Την απώτερη στόχευση του Ισραήλ διερευνά o ανταποκριτής του BBC στη Μέση Ανατολή, Ούγκο Μπασέγκα.

Γράφει σε ένα σύντομο σημείωμά του για το βρετανικό Μέσο:

«Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου, αισθάνεται δικαιωμένος.

Από το βιβλίο του του 1995, «Καταπολέμηση της Τρομοκρατίας», μέχρι την περίφημη ομιλία του στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών το 2012, όταν και παρουσίασε ένα σκίτσο μιας βόμβας για να εξηγήσει πόσο κοντά, κατά την άποψή του, ήταν το Ιράν στην απόκτηση πυρηνικών όπλων, ο Νετανιάχου έχει από καιρό διαμηνύσει ότι το Ιράν πρέπει να σταματήσει.

Θα σταματήσει όμως τώρα το Ισραήλ να επιτίθεται στο Ιράν;

Ισραηλινοί στρατιωτικοί αξιωματούχοι έχουν επανειλημμένα προειδοποιήσει ότι αυτή θα μπορούσε να είναι μια παρατεταμένη εκστρατεία και πανηγυρίζουν αυτό που θεωρούν ως μια εξαιρετικά επιτυχημένη επιχείρηση μέχρι στιγμής. Μπορεί άρα να μην βλέπουν λόγους να σταματήσουν πριν προκαλέσουν ακόμη μεγαλύτερη ζημιά.

Εν τω μεταξύ, όλο και περισσότεροι Ισραηλινοί αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένου του Νετανιάχου, υπαινίσσονται αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν.

Ποια είναι η ελπίδα τους; Ότι οι βομβαρδισμοί θα οδηγήσουν σε ένα κίνημα εναντίον του ανώτατου ηγέτη του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ανατρέποντας την Ισλαμική Δημοκρατία που βρίσκεται στην εξουσία από την επανάσταση του 1979.

Κάτι που θέτει το Ιράν σε κατάσταση επιβίωσης. Η Τεχεράνη έχει επανειλημμένα απορρίψει οποιαδήποτε συμφωνία που θα την οδηγούσε σε παραίτηση από τον εμπλουτισμό ουρανίου επί του έδαφόυς της, την βασική απαίτηση των ΗΠΑ, λέγοντας ότι είναι δικαίωμά της.

Ευρισκόμενοι ωστόσο στην πιο αδύναμη θέση τους εδώ και σχεδόν πέντε δεκαετίες, οι ηγέτες του Ιράν θα δεχτούν διεθνείς πιέσεις να αποδεχτούν μια συμφωνία, η οποία αναπόφευκτα θα θέλει να αποτρέπει οποιαδήποτε επανέναρξη των πυρηνικών δραστηριοτήτων.

Η εναλλακτική λύση είναι περισσότερη σύγκρουση, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει στο τέλος της διακυβέρνησης του Χαμενεΐ και σε ένα αβέβαιο μέλλον για τη χώρα.

Ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε ότι η Ρωσία δεν επιδιώκει τη συνθηκολόγηση της Ουκρανίας, αλλά θέλει το Κίεβο να αναγνωρίσει την πραγματικότητα της κατάστασης στο πεδίο της μάχης.

Ο Πούτιν, μιλώντας στο διεθνές οικονομικό φόρουμ της Αγία Πετρούπολης, δήλωσε: «Δεν επιδιώκουμε τη συνθηκολόγηση της Ουκρανίας. Επιμένουμε στην αναγνώριση της πραγματικότητας που έχει διαμορφωθεί επί του πεδίου».

Επιπλέον προειδοποίησε την Ουκρανία ότι η ιδέα να χρησιμοποιήσει βρώμικη βόμβα εναντίον της Ρωσίας θα είχε καταστροφικές συνέπειες για το Κίεβο, δηλώνοντας όμως ότι δεν έχει δει κανένα στοιχείο ότι η Ουκρανία σχεδιάζει κάτι τέτοιο.

Εάν το Κίεβο χρησιμοποιούσε ποτέ μια τέτοια βόμβα, η ρωσική απάντηση θα ήταν πιθανώς καταστροφική τόσο για την πολιτική ηγεσία της Ουκρανίας όσο και για την Ουκρανία στο σύνολό της, είπε.

«Ολόκληρη η Ουκρανία είναι δική μας»

Σύμφωνα με τον Πούτιν Ρώσοι και Ουκρανοί είναι ένας λαός, «και υπό αυτή την έννοια ολόκληρη η Ουκρανία είναι δική μας», ενώ δήλωσε ότι δεν αποκλείει να πάρει η Ρωσία τον έλεγχο της ουκρανικής πόλης Σούμι.

Συμπλήρωσε πως η Ρωσία δεν αμφισβήτησε ποτέ το δικαίωμα της Ουκρανίας στην κυριαρχία, σημειώνοντας ωστόσο ότι όταν η Ουκρανία κήρυξε την ανεξαρτησία της το 1991 ήταν ως «ουδέτερο κράτος».

Ο Πούτιν, ο οποίος λέει ότι η Ρωσία πολεμά στην Ουκρανία για να προστατεύσει την ασφάλειά της, απάντησε σε ερώτηση σχετικά με τους πολεμικούς στόχους της Ρωσίας.

«Έχουμε ένα ρητό ή μια παραβολή», που λέει : «Όπου πατάει το πόδι ενός Ρώσου στρατιώτη, αυτό είναι δικό μας», είπε ο Ρώσος Πρόεδρος.

Το Κίεβο και οι δυτικοί σύμμαχοί του έχουν απορρίψει τις διεκδικήσεις της Μόσχας σε τέσσερις ουκρανικές περιοχές και την Κριμαία ως παράνομες και ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει επανειλημμένα απορρίψει την άποψη ότι Ρώσοι και Ουκρανοί είναι ένας λαός.

Ο Πούτιν δήλωσε ότι οι ρωσικές δυνάμεις διαμορφώνουν μια νεκρή ζώνη στην περιοχή Σούμι της Ουκρανίας προκειμένου να προστατεύσουν το ρωσικό έδαφος και δήλωσε ότι δεν αποκλείει τα ίδια αυτά στρατεύματα να πάρουν τον έλεγχο της περιφερειακής πρωτεύουσας Σούμι.

Ενώ η ένταση μεταξύ Ιράν και Ισραήλ κορυφώνεται, ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ παλινδρομεί ανάμεσα σε στρατιωτικές απειλές και προσωπικά διαλείμματα. Από το Situation Room στους… ιστούς σημαίας, η κρίση φέρνει την Ουάσιγκτον σε ετοιμότητα και τον Τραμπ μπροστά σε ένα από τα πιο διφορούμενα διλήμματα της καριέρας του.

Αν κάτι είχε απασχολήσει περισσότερο τον Ντόναλντ Τραμπ από την αρχή της θητείας του, ήταν η κλιμακούμενη κρίση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν.

Όλη τη Δευτέρα, ενώ βρισκόταν σε συναντήσεις στη G7, ζητούσε συνεχώς ενημερώσεις από τους συμβούλους του και πέρασε περισσότερο χρόνο στην υπόγεια αίθουσα διαχείρισης κρίσεων (Situation Room) από οποιαδήποτε άλλη στιγμή της προεδρίας του μέχρι σήμερα.

Ωστόσο, έκπληξη προκάλεσε το γεγονός ότι την Τετάρτη βγήκε από τον Νότιο Κήπο του Λευκού Οίκου όχι για κάποια ενημέρωση για την κρίση, αλλά για να επιβλέψει την εγκατάσταση δύο τεράστιων ιστών σημαίας ύψους σχεδόν 30 μέτρων. «Αυτοί είναι οι καλύτεροι ιστοί σε ολόκληρη τη χώρα – ή στον κόσμο, για την ακρίβεια», δήλωσε. «Είναι κωνικοί, έχουν ωραία κορυφή. Είναι ένα πολύ συναρπαστικό έργο για μένα».

Μια μέρα αργότερα, αποφάσισε να μην αποφασίσει. Έδωσε εντολή να υπαγορευτεί μέσω της εκπροσώπου του, Κάρολιν Λέβιτ, μια δήλωση με την οποία ανακοίνωνε την αναβολή για έως και δύο εβδομάδες κάθε στρατιωτικής δράσης, προκειμένου να διαπιστωθεί αν υπάρχει δυνατότητα διπλωματικής επίλυσης.

Η απόφαση αυτή πάρθηκε μετά από άλλη μια συνάντηση στο Situation Room, όπου περνούσε τις ημέρες του εξετάζοντας στρατιωτικά σενάρια και ζητώντας πληροφορίες για τις συνέπειες κάθε επιλογής. Είχε ήδη εκδώσει επείγουσα προειδοποίηση για εκκένωση της Τεχεράνης, μια ένδειξη της κλιμακούμενης πίεσης.

Την ίδια ώρα, ο Τραμπ συγκέντρωνε απόψεις από τα διάφορα στρατόπεδα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, υπέρ και κατά του πλήγματος. Φάνηκε διστακτικός να πάρει δημόσια θέση, εναλλάσσοντας αναρτήσεις στα social media με ιδιωτικές ανησυχίες για έναν ενδεχόμενο παρατεταμένο πόλεμο.

Καθοριστικό ρόλο στις αποφάσεις του έπαιξαν ο διευθυντής της CIA Τζον Ράτκλιφ και ο αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων στρατηγός Νταν Κέιν. Παράλληλα, ο απεσταλμένος του στο εξωτερικό, Στιβ Γουίτκοφ, συνομιλούσε με τον Ιρανό ΥΠΕΞ Αμπάς Αραγκτσί σε μια προσπάθεια αναβίωσης της διπλωματικής οδού.

Αντίθετα, άλλοι αξιωματούχοι μπήκαν στο περιθώριο. Δύο φορές εκείνη την εβδομάδα, ο Τραμπ απέρριψε δημόσια τις εκτιμήσεις της διευθύντριας Εθνικών Πληροφοριών Τούλσι Γκάμπαρντ ότι οι υπηρεσίες δεν πιστεύουν πως το Ιράν κατασκευάζει πυρηνικό όπλο.

Όταν ρωτήθηκε γι’ αυτό στο Νιου Τζέρσεϊ, απάντησε κοφτά: «Τότε όλη η ομάδα μου στις μυστικές υπηρεσίες κάνει λάθος». Όταν του είπαν πως πρόκειται για εκτίμηση της Γκάμπαρντ, είπε απλώς: «Κάνει λάθος». Λίγες ημέρες μετά, εκείνη υπαναχώρησε.

Καθώς οι πληροφορίες έφταναν από το Καμπ Ντέιβιντ ότι το Ισραήλ ετοιμάζεται για άμεσο πλήγμα, ο Τραμπ δεν έδειξε έκπληξη. Η κυβέρνησή του ήταν ενήμερη και είχε έτοιμα σχέδια εμπλοκής. Πριν από δέκα ημέρες είχε μιλήσει με τον Νετανιάχου, ο οποίος του είπε ότι η επίθεση θα ξεκινήσει άμεσα.

Δέκα ημέρες αργότερα, ο Τραμπ ήταν στον Καναδά για τη G7, με τους Ευρωπαίους ηγέτες να αναζητούν ενδείξεις για τα επόμενα αμερικανικά βήματα. Αναρωτιούνταν κυρίως αν σκοπεύει να πλήξει τη βασική υπόγεια πυρηνική εγκατάσταση στο Φορντό.

Ο Τραμπ κράτησε κλειστά τα χαρτιά του. Έφυγε νωρίς από τη σύνοδο και επέστρεψε στην Ουάσιγκτον.

Στα μέσα της εβδομάδας, με το Ιράν να δείχνει περιορισμένη διάθεση για διαπραγματεύσεις, η υπομονή του Τραμπ εξαντλούνταν. Εμφανιζόταν όλο και πιο έτοιμος να δώσει την εντολή.

«Είναι πολύ αργά, ξέρετε…», είπε ιδρωμένος στην τελετή για τους ιστούς σημαίας. Σε ιδιωτικές συζητήσεις εμφανιζόταν πεπεισμένος για την ανάγκη να πληγεί το Φορντό, προσθέτοντας: «Μόνο εμείς έχουμε τη δυνατότητα να το κάνουμε, αλλά δεν σημαίνει ότι θα το κάνω».

Οι δηλώσεις έγιναν με φόντο… παίκτες της Γιουβέντους. Ο Τραμπ τους ρώτησε: «Μπορείτε να είστε αόρατοι, δεν θα χάσετε ποτέ, σωστά;» Κανείς δεν απάντησε. Ο Τίμοθι Γουεά σχολίασε αργότερα: «Ήταν κάπως περίεργο. Ήθελα απλώς να παίξω μπάλα».

Παράλληλα, ο Τραμπ συνέχιζε να ζυγίζει τα υπέρ και τα κατά, λαμβάνοντας κλήσεις από τον γερουσιαστή Λίντσεϊ Γκρέιαμ –υπέρμαχο του χτυπήματος– και γευματίζοντας με τον πρώην σύμβουλο του, Στιβ Μπάνον, που ήταν κάθετα αντίθετος.

«Νομίζω ότι όταν λέει “όχι πυρηνικά για το Ιράν”, το εννοεί», είπε ο Γκρέιαμ. «Πιστεύω ότι το Ιράν έκανε λάθος εκτίμηση.»

Ο Τραμπ, όπως συνηθίζει, προσπάθησε να ακούσει όλες τις απόψεις. Όμως αυτή τη φορά δεν κρατούσε όλα τα χαρτιά. Το Ισραήλ προχώρησε σε χτυπήματα παρά τις παραινέσεις του για υπομονή. Και το Ιράν, ιστορικά, δεν υποχωρεί εύκολα υπό πίεση.

«Θέλω να με θυμούνται ως ειρηνοποιό», δήλωσε τελικά. «Αλλά καμιά φορά, χρειάζεται σκληρότητα για να έρθει η ειρήνη».