Του Χάρη Φλουδόπουλου  

Γέμισε με ρωσικό αέριο η ελληνική ενεργειακή αγορά, καθώς η πολιτική τιμών της Μόσχας κατέστησε εντελώς ασύμφορες τις εισαγωγές φορτίων LNG από τη Ρεβυθούσα. Σύμφωνα με στοιχεία του ΔΕΣΦΑ που επεξεργάστηκε το The Green Tank, οι εισαγωγές αερίου από τη Ρωσία μέσω του αγωγού Turkstream από την πύλη Σιδηροκάστρου (3.13 ΤWh) ήταν ενδεκαπλάσιες τον Μάιο του 2024 σε σχέση με τον Μάιο του 2023, με αποτέλεσμα το μηνιαίο μερίδιο των εισαγωγών από τον Turkstream να ξεπεράσει το 60% (64,1%). Επιπλέον, ήταν οι δεύτερες υψηλότερες εισαγωγές της τελευταίας τουλάχιστον επταετίας για τον μήνα Μάιο, οριακά πίσω από τις εισαγωγές τον Μάιο του 2018 (3.14 ΤWh).

Τα στοιχεία αναδεικνύουν την σημαντική αντίφαση που υπάρχει στην ενεργειακή αγορά καθώς μπορεί μεν ο διακηρυγμένος στόχος της Ευρώπης και κατ᾽επέκταση και της χώρας μας να είναι η μείωση της εξάρτησης από το ρωσικό αέριο, εντούτοις η πραγματικότητα, δηλαδή η σημαντική διαφορά στην τιμή του ρωσικού αερίου έναντι του υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG, οδηγεί στην αυτονόητη επιλογή της αύξησης των ροών των εισαγωγών από τη Μόσχα.

LNG

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ροές LNG παρουσιάζουν μεγάλη υποχώρηση. Έτσι σε αντίθεση με την πύλη του Σιδηροκάστρου, στην πύλη της Αγίας Τριάδας η μηνιαία ροή υγροποιημένου αερίου (LNG) τον Μάιο 2024 περιορίστηκε σημαντικά σε μόλις 0.74 ΤWh, μια μείωση 74.9% σε σχέση με τον Μάιο 2023. Ως αποτέλεσμα της μείωσης αυτής το LNG για δεύτερο συνεχόμενο μήνα έπεσε στην τρίτη θέση, με μερίδιο 15,2% στις συνολικές εισαγωγές.

Σημειώνεται ότι από τις τελευταίες μέρες του Φεβρουαρίου διεξάγονται εισαγωγές LNG από τον νέο σταθμό FSRU της Αλεξανδρούπολης, ο οποίος δεν έχει τεθεί ακόμα σε εμπορική λειτουργία. Από την πύλη αυτή, με βάση όσα δεδομένα έχουν δημοσιευθεί μέχρι στιγμής, έχουν εισαχθεί 0.28 ΤWh.

Στη δεύτερη θέση τον Μάιο βρέθηκε το αζέρικο αέριο από τον ΤΑΡ μέσω Νέας Μεσημβρίας με μερίδιο 20,6% (1 ΤWh), για το οποίο καταγράφηκε αύξηση 15,3% σε σχέση με τον Μάιο 2023. Οι εισαγωγές από την τέταρτη πύλη εισόδου τους Κήπους στην Τουρκία ήταν μηδενικές για πέμπτο συνεχόμενο μήνα, δηλαδή από την αρχή του έτους.

Αθροιστικά, για το πρώτο πεντάμηνο του 2024 οι συνολικές εισαγωγές από τις τέσσερις πύλες εισόδου της χώρας ήταν 25.36 TWh. Οι εισαγωγές ρωσικού αερίου μέσω της πύλης του Σιδηροκάστρου αποτελούν πλέον την πρώτη πηγή τροφοδοσίας στη χώρα με 12.49 TWh και μερίδιο σχεδόν 50% (49,3%). Το αντίστοιχο μερίδιο το πρώτο πεντάμηνο του 2023 ήταν μόλις 6,9%.

Στη δεύτερη θέση με 7.85 TWh και μερίδιο 31% βρίσκονται οι εισαγωγές LNG μέσω της πύλης της Αγίας Τριάδας, σημειώνοντας ωστόσο μεγάλη μείωση 50,8% σε σχέση με το πρώτο πεντάμηνο του 2023%. Στην τρίτη θέση με 4.72 TWh και μερίδιο 18.6% ή) διατηρήθηκαν οι εισαγωγές αζέρικου αερίου από τον ΤΑΡ, αυξημένες σε σχέση με το πρώτο πεντάμηνο του 2023 κατά 23,5%.

Τέλος, μηδενικές ήταν οι εξαγωγές αερίου μέσω της πύλης του Σιδηροκάστρου για 9ο συνεχόμενο μήνα (από τον Σεπτέμβριο του 2023).

Τρύπα στο νερό

Η σημαντική αύξηση των εισαγωγών ρωσικού αερίου καταγράφεται παρά τη διακηρυγμένη θέση της ευρωπαϊκής ενεργειακής στρατηγικής για μείωση της ενεργειακής εξάρτησης από τη Ρωσία. Υπενθυμίζεται ότι το μερίδιο των ρωσικών εισαγωγών αερίου μέσω αγωγών προς την Ευρώπη, από πάνω από 40% το 2021, το 2023 έπεσε σε περίπου 8%. 

Ωστόσο σύμφωνα με στοιχεία για το πρώτο τρίμηνο του 2024, οι ρωσικές εξαγωγές αερίου προς την Ευρώπη παρουσιάζουν αξιοσημείωτη αύξηση της τάξης του 5% κυρίως μέσω της ενίσχυσης των ποσοτήτων ρωσικού LNG που εισάγουν χώρες όπως η Γαλλία, η Ισπανία και το Βέλγιο. Εκτός του LNG οι ρωσικές εξαγωγές αερίου μέσω αγωγών συνεχίζονται μέσω του hub Baumgarten της Αυστρίας: περίπου το 98% των εισαγωγών αερίου στην Αυστρία το Δεκέμβριο του 2023 προερχόταν από τη Ρωσία. 

Επίσης ρωσικό αέριο σε μεγάλες ποσότητες συνεχίζει να εισάγει η Ουγγαρία. Σε κάθε περίπτωση είναι σαφές ότι η πολιτική τιμών της Ρωσίας καθιστά εξαιρετικά ελκυστικό το δικό της αέριο με αποτέλεσμα να καθίσταται ασύμφορο το υγροποιημένο φυσικό αέριο LNG, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον διακηρυγμένο στόχο της μείωσης της εξάρτησης από το ρωσικό αέριο. 

Αξίζει να σημειωθεί τέλος ότι μετά το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, αναμένεται με ενδιαφέρον η νέα στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε σχέση με την ενεργειακή μετάβαση και το ζητούμενο της διαφύλαξης της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και βιομηχανιών. Ένα ενδεχόμενο φρένο στις πράσινες φιλοδοξίες, θα δημιουργούσε νέα δεδομένα για το ρόλο του φυσικού αερίου και φυσικά για το φθηνό ρώσικο αέριο που επί χρόνια αποτέλεσε τη βάση πάνω στην οποία στηρίχθηκε η ευρωπαϊκή (και κυρίως η γερμανική) βιομηχανική ανάπτυξη. 

capital.gr