Γενικά θέματα

Πιθανά στρατηγικά παίγνια ερήμην της Ελλάδας και της Κύπρου

Δημοσιεύτηκε στις

31 Μαρτίου 2014 στις 07:48

από τον

andpik

Το ινστιτούτο από το οποίο απορρέουν κείμενα όπως αυτά που ακολουθούν δεν είναι τυχαίο. Όπως πολλά άλλα ανάλογα ινστιτούτα στις ΗΠΑ αναλύει τις προϋποθέσεις και τις παραμέτρους μιας πιθανής νέας αμερικανικής στρατηγικής που θα επαναθεωρήσει την παραδοσιακή στρατηγική της περιμέτρου της Ευρασίας (αυτά τα ζητήματα αναλύονται εμπεριστατωμένα στο πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου των Αρβανιτόπουλος, Ήφαιστος, Ευρωατλαντικές σχέσεις). Για την Ελλάδα οι στρατηγικές που αναλύονται είναι πολύ ενδιαφέρουσες γιατί αναφέρονται σε ένα πιθανό ρόλο και μια πιθανή θέση της Τουρκίας η οποία ενδέχεται να φέρει μελλοντικά την Ελλάδα σε μια πολύ δυσμενή στρατηγική κατάσταση. Η ανάλυση αναφέρεται, ουσιαστικά, σε ένα γεωπολιτικά αναβαθμισμένο νεοτουρκικό κράτος το οποίο, επιπλέον, θα μπορούσε υπό αυτές τις περιστάσεις να διαθέτει μεγαλύτερες δυνατότητες στρατηγικής αυτονομίας και στρατηγικής ευελιξίας:

Η ανάλυση αρχίζει με το να εξετάζει τις αδυναμίες Ρωσίας εσωτερικά και στον περίγυρό της. Εξηγεί επίσης κάτι που είναι πασίδηλο, ότι το ΝΑΤΟ δεν είναι πιο λειτουργικό ούτε η εσωτερική συνοχή είναι διασφαλισμένη.

Μια αμερικανική στρατηγική αποτροπής και ανάσχεσης της Ρωσίας, υποστηρίζει ο αναλυτής, θα πρέπει να αναζητήσει ερείσματα και συμμαχίες σε μια ζώνη που αρχίζει από την Βόρεια Ευρώπη και φτάνει στην Μέση Ανατολή διαμέσου της Τουρκίας

Εδώ ο αναλυτής αναφέρεται σε μια μετατόπιση του κέντρου βάρους της αμερικανικής στρατηγικής από τη δυτική στην κεντρική Ευρώπη υπογραμμίζοντας ρητά ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να παρακάμψουν το ΝΑΤΟ. Πιο κάτω, όπου αναφέρεται στην ενεργειακή εξάρτηση τόσο της κεντρικής Ευρώπης όσο και των κρατών που βρίσκονται σε αυτή τη ζώνη, οδηγείται στο εύλογο συμπέρασμα ότι η διαχείριση στο βραχυχρόνιο επίπεδο δεν είναι εύκολη.

Σίγουρα, για κάθε γνώστη της αμερικανικής στρατηγικής τα ρεύματα σκέψης άλλοτε επικαλυπτόμενα και άλλοτε αντικρουόμενα είναι πάντα πολλά και τα εναλλακτικά σενάρια ελέγχου της κατανομής ισχύος διαρκή και ρευστά. Βλ. την ανάρτησή μας με επίκεντρο την ανάλυση του Mearsheimer, Η τραγωδία της πολιτικής των μεγάλων δυνάμεων με τίτλο «Η σύρραξη στη Συρία και ο ανελέητος ηγεμονικός ανταγωνισμός ως καθοριστικός παράγων των περιφερειακών διενέξεων».

Υπάρχουν εντούτοις κάποιες μεσοπρόθεσμες σταθερές που αφορούν το περιφερειακό «πελατειακό κράτος» της αμερικανικής στρατηγικής. Όπως γνωρίζουμε το γεγονός ότι αυτό τον ρόλο διαδραμάτιζε η Τουρκία για τις ΗΠΑ αποτέλεσε και την κύρια αιτία πολλών δεινών της Ελλάδας μετά το 1945.

John J. Mearsheimer, Η τραγωδία της πολιτικής των μεγάλων δυνάμεων

Η μετεξέλιξη της λανθάνουσας αντιπαράθεσης των ναυτικών με τις ηπειρωτικές δυνάμεις (αυτές οι έννοιες αναλύονται στο προαναφερθέν βιβλίο των Εκδόσεών μας Ευρωατλαντικές σχέσεις) είναι ζωτικό ζήτημα για την ελληνική εξωτερική πολιτική. Πολύ πιο σημαντικό και άμεσο, ενδέχεται να σχετίζεται άμεσα με τις εξελίξεις γύρω από το κυπριακό, τους ενεργειακούς πόρους και τους ενεργειακούς αγωγούς.

Όχι μόνο επειδή το αναφέρει ο αναλυτής αλλά επειδή αυτό συνεπάγεται ο ανταγωνισμός των μεγάλων δυνάμεων από καταβολής κόσμου, οι εξελίξεις των τελευταίων ετών και κυρίως των τελευταίων μηνών καταμαρτυρούν πλέον σαφέστατα ότι βρισκόμαστε στην αφετηρία παιγνίων ισχύος όπου η κάθε δύναμη επιδιώκει τα μεγαλύτερα δυνατά ερείσματα στην επιδιωκόμενη νέα ισορροπία δυνάμεων. Η αλλαγή της κατανομής ισχύος, όμως, τα παίγνια αναζήτησης νέων ισορροπιών, οι ανελέητες στρατηγικές προσεγγίσεις των στρατηγικών δρώντων και οι συμπληγάδες που στήνονται στις περιφέρειες είναι εξελίξεις πολύ επικίνδυνες για μικρά, αδύναμα και απαθή κράτη. Η καθημερινή διεθνής πρακτική το καταμαρτυρεί.

Η αμερικανική εξωτερική πολιτική μετά τον Ψυχρό πόλεμο

Σε κομβικές ιστορικές στιγμές τα γεγονότα που προσδιορίζουν μια σταθεροποίηση νέων ισορροπιών είναι άλλοτε ορατά και άλλοτε αόρατα. Για να μπορέσει ένα κράτος να συμμετέχει στα δρώμενα, να συναλλάσσεται, να εξυπηρετεί τα συμφέροντά του και να επιβιώνει απαιτεί ύπαρξη εθνικής στρατηγικής. Όλα δείχνουν πάντως ότι η Ελλάδα είναι ένας παθητικός θεατής των εξελίξεων τη στιγμή που όχι μόνο συντελούνται μεγάλες στρατηγικές ανακατατάξεις ερήμην μας, αλλά επιπλέον η Κύπρος όπου ζει το ένα δέκατο του ελληνισμού εισέρχεται σε ανεπίστροφη τροχιά αποδοχής ενός νέου σχεδίου Ανάν που όπως πολλοί υποστηρίζουν θέτουν το νησί υπό την τουρκική επικυριαρχία και καθιστούν την Άγκυρα προνομιακό διαπραγματευτή του γεωπολιτικών πλεονεκτημάτων της Κύπρου και των πλουτοπαραγωγικών πόρων. Στις αναρτήσεις μας θα βρείτε πολλές αναλύσεις για τη συντρέχουσα φάση του Κυπριακού. Αξίζει όμως να δει κανείς την ανάλυση της «Έκθεσης εμπειρογνωμόνων» που αναρτήσαμε πριν λίγες μέρες: «Πλαίσιο Αρχών για μια δίκαιη λύση και βιώσιμη λύση του Κυπριακού με γνώμονα το Διεθνές και Ευρωπαϊκό Δίκαιο», από το Διεθνές Συμβούλιο Εμπειρογμωμόνων συκληθέν από την Πανελλήνια Επιτροπή για Ευρωπαϊκή Λύση του Κυπριακού. Είναι μια εξαιρετικά σημαντική μελέτη διακεκριμένων ακαδημαϊκών από όλο τον κόσμο για τη διεθνή και ευρωπαϊκή νομιμότητα σε συνάρτηση με τη βιωσιμότητα της λύσης και τις διάφορες προτάσεις που και τώρα κυκλοφορούν.

Παπασωτηρίου Χαράλαμπος, Αμερικανικό πολιτικό σύστημα και εξωτερική πολιτική: 1945-2002

Τα βιβλία μας για τις ΗΠΑ που σχετίζονται άμεσα με αυτή την ανάλυση είναι τα εξής:
John Mearsheimer, Η τραγωδία της πολιτικής των μεγάλων ευρωπαϊκών δυνάμεων
Αρβανιτόπουλος Κ., Ήφαιστος Π., Ευρωατλαντικές σχέσεις
Παπασωτηρίου Χ., Αμερικανικό πολιτικό σύστημα και εξωτερική πολιτική, 1945-2002
Αρβανιτόπουλος Κ., Το θεσμικό πλαίσιο διαμόρφωσης της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ
Αρβανιτόπoυλος Κ., Η αμερικανική εξωτερική πολιτική μετά τον Ψυχρό πόλεμο

From Estonia to Azerbaijan: American Strategy After Ukraine

Geopolitical Weekly

TUESDAY, MARCH 25, 2014 – 03:08 Print Text Size

By George Friedman

As I discussed last week, the fundamental problem that Ukraine poses for Russia, beyond a long-term geographical threat, is a crisis in internal legitimacy. Russian President Vladimir Putin has spent his time in power rebuilding the authority of the Russian state within Russia and the authority of Russia within the former Soviet Union. The events in Ukraine undermine the second strategy and potentially the first. If Putin cannot maintain at least Ukrainian neutrality, then the world’s perception of him as a master strategist is shattered, and the legitimacy and authority he has built for the Russian state is, at best, shaken.

Whatever the origins of the events in Ukraine, the United States is now engaged in a confrontation with Russia. The Russians believe that the United States was the prime mover behind regime change in Ukraine. At the very least, the Russians intend to reverse events in Ukraine. At most, the Russians have reached the conclusion that the United States intends to undermine Russia’s power. They will resist. The United States has the option of declining confrontation, engaging in meaningless sanctions against individuals and allowing events to take their course. Alternatively, the United States can choose to engage and confront the Russians.

A failure to engage at this point would cause countries around Russia’s periphery, from Estonia to Azerbaijan, to conclude that with the United States withdrawn and Europe fragmented, they must reach an accommodation with Russia. This will expand Russian power and open the door to Russian influence spreading on the European Peninsula itself. The United States has fought three wars (World War I, World War II and the Cold War) to prevent hegemonic domination of the region. Failure to engage would be a reversal of a century-old strategy.

The American dilemma is how to address the strategic context in a global setting in which it is less involved in the Middle East and is continuing to work toward a “pivot to Asia.” Nor can the United States simply allow events to take their course. The United States needs a strategy that is economical and coherent militarily, politically and financially. It has two advantages. Some of the countries on Russia’s periphery do not want to be dominated by her. Russia, in spite of some strengths, is inherently weak and does not require U.S. exertion on the order of the two World Wars, the Cold War or even the Middle East engagements of the past decade.

The Russian and U.S. Positions

I discussed Russian options on Ukraine last week. Putin is now in a position where, in order to retain with confidence his domestic authority, he must act decisively to reverse the outcome. The problem is there is no single decisive action that would reverse events. Eventually, the inherent divisions in Ukraine might reverse events. However, a direct invasion of eastern Ukraine would simply solidify opposition to Russia in Kiev and trigger responses internationally that he cannot predict. In the end, it would simply drive home that although the Russians once held a dominant position in all of Ukraine, they now hold it in less than half. In the long run, this option — like other short-term options — would not solve the Russian conundrum.

Whatever Putin does in Ukraine, he has two choices. One is simply to accept the reversal, which I would argue that he cannot do. The second is to take action in places where he might achieve rapid diplomatic and political victories against the West — the Baltics, Moldova or the Caucasus — while encouraging Ukraine’s government to collapse into gridlock and developing bilateral relations along the Estonia-Azerbaijan line. This would prevent a U.S. strategy of containment — a strategy that worked during the Cold War and one that the Europeans are incapable of implementing on their own. This comes down to the Americans.

The New Containment

The United States has been developing, almost by default, a strategy not of disengagement but of indirect engagement. Between 1989 and 2008, the U.S. strategy has been the use of U.S. troops as the default for dealing with foreign issues. From Panama to Somalia, Kosovo, Afghanistan and Iraq, the United States followed a policy of direct and early involvement of U.S. military forces. However, this was not the U.S. strategy from 1914 to 1989. Then, the strategy was to provide political support to allies, followed by economic and military aid, followed by advisers and limited forces, and in some cases pre-positioned forces. The United States kept its main force in reserve for circumstances in which (as in 1917 and 1942 and, to a lesser degree, in Korea and Vietnam) allies could not contain the potential hegemon. Main force was the last resort.

This was primarily a strategy of maintaining the balance of power. The containment of the Soviet Union involved creating an alliance system comprising countries at risk of Soviet attack. Containment was a balance of power strategy that did not seek the capitulation of the Soviet Union as much as increasing the risks of offensive action using allied countries as the first barrier. The threat of full U.S. intervention, potentially including nuclear weapons, coupled with the alliance structure, constrained Soviet risk-taking.

Because the current Russian Federation is much weaker than the Soviet Union was at its height and because the general geographic principle in the region remains the same, a somewhat analogous balance of power strategy is likely to emerge after the events in Ukraine. Similar to the containment policy of 1945-1989, again in principle if not in detail, it would combine economy of force and finance and limit the development of Russia as a hegemonic power while exposing the United States to limited and controlled risk.

The coalescence of this strategy is a development I forecast in two books, The Next Decade and The Next 100 Years, as a concept I called the Intermarium. The Intermarium was a plan pursued after World War I by Polish leader Jozef Pilsudski for a federation, under Poland’s aegis, of Central and Eastern European countries. What is now emerging is not the Intermarium, but it is close. And it is now transforming from an abstract forecast to a concrete, if still emergent, reality.

Forces Leading to the Alliance’s Emergence

A direct military intervention by the United States in Ukraine is not possible. First, Ukraine is a large country, and the force required to protect it would outstrip U.S. capabilities. Second, supplying such a force would require a logistics system that does not exist and would take a long time to build. Finally, such an intervention would be inconceivable without a strong alliance system extending to the West and around the Black Sea. The United States can supply economic and political support, but Ukraine cannot counterbalance Russia and the United States cannot escalate to the point of using its own forces. Ukraine is a battleground on which Russian forces would have an advantage and a U.S. defeat would be possible.

If the United States chooses to confront Russia with a military component, it must be on a stable perimeter and on as broad a front as possible to extend Russian resources and decrease the probability of Russian attack at any one point out of fear of retaliation elsewhere. The ideal mechanism for such a strategy would be NATO, which contains almost all of the critical countries save Azerbaijan and Georgia. The problem is that NATO is not a functional alliance. It was designed to fight the Cold War on a line far to the west of the current line. More important, there was unity on the principle that the Soviet Union represented an existential threat to Western Europe.

That consensus is no longer there. Different countries have different perceptions of Russia and different concerns. For many, a replay of the Cold War, even in the face of Russian actions in Ukraine, is worse than accommodation. In addition, the end of the Cold War has led to a massive drawdown of forces in Europe. NATO simply lacks the force unless there is a massive and sudden buildup. That will not occur because of the financial crisis, among other reasons. NATO requires unanimity to act, and that unanimity is not there.

The countries that were at risk from 1945 to 1989 are not the same as those at risk today. Many of these countries were part of the Soviet Union then, and the rest were Soviet satellites. The old alliance system was not built for this confrontation. The Estonia-Azerbaijan line has as its primary interest retaining sovereignty in the face of Russian power. The rest of Europe is not in jeopardy, and these countries are not prepared to commit financial and military efforts to a problem they believe can be managed with little risk to them. Therefore, any American strategy must bypass NATO or at the very least create new structures to organize the region.

Click to Enlarge

Characteristics of the Alliance

Each of the various countries involved is unique and has to be addressed that way. But these countries share the common danger that events in Ukraine could spread and directly affect their national security interests, including internal stability. As I observed, the Baltics, Moldova and the Caucasus are areas where the Russians could seek to compensate for their defeat. Because of this, and also because of their intrinsic importance, Poland, Romania and Azerbaijan must be the posts around which this alliance is built.

The Baltic salient, 145 kilometers (90 miles) from St. Petersburg in Estonia, would be a target for Russian destabilization. Poland borders the Baltics and is the leading figure in the Visegrad battlegroup, an organization within the European Union. Poland is eager for a closer military relationship with the United States, as its national strategy has long been based on third-power guarantees against aggressors. The Poles cannot defend themselves and the Baltics, given the combat capabilities necessary for the task.

The Dniester River is 80 kilometers from Odessa, the main port on the Black Sea for Ukraine and an important one for Russia. The Prut River is about 200 kilometers from Bucharest, the capital of Romania. Moldova is between these two rivers. It is a battleground region, at least of competing political factions. Romania must be armed and supported in protecting Moldova and in organizing southeastern Europe. In Western hands, Moldova threatens Odessa, Ukraine’s major port also used by Russia on the Black Sea. In Russian hands, Moldova threatens Bucharest.

At the far end of the alliance structure I am envisioning is Azerbaijan, on the Caspian Sea bordering Russia and Iran. Should Dagestan and Chechnya destabilize, Azerbaijan — which is Islamic and majority Shiite but secular — would become critical for limiting the regional spread of jihadists. Azerbaijan also would support the alliance’s position in the Black Sea by supporting Georgia and would serve as a bridge for relations (and energy) should Western relations with Iran continue to improve. To the southwest, the very pro-Russian Armenia — which has a Russian troop presence and a long-term treaty with Moscow — could escalate tensions with Azerbaijan in Nagorno-Karabakh. Previously, this was not a pressing issue for the United States. Now it is. The security of Georgia and its ports on the Black Sea requires Azerbaijan’s inclusion in the alliance.

Azerbaijan serves a more strategic purpose. Most of the countries in the alliance are heavy importers of Russian energy; for instance, 91 percent of Poland’s energy imports and 86 percent of Hungary’s come from Russia. There is no short-term solution to this problem, but Russia needs the revenue from these exports as much as these countries need the energy. Developing European shale and importing U.S. energy is a long-term solution. A medium-term solution, depending on pipeline developments that Russia has tended to block in the past, is sending natural gas from Azerbaijan to Europe. Until now, this has been a commercial issue, but it has become a strategically critical issue. The Caspian region, of which Azerbaijan is the lynchpin, is the only major alternative to Russia for energy. Therefore, rapid expansion of pipelines to the heart of Europe is as essential as providing Azerbaijan with the military capability to defend itself (a capability it is prepared to pay for and, unlike other allied countries, does not need to be underwritten).

The key to the pipeline will be Turkey’s willingness to permit transit. I have not included Turkey as a member of this alliance. Its internal politics, complex relations and heavy energy dependence on Russia make such participation difficult. I view Turkey in this alliance structure as France in the Cold War. It was aligned yet independent, militarily self-sufficient yet dependent on the effective functioning of others. Turkey, inside or outside of the formal structure, will play this role because the future of the Black Sea, the Caucasus and southeastern Europe is essential to Ankara.

These countries, diverse as they are, share a desire not to be dominated by the Russians. That commonality is a basis for forging them into a functional military alliance. This is not an offensive force but a force designed to deter Russian expansion. All of these countries need modern military equipment, particularly air defense, anti-tank and mobile infantry. In each case, the willingness of the United States to supply these weapons, for cash or credit as the situation requires, will strengthen pro-U.S. political forces in each country and create a wall behind which Western investment can take place. And it is an organization that others can join, which unlike NATO does not allow each member the right to veto.

The Practicality of the U.S. Strategy

There are those who would criticize this alliance for including members who do not share all the democratic values of the U.S. State Department. This may be true. It is also true that during the Cold War the United States was allied with the Shah’s Iran, Turkey and Greece under dictatorship and Mao’s China after 1971. Having encouraged Ukrainian independence, the United States — in trying to protect that independence and the independence of other countries in the region — is creating an alliance structure that will include countries, such as Azerbaijan, that have been criticized. However, if energy does not come from Azerbaijan, it will come from Russia, and then the Ukrainian events will dissolve into tragic farce. The State Department must grapple with the harsh forces its own policies have unleashed. This suggests that the high-mindedness borne of benign assumptions now proven to be illusions must make way for realpolitik calculations.

The balance of power strategy allows the United States to use the natural inclination of allies to bolster its own position and take various steps, of which military intervention is the last, not the first. It recognizes that the United States, as nearly 25 percent of the world’s economy and the global maritime hegemon, cannot evade involvement. Its very size and existence involves it. Nor can the United States confine itself to gestures like sanctions on 20 people. This is not seen as a sign of resolve as much as weakness. It does mean that as the United States engages in issues like Ukraine and must make strategic decisions, there are alternatives to intervention — such as alliances. In this case, a natural alliance structure presents itself — a descendant of NATO but shaped for this crisis, much like the alliance I forecast previously.

In my view, Russian power is limited and has flourished while the United States was distracted by its wars in the Middle East and while Europe struggled with its economic crisis. That does not mean Russia is not dangerous. It has short-term advantages, and its insecurity means that it will take risks. Weak and insecure states with temporary advantages are dangerous. The United States has an interest in acting early because early action is cheaper than acting in the last extremity. This is a case of anti-air missiles, attack helicopters, communications systems and training, among other things. These are things the United States has in abundance. It is not a case of deploying divisions, of which it has few. The Poles, Romanians, Azerbaijanis and certainly the Turks can defend themselves. They need weapons and training, and that will keep Russia contained within its cauldron as it plays out a last hand as a great power.

Editor’s Note: We invite subscribers to access the full text of the chapters that focused on Russia’s unsustainable revival in international affairs from George Friedman’s 2011 book, The Next Decade, and his 2009 book, The Next 100 Years, by clicking the links below. Excerpts reprinted with permission from Doubleday, a division of Penguin Random House, Inc.

Πηγή: Εκδόσεις Ποιότητα

Σχετικά θέματαΓεωπολιτική

andpik

Συνέχεια ανάγνωσης

Γενικά θέματα

Ισραήλ και Ιράν πέρασαν όλες τις κόκκινες γραμμές

Βαλλιστικοί πύραυλοι, που χτυπούν κατοικημένες περιοχές, επιθέσεις σε πυρηνικά και ενεργειακές υποδομές, νεκροί στρατηγοί, απειλές για κλείσιμο του πιο στρατηγικού περάσματος στον πλανήτη. Ισραήλ και Ιράν έχουν διαδοχικά περάσει τη μία μετά την άλλη τις κόκκινες γραμμές.

Δημοσιεύτηκε

5 ημέρες πριν

στις

15 Ιουνίου 2025

από τον

ΧΑΚ

Βαλλιστικοί πύραυλοι, που χτυπούν κατοικημένες περιοχές, επιθέσεις σε πυρηνικά και ενεργειακές υποδομές, νεκροί στρατηγοί, απειλές για κλείσιμο του πιο στρατηγικού περάσματος στον πλανήτη. Ισραήλ και Ιράν έχουν διαδοχικά περάσει τη μία μετά την άλλη τις κόκκινες γραμμές.

Η κλιμάκωση δεν ήρθε ως κεραυνός εν αιθρία. Ήταν αποτέλεσμα ετών σκιώδους πολέμου, με επιθέσεις σε βάσεις, πρεσβείες, επιστήμονες και συμμάχους. Αλλά πλέον, η σιωπηλή ένταση έχει μετατραπεί σε μετωπική σύγκρουση με χαρακτηριστικά ολοκληρωτικού πολέμου: μπαράζ βαλλιστικών πυραύλων, μαζικούς θανάτους, και – για πρώτη φορά – στοχευμένα πλήγματα σε ενεργειακές υποδομές.

Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου προειδοποιεί πως θα δούμε ισραηλινά αεροσκάφη πάνω από την Τεχεράνη και ο αγιατολάχ Αλί Χαμενεϊ απαντά πως οι πύλες της κολάσεως άνοιξαν.

Το Ισραήλ χτυπά πυρηνικές και ενεργειακές εγκαταστάσεις

Η επιχείρηση «Rising Lion» του ισραηλινού στρατού ξεκίνησε με αιφνιδιαστικά χτυπήματα σε πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, όπως στο Ισφαχάν και τη Φορντό, αλλά επεκτάθηκε σε ένα άνευ προηγουμένου χτύπημα στο South Pars, το μεγαλύτερο κοίτασμα φυσικού αερίου στον κόσμο.

Οι φλόγες στο συγκρότημα της Φάσης 14, στην επαρχία Μπουσίρ, δεν είναι μόνο πλήγμα για το ιρανικό καθεστώς· είναι προειδοποίηση με παγκόσμια απήχηση, για το πού μπορεί να φτάσει η σύγκρουση. Οι τιμές του φυσικού αερίου αναμένεται να επιδοθούν σε νέο ράλι με το άνοιγμα των αγορών τη Δευτέρα.

Όπως σχολιάζουν αναλυτές, πρόκειται για «τη διάρρηξη ενός άγραφου κανόνα»: μέχρι τώρα, ενεργειακές εγκαταστάσεις – τόσο του Ιράν όσο και του Ισραήλ – παρέμεναν εκτός στόχων.

Majid Asgaripour/WANA via REUTERS

Η απάντηση της Τεχεράνης και ο κίνδυνος διάχυσης

Η απάντηση της Ισλαμικής Δημοκρατίας ήταν άμεση. Με την επιχείρηση «True Promise III», εξαπέλυσε δεκάδες βαλλιστικούς πυραύλους και drones κατά ισραηλινών στρατιωτικών βάσεων. 8 Ισραηλινοί έχουν σκοτωθεί και δεκάδες αγνοούνται κάτω από τα συντρίμμια.

Τώρα το Ιράν απειλεί να πλήξει και βάσεις χωρών, που στηρίζουν το Ισραήλ, όπως οι ΗΠΑ, η Βρετανία και η Γαλλία. Οι δύο τελευταίες, αν και άκρως επικριτικές απέναντι στην πολιτική της κυβέρνησης Νετανιάχου στη Γάζα, δεν καταδίκασαν την επίθεση στο Ιράν.

Παράλληλα αυξάνονται οι απειλές για το κλείσιμο του Στενού του Ορμούζ. Ο Ιρανός βουλευτής Εσμαΐλ Κοσαρί, προειδοποίησε ότι η Τεχεράνη δεν θα διστάσει να χρησιμοποιήσει κάθε μέσο αν συνεχιστούν οι ισραηλινές επιθέσεις.

Το Ορμούζ ως στρατηγικός εκβιασμός

Το Στενό του Ορμούζ είναι ο στενότερος λαιμός φιάλης της παγκόσμιας ενέργειας: 20% του παγκόσμιου πετρελαίου περνά από εκεί. Κλείσιμό του θα σημάνει έκρηξη των τιμών, παγκόσμιο πληθωριστικό σοκ και απειλή γενικευμένου πολέμου στον Κόλπο.

Η Ισλαμική Δημοκρατία έχει στο παρελθόν αφήσει υπονοούμενα για το Ορμούζ, αλλά αυτή είναι η πρώτη φορά που εμφανίζεται έτοιμη να το θέσει πραγματικά στο τραπέζι ως χαρτί στρατηγικού εκβιασμού.

Αν ενεργοποιήσει αυτό το όπλο (που πάντως είναι εξαιρετικά επιζήμιο και για την ίδια) υπολογίζεται ότι θα δούμε τις τιμές του πετρελαίου να εκτινάσσονται στα 130 δολάρια το βαρέλι από περίπου 75 δολάρια σήμερα. Η βενζίνη θα γίνει σε μία τέτοια περίπτωση «είδος πολυτελείας».

Η Ουάσιγκτον εμπλέκεται – έστω και ανεπίσημα

Αν και οι ΗΠΑ δεν έχουν εξαπολύσει δικά τους πλήγματα κατά του Ιράν, βοηθούν ενεργά στην άμυνα του Ισραήλ: συστοιχίες Patriot, αμερικανικά πολεμικά πλοία και υπερσύγχρονα συστήματα ανίχνευσης έχουν τεθεί σε λειτουργία.

Ο Ντόναλντ Τραμπ, που προσπαθούσε να κρατήσει διπλωματική ισορροπία, αφού είδε τον Νετανιάχου να τον αγνοεί, αλλά και τις διαπραγματεύσεις με την Τεχεράνη να μην αποδίδουν, αναγκάστηκε να στηρίξει εκ των υστέρων τις ισραηλινές επιθέσεις.

Ταυτόχρονα, το Πεντάγωνο μετακινεί πλοία, κατασκοπευτικά και πιθανώς βομβαρδιστικά στην περιοχή, ενώ το αεροπλανοφόρο USS Nimitz ακύρωσε την προγραμματισμένη του επίσκεψη στο Βιετνάμ.

Τι μέλλει γενέσθαι;

Η στρατιωτική ικανότητα του Ισραήλ είναι ισχυρή, αλλά δεν επαρκεί από μόνη της για πλήρη εξουδετέρωση των υπόγειων πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν. Τις βόμβες διάτρησης που απαιτούνται για κάτι τέτοιο τις διαθέτουν μόνο οι ΗΠΑ.

Αν ο Τραμπ αποφασίσει να «πάει μέχρι τέλους», τότε η εμπλοκή των ΗΠΑ δεν θα είναι πια υποστηρικτική – θα είναι καθοριστική. Μπορεί όμως να οδηγήσει σε μία παγκόσμια σύρραξη.

Μερίδα αναλυτών τονίζει από την άλλη πως εάν ο Λευκός Οίκος κρατήσει αποστάσεις και αφήσει το Ιράν να πλήξει στόχους σε Σαουδική Αραβία, ΗΑΕ ή δεξαμενόπλοια, τότε η σύγκρουση θα γίνει και πάλι ανεξέλεγκτη.

Naftemporiki.gr

Συνέχεια ανάγνωσης

Γενικά θέματα

To Hubble μελέτησε τους μεγάλους… σαιξπηρικούς δορυφόρους του Ουρανού

Χρησιμοποιώντας το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble ερευνητική ομάδα αναζήτησε σημάδια αλληλεπιδράσεων μεταξύ του μαγνητικού περιβάλλοντος και των επιφανειών του Ουρανού και των τεσσάρων μεγαλύτερων δορυφόρων του και παρουσιάζει τώρα τα ενδιαφέροντα ευρήματα της.

Δημοσιεύτηκε

5 ημέρες πριν

στις

15 Ιουνίου 2025

από τον

ΧΑΚ

Χρησιμοποιώντας το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble ερευνητική ομάδα αναζήτησε σημάδια αλληλεπιδράσεων μεταξύ του μαγνητικού περιβάλλοντος και των επιφανειών του Ουρανού και των τεσσάρων μεγαλύτερων δορυφόρων του και παρουσιάζει τώρα τα ενδιαφέροντα ευρήματα της.

Σε αντίθεση με τους άλλους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος τα ονομάτα των δορυφόρων του Ουρανού δεν προέρχονται από την ελληνική μυθολογία αλλά από χαρακτήρες στα έργα του Σαίξπηρ.

Το Hublle μελέτησε τους δορυφόρους Άριελ, Ουμβριήλ, Τιτάνια, Όμπερον. Οι ερευνητές προέβλεψαν ότι με βάση τις αλληλεπιδράσεις με τη μαγνητόσφαιρα του Ουρανού, οι πλευρές αυτών των παλιρροϊκά κλειδωμένων φεγγαριών που βλέπουν τον πλανήτη θα ήταν φωτεινότερες από τις «πίσω» πλευρές, που θα ήταν πάντα στραμμένες προς τα έξω. Αυτό θα οφειλόταν στο σκούρο χρώμα των πίσω πλευρών τους από φορτισμένα σωματίδια όπως ηλεκτρόνια παγιδευμένα στη μαγνητόσφαιρα του Ουρανού. Αντ’ αυτού, δεν βρήκαν στοιχεία για σκούρο χρώμα στις πίσω πλευρές των φεγγαριών, αλλά σαφείς ενδείξεις για σκούρο χρώμα στις μπροστινές πλευρές των εξωτερικών φεγγαριών.

πηγή φωτό. (ESO)

«Ο Ουρανός είναι παράξενος, επομένως ήταν πάντα αβέβαιο το πόσο το μαγνητικό πεδίο αλληλεπιδρά στην πραγματικότητα με τους δορυφόρους του. Για αρχή, έχει κλίση 98 μοιρών σε σχέση με την εκλειπτική. Αυτό σημαίνει ότι ο Ουρανός έχει δραματική κλίση σε σχέση με το τροχιακό επίπεδο των πλανητών. Κυλάει πολύ αργά γύρω από τον Ήλιο στο πλάι του καθώς ολοκληρώνει την τροχιά του, διάρκειας 84 ετών, γύρω από τη Γη. Τη στιγμή της διέλευσης του Voyager 2 (το 1986) η μαγνητόσφαιρα του Ουρανού είχε κλίση περίπου 59 μοιρών από το τροχιακό επίπεδο των δορυφόρων. Έτσι, υπάρχει μια επιπλέον κλίση στο μαγνητικό πεδίο» λέει ο Δρ. Ρίτσαρντ Καρτράιτ ερευνητής στο Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φυσικής του Πανεπιστημίου Johns Hopkins στις ΗΠΑ, μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Το φαινόμενο

Επειδή ο Ουρανός και οι γραμμές του μαγνητικού πεδίου περιστρέφονται ταχύτερα από ό,τι τα φεγγάρια του σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη, οι γραμμές του μαγνητικού πεδίου περνούν συνεχώς από τα φεγγάρια. Εάν η μαγνητόσφαιρα του Ουρανού αλληλεπιδρά με τα φεγγάρια του, τα φορτισμένα σωματίδια θα πρέπει κατά προτίμηση να χτυπούν την επιφάνεια των πίσω πλευρών.

Αυτά τα φορτισμένα σωματίδια, καθώς και οι κοσμικές ακτίνες του γαλαξία μας, θα πρέπει να σκουρύνουν τα πίσω ημισφαίρια του Άριελ, του Ούμπριελ, της Τιτάνιας και του Όμπερον και πιθανώς να παράγουν το διοξείδιο του άνθρακα που ανιχνεύεται σε αυτά τα φεγγάρια.

Οι αστρονόμοι ανέμεναν ότι, ειδικά για τα εσωτερικά φεγγάρια Άριελ και Ούμπριελ, τα πίσω ημισφαίρια θα ήταν πιο σκούρα από τις μπροστινές πλευρές σε υπεριώδη και ορατά μήκη κύματος. Αλλά αυτό όπως φαίνεται σύμβαίνει. Αντίθετα, τα μπροστινά και πίσω ημισφαίρια του Άριελ και του Ούμπριελ είναι στην πραγματικότητα πολύ παρόμοια σε φωτεινότητα.

Ωστόσο, οι ερευνητές παρατήρησαν μια διαφορά μεταξύ των ημισφαιρίων των δύο εξωτερικών φεγγαριών, της Τιτάνιας και του Όμπερον και όχι των φεγγαριών που περίμεναν. Ακόμα πιο παράξενο, η διαφορά στη φωτεινότητα ήταν το αντίθετο από αυτό που περίμεναν. Τα δύο εξωτερικά φεγγάρια έχουν πιο σκούρα και κόκκινα ημισφαίρια μπροστά σε σύγκριση με τα πίσω ημισφαίριά τους.

Η ερευνητική ομάδα πιστεύει ότι η σκόνη από ορισμένους από τους αποκαλούμενους ακανόνιστους» δορυφόρους του Ουρανού καλύπτει τις μπροστινές πλευρές της Τιτανίας και του Όμπερον. Οι ακανόνιστοι δορυφόροι είναι φυσικά σώματα που έχουν μεγάλες, εκκεντρικές και κεκλιμένες τροχιές σε σχέση με το ισημερινό επίπεδο του μητρικού πλανήτη τους.

Οι μικρομετεωρίτες χτυπούν συνεχώς τις επιφάνειες των ακανόνιστων δορυφόρων του Ουρανού, εκτοξεύοντας μικρά κομμάτια υλικού σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη. Για εκατομμύρια χρόνια, αυτό το σκονισμένο υλικό κινείται προς τα μέσα προς τον Ουρανό και τελικά διασχίζει τις τροχιές της Τιτανίας και του Όμπερον.

Αυτά τα εξωτερικά φεγγάρια σαρώνουν τη σκόνη και την μαζεύουν κυρίως στα μπροστινά ημισφαίρια τους, τα οποία είναι στραμμένα προς τα εμπρός. Είναι σαν τα έντομα να χτυπούν το παρμπρίζ του αυτοκινήτου σας καθώς οδηγείτε σε έναν αυτοκινητόδρομο. Αυτό το υλικό κάνει την Τιτάνια και τον Όμπερον να έχουν πιο σκούρα και κόκκινα ημισφαίρια.

Naftemporiki.gr

Συνέχεια ανάγνωσης

Γενικά θέματα

Μπορούν Ελλάδα και Κύπρος να αποκλείσουν την Τουρκία με το πρόγραμμα SAFE με τη χρήση veto;

Eίναι πολύ αμφίβολο αν η Τουρκία θεωρείται απειλή και ως εκ τούτου δεν είναι καθόλου αυτονόητο ότι η 10η παράγραφος του άρθρου 16 του Κανονισμού μπορεί να αποτελέσει «πάτημα» για την Ελλάδα ώστε να αποτραπεί η ένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα SAFE.

Δημοσιεύτηκε

5 ημέρες πριν

στις

15 Ιουνίου 2025

από τον

Νικόδημος Καλλιντέρης

Γράφει ο Νικόδημος Καλλιντέρης

O Καθηγητής Δικαίου της ΕΕ στη Νομική Σχολή του ΕΚΠΑ κ. Μανώλης Περάκης σε σημερινό (15/6) άρθρο του στο «ΒΗΜΑ» ξεκαθαρίζει με συγκεκριμένο νομικό σκεπτικό ότι δεν έχουν βάση τα όσα τον τελευταίο καιρό θρυλούνται ότι εξασφαλίστηκε από ελληνικής πλευράς πως απαιτείται ομοφωνία για την υπογραφή διμερούς συμφωνίας μεταξύ ΕΕ και τρίτου κράτους για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα SAFE. Η εκτίμηση αυτή της ελληνικής πλευράς στηρίχθηκε στα άρθρα 212 και 218 της ΣΛΕΕ και στην αιτιολογική σκέψη 23 του Κανονισμού.

Κατά τον Καθηγητή το άρθρο 212 της ΣΛΕΕ απονέμει αρμοδιότητα εξωτερικής δράσης στην ΕΕ αλλά δεν ρυθμίζει διαδικαστικά θέματα σύναψης των εν λόγω συμφωνιών όπως η μέθοδος ψηφοφορίας στο Συμβούλιο.

Επιπλέον, η αιτιολογική σκέψη 23 του Κανονισμού SAFE ως τμήμα του προοιμίου του δεν μπορεί να εισάγει δεσμευτικούς κανόνες. Κι όχι μόνον αυτό αλλά στην εν λόγω σκέψη δεν αναφέρεται ρητά το άρθρο 212 της ΣΛΕΕ όπως δεν γίνεται καμία μνεία και στις νομοθετικές διατάξεις του Κανονισμού.

Το δε άρθρο 218 της ΣΛΕΕ εισάγει τον κανόνα της ειδικής πλειοψηφίας και όχι της ομοφωνίας εκτός αν η συμφωνία έχει αντικείμενο όπως η εξωτερική πολιτική ή η άμυνα, οπότε απαιτείται ομοφωνία.

Όμως, το άρθρο 122 της ΣΛΕΕ που αποτελεί τη νομική βάση του Κανονισμού όπως και το άρθρο 212 της ΣΛΕΕ δεν εντάσσονται στο νομοθετικό πλαίσιο δράσεων ή επιχειρήσεων της ΕΕ σε επίπεδο Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας ή της Κοινής Άμυνας και δεν οδηγούν σε ανάγκη ομοφωνίας στο Συμβούλιο κατά τη σύναψη διεθνούς συμφωνίας.

Στις περισσότερες διεθνείς συμφωνίες που σύναψε η ΈΕ βάσει του 212 της ΣΛΕΕ τηρήθηκε η ειδική πλειοψηφία και όχι η ομοφωνία.

Τέλος, κατά τον Καθηγητή με βάση την έως σήμερα κυριαρχούσα αντίληψη στους κόλπους της ΕΕ και του ΝΑΤΟ είναι πολύ αμφίβολο αν η Τουρκία θεωρείται απειλή και ως εκ τούτου δεν είναι καθόλου αυτονόητο ότι η 10η παράγραφος του άρθρου 16 του Κανονισμού μπορεί να αποτελέσει «πάτημα» για την Ελλάδα ώστε να αποτραπεί η ένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα SAFE.

Συνέχεια ανάγνωσης

Πολιτική2 μήνες πριν

Ομολογία αποτυχίας από Γκιουρντενίζ! Οι Τούρκοι εγκαταλείπουν τη “Γαλάζια Πατρίδα” δια στόματος του εμπνευστή της

Απόψεις6 ημέρες πριν

Γι’αυτό οι Τούρκοι τρέμουν το μένος του Ισραήλ! Η προφητεία του μέντορα του Ερντογάν που “στοιχειώνει” την Άγκυρα

Αναλύσεις3 μήνες πριν

Μάικλ Ρούμπιν στη Hellas Journal: Η σύλληψη Ιμάμογλου σηματοδοτεί ότι ο Ερντογάν θα απελευθερώσει τον Οτζαλάν μέσα σε νεκροσακούλα!

Πολιτική3 εβδομάδες πριν

Ανατροπή στην ανατροπή! Ο Σίσι βάζει τα πράγματα στη θέση τους για το Σινά – Καμία προσβολή της μοναδικής και ιερής θρησκευτικής θέσης της Μονής -Δεν αλλάζει πουθενά το καθεστώς