Οι πρόσφατες συνοριακές συγκρούσεις μεταξύ Αφγανιστάν και Πακιστάν υπογραμμίζουν τις συνεχιζόμενες εντάσεις και προκλήσεις στη διαχείριση των διμερών σχέσεων. Τα επεισόδια, συμπεριλαμβανομένων των βίαιων ανταλλαγών κατά μήκος της γραμμής Durand στις αρχές του 2025, απειλούν την περιφερειακή σταθερότητα και εγείρουν ερωτήματα σχετικά με τις προσεγγίσεις που ακολουθούν και οι δύο χώρες για να αντιμετωπίσουν τις ανησυχίες για την ασφάλεια και τις διπλωματικές ανησυχίες.
Οι πιο πρόσφατες συγκρούσεις στην περιοχή Nawa Pass της επαρχίας Kunar του Αφγανιστάν είχαν ως αποτέλεσμα θύματα και αντικατοπτρίζουν ένα μοτίβο επαναλαμβανόμενων εντάσεων κατά μήκος των συνόρων. Οι εκθέσεις αναφέρουν ότι υπήρξαν περισσότερα από 400 διασυνοριακά περιστατικά που αποδίδονται στο Πακιστάν το περασμένο έτος. Αυτά τα περιστατικά έχουν επικριθεί για υπονόμευση της εμπιστοσύνης και παραβίαση των διεθνών κανόνων. Η κατάσταση παραμένει περίπλοκη, καθώς και οι δύο πλευρές διεκδικούν τις θέσεις τους για την ασφάλεια και την κυριαρχία των συνόρων.
Ένα ιδιαίτερα σημαντικό γεγονός συνέβη τον Δεκέμβριο του 2024, όταν οι αεροπορικές επιδρομές στην περιοχή Μπαρμάλ της επαρχίας Πακτικά φέρεται να οδήγησαν σε απώλειες αμάχων. Αυτές οι αεροπορικές επιδρομές συνέπεσαν με τις διπλωματικές δεσμεύσεις στην Καμπούλ, όπου οι συζητήσεις υψηλού επιπέδου είχαν ως στόχο την ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας. Το χρονοδιάγραμμα αυτών των στρατιωτικών ενεργειών προκάλεσε ανησυχίες σχετικά με τον αντίκτυπό τους στις προσπάθειες οικοδόμησης της ειρήνης και τόνισε τις προκλήσεις στην ευθυγράμμιση των διπλωματικών πρωτοβουλιών με τις στρατιωτικές επιχειρήσεις.
Το Πακιστάν ανέφερε τις ανησυχίες για τις απειλές από τους Tehreek-i-Taliban Pakistan (TTP) ως κύριο λόγο για τις διασυνοριακές του ενέργειες. Ωστόσο, τα επεισόδια που περιλαμβάνουν απώλειες αμάχων, συμπεριλαμβανομένων των ζημιών σε υποδομές όπως τα τζαμιά, έχουν προκαλέσει κριτική. Τέτοια περιστατικά έχουν προκαλέσει εκκλήσεις για μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση για την αντιμετώπιση των ανησυχιών για την ασφάλεια με παράλληλη προστασία της ζωής των πολιτών.
Οι παρατηρητές έχουν σημειώσει τη σημαντική επιρροή του στρατιωτικού κατεστημένου του Πακιστάν στη διαμόρφωση των αποφάσεων εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας του Πακιστάν. Αυτή η δυναμική έχει μερικές φορές δημιουργήσει εντάσεις μεταξύ των μη στρατιωτικών διπλωματικών προσπαθειών και των στρατιωτικών στρατηγικών. Για παράδειγμα, ενώ ο Ειδικός Αντιπρόσωπος του Πακιστάν Mohammad Sadiq συνέχιζε τον διάλογο στην Καμπούλ, οι ταυτόχρονες στρατιωτικές ενέργειες στο Αφγανιστάν περιέπλεξαν αυτές τις προσπάθειες. Η αλληλεπίδραση μεταξύ στρατιωτικής και πολιτικής ηγεσίας παραμένει κρίσιμος παράγοντας στη διαμόρφωση των περιφερειακών πολιτικών του Πακιστάν.
Το Αφγανιστάν απάντησε σε αυτά τα περιστατικά τονίζοντας την ανάγκη διασφάλισης της κυριαρχίας του. Δηλώσεις από Αφγανούς αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένου του Υπουργού Συνόρων και Φυλετικών Υποθέσεων Noorullah Noori, έχουν τονίσει τον αντίκτυπο των πρόσφατων συγκρούσεων στους πολίτες. Οι επακόλουθες ενέργειες του Αφγανιστάν, συμπεριλαμβανομένων των αναφερθέντων επιδρομών αντιποίνων, αντικατοπτρίζουν την αποφασιστικότητά του να αντιμετωπίσει τις παραβιάσεις των συνόρων, επιδιώκοντας παράλληλα να αποφύγει περαιτέρω κλιμάκωση.
Ο λόγος των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μετά από αυτά τα περιστατικά τροφοδότησε εικασίες για ευρύτερες εδαφικές και στρατηγικές φιλοδοξίες. Για παράδειγμα, κάποια διαδικτυακή ρητορική έχει προτείνει την επέκταση του ελέγχου στον διάδρομο Wakhan, εγείροντας ανησυχίες για το ενδεχόμενο περαιτέρω εντάσεων. Τέτοιες αφηγήσεις υπογραμμίζουν την ανάγκη για προσεκτική διαχείριση των δημόσιων μηνυμάτων για να αποφευχθεί η επιδείνωση μιας ήδη εύθραυστης κατάστασης.
Η διεθνής κοινότητα έχει αναγνωρίσει τη σοβαρότητα αυτών των γεγονότων, με οργανισμούς όπως τα Ηνωμένα Έθνη να αναγνωρίζουν τον αντίκτυπο στους αμάχους. Οι εκκλήσεις για ανεξάρτητες έρευνες για αεροπορικές επιδρομές και άλλα περιστατικά υπογράμμισαν τη σημασία της λογοδοσίας και της τήρησης του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου.
Το ευρύτερο περιφερειακό πλαίσιο παρουσιάζει επίσης προκλήσεις. Αναφορές από το Πακιστανικό Ινστιτούτο Μελετών Ειρήνης υποδεικνύουν αύξηση των επεισοδίων εσωτερικής ασφάλειας εντός του Πακιστάν, υποδηλώνοντας εσωτερικές ευπάθειες που θα μπορούσαν να συμβάλλουν σε εξωτερικές εντάσεις. Οι προσπάθειες για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων, συμπεριλαμβανομένων πρωτοβουλιών από ομάδες όπως το Κίνημα των Παστούν Ταχαφούζ, υπογραμμίζουν την ανάγκη για περιεκτικές και ειρηνικές λύσεις.
Καθώς οι εντάσεις συνεχίζονται, υπάρχει επείγουσα ανάγκη και οι δύο χώρες να δώσουν προτεραιότητα στη διπλωματική δέσμευση και τον εποικοδομητικό διάλογο. Η οικοδόμηση εμπιστοσύνης θα απαιτήσει διαφανή επικοινωνία, δέσμευση στους διεθνείς κανόνες και συντονισμένες προσπάθειες για την αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων ασφάλειας. Ο δρόμος προς την περιφερειακή σταθερότητα βρίσκεται στην ενίσχυση της συνεργασίας και όχι στην κλιμάκωση της σύγκρουσης.
Ο ρόλος της διεθνούς κοινότητας στη στήριξη αυτών των προσπαθειών θα είναι κρίσιμος. Ενθαρρύνοντας τον διάλογο και παρέχοντας πλατφόρμες για την επίλυση συγκρούσεων, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να συμβάλουν στον μετριασμό των εντάσεων και να προωθήσουν τη διαρκή ειρήνη στην περιοχή. Τόσο το Αφγανιστάν όσο και το Πακιστάν έχουν την ευκαιρία να επιδείξουν ηγετικό ρόλο δίνοντας προτεραιότητα στην ευημερία των πολιτών τους και στη σταθερότητα της ευρύτερης περιοχής.
ΠΗΓΗ: Khaama Press
