπη.
Οι αυξανόμενες εντάσεις στο Κόσοβο και στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, η πολιτική αστάθεια στη Βόρεια Μακεδονία και τη Βουλγαρία, και οι, συγκαλυμμένες επί του παρόντος, ρωσικές απειλές εναντίον της Μολδαβίας εντείνουν στη Δύση τις ανησυχίες για υποκινούμενες από «κακόβουλες επιρροές» εξελίξεις που μπορεί να «ανάψουν» έναν τρίτο πόλεμο στα Βαλκάνια.
Η έκβαση της σύγκρουσης στην Ουκρανία προκαλεί, κατά τους διεθνείς αναλυτές, φόβους ότι σε περίπτωση νίκης του Πούτιν θα στραφεί προς τη Μολδαβία, αλλά και αν αισθανθεί ότι η «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» βαλτώνει, δεν θα διστάσει για αντιπερισπασμό να υποδαυλίσει εθνοτικές και συνοριακές διενέξεις στα Βαλκάνια.
Εξ ου και η βιασύνη των Δυτικών να απλώσουν δίχτυ ασφαλείας στις πιο ευάλωτες περιοχές, από το Κόσοβο και τη Βοσνία έως τις όχθες του Βαρδάρη και ανατολικά στα Καρπάθια.
Σε αυτό το κλίμα, στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας των ΗΠΑ, εγκρίθηκε πριν από λίγες ημέρες από Δημοκρατικούς και Ρεπουμπλικανούς νομοσχέδιο για την «ενδυνάμωση αμερικανικής εμπλοκής στα Δυτικά Βαλκάνια».
Το νομοσχέδιο προτρέπει τις ΗΠΑ και τους Ευρωπαίους συμμάχους να ενισχύσουν τις σχέσεις τους με Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Κροατία, Κόσοβο, Μαυροβούνιο, Βόρεια Μακεδονία και Σερβία, ως απάντηση στη ρωσική επιρροή και ιδιαίτερα την εξάρτησή τους από το ρωσικό φυσικό αέριο, τονίζοντας πως «είναι προς το αμοιβαίο συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών και των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων».
Γίνεται ιδιαίτερη μνεία στις δύο θεωρούμενες «νάρκες» της Βαλκανικής, δηλαδή στη Βοσνία και στο Κόσοβο, όπου αναδεικνύονται ως παράγοντες αποσταθεροποίησης οι παραβιάσεις της Συνθήκης του Ντέιτον (Βοσνία), οι συνεχείς συγκρούσεις Σέρβων και Αλβανών στο Κόσοβο, ενώ φωτογραφίζεται ως χώρα-κλειδί για τη σταθερότητα η Σερβία.
Παραπληροφόρηση Το σχέδιο νόμου επισημαίνει, επίσης, τις εκστρατείες παραπληροφόρησης στα Δυτικά Βαλκάνια, οι οποίες, όπως αναφέρει, «στοχεύουν να βλάψουν τους δημοκρατικούς θεσμούς», ενώ εκτός από τις προειδοποιήσεις για τη ρωσική επιρροή, εφιστά την προσοχή και στην «αυξανόμενη επιρροή της Κίνας», υποστηρίζοντας ότι θα μπορούσε να έχει «βλαπτικό αντίκτυπο στον στρατηγικό ανταγωνισμό, στη δημοκρατία και στην οικονομική ολοκλήρωση με την Ευρώπη».
Εξάλλου, καταθέτοντας ενώπιον της Επιτροπής Αμυντικών Υποθέσεων της Γερουσίας, ο διοικητής των αμερικανικών δυνάμεων στην Ευρώπη, στρατηγός Κρίστοφερ Κάβολι, ανέφερε ότι το ΝΑΤΟ βρίσκεται στη διαδικασία αποστολής επιπλέον στρατιωτικών δυνάμεων και βαρέων όπλων στην ειρηνευτική αποστολή στο Κόσοβο, κατηγόρησε τη Ρωσία ότι υποκινεί «εντάσεις μεταξύ των εθνοτήτων» και υποστήριξε πως η Σερβία είναι ύποπτη εμπλοκής σε αυτές τις «επιχειρήσεις επιρροής» στην περιοχή.
Δίχτυ ασφαλείας για τις δύο ευάλωτες και θεωρούμενες «νάρκες» της Βαλκανικής, τη Βοσνία και το Κόσοβο, ενώ η Σερβία εκτιμάται ως χώρα-κλειδί για τη σταθερότητα.
Περισσότερο αναλυτικός ο Ελληνοαμερικανός απόστρατος ναύαρχος Τζον Σταυρίδης, πρώην ανώτατος διοικητής των συμμαχικών δυνάμεων του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη, σε άρθρο του (Bloomberg Opinion) για τα σχέδια του Πούτιν προειδοποιεί:
«Εάν βγει νικητής (στην Ουκρανία) είναι λογικό να στρέψει την προσοχή του στη Μολδαβία, τον επόμενο σταθμό στον δρόμο του προς τη Νοτιοανατολική Ευρώπη – εκεί όπου ένας φιλορωσικός αποσχιστικός θύλακος, η Υπερδνειστερία, είναι ήδη κατεχόμενος από τη Ρωσία.
Υπάρχει όμως κι ένας άλλος πολύ ελκυστικός στόχος εκεί κοντά, τα Δυτικά Βαλκάνια. Tο Κρεμλίνο έχει τα μάτια του στραμμένα στη Σερβία, στο Κόσοβο και στην εθνοτικά διχασμένη χώρα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης».
Ο έμπειρος περί τα ευρωπαϊκά θέματα αξιωματούχος θέτει ρητορικά το ερώτημα πώς μπορεί το Κρεμλίνο να υπονομεύσει τη σταθερότητα σε αυτή τη στρατηγικής σημασίας γωνιά της Ευρώπης, δηλαδή στο Κοσσυφοπέδιο και στη Βοσνία, και υποστηρίζει: «Ο Πούτιν σαφώς και ενθαρρύνει τη Σερβία να ασκήσει πίεση στην υποστηριζόμενη από το ΝΑΤΟ κυβέρνηση του Κοσσυφοπεδίου. Πέρυσι, ο σερβικός στρατός τέθηκε σε κατάσταση συναγερμού μετά από ταραχές από Σέρβους διαδηλωτές εντός του Κοσσυφοπεδίου, το οποίο ούτε η Σερβία ούτε η Ρωσία αναγνωρίζουν, στις οποίες τραυματίστηκαν σχεδόν εκατό στρατιώτες του ΝΑΤΟ. Αυτό ανάγκασε τη Συμμαχία να στείλει αρκετές εκατοντάδες επιπλέον στρατιώτες στις εκεί ειρηνευτικές δυνάμεις. Εργάζεται επίσης για να αποσταθεροποιήσει την ασταθή κυβέρνηση της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, η οποία είναι χωρισμένη σε μια περίεργη τριμερή προεδρία με έναν εκπρόσωπο για κάθε μία από τις τρεις μεγάλες εθνοθρησκευτικές κοινότητες της χώρας (Βόσνιοι μουσουλμάνοι, Σερβοβόσνιοι, Κροατοβόσνιοι). Ο πιο έμπειρος πολιτικός παράγοντας εκεί είναι ο Σέρβος ηγέτης Μίλοραντ Ντόντικ, ο οποίος είναι στενά συνδεδεμένος με τη Μόσχα. Ακόμη και πριν από μία δεκαετία μού μιλούσε για την ανάγκη απόσχισης της Σερβικής Δημοκρατίας, κάτι που θα κατέστρεφε ουσιαστικά τη χώρα. Η οντότητα αυτή θα ενωνόταν τότε αναπόφευκτα με τη Σερβία, δημιουργώντας ένα κράτος της Μεγάλης Σερβίας, το οποίο ευχαρίστως θα υποστήριζε ο Πούτιν».
Με τον πέρα του Ατλαντικού παράγοντα να διαβάζει κάπως έτσι τη σημερινή κατάσταση στα ασταθή Βαλκάνια, οι Ευρωπαίοι είναι εκείνοι που (πρέπει να) καίγονται περισσότερο να θωρακίσουν την «πίσω αυλή» τους, την οποία εν πολλοίς έχουν εγκαταλείψει, παρά τις υποσχέσεις περί ένταξης του συνόλου των χωρών της στην Ε.Ε., ανοχύρωτη απέναντι στις επιρροές των άλλων ισχυρών παικτών, κυρίως της Ρωσίας.
Η χορήγηση από τους ηγέτες πρόσφατα στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, εσπευσμένα και δίχως να πληροί ουσιαστικά κανένα από τα προβλεπόμενα κριτήρια, καθεστώτος χώρας υποψήφιας προς ένταξη στην Ε.Ε. μόνο έτσι θα μπορούσε να εξηγηθεί – το ίδιο και η ενίσχυση και αναβάθμιση της γερμανικής στρατιωτικής δύναμης στο Σεράγεβο. Η Βοσνία είναι ένα κράτος χωρίς συνοχή, που θα καταρρεύσει αμέσως εάν η σερβική οντότητα αποφασίσει, όπως διακηρύσσει ο ρωσόφιλος ηγέτης της, να αποσχιστεί, είτε για να προσαρτηθεί στο Βελιγράδι είτε για να παραμείνει «αυτόνομη», και να συγκροτήσει, όπως θέλει ένα από τα σενάρια που διακινούνται, με την προσθήκη και των Σέρβων του Βορείου Κοσόβου μια «ομοσπονδία» του «σερβικού Κόσμου» (κατά τον ρωσικό) και να αρχίσει η βαλκανική χιονοστιβάδα να κυλάει με εξ αντιδράσεως ένωση των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου, του Τετόβου, του Πρέσεβο και του Μαυροβουνίου με αυτούς της μητέρας πατρίδας, συγκροτώντας τη δική τους «αλβανική ομοσπονδία».
Με κίνδυνο να προκύψουν, εν τοιαύτη περιπτώσει, de facto ή και de jure, μια Μεγάλη Αλβανία και μια Μεγάλη Σερβία, μεταβάλλοντας τον υφιστάμενο συνοριακό χάρτη και τις ισορροπίες ισχύος στη Βαλκανική, πράγμα που ουδείς από τους άλλους ενδιαφερομένους, μηδέ της Ελλάδας και της Τουρκίας εξαιρουμένων, θα αποδεχθεί.
Εξομάλυνση σχέσεων Στην άλλη κορυφή του «καυτού άξονα» η κατάσταση στο Κοσσυφοπέδιο κινδυνεύει να εκτραχυνθεί με το παραμικρό, με τον διάλογο για την εξομάλυνση των σχέσεων Σέρβων και Αλβανών να μην προχωράει, τους δύο αντιμαχόμενους να εξοπλίζονται δίνοντας την εντύπωση ότι προετοιμάζονται για ένοπλη σύγκρουση, και τον κίνδυνο, εάν αυτή σημειωθεί, να εμπλακούν η Σερβία στο πλευρό των ομοεθνών της Μιτρόβιτσα, η πολυεθνική στρατιωτική δύναμη KFOR υπέρ των Αλβανών και να λάβει η Ρωσία την αφορμή να αναμειχθεί και στρατιωτικά στο πεδίο της Βαλκανικής.
Η πρόταση για ένταξη του Κοσσυφοπεδίου στο Συμβούλιο της Ευρώπης θεωρείται, δεδομένης της συγκυρίας, ότι ήταν και αυτή ενταγμένη στην προσπάθεια των Ευρωπαίων για τη σταθεροποίηση της εκεί κατάστασης.
Ωστόσο, μάλλον χειρότερα έκανε τα πράγματα στις σχέσεις Βελιγραδίου και Πρίστινας και πλέον στο διπλωματικό παρασκήνιο γίνονται κινήσεις ώστε στο συμβούλιο των ΥΠΕΞ του Συμβουλίου της Ευρώπης, όπου θα ληφθεί η οριστική απόφαση, να δώσουν οι Αλβανοί ως αντάλλαγμα τη συμφωνηθείσα στην Οχρίδα δημιουργία της «Ενωσης Σερβικών Δήμων», που έως τώρα αποφεύγουν να πράξουν φοβούμενοι ότι θα συγκροτηθεί ένα σερβικό κράτος εντός του κράτους του Κοσόβου, το οποίο θα λειτουργεί ως «Δούρειος Ιππος» του σερβικού εθνικισμού.
Πηγές έντονης ανησυχίας η Βόρεια Μακεδονία και η Βουλγαρία Οι ανησυχίες των Δυτικών δεν περιορίζονται αποκλειστικά στο Κοσσυφοπέδιο και στη Βοσνία, όσο κι αν αυτές είναι οι πιο επικίνδυνες προς ανάφλεξη εστίες. Κάθε γωνιά της Βαλκανικής έχει και τη δική της «αχίλλειο πτέρνα», που μπορεί να θέσει την ειρήνη σε περιπέτειες.
Στη Βόρεια Μακεδονία η διαφαινόμενη άνοδος στις εκλογές του ερχόμενου Μαΐου των εθνικιστών του VMRO DPMNE, το οποίο έχει εντάξει στις προγραμματικές του θέσεις την κατάργηση της Συμφωνίας των Πρεσπών με την Ελλάδα και το Σύμφωνο Φιλίας με τη Βουλγαρία, έχει κινητοποιήσει Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες.
Ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ διαμήνυσε ανοιχτά στα Σκόπια, ότι καμία από τις συμφωνίες δεν μπορεί να καταργηθεί ή και να υπονομευθεί, δεδομένου ότι αποτελούν πυλώνες του βαλκανικού συνοριακού χάρτη, ενώ και οι Βρυξέλλες το έχουν καταστήσει σαφές στους διεκδικητές της εξουσίας.
Η παρατεταμένη πολιτική ρευστότητα και ο έντονος φιλορωσισμός σε σημαντικό κομμάτι του πληθυσμού στη Βουλγαρία –χώρα προμαχώνα του ΝΑΤΟ στη Μαύρη Θάλασσα–, η ρήξη στις ελληνοαλβανικές σχέσεις, η υπόγεια διακίνηση ρωσικής προπαγάνδας στη Βαλκανική μέσω αγωγών της Εκκλησίας, ενισχύουν τις ανησυχίες ως προς την εικόνα συνοχής που εμφανίζει η περιοχή, ενόψει πιθανών εξελίξεων, με το γερμανικό περιοδικό Spiegel να επισημαίνει και αυτό τους φόβους της Γερμανίας για εργαλειοποίηση της επιρροής του Πούτιν στα Βαλκάνια και να τονίζει την ανάγκη «να κλείσουν τα ανοιχτά κεφάλαια των συνόρων». Αμερικανοί και Ευρωπαίοι, μολονότι αναδεικνύουν ως διαβρωτικό για τη σταθερότητα παράγοντα στα Δυτικά Βαλκάνια και τη διαφθορά των πολιτικών ελίτ (νομοσχέδιο), κρατούν στο απυρόβλητο δύο ηγέτες για τους οποίους οι κοινωνίες βοούν ότι –αν όχι εμπλέκονται ανοιχτά– επωφελούνται σε κάθε περίπτωση από αυτήν σε πολιτικό και προσωπικό επίπεδο.
Στα Τίρανα ο Εντι Ράμα και στο Βελιγράδι ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς, θεωρούνται τα «χαϊδεμένα παιδιά» της Δύσης, παρ’ όλες τις γεωπολιτικές καντρίλιες τους, με τον Αλβανό πρωθυπουργό να τελεί υπό τη θελκτική γοητεία του Ερντογάν και τον Σέρβο πρόεδρο να θέλει να πατάει σε δυο βάρκες, την ευρωπαϊκή και τη ρωσική και να αναπαύεται ανάλογα με τις περιστάσεις στη γεωπολιτική αγκαλιά του Πούτιν.
Στα Τίρανα ο Ράμα και στο Βελιγράδι ο Βούτσιτς θεωρούνται τα «χαϊδεμένα παιδιά» της Δύσης, παρ’ όλες τις γεωπολιτικές καντρίλιες τους.
Ο λόγος; Είναι οι δύο αυτοί ηγέτες που μπορούν να ελέγξουν το αλβανικό και το σερβικό στοιχείο στη Βαλκανική και να κρατούν εν υπνώσει το προαιώνια και γεμάτο μίσος ιστορικό ρήγμα από το οποίο εξαρτάται τα μέγιστα η ειρήνη στα Βαλκάνια.
Ο ρόλος και των δύο θεωρείται καθοριστικός στη διευθέτηση του ζητήματος του Κοσσυφοπεδίου –και του Βούτσιτς ξεχωριστά στη Βοσνία– γι’ αυτό στη Δύση θέλουν να τους έχουν κοντά τους, ακόμη κι αν πολλές φορές δυσαρεστούν τους ίδιους ή συμμάχους τους με την αλαζονεία τους (σ.σ. Ράμα στην υπόθεση Μπελέρη).
Εν τέλει, υπάρχει σε εξέλιξη ενιαία στρατηγική οχύρωσης των Βαλκανίων απέναντι σε ενδεχόμενη ρωσική εμπλοκή; Πέραν της θεσμικής και οικονομικής ασπίδας προστασίας που προσπαθούν Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες να ορθώσουν από την Αδριατική έως τα Καρπάθια, ενισχύουν και τη στρατιωτική παρουσία.
Στη Ρουμανία αυξάνουν συνεχώς σε προσωπικό και οπλισμό την εκεί μεγαλύτερη στην Ευρώπη στρατιωτική βάση του ΝΑΤΟ, ενόψει εξελίξεων στη Μολδαβία, αναδεικνύουν σε στρατιωτική πύλη προς τα Βαλκάνια την Αλβανία, δίνουν στον Βούτσιτς… γαλλικά Rafal, για τα οποία οι Αλβανοί έχουν «ανέβει στα κεραμίδια» και εξοπλίζουν, όπως και οι Βρετανοί που στέλνουν αντιαρματικούς πυραύλους javelin, ταυτόχρονα και το Κόσοβο, προκαλώντας οργή στο Βελιγράδι. Κατά τον Σταυρίδη, «ευτυχώς», η Δύση έχει επιλογές.
«Αν και προς το παρόν η ιδέα της ανάπτυξης δυνάμεων του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία είναι απίθανη, η αύξηση του επιπέδου των στρατευμάτων που είναι ανεπτυγμένα στο Κόσοβο σήμερα, και το να προλάβουμε την αναταραχή που προσπαθεί να υποκινήσει ο Πούτιν είναι εφικτό και έχει οπωσδήποτε στρατηγική λογική». Η Ελλάδα πάντως δείχνει να απέχει από όλη αυτή την κινητικότητα, περιοριζόμενη σε καβγάδες με τον Ράμα και τον Βούτσιτς και επαναλαμβάνοντας τα περί «ατμομηχανής», που θα φέρει τα Δυτικά Βαλκάνια στην Ε.Ε., αν δεν εκτροχιαστεί από τις εξελίξεις.
Καθημερινή
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Δεν ανταποκρίνεται στους στόχους ενίσχυσης της, το πρόγραμμα για την Ευρωπαϊκή Αμυντική Βιομηχανία, ύψους 1,5 δισ. ευρώ, εκτιμά το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ).
Σε έκθεση που δημοσίευσε σήμερα, το ΕΕΣ ζητά αρτιότερο σχεδιασμό του προγράμματος για την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία (EDIP) και καλύτερη ισορροπία μεταξύ των στόχων πολιτικής, του προτεινόμενου προϋπολογισμού και του χρονοδιαγράμματος. Η διαβούλευση με το ΕΕΣ επί της πρότασης, είναι υποχρεωτική.
Η ΕΕ, αντιμέτωπη με την επανεμφάνιση πολεμικών επιχειρήσεων μεγάλης κλίμακας στην Ευρώπη, έχει θέσει την άμυνα σε πολύ υψηλή θέση στην ατζέντα της. Η πρόταση EDIP προορίζεται ως το πρώτο βήμα για την εφαρμογή της ευρωπαϊκής βιομηχανικής στρατηγικής στον τομέα της άμυνας.
Στόχος είναι να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή βιομηχανική και τεχνολογική βάση στον τομέα της άμυνας (ΕΒΤΒΑ), ειδικότερα δε να διασφαλιστεί η έγκαιρη διαθεσιμότητα και προμήθεια αμυντικών προϊόντων. Παράλληλα επιδιώκεται η συμβολή στην ανάκαμψη, στην ανασυγκρότηση και στον εκσυγχρονισμό της αμυντικής ικανότητας της Ουκρανίας.
«Η νομοθετική πρόταση της ΕΕ για την ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανικής ετοιμότητάς της, χρήζει αρτιότερου σχεδιασμού. Αναγκαία είναι επίσης η επίτευξη κατάλληλης ισορροπίας μεταξύ των στόχων πολιτικής, του προτεινόμενου προϋπολογισμού και του σχετικού χρονοδιαγράμματος», δήλωσε ο Marek Opioła, Μέλος του ΕΕΣ και αρμόδιος για τη γνώμη.
Το ΕΕΣ επισημαίνει τον κίνδυνο, το χρηματοδοτικό κονδύλιο που προτείνεται, ύψους 1,5 δισ. ευρώ, να μην ανταποκρίνεται στις φιλοδοξίες του προγράμματος. Τονίζει ότι η Επιτροπή δεν αξιολόγησε το ύψος της ενωσιακής δημοσιονομικής στήριξης που απαιτείται για την υλοποίηση των προτεινόμενων μέσων πολιτικής.
Η στήριξη της Ουκρανίας
Όσον αφορά το μέσο στήριξης της Ουκρανίας, που περιλαμβάνεται στην πρόταση, το ΕΕΣ διαπιστώνει ότι δεν ορίζεται συγκεκριμένο χρηματοδοτικό κονδύλιο. Τα κράτη μέλη συμφώνησαν να χρησιμοποιήσουν τα κέρδη που αποφέρει η επένδυση δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων με σκοπό τη στήριξη της Ουκρανίας · ένα ποσοστό των εσόδων θα μπορούσε να διοχετευθεί στην Ουκρανίας. Ωστόσο, το ΕΕΣ εκτιμά ότι η αδυναμία πρόβλεψης, τόσο του ύψους της χρηματοδότησης από τη συγκεκριμένη πηγή, όσο και της διάρκειάς της, ενέχει κινδύνους.
Πηγή: ΑΜΠΕ
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Το… κοινό μυστικό εκατομμυρίων Ευρωπαίων έβγαλε σε δημόσια θέα ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι, παραδίδοντας την ογκώδη –και πολύ σημαντική- έκθεση που του είχαν ζητήσει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για τις ενέργειες που θεωρούνται επείγουσες για να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε ένα περιβάλλον όπου ήδη η Κίνα και οι ΗΠΑ προηγούνται με διαφορά ασφαλείας.
Ο κ. Ντράγκι επέδειξε την ανάγκη που όλες οι κυβερνήσεις και όλα τα όργανα σχεδιασμού πολιτικών και λήψης απόφασης της ΕΕ ήδη γνώριζαν: Η Ένωση χρειάζεται μαζικές και επείγουσες –πρόσθετες- επενδύσεις εκατοντάδων δισεκατομμυρίων για να… πλησιάσει ξανά τις δύο υπερδυνάμεις στην τεχνολογία, την καινοτομία και την έρευνα.
Όπως επισημαίνεται από μεγάλα ευρωπαϊκά πρακτορεία, επί της ουσίας ο Μάριο Ντράγκι προειδοποίησε την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι βρίσκεται αντιμέτωπη με «υπαρξιακή πρόκληση» αν δεν στραφεί σε μεγάλες επενδύσεις και αν δεν επαναφέρει και δεν εφαρμόσει τον μοχλό ανάπτυξης μέσω «έκδοσης εργαλείων κοινού χρέους», ομολόγων, κλπ.
Ο κ. Ντράγκι παρέδωσε σε λιτή δημόσια τελετή την έκθεσή του στην πρόεδρο της Κομισιόν την περασμένη Δευτέρα. Σε γενικές γραμμές, επισημαίνει –προειδοποιεί- πως η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε οικονομική υστέρηση σε σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες και θα πρέπει να συνεχίσει την κοινή έκδοση χρέους για τη βελτίωση της παραγωγικότητας αλλά και την ενίσχυση της ασφάλειάς της (αμυντικές δαπάνες).
Η Ένωση χρειάζεται κατά τον ίδιο πολύ περισσότερο συντονισμό στη βιομηχανική πολιτική, ταχύτερες αποφάσεις και μαζικές επενδύσεις, αν θέλει να συμβαδίσει στον οικονομικό τομέα με ανταγωνιστές όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα.
Μετά την επιτυχία του ιστορικού σχεδίου ανάκαμψης έπειτα από την πανδημία της Covid, η ΕΕ θα πρέπει «να συνεχίσει την έκδοση εργαλείων κοινού χρέους για την χρηματοδότηση κοινών προγραμμάτων επενδύσεων με στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας και της ασφάλειας της ΕΕ», σημειώνει στην εισαγωγή της 400σέλιδης έκθεσης ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας και πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, επισημαίνοντας το οικονομικό «χάσμα» που χωρίζει την Ευρώπη από τις ΗΠΑ.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται επιπλέον επενδύσεις ύψους 750-800 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως — που αντιστοιχούν στο 5% του ΑΕΠ – , πολύ υψηλότερο του 1%-2% του Σχεδίου Μάρσαλ για την ανοικοδόμηση της Ευρώπης μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως επισημαίνει το Euronews.
170 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΕ 400 ΣΕΛΙΔΕΣ
«Οι ανάγκες για επενδύσεις είναι τεράστιες», προειδοποίησε ο Μάριο Ντράγκι κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στις Βρυξέλλες, παρουσία της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Επιμένοντας ότι υπάρχει ανάγκη «δραστικής αλλαγής» στην ευρωπαϊκή προσέγγιση, παρουσίασε ορισμένες από τις «170 προτάσεις του».
Η ιδέα της έκδοσης κοινού χρέους παραμένει πάντως κόκκινη γραμμή για πολλές χώρες της βόρειας Ευρώπης, με προεξάρχουσα την Γερμανία, που εξακολουθούν να φοβούνται ότι θα υπερχρεωθούν για να καλύψουν τις καθυστερήσεις των χωρών του ευρωπαϊκού νότου. Ήδη, λίγες ώρες μετά τη δημοσιοποίηση της έκθεσης Ντράγκι, ο υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας, Κρίστιαν Λίντνερ δήλωσε πως η ΕΕ θα πρέπει να εργαστεί για την κινητοποίηση των αναπτυξιακών δυνάμεων του ιδιωτικού τομέα και όχι για περισσότερο δημόσιο δανεισμό.
“Ωστόσο, ο κοινός δανεισμός της ΕΕ δεν θα λύσει τα διαρθρωτικά προβλήματα”, δήλωσε ο Λίντνερ, προσθέτοντας ότι το κύριο πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη επιδοτήσεων, αλλά η γραφειοκρατία.
Ο Μάριο Ντράγκι αναγνωρίζει ότι αυτό το σχέδιο δεν είναι εφικτό, εκτός «αν συντρέξουν οι πολιτικές και θεσμικές συνθήκες», προσθέτει το Euronews.
Επισημαίνει την ανάγκη κινητοποίησης ιδιωτικών κεφαλαίων για την χρηματοδότηση της καινοτομίας, μέσω της δημιουργίας μίας πραγματικής «Ενωσης αγορών κεφαλαίων».
«Το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα ανά κάτοικο έχει αυξηθεί σχεδόν επί δύο φορές στις Ηνωμένες Πολιτείες σε σχέση με την Ευρώπη από το 2000», προειδοποιεί ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στην έκθεση αυτή, τη σύνταξη της οποίας υπενθυμίζουμε ζήτησε η πρόεδρος της Κομισιόν και προφανώς κάπως θα πρέπει να την αξιοποιήσει.
Τα πορίσματα της έκθεσης του Μάριο Ντράγκι προορίζονται να γίνουν πηγή έμπνευσης του έργου της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα πέντε προσεχή χρόνια.
Symbolbild zum Thema EU-Wirtschaft, Konjunkturrückgang, Rezession in der Eurozone
ΣΤΑΣΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΥΦΕΣΗ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση πλήττεται από οικονομική στασιμότητα εδώ και ενάμισι χρόνο. Οι επιδόσεις της στην υπέρβαση της κρίσης που προκλήθηκε από την πανδημία ήταν χαμηλότερες σε σχέση με τις ΗΠΑ, όπως συνέβη και με τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008.
Η υστέρηση εξηγείται «κυρίως με τη μεγαλύτερη επιβράδυνση της παραγωγικότητας στην Ευρώπη» και αντιπροσωπεύει απειλή για το κοινωνικό της μοντέλο, προειδοποιεί ο Μάριο Ντράγκι.
«Αν η Ευρώπη δεν καταφέρει να γίνει παραγωγικότερη, θα είμαστε αναγκασμένοι να κάνουμε επιλογές. Δεν θα μπορούμε ταυτόχρονα να έχουμε ηγετική θέση στον τομέα των νέων τεχνολογιών, να είμαστε υπόδειγμα κλιματικής υπευθυνότητας και ανεξάρτητος παράγοντας στην διεθνή σκηνή. Δεν θα μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε το κοινωνικό μας μοντέλο. Θα πρέπει να αναθεωρήσουμε προς τα κάτω ορισμένες έως και το σύνολο των φιλοδοξιών μας. Πρόκειται για μία υπαρξιακή πρόκληση».
ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΠΥΛΩΝΕΣ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΝΤΡΑΓΚΙ
Οι προτάσεις τις οποίες καταγράφει στην έκθεσή του ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: την τόνωση της καινοτομίας και την κάλυψη του χάσματος που υπάρχει αυτή τη στιγμή με τις ΗΠΑ, τον συνδυασμό της απανθρακοποίησης της οικονομίας με την ανταγωνιστικότητα, και την αύξηση της ασφάλειας και τη μείωση των εξαρτήσεων.
Ειδικά για τη διασύνδεση της ανταγωνιστικότητας με την πράσινη μετάβαση, ο κ. Ντράγκι επεσήμανε πως η αγορά ενέργειας της ΕΕ λειτουργεί βάσει ενός σχεδιασμού (TargetModel) από την εποχή όπου στο ενεργειακό μείγμα κυριαρχούσαν το φυσικό αέριο και τα ορυκτά καύσιμα, κάτι που δεν ισχύει σήμερα, ενώ στην αγορά κυριαρχούν εδραιωμένα συμφέροντα, με αποτέλεσμα να μην αξιοποιούνται τα οφέλη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μεταξύ άλλων για μείωση των τιμών ενέργειας.
Τα κύρια ερωτήματα, κατά τον Μάριο Ντράγκι, είναι πώς θα χρηματοδοτηθούν οι τεράστιες επενδύσεις που χρειάζονται και πώς θα μπορέσουν οι 27 να συντονίσουν τις πολιτικές τους.
Όπως σημείωσε ο κ. Ντράγκι, η στρατηγική περιέχει 170 αναλυτικές προτάσεις, οι οποίες είναι αμέσως εφαρμόσιμες χάρη στο προβάδισμα της Ευρώπης όσον αφορά την ποιότητα της εκπαίδευσης, των συστημάτων υγείας και των συστημάτων κοινωνικής ευημερίας.
The flags of China and the European Union waving. International relations and diplomacy.
ΤΟ ΧΑΣΜΑ ΣΤΗΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΕΝΑΝΤΙ ΤΩΝ ΗΠΑ
Όσον αφορά τους πυλώνες της στρατηγικής που προτείνει, ο κ. Ντράγκι σημείωσε κατ’ αρχήν πως πρέπει να κλείσει το χάσμα στην καινοτομία με τις ΗΠΑ, καθώς η Ευρώπη βρίσκεται σε μια «στατική βιομηχανική δομή» με εταιρίες μεσαίου μεγέθους στους ίδιους τομείς όπως πριν 20 χρόνια, τη στιγμή που οι ΗΠΑ έχουν μεταβεί στην ψηφιακή εποχή.
Υπενθύμισε πως από το 2008, το 30% των εταιριών με αξία πέραν του 1 δις ευρώ εγκατέλειψαν την ΕΕ, με τις πλείστες να πηγαίνουν στις ΗΠΑ. Η αδυναμία στον τομέα της τεχνολογίας, όπως είπε, περιορίζει παράλληλα και την καινοτομία σε παραδοσιακούς τομείς.
Σε σχέση με τον δεύτερο πυλώνα, τον συνδυασμό της ανταγωνιστικότητας με την πράσινη μετάβαση, ο κ. Ντράγκι σημείωσε πως η αγορά ενέργειας της ΕΕ σήμερα «είναι ακόμα σχεδιασμένη για μια εποχή όταν το φυσικό αέριο και τα ορυκτά καύσιμα ήταν τα σημαντικά στοιχεία του ενεργειακού μείγματος».
Το 2020, συνέχισε, το φυσικό αέριο καθόριζε τις τιμές της ενέργειας κατά το 60%, παρά το ότι αποτελούσε μόλις 20% του μείγματος, ενώ στην αγορά κυριαρχούν «εδραιωμένα συμφέροντα» και η ενέργεια αποτελούσε μηχανή εσόδων για τους εθνικούς προϋπολογισμούς.
Το αποτέλεσμα, πρόσθεσε, είναι πως δεν μπορούμε να αξιοποιήσουμε τα οφέλη των ανανεώσιμων για τους καταναλωτές, και για αυτό «πρέπει να στοχεύσουμε στην αποσύνδεση» ώστε οι πολίτες να δουν τη διαφορά στους λογαριασμούς.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο πρώην επικεφαλής της ΕΚΤ υπογράμμισε την ανάγκη καθαρών τεχνολογιών και την αύξηση της παροχής πράσινης ενέργειας, κάτι που κάνουν με κίνητρα οι ΗΠΑ, τη στιγμή που η Κίνα ανταγωνίζεται την ΕΕ στην παραγωγή αυτών των τεχνολογιών.
Τρίτον, ο κ. Ντράγκι αναφέρθηκε στον πυλώνα των προτάσεων που αφορούν την αύξηση της ασφάλειας και τη μείωση των των εξαρτήσεων, μεταξύ άλλων μέσω εξωτερικής οικονομικής πολιτικής, συμφωνίες με χώρες κλειδιά και οικοδόμηση των δυνατοτήτων της αμυντικής βιομηχανίας.
ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ
Μιλώντας στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου, η κ. Φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε πως από τότε που ζήτησε τη συγκεκριμένη έκθεση από τον κ. Ντράγκι, πριν έναν χρόνο, το θέμα της ανταγωνιστικότητας έχει κερδίσει δυναμική στις συζητήσεις των κρατών μελών, με την ίδια να το αναδεικνύει στις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές για τη δεύτερη θητεία της τις οποίες δημοσίευσε τον Ιούλιο ενόψει της έγκρισης της υποψηφιότητας της από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Στην παρέμβασή της, η κ. Φον ντερ Λάιεν εστίασε σε τρεις εισηγήσεις της έκθεσης που θεώρησε σημαντικές: την ανάγκη να προχωρήσουν η ψηφιακή και η πράσινη μετάβαση – καθώς οι βάσεις έχουν μπει – μέσω της στήριξης στη βιομηχανία, την ανάγκη για ενίσχυση των δεξιοτήτων των εργαζομένων που θα παράγουν και θα χειρίζονται νέες τεχνολογίες, και την ανάγκη η ΕΕ να είναι ανθεκτική ώστε να καταστεί ανταγωνιστική εστιάζοντας σε ζητήματα όπως την πρόσβαση σε κρίσιμες πρώτες ύλες, απαραίτητα εξαρτήματα ή διασύνδεση στον τομέα της ενέργειας.
Εξηγώντας τη φιλοσοφία της ογκώδους έκθεσης, ο κ. Ντράγκι σημείωσε πως αν και έχει ειπωθεί πολλές φορές πως η ανάπτυξη στην ΕΕ επιβραδύνεται, έως και πριν δύο χρόνια δεν θα γινόταν η σημερινή συζήτηση. Ωστόσο σήμερα, επεσήμανε, το παγκόσμιο εμπόριο έχει επίσης επιβραδυνθεί, η αγορά της Κίνας είναι λιγότερη ανοιχτή και μάλιστα ανταγωνίζεται την ΕΕ, η Ευρώπη έχει χάσει τη Ρωσία ως κύρια πηγή φτηνής ενέργειας, και πλέον πρέπει να επενδύσει στην άμυνα της για πρώτη φορά από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Στο παρελθόν, σημείωσε, η Ευρώπη μπορούσε να επενδύει στην αύξηση του πληθυσμού, ο οποίος αναμένεται να μειωθεί σταδιακά την επόμενη δεκαετία, τη στιγμή που η παραγωγικότητα παραμένει αδύναμη και οι φιλοδοξίες αυξάνονται, τόσο στον τομέα της κλιματικής αλλαγής όσο και στην άμυνα, παράλληλα με την ανάγκη να διατηρηθεί το μοντέλο κοινωνικής πρόνοιας της ηπείρου.
«Οι επενδύσεις που προϋποθέτουν όλα αυτά είναι τεράστιες» τόνισε, κάνοντας λόγο για ανάγκη αύξησης των επενδύσεων κατά 5% του ΑΕΠ, στα επίπεδα που καταγράφηκαν τελευταία φορά τις δεκαετίες του 1960 και του 1970. Η ανάπτυξη, συνέχισε, είναι κρίσιμης σημασίας ώστε η ΕΕ να μπορεί να διασφαλίσει τις ιδρυτικές αξίες της ευημερίας, της ισότητας, της ελευθερίας και της δημοκρατίας.
ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ
Τον Μάρτιο του 2024, όταν οι Βρυξέλλες και άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και πόλεις συγκλονίζονταν από τον ξεσηκωμό των οργανωμένων γεωργοκτηνοτρόφων, απαιτώντας αλλαγές στις πολιτικές της ΕΕ για την πράσινη μετάβαση και την προστασία του περιβάλλοντος και τη διαφύλαξη των συμφερόντων των αγροτών έναντι του αθέμιτου ανταγωνισμού που υφίστανται από συναδέλφους τους σε τρίτες χώρες, όπου δεν εφαρμόζονται τα αυστηρά και δαπανηρά κριτήρια καταλληλότητας προϊόντων που επιβάλλονται στην ΕΕ, ο οικονομολόγος Γιάνης Βαρουφάκης είχε δημοσιεύσει ένα άρθρο στον ευρωπαϊκό Τύπο, το οποίο άγγιζε κάποια από τα θέματα που αγγίζει σήμερα και η έκθεση Ντράγκι.
Ο κ. Βαρουφάκης είχε γράψει μεταξύ άλλων σε εκείνο το άρθρο: «Επί πλέον, υπάρχουν δύο πρόσθετα προβλήματα που αγνοούνται εσκεμμένα. Το ένα είναι η Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ, που οι Βρυξέλλες διατυμπανίζουν αλλά δεν έχουν τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσουν. Παραδείγματος χάριν, στην Ολλανδία το κορυφαίο οικολογικό πρόβλημα είναι τα νιτρικά άλατα που δηλητηριάζουν δεκαετίες τώρα τον υδροφόρο ορίζοντα. Μετά από δεκαετίες που η κυβέρνηση έκανε τα στραβά μάτια, ξάφνου – υπό την πίεση των Βρυξελλών – απαίτησε από τους Ολλανδούς αγρότες να λύσουν το πρόβλημα με δικό τους κόστος, μεταξύ άλλων μέτρων, “θυσιάζοντας” μία στις τρεις αγελάδες.
Ακόμα πιο δυσεπίλυτο είναι το δεύτερο πρόβλημα που προκάλεσε η 15ετής οικονομική ύφεση που ακολούθησε το τραπεζικό Κραχ του 2008. Το αποτέλεσμα των πανευρωπαϊκών πολιτικών λιτότητας, που ήταν η βασική πολιτική αντιμετώπισης της κρίσης αυτής, ήταν η κατάρρευση των επενδύσεων.
Τα αποτελέσματα αυτής της επιλογής είναι καταιγιστικά: Η επενδυτική απεργία ευθύνεται για τη σημερινή αποβιομηχάνιση της Γερμανίας και της Βόρειας Ιταλίας ταυτόχρονα.
Ολόκληρο το βιομηχανικό καρτέλ της Βόρειας και Κεντρικής Ευρώπης αποδομείται και, έτσι, αδυνατεί να χρηματοδοτεί την Κοινή Αγροτική Πολιτική, όπως είχε συμφωνηθεί με τους τσιφλικάδες του Βορρά από την δεκαετία του ’50.
Παράλληλα, μένει με άδεια τα ταμεία η Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ, με τα βάρη της να πέφτουν δυσανάλογα στους ώμους των αγροτών και των λαϊκών τάξεων.
Με άλλα λόγια», επισήμανε ο κ. Βαρουφάκης, «για τον ξεσηκωμό ακόμα και των πλουσιότερων Γερμανών και Ολλανδών μεγαλοαγροτών, που για πρώτη φορά συναγωνίζονται τους Έλληνες, Γάλλους και Ισπανούς συναδέλφους τους στις κινητοποιήσεις και στα μπλόκα, ευθύνεται ο ανόητος χειρισμός της αναπόφευκτης κρίσης του ευρώ».
Από το περιοδικό Insider
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Αλί Χαμενεΐ. Φωτ. Office of the Iranian Supreme Leader/WANA (West Asia News Agency) via REUTERS
Ανέφερε ότι «θρηνεί» για τον θάνατο του ηγέτη της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα
Τις «ΗΠΑ και ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες» που «ψευδώς υποστηρίζουν ότι φέρνουν ειρήνη και ηρεμία στην περιοχή» κατηγόρησε ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, για τις περιφερειακές εντάσεις στη Μέση Ανατολή, στις πρώτες του δηλώσεις μετά την πυραυλική επίθεση στο Ισραήλ.
Είπε ότι πρέπει να «χαθούν» από την περιοχή, ώστε οι χώρες της περιοχής να ζήσουν ειρηνικά.
Ανέφερε επίσης ότι «θρηνεί» για τον θάνατο του ηγέτη της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα, αλλά δεν ανέβαλε το πρόγραμμά του επειδή το πένθος του Ιράν είναι μια «αναζωογονητική και κινητήρια δύναμη».
Η εντολή εκτόξευσης πυραύλων στο Ισραήλ την Τρίτη δόθηκε από τον ανώτατο ηγέτη της χώρας – ο οποίος παραμένει σε ασφαλή τοποθεσία, δήλωσε ανώτερος Ιρανός αξιωματούχος στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters.
Ναυτεμπορική
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
