Από τις 7.40 το πρωί της περασμένης Πέμπτης η πλωτή προβλήτα που ετοίμασε ο αμερικανικός στρατός έχει αγκυροβολήσει στην ακτογραμμή της Γάζας. Σύμφωνα με το Πεντάγωνο, στις ΗΠΑ, μέσω αυτού του «θαλάσσιου διαδρόμου» θα μπορούν να μεταφέρονται προς το λαό της Γάζας έως και 2 εκατομμύρια γεύματα. Σ’ αυτή την διεθνή προσπάθεια η Κύπρος πέτυχε να έχει ένα σημαντικό και ουσιαστικό ρόλο τον οποίο αναγνωρίζουν πρώτοι απ’ όλους οι ίδιοι Αμερικανοί.
Λίγες ώρες πριν την ολοκλήρωση της αγκυροβόλησης της προβλήτας, δύο αξιωματούχοι των ΗΠΑ είχαν προβεί σε ενημέρωση δημοσιογράφων για την κατάσταση όπως διαμορφώνεται γύρω από την μεταφορά της ανθρωπιστικής βοήθειας και μέσω θαλάσσης (οι άλλες δύο διαδικασίες που συνεχίζονται είναι οδικώς από διάφορα σημεία διέλευσης και αεροπορικώς μέσω Ιορδανίας). Τόσο ο Νταν Ντίκχαους (της Υπηρεσίας Διεθνούς Ανάπτυξης των ΗΠΑ, USAID) όσο και ο αντιναύαρχος Μπραντ Κούπερ (αναπληρωτής διοικητής της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ, CENTCOM) ήταν ξεκάθαροι στις τοποθετήσεις τους, ότι ο «θαλάσσιος διάδρομος» δεν θα αντικαταστήσει τις υφιστάμενες διαδικασίες μεταφοράς βοήθειας. Όπως υπογράμμισαν οι ανάγκες του λαού της Γάζας σε ανθρωπιστική βοήθεια και δεν μπορεί να καλυφθεί μόνο μέσω μιας διαδικασίας.
Σ’ αυτή όλη τη διαδικασία η Κύπρος έχει να παίξει ένα κεντρικό ρόλο γεγονός που υπογραμμίζεται από τους Αμερικανούς αξιωματούχους. Και αυτός ο ρόλος δεν έχει να κάνει μόνο με τη χρήση των εγκαταστάσεων στη Λάρνακα. Ο αντιναύαρχος Κούπερ ανέφερε χαρακτηριστικά: «Διαθέτουμε δύο πυρήνες συντονισμού – έναν στην Κύπρο και έναν στο Ισραήλ. Εδώ και εβδομάδες, εργαζόμαστε δίπλα-δίπλα με την ομάδα της USAID, τους Κύπριους, τους Ισραηλινούς και τα Ηνωμένα Έθνη για να υποστηρίξουμε την προσπάθεια σχεδιασμού για την αύξηση της ροής ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα. Η ισραηλινή κυβέρνηση έχει υποστηρίξει σε μεγάλο βαθμό αυτή τη συνολική προσπάθεια. Συντονιζόμαστε στενά μεταξύ όλων των μερών για να διασφαλίσουμε την ομαλή ροή των εμπορευμάτων από την Κύπρο προς τη Γάζα και στη συνέχεια να διασφαλίσουμε μηχανισμούς συντονισμού όπου γίνεται η διανομή των παραδόσεων εντός της Γάζας». Όπως σημείωσε από πλευράς του Ντ. Ντίκχαους σ’ αυτή όλη τη διαδικασία, και στην Κύπρο και στη Γάζα, ρόλο παίζουν και τα Ηνωμένα Έθνη. Στην Κύπρο βοηθούν στην οργάνωση των αγαθών και στη Γάζα ηγούνται του συντονισμού και της διανομής των αγαθών.
Περαιτέρω για την Κύπρο ο Νταν Ντίκχαους ανέφερε ότι η συνδρομή της είναι σε δύο επίπεδα: α) Παρέχει φιλοξενία στην οποία περιλαμβάνονται οι λιμενικές εγκαταστάσεις και ικανότητα εφοδιασμού, και β) Οργανωτική λειτουργία, ηγείται ενός πολυεθνικού πυρήνα συντονισμού και οργανώνει όλους τους εμπλεκόμενους φορείς στους οποίους περιλαμβάνονται οι ΗΠΑ, το ΗΒ, η ΕΕ και τα ΗΑΕ. Χαρακτηριστικά ανέφερε ότι η Κύπρος επιτυγχάνει ώστε όλοι να βρίσκονται «στην ίδια σελίδα». Από δική του πλευράς ο αντιναύαρχος Κούπερ είπε χαρακτηριστικά: «Θα ήθελα να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στην κυπριακή κυβέρνηση για την της ηγετική δράση, και υποστήριξη αυτής της επιχείρησης η οποία δεν θα ήταν εφικτή χωρίς τις εν λόγω προσπάθειες. Υπάρχει εξαιρετικός, οριζόντιος, συντονισμός με όλους τους διεθνείς εταίρους ο οποίος καθίσταται δυνατός λόγω της Κύπρου».
Οι πιο πάνω αναφορές έγιναν δεκτές με μεγάλη ικανοποίηση στη Λευκωσία καθώς, όπως μας αναφέρθηκε από κυβερνητικούς αξιωματούχους «το πλέγμα των ηγετικών δράσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας και ο ρόλος της ως κόμβος ασφάλειας και σταθερότητας επιβεβαιώνεται συνεχώς». Περαιτέρω υπογραμμίζεται από κυπριακής πλευράς «Η ισχυρή διπλωματική κινητοποίηση όλο αυτό το διάστημα, με συνεχείς επαφές και σειρά επισκέψεων αξιωματούχων από τους εταίρους μας και ενδιαφερόμενα μέρη, αντανακλά την πολιτική και τεχνική αναγνώριση της πρωτοβουλίας μας καθώς και τον στρατηγικό της χαρακτήρα».
Σ’ αυτό το πλαίσιο της κινητοποίησης περιλαμβάνονται η επίσκεψη της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τον περασμένο Μάρτη, ο άρτιος συντονισμός με την αμερικανική και τη βρετανική πλευρά, καθώς και η κινητοποίηση – η οποία θεωρείται καταλυτική – των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. «Κινήσεις που ήταν κομβικής σημασίας για την ενεργοποίηση του θαλάσσιου διαδρόμου», σημειώνουν Κύπριοι αξιωματούχοι. Τελευταία, από μια σειρά επισκέψεων που είχαν να κάνουν με τον «θαλάσσιο διάδρομο» αυτή της υπουργού Εξωτερικών του Καναδά. Επίσκεψη η οποία αναμένεται ότι θα συνδυαστεί και την έμπρακτη και ενεργή στήριξη της όλης της πρωτοβουλίας «Αμάλθεια» και την καναδική κυβέρνηση.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση και ειδικά ο μηχανικός Πολιτικής Προστασίας δεν είδαν, στα αρχικά στάδια, με ιδιαίτερη θέρμη αυτή την πρωτοβουλία της Κύπρου. Πηγαίνοντας πίσω μερικούς μήνες θα προσέξουμε ότι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι είχαν εκφραστεί και με ειρωνικό τρόπο ως προς το κατά πόσο θα μπορούσε να υλοποιηθεί αυτό που είχε εισηγηθεί η Κύπρος. Χάνοντας έτσι μια ευκαιρία να παίξει ηγετικό ρόλο η ίδια η ΕΕ, θέση την οποία κατέλαβαν με ουσιαστικές κινήσεις στη συνέχεια οι ΗΠΑ.
Στη συνέχεια η ΕΕ μπήκε στην όλη προσπάθεια μέσω του μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας και Ανθρωπιστικών Επιχειρήσεων (DG ECHO) που παρέχει ισχυρή χρηματοδοτική και υλικοτεχνική υποστήριξη για την ευρωστία του θαλάσσιου διαδρόμου. Επίσης σημειώνεται ότι ο κεντρικός μηχανισμός του ΟΗΕ, βάσει του σχετικού Ψηφίσματος ΣΑ 2720, με τις διαδικασίες του οποίου το Σχέδιο Αμάλθεια ευθυγραμμίζεται, παρέχει την ουσιαστική δυνατότητα συντονισμού και εποπτικής διευκόλυνσης της μεταφοράς τυποποιημένης, συστηματικής και ελεγχόμενης ροής φορτίων ανθρωπιστικών αγαθών.
Όσον αφορά το «ταμείο Αμάλθεια» η Λευκωσία βρίσκεται σε εντατικές διεργασίες για τη σύσταση και ενεργοποίηση του Ταμείου με συγκεκριμένη δομή, μηχανισμούς και διαδικασίες λήψης αποφάσεων, για τη διατήρηση και ενίσχυση της βιώσιμης εφαρμογής του «Σχεδίου Αμάλθεια». Το Ταμείο θα αφορά την κάλυψη τόσο αναγκών σε είδη ανθρωπιστικής ανάγκης όσο και σε εξοπλισμό υλικοτεχνικής υποστήριξης των υποδομών του θαλάσσιου διαδρόμου. Επίσης η κυπριακή κυβέρνηση βρίσκεται σε τελικές διαβουλεύσεις με τους εταίρους που θα συμμετάσχουν στο εν λόγω Ταμείο βάσει συγκεκριμένων προϋποθέσεων, ενώ ήδη ως γνωστόν τα ΗΑΕ που διαδραμάτισαν κομβικό ρόλο στην ενεργοποίηση του θαλάσσιου διαδρόμου, ανακοίνωσαν την πρόθεση στήριξης του Ταμείου, και συμμετοχής σε αυτό, με ποσό ύψους 15 εκ. δολαρίων ως εμιρατινή συνεισφορά.
Με τη λειτουργία της προβλήτας η μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας θα αυξάνεται καθημερινά και θα είναι σε μεγαλύτερους όγκους. Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα αναχώρησε το αμερικανικό πλοίο James A. Loux (LSV-6) μεταφέροντας φορτία ανθρωπιστικής βοήθειας (βρετανική/ 166 παλέτα/ είδη προσωρινής στέγασης) καθώς και εξοπλισμό υλικοτεχνικής υποστήριξης για την εκφόρτωση και μεταφορά της βοήθειας που θα αποστέλνεται στην προβλήτα.
Αναμένονται, επιπλέον, οι αναχωρήσεις και άλλων πλοίων, τα οποία θα μεταφέρουν ανθρωπιστική βοήθεια με είδη τροφίμων, ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, υγιεινής και προσωρινής στέγασης. Μέρος αυτής της βοήθειας θα είναι και κυπριακής προέλευσης, αρχικά, με 97 παλέτα ειδών τροφίμων ενώ θα ακολουθήσει και άλλη στη συνέχεια προς αυτό τον σκοπό.
Γιγαντιαία στρατιωτική επιχείρηση
Μπορεί μεν η όλη προσπάθεια να έχει ανθρωπιστικό χαρακτήρα και να αφορά τη στήριξη αμάχων αλλά η όλη επιχείρηση δεν παύει να είναι μια καθαρά γιγαντιαία στρατιωτική επιχείρηση.
Σύμφωνα με την Washington Post περίπου 1.000 στρατιώτες και ναύτες των ΗΠΑ έχουν δεσμευτεί στην αποστολή, συμπεριλαμβανομένων 14 πλοίων των ΗΠΑ και των συνεργαζόμενων χωρών. Από πλευράς ΗΠΑ κατέστη ξεκάθαρο πως «κανένα αμερικανικό προσωπικό δεν θα πατήσει το πόδι του στη Γάζα». Ο ισραηλινός στρατός έχει αφιερώσει μια ταξιαρχία στρατιωτών και άλλα μέσα για την προσπάθεια ασφαλείας.
Πως θα μεταφέρεται η βοήθεια προς στη Γάζα
Ο αντιναύαρχος Μπραντ Κούπερ περιέγραψε την όλη διαδικασία παράδοσης της βοήθειας προς τη Γάζα μέσω θαλάσσης:
- Πρώτον, η ανθρωπιστική βοήθεια έρχεται στην Κύπρο αεροπορικώς ή δια θαλάσσης, όπου ελέγχεται, παλετοποιείται και προετοιμάζεται για παράδοση. Στη συνέχεια, οι παλέτες με τη βοήθεια φορτώνονται σε μεγάλα εμπορικά ή στρατιωτικά πλοία που ταξιδεύουν από την Κύπρο σε μια μεγάλη πλωτή πλατφόρμα που έχουμε συναρμολογήσει και είναι αγκυροβολημένη αρκετά χιλιόμετρα ανοικτά των ακτών της Γάζας. Η πλωτή πλατφόρμα λειτουργεί ως σταθερός χώρος εργασίας για τη μεταφόρτωση παλετών από τα μεγαλύτερα εμπορικά πλοία σε μικρότερα στρατιωτικά σκάφη των ΗΠΑ που μπορούν να προσεγγίσουν την ακτή. Αυτά τα μικρότερα πλοία μπορούν να μεταφέρουν από πέντε έως 15 φορτηγά με βοήθεια το καθένα.
- Στη συνέχεια, τα μικρότερα πλοία μεταφέρουν αυτά τα φορτηγά με τη βοήθεια από την πλωτή πλατφόρμα σε μια προσωρινή προβλήτα – ουσιαστικά, μια πλωτή γέφυρα μήκους αρκετών εκατοντάδων μέτρων που είναι στερεωμένη στην παραλία της Γάζας. Έτσι, η βοήθεια μεταφέρεται από την πλωτή πλατφόρμα στα φορτηγά, στα μικρά πλοία- τα πλωτά – στη συνέχεια, από τα μικρά πλοία στην πλωτή γέφυρα- τα φορτηγά κυλούν από την γέφυρα στην ξηρά και τα εμπορεύματα αποτίθενται στην ξηρά. Αυτά τα φορτηγά επαναλαμβάνουν τη διαδικασία ξανά και ξανά στον ίδιο κύκλο που μόλις περιέγραψα.
- Και στη συνέχεια, ξεχωριστά, αφού τα εμπορεύματα αποβιβαστούν στην ξηρά, ο ΟΗΕ και το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα θα παραλάβουν την ανθρωπιστική βοήθεια για περαιτέρω διανομή εντός της Γάζας. Πρόκειται για δύο ξεχωριστές διαδικασίες.
Ανέφερε ακόμα ότι υπάρχουν εκατοντάδες τόνοι βοήθειας έτοιμοι για παράδοση και χιλιάδες τόνοι βοήθειας σε εξέλιξη. «Βλέπουμε σημαντικούς όγκους βοήθειας να εισρέουν στην Κύπρο για περαιτέρω διανομή και αναμένουμε ότι η ροή αυτή θα συνεχιστεί» ανέφερε ο αντιναύαρχος Κούπερ εκτιμώντας ότι όλο και περισσότεροι διεθνείς δωρητές θα συνεισφέρουν.
Φιλελεύθερος
