Η Μέση Ανατολή βρίσκεται πιο κοντά από ποτέ στην άβυσσο ενός γενικευμένου περιφερειακού πολέμου, προειδοποιoύν οι αναλυτές. Και η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί συγκλονισμένη. Οι συνέπειες θα είναι παγκόσμιες.

Γράφει η Νατάσα Στασινού, Ναυτεμπορική

Μιλώντας στο BBC η Μόνα Γιακουμπιάν, ανώτερη σύμβουλος και διευθύντρια του Προγράμματος Μέσης Ανατολής στο Center for Strategic and International Studies, ανέλυσε τους στόχους που επλήγησαν από το Ισραήλ στην επιχείρηση Rising Lion: «Η φύση των πληγμάτων ξεπερνά την κλιμάκωση που είχαμε δει τα προηγούμενα χρόνια». Το γεγονός ότι ο Μπενιαμίν Νετανιάχου δεσμεύθηκε να συνεχίσει τις επιχειρήσεις «για όσο χρειαστεί», δείχνει ότι το Ισραήλ δεν κινείται πλέον στο μοτίβο «πλήγμα–ανταπόδοση», που χαρακτήριζε την αντιπαράθεση μέχρι πρότινος.

Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η έμμεση αναφορά του Μπενιαμίν Νετανιάχου σε αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν. «Πρόκειται για μια πρόθεση εξαιρετικά ευρείας εμβέλειας», σημείωσε η Γιακουμπιάν, προειδοποιώντας ότι η σύγκρουση μπορεί να ξεφύγει από κάθε έλεγχο.

Νεκροί στρατηγοί και επιστήμονες – Ο συναγερμός στο Ισραήλ

Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, η επιχείρηση Rising Lion ήταν ευρείας κλίμακας, με δεκάδες αεροπορικά πλήγματα σε στρατιωτικές και πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν. Ανάμεσα στα θύματα φέρονται να είναι ανώτατοι στρατιωτικοί και πυρηνικοί επιστήμονες, πλήγμα που ερμηνεύεται ως στρατηγικής σημασίας χτύπημα στην καρδιά του ιρανικού αμυντικού μηχανισμού.

Στο Ισραήλ, οι σειρήνες ήχησαν στις 03:00 τα ξημερώματα, ενώ οι πολίτες έλαβαν στο κινητό τους μήνυμα που έκανε λόγο για «σοβαρή απειλή» και σύσταση να παραμείνουν κοντά σε καταφύγια. Η χώρα τελεί σε κατάσταση ύψιστης επιφυλακής, εν αναμονή ιρανικών αντιποίνων.

Τι είχε προηγηθεί

Η παρούσα κρίση αποτελεί το αποκορύφωμα ενός επικίνδυνου σπιράλ σύγκρουσης που κλιμακώνεται από το 2024:

• Τον Απρίλιο, το Ιράν εξαπέλυσε 300 πυραύλους και drones κατά του Ισραήλ.
• Το Τελ Αβίβ απάντησε με περιορισμένο πλήγμα σε ιρανική αντιαεροπορική συστοιχία.
• Τους επόμενους μήνες, Ισραηλινές δυνάμεις δολοφόνησαν ηγετικά στελέχη της Χεζμπολάχ και της Χαμάς, οργανώσεων που στηρίζονται από την Τεχεράνη.
• Τον Οκτώβριο, η Τεχεράνη ανταπέδωσε με 180 βαλλιστικούς πυραύλους, οδηγώντας το Ισραήλ σε νέο γύρο στοχευμένων πληγμάτων.
• Όμως η σημερινή επίθεση, τόσο ως προς τη συστηματικότητα όσο και το βάθος στόχευσης, υπερβαίνει κάθε προηγούμενο και υποδηλώνει πολιτική αλλαγής κανόνων του παιχνιδιού.

Τι περιμένουμε τώρα

Η προσοχή όλων στρέφεται πλέον στο πώς και πότε θα αντιδράσει το Ιράν. Τα πιθανά σενάρια περιλαμβάνουν:

• ευρείας κλίμακας αντίποινα με πυραύλους και drones κατά ισραηλινών πόλεων,
• έμμεσες επιθέσεις μέσω οργανώσεων όπως η Χεζμπολάχ ή οι Χούθι,
• στοχευμένα πλήγματα σε πετρελαϊκές εγκαταστάσεις ή κρίσιμες υποδομές στον Περσικό Κόλπο.
• Το σενάριο που προκαλεί τον μεγαλύτερο φόβο στις διεθνείς αγορές είναι ο αποκλεισμός ή η παρεμπόδιση της κυκλοφορίας στα Στενά του Ορμούζ, από όπου διέρχεται περίπου το 20% της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου.

Άλμα τιμών πετρελαίου – Κίνδυνος νέας πληθωριστικής κρίσης

Ήδη οι τιμές του πετρελαίου σημείωσαν άλμα άνω του 10%, με το Brent να ξεπερνά τα $74,50/βαρέλι και το WTI να πλησιάζει τα $73. Αναλυτές προειδοποιούν ότι, αν υπάρξει εμπλοκή στα Στενά του Ορμούζ ή συμμετοχή και τρίτων δυνάμεων (όπως οι ΗΠΑ ή χώρες του Κόλπου), οι τιμές θα μπορούσαν να εκτοξευθούν στα $120–130, προκαλώντας νέα παγκόσμια κρίση κόστους ζωής.

«Αυτό που βλέπουμε τώρα είναι μια αρχική αντίδραση υψηλού ρίσκου. Τις επόμενες ημέρες η αγορά θα πρέπει να σταθμίσει αν αυτό θα παραμείνει περιορισμένο ή αν θα εξελιχθεί σε σύγκρουση ευρύτερης κλίμακας», δήλωσε στο BBC ο Σολ Καβόνικ, επικεφαλής ενέργειας στην MST Financial.

Η σύγκρουση περνάει σε υπαρξιακή διάσταση

Η έμμεση αναφορά του Νετανιάχου σε αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν υποδηλώνει πως δεν πρόκειται πλέον για ένα ακόμη επεισόδιο στη σκακιέρα της Μέσης Ανατολής, αλλά για μια σύγκρουση στρατηγικής και ταυτότητας.

Από τη φύση και την ένταση της ιρανικής απάντησης, θα φανεί αν ο κόσμος οδεύει προς μια περιορισμένη κλιμάκωση ή προς μια γενικευμένη σύρραξη με επιπτώσεις που θα αγγίξουν κάθε ήπειρο.

Πάνω από 100 drones εκτοξεύτηκαν από το Ιράν προς το Ισραήλ τις τελευταίες ώρες, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του ισραηλινού στρατού,  τον ταξίαρχο Έφι Ντέφριν.

Όπως είπε, οι ισραηλινές δυνάμεις ετοιμάζονται να τα καταρρίψουν. Τα drones που εκτοξεύτηκαν από το Ιράν θα χρειαστούν αρκετές ώρες για να φτάσουν στο Ισραήλ. Ήδη βίντεο που δημοσιεύθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φαίνεται να δείχνει ιρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη καθ’ οδόν προς το Ισραήλ, πάνω από το Ιράκ.

Iranian attack drones, including Shahed variants, have been launched towards Israel, starting Iran’s retaliatory strikes.

Seen here, an Iranian Shahed-136 flies low over eastern Iraq, heading westward. pic.twitter.com/qEADnoWWly

— OSINTtechnical (@Osinttechnical) June 13, 2025

Αυτό είναι το πρώτο σημάδι ότι το Ιράν ετοιμάζει την απάντησή του. Νωρίτερα, ο εκπρόσωπος των Ιρανικών Ενόπλων Δυνάμεων, στρατηγός Αμπολφάζλ Σεκάρτσι, δήλωσε ότι μια «επίθεση αντιποίνων είναι βέβαιη». Πάντως, Ισραηλινοί αξιωματούχοι έχουν προειδοποιήσει ότι η ιρανική απάντηση θα μπορούσε να περιλαμβάνει την εκτόξευση εκατοντάδων βαλλιστικών πυραύλων. Το Ισραήλ προετοιμάζεται για την αντίδραση του Ιράν τις επόμενες ώρες.

Άμεση και αποφασιστική απάντηση

Το Ιράν προετοιμάζει μια ουσιαστική απάντηση στην επίθεση που εξαπέλυσε το Ισραήλ εναντίον των πυρηνικών του εγκαταστάσεων και του στρατού της Ισλαμικής Δημοκρατίας, σύμφωνα με τα ιρανικά μέσα ενημέρωσης. Όπως αναφέρουν, το ιρανικό καθεστώς θα απαντήσει «αποφασιστικά».

«Η απάντηση του Ιράν στις επιθέσεις του σιωνιστικού καθεστώτος νωρίς το πρωί της Παρασκευής θα είναι αποφασιστική», αναφέρει το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων της Ισλαμικής Δημοκρατίας (IRNA) επικαλούμενο  Ιρανό αξιωματούχο.

Άλλη ανώνυμη πηγή που επικαλείται το Reuters, δήλωσε ότι «η απάντηση στην ισραηλινή επίθεση θα είναι σκληρή και αποφασιστική», προσθέτοντας ότι οι διαβουλεύσεις σχετικά με το εύρος και το χρονοδιάγραμμα των αντιποίνων συζητούνται στα υψηλότερα επίπεδα.

Ο εκπρόσωπος των Ιρανικών Ενόπλων Δυνάμεων, στρατηγός Αμπολφάζλ Σεκάρτσι, δήλωσε επίσης στο IRNA ότι το Ισραήλ θα αντιμετωπίσει την αυστηρή απάντηση του Ιράν, ενώ υποστήριξε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν εμπλοκή στην επίθεση- κάτι που η Ουάσιγκτον αρνείται με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο να δηλώνει πως δεν υπήρξε καμία αμερικανική εμπλοκή ή υποστήριξη στις ισραηλινές επιθέσεις.

«Ο σιωνιστής εχθρός, που πραγματοποίησε αυτή την ενέργεια με την υποστήριξη της Αμερικής και επιτέθηκε σε κατοικημένες περιοχές, θα πληρώσει βαρύ τίμημα», δήλωσε ο Σεκάρτσι.

Χαμενεΐ:  Το Ισραήλ θα τιμωρηθεί «σκληρά»

Από την πλευρά του ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, ο αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, δήλωσε ότι το Ισραήλ θα τιμωρηθεί «σκληρά» για την επίθεση που εξαπέλυσε.

«Το σιωνιστικό καθεστώς (σ.σ. το Ισραήλ) άπλωσε το φαύλο και ματωμένο χέρι του σε ένα έγκλημα εναντίον του Ιράν σήμερα το πρωί και αποκάλυψε την αισχρή του φύση. Με αυτή την επίθεση το σιωνιστικό καθεστώς ετοίμασε μια πικρή μοίρα για τον εαυτό του, την οποία σίγουρα θα λάβει», τόνισε ο Χαμενεΐ.

«Νόμιμο και νομικό δικαίωμα»

Το Ιράν προειδοποίησε ότι «έχει νόμιμο και νομικό δικαίωμα» να απαντήσει στις επιθέσεις. «Η απάντηση σε αυτή την επίθεση αποτελεί νόμιμο και νομικό δικαίωμα του Ιράν με βάση το Άρθρο 51 της Χάρτας του ΟΗΕ», ανέφερε το υπουργείο Εξωτερικών του Ιράν σε ανακοίνωσή του, ενώ πρόσθεσε ότι οι ιρανικές ένοπλες δυνάμεις «δεν θα διστάσουν να υπερασπιστούν το ιρανικό έθνος με όλες τους τις δυνάμεις».

Παράλληλα το υπουργείο σημείωσε ότι «οι επιθετικές ενέργειες του σιωνιστικού καθεστώτος (σ.σ. Ισραήλ) εναντίον του Ιράν δεν θα μπορούσαν να έχουν πραγματοποιηθεί χωρίς τον συντονισμό και την άδεια των ΗΠΑ”, ενώ πρόσθεσε ότι η Ουάσινγκτον “θα είναι υπεύθυνη για τις επικίνδυνες συνέπειες και επιπτώσεις του τυχοδιωκτισμού του σιωνιστικού καθεστώτος».

Σε θέση αναμονής το Ισραήλ

Στο μεταξύ δύο Ισραηλινοί αξιωματούχοι τόνισαν ότι η χώρα τους προετοιμάζεται για την ιρανική απάντηση τις επόμενες ώρες, ενώ εκτίμησαν ότι αυτή ενδέχεται να περιλαμβάνει την εκτόξευση εκατοντάδων βαλλιστικών πυραύλων.

Ο υπουργός Εθνικής Ασφαλείας Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ και ο αρχηγός της αστυνομίας του Ισραήλ Ντάνι Λέβι συμμετείχαν σε συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου ασφαλείας νωρίς σήμερα το πρωί, σύμφωνα με την αστυνομία.

Η συνεδρίαση συγκλήθηκε από τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου μετά την αεροπορική επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Οι Μπεν Γκβιρ και Λέβι συζήτησαν για «την ετοιμότητα της αστυνομίας για τις αναμενόμενες απειλές και προκλήσεις για το κράτος του Ισραήλ και την ισραηλινή αστυνομία» κατά τη διάρκεια και μετά τη συνάντηση, όπως ανακοινώθηκε.

Ο Λέβι διέταξε «ευρεία ανάπτυξη δυνάμεων, ενεργοποίηση κέντρων διοίκησης, παρουσία διοικητών επί τόπου και ετοιμότητα για οποιοδήποτε σενάριο». Σχεδιάζει να πραγματοποιεί τακτικές αξιολογήσεις της κατάστασης με τον υπουργό καθώς εξελίσσονται τα γεγονότα.

Ο Πρόεδρος της Φοιτητικής Ένωσης του Μπαγκλαντές, Σαντάμ Χουσέιν, άσκησε έντονη κριτική στην προσωρινή κυβέρνηση υπό την ηγεσία του Αρχηγού Συμβούλου Μουχάμαντ Γιούνος, προειδοποιώντας για την «αυξανόμενη εγγύτητά» της με το Πακιστάν.

Ο πρόεδρος της BSL ισχυρίστηκε ότι η προσωρινή διακυβέρνηση του Γιούνος όχι μόνο ανέχεται, αλλά προωθεί ενεργά τις σχέσεις με τις υπηρεσίες πληροφοριών του Πακιστάν και εξτρεμιστικές οργανώσεις. (Bloomberg)

Σε αποκλειστική συνέντευξη, χαρακτήρισε τη διπλωματική αυτή στροφή «επικίνδυνη», υποστηρίζοντας ότι ατιμάζει την κληρονομιά του Απελευθερωτικού Πολέμου του 1971 και απειλεί τη σταθερότητα της περιοχής.

Ο Χουσέιν, που εκπροσωπεί μια σημαντική βάση πολιτικά ενεργών νέων που συνδέονται με το Awami League, ισχυρίστηκε ότι η προσωρινή διακυβέρνηση του Γιούνος όχι μόνο ανέχεται, αλλά προωθεί ενεργά τις σχέσεις με τις υπηρεσίες πληροφοριών του Πακιστάν και εξτρεμιστικές οργανώσεις.
«Νομιμοποιούν δρώντες που κάποτε διέπραξαν γενοκτονία στο έδαφός μας», είπε, αναφερόμενος στον ρόλο του Πακιστάν στις δολοφονίες του 1971.

Προειδοποίησε ότι ισλαμιστές σκληροπυρηνικοί και τρομοκρατικές ομάδες όπως η Jamaat-e-Islami, η Hizb ut-Tahrir, η Ansarullah Bangla Team και η Lashkar-e-Taiba, όλες με δεσμούς με το Πακιστάν, λαμβάνουν πλέον υποστήριξη σε κρατικό επίπεδο και συναντώνται με υψηλόβαθμους αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένου του ίδιου του προσωρινού Αρχηγού.

Ο Χουσέιν κατηγόρησε την προσωρινή κυβέρνηση ότι προσπαθεί να «σβήσει την ιστορία» της ελευθερίας του Μπαγκλαντές. «Κατέστρεψαν την κατοικία του Μπανγκμπαντού Σεΐχ Μουτζιμπούρ Ραχμάν στο Ντάνμοντι 32. Γλυπτά και ιδρύματα του Απελευθερωτικού Πολέμου έχουν στοχοποιηθεί ή βανδαλιστεί. Αυτό δεν είναι απλώς αναθεωρητισμός· είναι εσκεμμένη διαγραφή», δήλωσε.