Ο Σταύρος Καλεντερίδης στο Εκρηκτικό Δελτίο με την Σοφία Παραδείση

Ο συριακός στρατός αντιμετωπίζει ήδη μεγάλες δυσκολίες,όπως και η κυβέρνηση της Δαμασκού, γεγονός που επιταχύνει τη στρατηγική και πολιτική σύγχυση

Η τζιχαντιστική επίθεση εξηγείται γενικότερα από τα προβλήματα των συμμάχων του Άσαντ- Ρωσία, Ιράν και Χεζμπολάχ, αλλά και το «κενό εξουσίας» στην Ουάσιγκτον, εν όψει της προεδρίας Τραμπ.

Γράφει ο Μιχάλης Ψύλος, Ναυτεμπορική

Η Συρία σε πόλεμο. Οι τζιχαντιστές σε μια αστραπιαία επίθεση έχουν καταλάβει σχεδόν όλο το Χαλέπι- τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας- και ήδη κατευθύνονται προς τη Χάμα. Το Χαλέπι βρισκόταν υπό τον πλήρη έλεγχο της Δαμασκού από τότε που οι κυβερνητικές δυνάμεις υποστηριζόμενες από τη Ρωσία και το Ιράν, έδιωξαν τους αντάρτες πριν από οκτώ χρόνια.

Οι ισλαμικές πολιτοφυλακές που πολεμούσαν τον Σύρο πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ τα προηγούμενα χρόνια και είχαν απωθηθεί και μερικώς ηττηθεί, επιχειρούν τώρα ξεκάθαρα μια νέα επίθεση, επειδή ο κύριος υποστηρικτής του καθεστώτος της Δαμασκού, το κίνημα Χεζμπολάχ, είναι σημαντικά αποδυναμωμένο σε στρατιωτικό επίπεδο στον Λίβανο.

Δεν είναι τυχαίο ότι οι τζιχαντιστές εξαπέλυσαν μια αστραπιαία επίθεση εναντίον των δυνάμεων της συριακής κυβέρνησης -που υποστηρίζεται από το Ιράν και τη Ρωσία- την περασμενη Τετάρτη, την ίδια δηλαδή ημέρα που τέθηκε σε ισχύ μια εύθραυστη εκεχειρία στον γειτονικό Λίβανο μεταξύ του Ισραήλ και της υποστηριζόμενης από το Ιράν Χεζμπολάχ. Η επίθεση ξεκίνησε από τα βορειοδυτικά της Συρίας, όπου οι τζιχαντιστικές δυνάμεις που υποστηρίζονται από την Άγκυρα ουσιαστικά πολεμούν σε συνέργεια με τις κουρδικές δυνάμεις.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων στη Γάζα και τον Λίβανο, το Ισραήλ δεν σταμάτησε επίσης ποτέ να χτυπά τους Φρουρούς της Επανάστασης του Ιράν που βρίσκονται στη Συρία για να προστατεύσουν το καθεστώς του Άσαντ. Η αποδυνάμωσή των Ιρανών μπορεί να ήταν καθοριστική για την αναδιοργάνωση των εχθρικών προς τη Δαμασκό δυνάμεων.

Ο συριακός στρατός αντιμετωπίζει ήδη μεγάλες δυσκολίες,όπως και η κυβέρνηση της Δαμασκού, γεγονός που επιταχύνει τη στρατηγική και πολιτική σύγχυση σε μια χώρα που η φωτιά έχει του εμφυλίου πολέμου δεν έσβησε ποτέ.

Η αποδυνάμωση των συμμάχων του Άσαντ

Η τζιχαντιστική επίθεση εξηγείται γενικότερα από τα προβλήματα των συμμάχων του Άσαντ- Ρωσία, Ιράν και Χεζμπολάχ, αλλά και το «κενό εξουσίας» στην Ουάσιγκτον, εν όψει της προεδρίας Τραμπ. Ο Μπασάρ αλ Ασαντ σώθηκε από τη Ρωσία, το Ιράν και τη Χεζμπολάχ την περασμένη δεκαετία,καταφέρνοντας να διατηρήσει την εξουσία στη Συρία χάρη στην υποστήριξη αυτών των παραγόντων. Τώρα ο στόχος είναι η αποδυνάμωση και ίσως η ανατροπή του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ.

Είναι εξίσου σαφές ότι η στόχευση του Άσαντ και η μετατροπή της Συρίας σε νέο πεδίο μάχης στη Μέση Ανατολή έχει σκοπό να καταστήσει πιο δύσκολο για το Ιράν να βοηθήσει τη Χεζμπολάχ και τον ίδιο τον Σύρο πρόεδρο.

Η Μόσχα επίσης έχει αποδυναμωθεί στη Συρία καθώς έχει εστιάσει όλη την προσπάθειά της στον πόλεμο εναντίον της Ουκρανίας , ενώ η Τεχεράνη τρέμει με τις ισραηλινές επιθέσεις και η λιβανική πολιτοφυλακή της Χεζμπολαχ έχει καταρρεύσει μετά την καταστροφική ισραηλινή επίθεση.

Η μικρότερη ικανότητα υποστήριξης του Άσαντ από τους συμμάχους του είναι το κρίσιμο στοιχείο που εξηγεί την ανάληψη δράσης από τους ισλαμιστές αντάρτες. Δεν είναι δύσκολο να υποθέσουμε ότι αυτή η επιδείνωση της κρίσης στη Μέση Ανατολή συνδέεται επίσης με την προσπάθεια της κυβέρνησης Μπάιντεν να εμποδίσει τη μετάβαση στη νέα πορεία της αμερικανικής πολιτικής που υποσχέθηκε ο Ντόναλντ Τραμπ.

Το όνειρο του Κεμάλ

Στα εδάφη της επαρχίας Ιντλίμπ, που έχει καταλάβει ο τουρκικός στρατός, στη βορειοδυτική Συρία, με στόχο την απώθηση των κουρδικών δυνάμεων, είχε βρει άλλωστε καταφύγιο,η φιλοτουρκική «συριακή αντιπολίτευση». Ανάμεσά τους και μισθοφόροι, που εκπαιδεύτηκαν και χρησιμοποιήθηκαν από την Τουρκία, ακόμα και στον εμφύλιο πόλεμο στη Λιβύη.

Η Τουρκία επίσης υποστήριξε και χρηματοδότησε τους τζιχαντιστές πολιτοφύλακες κατά τη διάρκεια του συριακού εμφυλίου πολέμου. Η νέα επίθεση των τζιχαντιστών είναι η πιο μεγάλη στη βορειοδυτική Συρία από το 2020, όταν η Ρωσία και η Τουρκία κατέληξαν σε μια συμφωνία για την αποκλιμάκωση της σύγκρουσης.

Η Τουρκία έχει όμως στρατιωτική παρουσία σε περιοχές της βορειοδυτικής Συρίας. Και τώρα αξιοποιεί και στηρίζει την επίθεσή τους έχοντας στόχο την προώθηση των θέσεων της στη Συρία. Ενα «όνειρο» που σιγοκαίει από την εποχή του Μουσταφά Κεμάλ.

Τώρα, η Αγκυρα επιδιώκει την επέκταση των κατεχομένων εδαφών στη Συρία, με επιθέσεις … διά αντιπροσώπων. Οταν πριν από έναν αιώνα διαμοιράζονταν τα εδάφη της διαλυμένης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, και σχεδιάζονταν τα σύνορα των σημερινών αραβικών κρατών, και βέβαια της Συρίας, η Τουρκία ζητούσε για λογαριασμό της και την επαρχία του Ιντλίμπ. Ο Μουσταφά Κεμάλ, σύμφωνα με ιστορικά ντοκουμέντα, θεωρούσε ότι η γραμμή των συνόρων της Τουρκίας με τη Συρία θα πρέπει να εκτείνεται από τη Λατάκια στο Κχαν Σεϊσούν, μέχρι το Χαλέπι.

Ίσως τώρα, άνοιξαν οι ορέξεις της Τουρκίας για να υλοποιήσει τα σχέδιά της, ουσιαστικά ανατρέποντας τη Συνθήκη της Λωζάννης. Κάτι που, εκτός των άλλων, αφορά άμεσα και την Ελλάδα.

Οι Κούρδοι

Υπάρχουν βέβαια και άλλοι, όπως αυτοί που όπλισαν τους Κούρδους πολιτοφύλακες που πολεμούν ξανά στη Συρία και που κατέλαβαν ακόμη και το αεροδρόμιο του Χαλεπίου και μετά το παρέδωσαν στις ισλαμικές πολιτοφυλακές.

Οι Κούρδοι, είναι γνωστό, πώς είναι εχθροί της Τουρκίας του Ερντογάν,αλλά και των τζιχαντιστων. Εχουν όμως μακροχρόνιες σχέσεις με τη Δύση, τις Ηνωμένες Πολιτείες πρώτα και κύρια, σε σημείο να έχουν πολεμήσει στο βόρειο Ιράκ εναντίον του δικτάτορα Σαντάμ Χουσεΐν.

Ίσως να ελπίζουν τώρα με τη νέα διοίκηση Τραμπ ότι η Αμερική θα συμβάλει στη δημιουργία ενός Κουρδικού κράτους στην περιοχή. «Στη Μέση Ανατολή, σήμερα περισσότερο από ποτέ, όλα φαίνονται να συνδέονται» λένε Ευρωπαίοι διπλωμάτες, που έχουν υπηρετήσει στο παρελθόν στη Μέση Ανατολή.

Των Γεωργίου Μούρτου, Φώτη Μουστάκη και Γιώργου Χαρβαλιά*

Στη μεταπολιτευτική Ελλάδα επαναλαμβάνεται, εν είδει ινδουιστικού μάντρα, η εδραιωμένη αντίληψη της επεκτατικής αναθεωρητικής Τουρκίας και της πολιτισμένης, ευρωπαϊκής Ελλάδας, της χώρας status quo που αυτοαναγορεύτηκε πυλώνας σταθερότητας της ευρύτερης περιοχής.

Η αντίληψη αυτή παγιώθηκε σε διεθνοπολιτικό δίπολο: από τη μια, η γεωπολιτική Τουρκία της επιθετικότητας και του αυξανόμενου αναθεωρητισμού που στοχεύει στην αναβίωση του νεο-οθωμανικού ζωτικού χώρου και, από την άλλη, η συγκατανευσιακή Ελλάδα του ευρωπαϊσμού και της δικαιοπραξίας.

Η πρώτη, έχει αναλάβει τον ενεργητικό ρόλο του Προμηθέα με πρωτοβουλίες σε όλα τα επίπεδα ισχύος –σκληρής και ήπιας-, που αναρριπίζουν αξιώσεις. Και ως Προμηθέας έχει εξελιχθεί σε παραγωγό γεωπολιτικής.

Η δεύτερη, περιορίζεται στον παθητικό ρόλο του Επιμηθέα ως μεταπράτης προϊόντων, υπηρεσιών και ιδεών. Και ως μεταπράτης, ακολουθεί τη δυναμική προέλαση του παραγωγού, καθότι καταναλωτής γεωπολιτικής.

Και σύμφωνα με τους κανόνες της ζωής, ο παραγωγός ακολουθεί ανοδική τάση, ενώ ο καταναλωτής καθοδική.

Ο ελλαδικός μεταπρατισμός, ως εκ φύσεως καταναλωτικός, τουτέστιν παθητικός, έχει ταυτιστεί με τις νεφελώδεις έννοιες του ευρωπαϊσμού και του διεθνούς δικαίου, το οποίο αποτελείται από διακηρυγμένες αρχές κι όχι κανόνες που διασφαλισμένα εφαρμόζονται, γι΄ αυτό το διεθνές σύστημα είναι άναρχο, πλημμυρισμένο με αίμα, αντιπαλότητες και μονομερείς ενέργειες.

Ο κύριος φορέας μετασχηματισμού των εννοιών αυτών σε εξωτερική πολιτική είναι μια προβαλλόμενη ως δεξαμενή σκέψης του αθηναιοκεντρικού μικρόκοσμου, που λειτουργεί ως ο αποκλειστικός ατζέντης ιδεοληπτικών συσκευασμάτων, όπως:

η διαμόρφωση λεβαντίνικης συνείδησης στη Μεγαλόνησο ως πρόκριμα επίλυσης του Κυπριακού∙ το ελληνικό έθνος είναι τεχνητό δημιούργημα κάποιων ευφάνταστων διανοουμένων∙ η διεθνής νομιμότητα που διέπει το καθεστώς του Αιγαίου είναι αναθεωρήσιμη.

Χώρος κι όχι χώρα

Οι αντιλήψεις αυτές, μεθερμηνευόμενες με γεωπολιτικούς όρους, αποδίδουν αποκλειστικότητα στον χώρο κι όχι στη χώρα. Η χώρα επιτάσσει αμετάβλητες πολιτικές, που υποστηρίζονται με θυσίες, ακόμα και της ζωής, ενώ ο χώρος με ευπροσάρμοστες μεταβλητές, μη εξαιρουμένων των συνόρων, της ιστορίας και των εθνικών αξιών. Στο πλαίσιο αυτό, ο εν λόγω φορέας μετάλλαξε τον λογότυπό του, αντικαθιστώντας τον αρχικό προσδιορισμό «αμυντική», δηλωτικό της χώρας, σε «ευρωπαϊκή», επιβεβαιωτικό του α-σύνορου χώρου.

Βέβαια, ο φορέας αυτός δεν χρεώνεται με την αποκλειστικότητα αυτής της αντίληψης, διότι προηγήθηκε η αριστερά του διεθνισμού και της ειρηνολαγνείας που εναντιώνεται παθολογικά στον πόλεμο αλλά όχι στην επίθεση, αποθρασύνοντας τους βόρειους και εξ ανατολών γείτονες με τους ακόρεστους αλυτρωτισμούς. Η αριστερή ειρηνολατρεία, ενισχύεται με ισχυρές δόσεις «προοδευτικής» φρασεολογίας, όπως: ανοιχτά σύνορα, υποστήριξη σε κάθε λογής μειονότητες και μειοψηφίες, ουδετεροθρησκεία εάν όχι πλήρης αθεΐα, γουοκισμός. Η διαμόρφωση της εθνομηδενιστικής ιδεολογίας, θα υπερβεί συν τω χρόνω τα όρια της αριστεράς σε όλες τις αποχρώσεις της, και θα εξελιχθεί σε βασικό πυλώνα του κυρίαρχου σήμερα ελληνικού εθνικού αποδομισμού, που καλύπτει ολόκληρο το πολιτικό φάσμα και έχει διαβρώσει το εκπαιδευτικό σύστημα και τους θεσμικούς πυλώνες της δημόσιας ζωής.

Το πρωτεύον στην ελλαδική αντίληψη του χώρου είναι η οικονομία της κατανάλωσης, γι΄ αυτό το κράτος παραδόθηκε αμαχητί στην τεχνοκρατική Ευρώπη και η οικονομία κατέστη μεταπρατική. Όταν η οικονομία είναι μεταπρατική, όλο το κρατικό οικοδόμημα αποκτά τα συστατικά γνωρίσματα του μεταπρατισμού, από την παιδεία και τη δικαιοσύνη μέχρι τη διπλωματία και τις ένοπλες δυνάμεις. Το κράτος προμηθεύεται προηγμένα οπλικά συστήματα πρώτου πλήγματος αλλά τα δεσμεύει σε παθητικούς ρόλους άμυνας∙ εκπαιδεύει τους νέους στην πλειάδα των πανεπιστημιακών σχολών που είναι διάσπαρτες σε όλη την επικράτεια αλλά εξωθεί τους πλέον ταλαντούχους στην αποδημία, όταν η προσέλκυση νοών αποτελεί σήμερα πεδίο σκληρού ανταγωνισμού μεταξύ των φιλόδοξων χωρών∙ εορτάζει τις εθνικές επετείους με στομφώδεις εθνοπατριωτικές διακηρύξεις, όταν προβαίνει στην απο-ιεροποίηση της χώρας, τουτέστιν ακυρώνει το πνεύμα της θυσιαστικής προσφοράς, και κραδαίνει το λάβαρο της ειρηνολαγνείας που το συνοδεύει με το απειλητικό δίλλημα: «θέλετε πόλεμο ή ειρήνη»; Το εν λόγω δίλλημα, που έχει αναχθεί σε οδηγό διπλωματικής συμπεριφοράς, αναιρεί τη διεθνολογική σκέψη και πρακτική, όπως διαμορφώθηκαν από την αρχαιότητα∙ την ουσία, δηλαδή, της ισχύος –σκληρής και ήπιας.

Γεωπολιτική ανισορροπία

Διλήμματα αυτής της μορφής επωάζονται σε κλίμα αναξιοκρατίας και μεταπρατισμού, χαρακτηριστικά που αναπλάθονται και διαχέονται στην κοινωνία μέσα από τους μηχανισμούς των κομμάτων, τα οποία με τη σειρά τους έχουν εγκαθιδρύσει ένα ιδιότυπο σύστημα διακυβέρνησης, την κομματοκρατία. Η ελλαδική κομματοκρατία έχει διαβρώσει τα θεμέλια του διαχρονικού ελληνισμού, και έχει διαπλάσει την ανιστόρητη και παντοειδώς διεφθαρμένη κοινωνία των εξατομικευμένων και αλλοτριωμένων.

Η χώρα πορεύεται χωρίς πυξίδα ασφαλούς πλεύσης, λόγω της παντελούς έλλειψης στρατηγικής κουλτούρας, αφού το κυρίαρχο είναι ο μεταπρατισμός, σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από την επέλαση της γεωπολιτικής παραγωγής. Γι΄ αυτό παραμένει καθηλωμένη σε αποπροσανατολιστικές δοξασίες, όπως: ο τουρκικός επεκτατισμός οφείλεται σε οικονομικά αίτια που θα θεραπευτούν με τη συνεκμετάλλευση∙ ο σκοπιανός αλυτρωτισμός θα ακυρωθεί με τη σύνθετη ονομασία∙ το ψευδοκράτος θα αφομοιωθεί με τον εξευρωπαϊσμό του μέσα από διοικητικά σχήματα συγκυριαρχίας∙ οι αλυτρωτισμοί των γειτόνων θα υποχωρήσουν δια μαγείας με την ένταξή τους στην ΕΕ, όταν υπάρχει το προηγούμενο της ΝΑΤΟϊκής συμμετοχής, που όχι μόνο δεν επέφερε την επίλυση των διμερών προβλημάτων αλλά τα πολλαπλασίασαν.

Αντιλήψεις ως οι ανωτέρω διαψεύδονται από τη διεθνολογική πρακτική και εμπειρία, μέσω των αιώνων, που έχει διαποτιστεί από τη θουκυδίδεια σκέψη. Ότι, δηλαδή, οι διακρατικές σχέσεις διαμορφώνονται στη βάση της ισχύος και αποφασιστικότητας των δρώντων, και δεν αποτελούν άσκηση διπλωματίας savoir vivre. Οι συνέπειες της νομόπληκτης Ελλάδας του γεωπολιτικού αγνωστικισμού είναι οι ακόλουθες:

Γκριζοποίηση του Αιγαίου (casus belli, υπερπτήσεις, τουρκο-λιβυκό μνημόνιο), Κοσοβοποίηση της Θράκης (παράνομος μουφτής, ρόλος Προξενείου, οπτική ισλαμοποίηση με πανσπερμία τζαμιών ακόμα και σε απομακρυσμένες περιοχές), ομηρία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, και εθνική χειραφέτηση του υβριδικού κράτους των Σκοπίων (από σκοπιανό/σλαβικό σε μακεδονικό). Οι σοβαρές αυτές συνέπειες είναι το αποτέλεσμα της ελληνικής ατολμίας που, μεταξύ των άλλων, παγίωσε την τουρκοποίηση της μισής Κύπρου, της Ίμβρου και Τενέδου, ενώ, πρόσφατα, προστέθηκε η αλβανοποίηση της Β. Ηπείρου, που ανακοινώθηκε επίσημα από τον Αλβανό πρωθυπουργό Έντι Ράμα στη Θεσσαλονίκη.

Η ελληνική παθογένεια ανέδειξε ως ρυθμιστή των γεωπολιτικών εξελίξεων την Τουρκία, η οποία, λόγω μεγέθους, τεχνολογικής πρωτοπορίας με δυναμική εξωστρεφή οικονομία, ιεροποιημένη με ζήλο θρησκευτικό και εθνική έπαρση, έχει αναδειχθεί σε ασυμβίβαστη δύναμη που υπαγορεύει όρους και διαμορφώνει την περιφερειακή αρχιτεκτονική.

Περιγράφεται, ουσιαστικά, το ανισοβαρές γεωπολιτικό ισοζύγιο Ελλάδας και Τουρκίας με απροσδιόριστες συνέπειες για την ευρύτερη περιοχή. Αρχαιόθεν, η Ελλάδα είχε συναίσθηση της οικουμενικότητάς της και ενεργούσε ως αυτόφωτη δύναμη, με συνέπεια να διατηρεί την ισορροπία στην περιοχή και να διασώζει την Ευρώπη από τις επελάσεις των δυνάμεων του ασιατικού δεσποτισμού.

Με άλλα λόγια, η Ελλάδα είχε συναίσθηση της γεωπολιτικής υπεραξίας της ως η χώρα με το μοναδικό προνόμιο να συναρθρώνει τις τρεις σημαντικότερες ηπείρους του πλανήτη: Ευρώπη-Ασία-Αφρική.

Ουδεμία αυτοκρατορία δεν αναδείχθηκε σε παγκόσμια δύναμη εάν δεν κυριαρχούσε στον ελληνικό χώρο.

Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία που επέτυχε παγκοσμιότητα ήταν εξ αρχής Ελληνορωμαϊκή, ενώ η Οθωμανική απέτυχε να αναδειχθεί σε παγκόσμια, διότι είχε αλωθεί έσωθεν από τους Έλληνες που κυριαρχούσαν στο εμπόριο, στη διπλωματία και στο Αιγαίο. Η ναζιστική Γερμανία απέτυχε οικτρά να υλοποιήσει την παγκόσμια κυριαρχία της λόγω της απαράμιλλης αντίστασης των Ελλήνων, χωρίς να αποκηρύξει τα αυτοκρατορικά της σχέδια και επανήλθε με τους αδυσώπητους μνημονιακούς όρους, επιτυγχάνοντας, με τη συνδρομή της ελλαδικής κομματοκρατίας, να καταστήσει τη χώρα μας αποικία χρέους.

Εκ των ανωτέρω συνάγεται το συμπέρασμα ότι η ανισορροπία της περιοχής δεν προκλήθηκε από την υπερδιόγκωση της Τουρκίας αλλά από την υποχώρηση του κρατικού ελληνισμού, που διαγράφει αντίθετη πορεία από αυτή του ιστορικού ελληνισμού.

Ο ελληνισμός, σε όλη την ιστορική διαδρομή του, αποτελούσε πυλώνα σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή, ένα είδος γεωπολιτικού ελατηρίου που ελληνοποιούσε τις ξενικές επιρροές και αφομοίωνε τις πιέσεις από οιονδήποτε επίβουλο, διατηρώντας την απαράμιλλη ανθεκτικότητα του ελληνικού αρμού που συνενώνει τις τρεις σημαντικότερες ηπείρους. Η απόκλιση από τον ιστορικό αυτό ρόλο του ελληνισμού προήλθε από τον ελλαδισμό της μεταπολίτευσης, όταν η χώρα διαποτίστηκε με τη νομοκρατική μονομέρεια και τη μεταπρατική παθογένεια, με συνέπεια να καταστεί παράγοντας αποσταθεροποίησης. Η ελλαδική απόκλιση επιβεβαιώνεται από τη διεθνή εμπειρία, που αποτελεί ασφαλή δείκτη κανόνων συμπεριφοράς.

Διεθνής πρακτική

Στην Τουρκία είναι αδιανόητο να εκλεγούν στα ύπατα πολιτειακά αξιώματα ή να αναλάβουν τα κύρια υπουργεία Εξωτερικών και Άμυνας νομικοί, όταν στην Ελλάδα τα εν λόγω αξιώματα μονοπωλούνται από συνταγματολόγους, δικαστές και νομικούς γενικότερα.

Η Αθήνα, δηλαδή, βλέπει τον κόσμο νομικά, ενώ η Άγκυρα γεωπολιτικά.

Οξύτατη γεωπολιτική αντίληψη διαθέτει το Ισραήλ, που εξισορροπεί την τεράστια εδαφική και πληθυσμιακή μειονεξία του με γεωπολιτική υπεραξία, ενισχυμένη με την ιεροποίηση του εθνικού φρονήματος. Και η ιεροποίση συνδυάζεται με το φρόνημα της ηρωποίησης και την επιδίωξη της αριστείας στους τομείς της παιδείας, της έρευνας και της επιχειρηματικότητας ως “startup” κράτος, χαρακτηριστικά που το αναδεικνύουν σε τεχνολογική και στρατιωτική υπερδύναμη.

Στους γεωπολιτικούς δρώντες συγκαταλέγεται και η λιλιπούτια Ισλανδία, που ενήργησε γεωπολιτικά και όχι νομικά, για να κατοχυρώσει την εθνική της κυριαρχία, προχωρώντας στην επέκταση των χωρικών της υδάτων και δεν δίστασε να αναμετρηθεί με μια υπερδύναμη, τη Βρετανία, την οποία ταπείνωσε στον «πόλεμο του βακαλάου», το 1975. Εν αντιθέσει, οι Φιλιππίνες κέρδισαν νομικά στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης αλλά έχασαν γεωπολιτικά εξαιτίας της αδυναμίας να εφαρμόσουν την ευνοϊκή απόφαση της οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών, λόγω αντίδρασης της Κίνας.

Ενδιαφέρουσα περίπτωση αποτελεί η Ταϊβάν. Οι αναλογίες με την Ελλάδα είναι καταπληκτικές. Και οι δύο χώρες αντιμετωπίζουν αμείωτη στρατιωτική πίεση από τους ισχυρούς γείτονες, Κίνα και Τουρκία, αντίστοιχα, που εφαρμόζουν πανομοιότυπη στρατηγική, την αποδιδόμενη αγγλιστί “coercion without violence”.

Και οι δύο βιώνουν οξύτατο δημογραφικό πρόβλημα και διχασμένο εσωτερικό μέτωπο ως προς το πρακτέον έναντι των εξωτερικών πιέσεων. Επιπρόσθετα, οι ένοπλες δυνάμεις τους  μεταφέρουν βαρύ φορτίο λόγω της εμπλοκής τους στην πολιτική -δικτατορία στην Ελλάδα, στυγνή στρατιωτική διακυβέρνηση, από το 1947 έως 1987, στην Ταϊβάν-, που άφησε χέουσες πληγές, με κυριότερη την ανεπαρκή κοινωνικοπολιτική στήριξη που αγγίζει τα όρια της απαξίωσης, όπως επιβεβαιώνεται από την αποστροφή προς το στρατιωτικό επάγγελμα και την αποφυγή παντί τρόπω στρατιωτικής θητείας.

Συνέπεια τούτου είναι η καθιέρωση βραχύβιας διάρκειας θητεία -τετράμηνη στην Ταϊβάν, οκτάμηνη στην Ελλάδα-, που δεν δικαιολογείται από τους πραγματικούς κινδύνους που αντιμετωπίζουν, με ένα υψηλό ποσοστό Ταϊβανέζων να δηλώνει ότι θα αποδράσει, θα κρυφτεί ή θα παραδοθεί σε περίπτωση κινεζικής εισβολής.

Επιπρόσθετα, οι δύο χώρες επέλεξαν τις εισαγωγές και όχι την παραγωγή οπλικών συστημάτων, και επαναπαύτηκαν στις υποστηρικτικές διακηρύξεις των συμμάχων, καθώς και στις περιοδικές διαθέσεις ειρηνικής συνύπαρξης των αντιπάλων τους, που στην Ελλάδα αποδίδονται ως «φιλία».

Οι αδυναμίες αυτές έχουν δημιουργήσει τεράστιο έλλειμμα στρατηγικής κουλτούρας, που χαρακτηρίζει αμφότερες τις χώρες, με συνέπεια να αποπροσανατολίζει τους διαμορφωτές πολιτικής και να εφησυχάζει την κοινή γνώμη.

Στον αντίποδα, βρίσκεται η Ν. Κορέα, που οι νέοι όχι μόνο θεωρούν ύψιστη τιμή να υπηρετήσουν τη διετή στρατιωτική θητεία, αλλά στιγματίζονται κοινωνικά όσοι την υπεκφεύγουν.

Η συγκριτική αναφορά Ελλάδας-Ταϊβάν παρουσιάζει καταπληκτικές ομοιότητες αλλά και ουσιαστικές αποκλίσεις. Η δεύτερη, συνειδητοποίησε το αδιέξοδο της πολιτικής της, και προχώρησε στη χάραξη νέας πορείας με τη διαμόρφωση υψηλής στρατηγικής, που βασίζεται σε δύο κύριους πυλώνες: Πρώτον, στην αύξηση της στρατιωτικής θητείας στους 12 μήνες με παράλληλη υιοθέτηση της «ασύμμετρης» άμυνας, τουτέστιν, την επίθεση και την εγχώρια παραγωγή μη επανδρωμένων οπλικών συστημάτων στον αέρα, την ξηρά, τη θαλάσσια επιφάνεια και υποθαλάσσια (υποβρύχια). Δεύτερον, στη διεθνή ευαισθητοποίηση ως αναντικατάστατη δύναμη για την παγκόσμια οικονομία, λόγω της ηγεμονικής θέσης της στην τεχνολογία της πληροφορικής και των κομπιούτερ (ITC – Information Technology and Computer) που την ανέδειξαν σε υπερδύναμη υψηλής τεχνολογίας.

Ο ελλαδισμός παραμένει καθηλωμένος στις «συμμετρικές» επιλογές των ετοιμοπαράδοτων και υπερκοστολογημένων οπλικών συστημάτων, λόγω της νοοτροπίας του μεταπρατισμού, όταν η τεχνολογία έχει αναχθεί σε αυτόνομο γεωπολιτικό παράγοντα.

Οι αποσταθεροποιητικοί δρώντες

ΗΚύπρος έχει αφομοιώσει την ελλαδική νοοτροπία και, επαναπαυμένη στις δάφνες του δίκαιου αγώνα με τα πολλαπλά θετικά Ψηφίσματα διεθνών οργανισμών, αμέλησε τη γεωπολιτική φαρέτρα της, με συνέπεια να παγιώνεται το καθεστώς της κατοχής. Τα σημαντικά αλλά ατελή βήματα ανάκτησης γεωπολιτικών ερεισμάτων –ακύρωση Σχεδίου Ανάν, κατοχύρωση θαλάσσιων συνόρων με παράλληλη αξιοποίηση ενεργειακών κοιτασμάτων, τριμελείς-, δεν ενεργούν ως επιταχυντές ισχύος, αφού και η Κύπρος στερείται απελπιστικά στρατηγικής κουλτούρας, με το εσωτερικό μέτωπο να παραμένει διαιρεμένο ως προς τη δέουσα εθνική κατεύθυνση.

Με άλλα λόγια, Ελλάδα και Κύπρος έχουν αναχθεί σε διεθνές πρόβλημα, λόγω της εμμονικής καθήλωσής τους στη γεωπολιτική αγνωσία, προσβεβλημένες από την παθητικότητα του μεταπρατισμού σε μια περιοχή γεωπολιτικής υπερ-παραγωγής.

Ο κρατικός ελληνισμός ακυρώνει τον ιστορικό ελληνισμό και εξελίσσεται στον πιο αποσταθεροποιητικό παράγοντα της ευρύτερης περιοχής, που όχι μόνο αδυνατεί να αποτρέψει τις επεκτατικές τάσεις των γειτόνων αλλά για πρώτη φορά συμβάλει, με παραλείψεις και αστοχίες, στη de facto ακραία μορφή ισλαμοποίησης της Ανατολικής Μεσογείου, την τουρκοποίηση, και έχει εγκλωβιστεί σε διαπραγματεύσεις που νομοτελειακά οδηγούν στη de jure νομιμοποίησή της, γεγονός που θα επιφέρει τεκτονικές γεωπολιτικές συνέπειες.

Οι εν λόγω συνέπειες συνοψίζονται στις ακόλουθες δύο:

Πρώτον, αδρανοποιούνται τα ελληνικά ερείσματα με τους φυσικούς συμμάχους –Αγγλοσάξονες, Ισραήλ-, διότι η ισλαμοποίηση, με αιχμή του δόρατος την ισλαμοεθνικιστική Τουρκία, θα επιφέρει την ασφυκτική περικύκλωση του Ισραήλ από ισλαμικές χώρες και, παράλληλα, θα αποκόψει τον λώρο συνοχής του ατλαντικού χώρου, που κυριαρχείται από τις παραδοσιακά ναυτικές/ωκεάνιες δυνάμεις –ΗΠΑ και Βρετανία. Ο ατλαντικός χώρος σχηματοποιείται γεωμορφολογικά, από την ενότητα του Ατλαντικού ωκεανού, της Μεσογείου και του Εύξεινου Πόντου.

Η ρήξη της ατλαντικής συνέχειας υπονομεύει το ΝΑΤΟ, διότι, για πρώτη φορά, ισλαμοποιείται η Ν.Α. πτέρυγά του με τη δορυφοροποίηση του κρατικού ελληνισμού.

Και τούτο, διότι η Ν.Α πτέρυγα συναρθρώνεται γύρω από το Αιγαίο, το οποίο είναι συνώνυμο του ελληνισμού. Αυτή η απλή γεωπολιτική διαπίστωση, αναδείχθηκε σε διεθνή αντίληψη από τον Ελευθέριο Βενιζέλο, τον μόνο Έλληνα πολιτικό που έκανε πολιτική πράξη τη θουκυδίδεια σκέψη, αφού είχε εντρυφήσει επί δεκαετία στη μελέτη και μετάφραση του Θουκυδίδη.

Ο Βενιζέλος είχε κατανοήσει την ουσία της διεθνούς (γεω)πολιτικής, που αδυνατεί να αντιληφθεί κατ΄ ελάχιστον το πολιτικό προσωπικό του κρατικού ελληνισμού, και αυτό μας οδηγεί στη δεύτερη συνέπεια της δυνάμει τουρκο-ισλαμοποίησης της Ανατολικής Μεσογείου.

Ότι, δηλαδή, ο θαλάσσιος χώρος του ελληνισμού βρίσκεται στο επίκεντρο της ανελέητης παγκόσμιας και διαχρονικής διαπάλης μεταξύ ναυτικών και ηπειρωτικών δυνάμεων.

Η ιστορία των χερσαίων δυνάμεων (Ρωσία, Γερμανία, Τουρκία), είναι ιστορία αέναης προέλασης προς τον θαλάσσιο χώρο, διότι μόνον έτσι θα αναταχθούν από περιφερειακές σε ηγεμονικές/παγκόσμιες δυνάμεις. Η ακόρεστη επεκτατικότητα δικαιολογείται από τους Ρώσους με αναφορές στην Τρίτη Ρώμη, από τους Γερμανούς στον ζωτικό χώρο και από τους Τούρκους στη «γαλάζια πατρίδα».

Μόνιμος στόχος των τριών, ο ελληνικός χώρος.

Κάθε φορά που οι τρεις αυτές χερσαίες δυνάμεις της Ευρασίας άγγιζαν τα όρια της ηγεμονικής δύναμης, η αγγλοσαξονική αντίδραση ήταν άμεση και αμείλικτη. Ο συνασπισμός εναντίον της Γερμανίας στους δύο Παγκοσμίους Πολέμους, η προσέγγιση ΗΠΑ-Κίνας εναντίον της σοβιετικής Ρωσίας, η εξελισσόμενη σύρραξη στην Ουκρανία με στοχοποιημένες τη Ρωσία και τη Γερμανία, το Κυπριακό λόγω της μακαριακής επαμφοτερίζουσας στάσης, ο συνεχιζόμενος εμφύλιος πόλεμος στη Συρία, η οποία έχει παραχωρήσει ρωσικά ερείσματα στα θερμά ύδατα της Μεσογείου, εξηγούνται μόνο μέσα από το πρίσμα της γεωπολιτικής αντιπαλότητας μεταξύ των ναυτικών και ηπειρωτικών δυνάμεων για την κυριαρχία της «καρδιάς του πλανήτη» (Heartland), όπως ορίστηκε από τον πολυμαθή Βρετανό, σερ Χάλφορντ Μακίντερ, στις αρχές του περασμένου αιώνα.

Το ισλάμ, στην ακραία ισλαμοεθνικιστική μορφή του, τη νεο-οθωμανική, δεν βρίσκεται προ των πυλών –της Βιέννης-, αλλά η γεωπολιτικά αγνωστικιστική Ελλάδα έχει ανοίξει τις πύλες, για να αναδειχθεί σε ηγεμονική δύναμη στο πιο κρίσιμο σημείο της ευρασιατικής περιμέτρου, που ανέκαθεν εξουσιάζεται από τις ναυτικές δυνάμεις.

Αυτή τη φορά, η δυναμική αντίδραση προέρχεται από τον κυριότερο αγγλοσαξονικό εταίρο, το Ισραήλ, το οποίο ανοίγει το μέτωπο των Κούρδων, χωρίς μέχρι στιγμής να έχει αφυπνίσει από τη γεωπολιτική ληθαργοκρατία το αθηναιοκεντρικό κατεστημένο.

Το Ισραήλ, με το οξύτατο γεωπολιτικό αισθητήριο, ακολουθεί πιστά τις θεωρητικές επιταγές του Μακίντερ ότι η παγκόσμια ισορροπία απαιτεί τη δημιουργία φιλικών προς τις ναυτικές δυνάμεις εθνών-κρατών στην περίμετρο της Ευρασίας. Και ως εκ τούτου, δεν μπορεί να αγνοείται εσαεί το πολυπληθέστερο, φιλοδυτικό, εκκοσμικευμένο και  χωρίς κρατική υπόσταση έθνος, οι Κούρδοι.

Πιθανώς, η επιλογή του Μάρκο Ρούμπο και του Μάικλ Γουόλς  ως υπουργού Εξωτερικών και Συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας, αντίστοιχα, καθώς και της Τούλσι Γκάμπαρντ ως επικεφαλής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (NIC) που συντάσσει για τον Αμερικανό Πρόεδρο ενημερωτικές αναλύσεις παγκόσμιου ενδιαφέροντος, που είχαν σταθεί υποστηρικτικά έναντι των Κούρδων, να μην είναι τυχαία.

Όπως, τυχαία δεν είναι τα τρία κύρια γεωπολιτικά στηρίγματα δημιουργίας της τουρκικής ηγεμονίας: Αλβανία του Ράμα, Σκόπια του αθεράπευτου αλυτρωτισμού και η γεωπολιτικά αγνωστικιστική Ελλάδα.

Η αιγαιακή Ελλάδα με τον πρώτο στην παγκόσμια κατάταξη εμπορικό στόλο, την παραδοσιακή εταιρική της σχέση με τις ναυτικές δυνάμεις, οδηγείται εφ΄ εαυτής στην κλίνη του Προκρούστη, με την υποτακτική πολιτική της στην εδραίωση της τουρκικής ηγεμονίας.

Εν κατακλείδι, ο ελληνισμός, υπό την ευρω-νομόπληκτη κρατική μορφή του, αποκλίνει από τον ιστορικό ρόλο τού προστάτη της Δύσης από τις ηπειρωτικές βαρβαρικές δυνάμεις, και μετατρέπεται στον υπονομευτή της ως πηγή αποσταθεροποίησης. Πρόκειται για ρόλο γεωπολιτικού ταραξία και επείγει η τιθάσευσή του, επανακάμπτοντας στις αρχές και αξίες του οικουμενικού ελληνισμού.

*Ο δρ Γεώργιος Μούρτος είναι επίτιμος καθηγητής Στρατηγικής Πανεπιστημίου Plymouth, ο δρ Φώτης Μουστάκης είναι αναπληρωτής καθηγητής Στρατηγικής και Διευθυντής του Centre for Sea Power and Strategy Πανεπιστημίου Plymouth, και ο Γιώργος Χαρβαλιάς (ΜΑ, “War Studies”), δημοσιογράφος, πολιτικός αναλυτής και συγγραφέας του βιβλίου, Γιαβόλ! Αίμα, Λήθη και Υποτέλεια.

ΠΗΓΗ: ΕΣΤΙΑ