Στην αρχή Δεκεμβρίου, υπουργός Αμύνης της Ρωσίας, Σεργκέι Σοϊγκού, βρέθηκε στην Αθήνα για διήμερη επίσκεψη. Συνομίλησε για ένα ευρύ φάσμα θεμάτων με τον Ελληνα ομόλογό του Δημήτρη Αβραμόπουλο, έγινε δεκτός από τον πρωθυπουργό, Αντώνη Σαμαρά, υπέγραψε συμφωνία για την προμήθεια από την Αθήνα στρατιωτικού εξοπλισμού και δεσμεύτηκε για την περαιτέρω ανάπτυξη της στρατιωτικοτεχνικής συνεργασίας Ρωσίας-Ελλάδας, ενώ έλαβε τη συγκατάθεση για διευκολύνσεις των ρωσικών πολεμικών πλοίων που περιπολούν στη Μεσόγειο σε ελληνικά λιμάνια για ανεφοδιασμό σε νερό, καύσιμα και για την ανάπαυση των πληρωμάτων τους.
Πέρασαν ήδη αρκετές ημέρες από την επίσκεψη αυτή και οι συμφωνίες που επιτεύχθηκαν στη διάρκειά της δεν θα προκαλούσαν κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αν δεν υπήρχε μια αρκετά ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια. Η Ελλάδα, είναι η μοναδική χώρα μέλος του ΝΑΤΟ της οποίας το δίκτυο αεράμυνας -αν και αποτελεί τμήμα της ΝΑΤΟϊκής αεράμυνας- βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά σε ρωσικά αντιαεροπορικά συστήματα. Όταν λοιπόν από τις Βρυξέλλες ακούγονται διαμαρτυρίες σχετικά με το ότι η στρατιωτικοτεχνική συνεργασία Ρωσίας και ΝΑΤΟ εμποδίζεται από τα διαφορετικά τεχνικά και τεχνολογικά πρότυπα των δύο πλευρών, το παράδειγμα της Αθήνας κατά παράξενο τρόπο αποτελεί την εξαίρεση σε αυτή την αντίληψη. Είναι σαφές πως όταν δεν υπάρχουν πολιτικές προκαταλήψεις, και τη θέση τους παίρνουν η θετική διάθεση για συνεργασία και η φροντίδα για την ασφάλεια της ίδιας της χώρας, τότε κανενός είδους «πρότυπα» δεν είναι ικανά να σταθούν εμπόδιο.
Μακρά ιστορία
Διαβάστε περισσότερα:
Ενδιαφέρον είναι και το γεγονός ότι η Ελλάδα ξαφνικά έγινε παραλήπτης τέτοιων σημαντικών οπλικών συστημάτων από τη Ρωσία. Αν και η λέξη «παραλήπτης», μάλλον δεν είναι ακριβής. Το ορθότερο είναι να ονομαστεί εταίρος. Ξεκίνησε αυτό στη μακρινή πλέον δεκαετία του ΄90. Τότε, ύστερα από την επανένωση Ανατολικής και Δυτικής Γερμανίας, η Βόννη άρχισε να απαλλάσσεται από τα σοβιετικά όπλα με τα οποία ήταν εξοπλισμένος ο Λαϊκός Στρατός της Α.Γερμανίας. Τα μαχητικά MiG-29, για παράδειγμα, παραδόθηκαν στην Πολωνία, ενώ μερικές Μοίρες α/α πυραυλικών συστημάτων μικρού βεληνεκούς OSA, οι Γερμανοί τα χάρισαν στους Έλληνες. Τα συστήματα (περίπου 40) αποδείχθηκαν -για το πούμε με ήπιο τρόπο- όχι και τόσο καινούργια, και η Αθήνα απευθύνθηκε στη Μόσχα με την παράκληση να επισκευαστούν και, αν αυτό ήταν εφικτό, να αναβαθμιστούν. Για τις εταιρίες αμυντικών συστημάτων της Ρωσίας, και ιδιαίτερα για το εργοστάσιο του Ιζέβσκ «Kupol», όπου κατασκευάζονταν τα συγκεκριμένα αντιαεροπορικά συστήματα, η παραγγελία αυτή ήταν ένα ανέλπιστο δώρο. Είναι γνωστό σε ποια κατάσταση βρισκόταν η ρωσική αμυντική βιομηχανία εκείνα τα «θυελλώδη» χρόνια.
Η παραγγελία εκτελέστηκε αρκετά γρήγορα. Τα OSA αναβαθμίστηκαν στο επίπεδο OSA-ΑΚΜ και μεταβλήθηκαν ουσιαστικά σε ένα νέο αμυντικό σύστημα. Όταν οι Έλληνες ήρθαν για να τα παραλάβουν τους έδειξαν ένα ακόμη, πιο νέο και πιο αποτελεσματικό αντιαεροπορικό σύστημα, το TOR-M1. Τους οδήγησαν στο πεδίο βολής και έκαναν μια επίδειξη του πως αυτό «σβήνει από το τοπίο» οποιουσδήποτε βαλλιστικούς στόχους, ξεκινώντας από πυραύλους συστημάτων πολλαπλής εκτόξευσης, μέχρι και τακτικούς πυραύλους. Είναι γνωστό ότι η Αθήνα δεν έχει και τόσο καλές σχέσεις με έναν από τους εγγύτερους γείτονές της και επίσης μέλος του ΝΑΤΟ, την Τουρκία. Και οι TOR-M1 φάνηκε ότι αποτελούσαν για τους Έλληνες αυτό, το οποίο έψαχναν από καιρό. Παρά την πίεση των Βρυξελλών, αποφάσισαν να αγοράσουν από τη Ρωσία 21 τέτοια συστήματα συνοδευόμενα με μια πλήρη ποσότητα πυρομαχικών.
Πιέσεις ΗΠΑ, οργή Αγκυρας
Όταν όμως διαθέτεις α/α σύστημα μικρού βεληνεκούς, για τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου πλέγματος αεράμυνας χρειάζεσαι επίσης αποτελεσματικά συστήματα μέσου βεληνεκούς. Όπως για παράδειγμα το S-300 PMU Favorit, το οποίο με την ευκαιρία επιδείχθηκε και αυτό στους Έλληνες.
Φυσικά, αυτοί επέδειξαν εξαιρετικό ενδιαφέρον για την απόκτησή του, αλλά κατανοούσαν ότι οι ΝΑΤΟϊκοί, και πρώτες από όλους οι ΗΠΑ, δοκίμαζαν τεράστια δυσφορία για το γεγονός ότι η Αθήνα είχε αρχίσει να αγοράζει ρωσικό, και όχι αμερικανικό, γαλλικό ή ιταλικό πολεμικό υλικό, επομένως δεν θα τους επιτρέψουν να προβούν σε μια τέτοια κίνηση. Οι Έλληνες μάλιστα ανακοίνωσαν διαγωνισμό για την αγορά α/α συστήματος μέσου βεληνεκούς στον οποίο, εκτός από το S-300 PMU συμμετείχε και το αμερικανικό Patriot PAC-2. Ύστερα από κάποιες επισκέψεις στην Αθήνα της τότε υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μαντλέν Ολμπράιτ, έγινε προφανές ποιος θα νικήσει στο διαγωνισμό.
Δεν είναι τυχαίο όμως το γιατί η Ελλάδα θεωρείται η πατρίδα του πολυμήχανου Οδυσσέα. Αίφνης διαπιστώθηκε ότι η Αθήνα αντιμετωπίζει οικονομικές δυσκολίες και δεν μπορεί στο εγγύς μέλλον να αγοράσει Patriot. Το ίδιο διάστημα, το σύστημα S-300 PMU ήθελε πολύ να το αγοράσει η Κύπρος. Η οποία διέθετε τα χρήματα για αυτό (άνθρωποι που γνωρίζουν, μου έλεγαν πως επρόκειτο για εκείνες τις δραχμές που δεν έφταναν για την αγορά του Patriot).
Η Ρωσία και η Κύπρος υπέγραψαν συμβόλαιο για την παράδοση στη Λευκωσία του α/α S-300 Favorit. Η συμφωνία αυτή όμως εξόργισε την Άγκυρα. Οι Τούρκοι στρατηγοί δήλωσαν ότι δεν θα επιτρέψουν να εγκατασταθεί το ρωσικό σύστημα στο νησί, επειδή το βεληνεκές δράσης του καλύπτει τα στρατιωτικά αεροδρόμια που βρίσκονται στα νότια της χώρας και θα αποτελέσει απειλή για την ασφάλειά της. Απείλησαν μάλιστα ότι θα βυθίσουν το πλοίο που θα μεταφέρει το S-300 στην Κύπρο. Η Αθήνα «αναγκάστηκε» να βοηθήσει τους γείτονές της, και να γίνει «μεταπώληση» του S-300 από τη Λευκωσία.
Ο Σοϊγκού φεύγει, οι S-300 δοκιμάζονται
Οι στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες όμως που έχουν βρεθεί στην Κύπρο, πιθανόν θα έχουν παρατηρήσει ότι στην κορυφή ενός από τα βουνά του νησιού υπάρχει η κεραία από το ρωσικό σύστημα. Τα υπόλοιπα στοιχεία του βρίσκονται στην Κρήτη, και ενδεχομένως και σε άλλες περιοχές της χώρας. Να σημειωθεί ότι προ ημερών, λίγες ημέρες μετά την αναχώρηση Σοϊγκού από την Αθήνα, στην Κρήτη έγινε η πρώτη και μεγάλη δοκιμή των ελληνικών S-300.
Επίσης, η Ελλάδα διαθέτει 400 ρωσικά οχήματα μάχης ΒΜΡ-1, μερικές εκατοντάδες ρωσικά αντιαρματικά συστήματα κατευθυνόμενων βλημάτων Kornet και Fagot, έναν μικρό αριθμό από κατευθυνόμενα πυρομαχικά πυροβολικού Krasnopol-M1, τρία αποβατικά πλοία πάνω σε φουσκωτή ποδιά Zubr (το ένα πάντως τους το είχε πωλήσει η Ουκρανία). Υπάρχει το πρόγραμμα αγοράς 420 ρωσικών ΒΜΡ-3, το οποίο προς το παρόν έχει αναβληθεί λόγω οικονομικών δυσκολιών. Όταν λοιπόν ο υπουργός Άμυνας της χώρας κ. Αβραμόπουλος αναφέρει στον υπουργό Σοϊγκού ότι οι σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Ρωσίας «είναι εγκάρδιες, βαθιές και ιστορικές», ότι «η Ρωσία είναι για την Ελλάδα ένας στενός φίλος και στρατηγικός εταίρος με τον οποίο έχουμε κοινές προσεγγίσεις και κοινούς στόχους σε μια ολόκληρη σειρά από περιφερειακά και διεθνή θέματα», αυτό δεν αποτελεί απλά μια έκφραση διπλωματικής αβρότητας, αλλά κάτι περισσότερο.
Σημειωτέον, ότι το επόμενο έτος συμπληρώνονται 20 χρόνια από την ημέρα της σύναψης συμφωνίας αμυντικής συνεργασίας μεταξύ των υπουργείων Άμυνας των δύο χωρών. Η συνεργασία αυτή θα συνεχιστεί. Στη διάρκεια της επίσκεψης του Σεργκέι Σοϊγκού στην Αθήνα επιτεύχθηκαν συμφωνίες για τον εκσυγχρονισμό του ρωσικού στρατιωτικού εξοπλισμού που διαθέτει η Ελλάδα, για τον ελλιμενισμό στη χώρα αυτή των ρωσικών πλοίων που περιπολούν στη Μεσόγειο όταν θα έχουν ανάγκη από επισκευές, ανεφοδιασμό σε νερό και καύσιμα, καθώς και από άλλες εργασίες που απαιτούν περισσότερο χρόνο, όπως βαφή κλπ., αν αυτό κρίνεται απαραίτητο.
Εν τω μεταξύ, στην πρόσφατη συνάντηση μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών Ρωσίας και ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, έγινε ξανά λόγος σχετικά με το ότι την πολύπλευρη συνεργασία των δύο πλευρών εμποδίζει η απουσία πλήρους εμπιστοσύνης. Πως όμως να προκύψει αυτή, τη στιγμή που η Βορειοατλαντική συμμαχία επιμένει να κλείνει τα μάτια στο παράδειγμα της Ελλάδας;
Η Ρωσία Τώρα
