Ενδιαφέροντα
Ζεληλίδης: Ενεργοποιούνται τα ηφαίστεια! Η άνοδος της λάβας προκαλεί τους σεισμούς
Τί παρακολουθούν οι ειδικοί για τα φαινόμενα που προκαλούν ανησυχία στις Κυκλάδες με επίκεντρο τη Σαντορίνη

Η σεισμική ακολουθία που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη στις Κυκλάδες συνδέεται με ηφαιστειακή δραστηριότητα, σύμφωνα με όσα ανέφερε ο Καθηγητής Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πάτρας Αβραάμ Ζεληλίδης στη διάρκεια της εκπομπής «Πρωινή Παρέα» με την Κατερίνα Σερέτη και τον Διονύση Χατζημιχάλη, στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8.
Εξηγώντας ακριβώς τι συμβαίνει γεωλογικά, ο κ. Ζεληλίδης ανέφερε:
«Όπως βυθίζεται η Αφρική κάτω από την Ευρώπη σε ένα τόξο που περνάει νότια της Κρήτης, βυθιζόμενη η Αφρική σε ένα βάθος περίπου 80 χιλιομέτρων, αρχίζει και λιώνει το υλικό και έτσι δημιουργείται ένα αντίστοιχο τόξο, το ηφαιστειακό τόξο που πιάνει τα Μέθανα, την Μήλο, τη Νίσυρο φτάνει μέχρι το Σουσάκι. Άρα λοιπόν είναι γνωστό ότι τα ηφαίστεια είναι ενεργά. Έχουν να δώσουν πολύ καιρό εκρήξεις. Μόνο της Σαντορίνη είναι που λειτουργεί ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Τα υπόλοιπα δεν έχουν δώσει δραστηριότητες, αλλά εμείς θεωρούμε ότι το ηφαιστειακό τόξο είναι ενεργό και ανά πάσα στιγμή μπορούν να ενεργοποιηθούν και τα υπόλοιπα».
Στη θεωρία, η εξέλιξη ενός ηφαιστείου περνάει από διάφορα στάδια. Το στάδιο της ηρεμίας, το στάδιο της μικρής δραστηριότητας, της έντονης μέχρι να φθάσουμε στην έκρηξη, σημείωσε. Επίσης, η διάρκεια του κάθε σταδίου δεν είναι σαφής.
«Καταγράφουμε αυτή τη σεισμική δραστηριότητα. Όταν δηλαδή δεν έχουμε καθόλου σεισμούς, όταν οι σεισμοί πληθαίνουν, αυξάνονται κλπ. Για μένα, θεωρώ ότι αυτή η σεισμική δραστηριότητα συνδέεται με την άνοδο της λάβας από κάτω προς τα πάνω. Θεωρώ ότι αυτή είναι η αιτία που έχουμε τέτοια έντονη σεισμική δραστηριότητα. Η αλήθεια είναι ότι παρακολουθώντας τη σεισμική ακολουθία φαίνεται ότι είμαστε κοντά, ή στο τελείωμα ή στην έκρηξη» επισήμανε ο ίδιος.
Αυτό σημαίνει, συνέχισε ο κ. Ζεληλίδης ότι σιγά σιγά ανεβαίνοντας η λάβα, υπάρχουν αυτές οι διαρρήξεις, υπάρχουν οι σεισμοί.. Αλλά δεν είναι πάντα έτσι. Υπάρχουν πολλές φορές περιπτώσεις που αυτή η δραστηριότητα εκτονώνεται, αυτή η πίεση από κάτω προς τα πάνω και σταματάει. Εκτονώνεται επειδή η λάβα, όπως ανεβαίνει έχει μέσα της υδρατμούς, αέρια, είναι υπό πίεση και μέσα από τα σπασίματα αυτά αρχίζουν και βγαίνουν αυτά στην ατμόσφαιρα, οπότε εκτονώνεται
«Επίσης έχει να κάνει με τη χημική σύσταση της λάβας. Η Σαντορίνη έχει δώσει διαφορετικού είδους εκρήξεις και ήρεμες και εκρηκτικές. Έχει να κάνει με το ιξώδες του μάγματος. Αν είναι πιο ελαφρύ, εάν είναι πιο συμπαγές, μπορεί να δώσει κάποιες ροές ήσυχες χωρίς να καταλάβουμε εκρήξεις, αλλά μπορεί να δώσεις και εκρήξεις. Άρα λοιπόν, επειδή δε ξέρουμε τη χημική σύσταση αυτή τη στιγμή, θεωρώ ότι δεν ξέρουμε και πώς θα συμπεριφερθεί. Αν θα εκτονωθεί και πώς θα εκτονωθεί. Το 2011 με μία μικρή έκρηξη δεν δημιούργησε προβλήματα. Πιθανά το μάγμα να ήταν βασαλτικής σύστασης, ήταν η ήρεμη ροή του και σταμάτησε. Δεν ξέρουμε τι θα έχει αυτό. (…) Δεν μπορείς να πάρεις στοιχεία από ένα υποθαλάσσιο ηφαίστειο που δεν βλέπεις τη λάβα για να πάρεις και να εκτιμήσεις τη χημική της σύσταση. Το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να βλέπεις τα αέρια που βγαίνουν επάνω και αν εκτονώνεται ή όχι. Γι’ αυτό έχουν στήσει έναν μηχανισμό παρακολούθησης της εξέλιξης. Αλλά είναι παρακολούθηση. Δηλαδή είναι προληπτικά τα μέτρα. Να πάει η ΕΜΑΚ, να αδειάσουν οι πισίνες, να προστατεύσουνε τον κόσμο. Το πώς θα εξελιχθεί αυτή η κατάσταση κανένας δεν το ξέρει» ανέφερε ο κ. Ζεληλίδης.
Στην περίπτωση που πράγματι γινόταν μια έκρηξη στο Κολούμπο ερωτηθείς ποια θα ήταν η κατάσταση, σημείωσε ότι αυτό εξαρτάται από το είδος της έκρηξης.
«Να πω μόνο το εξής. Τελευταία διαβάζω κι εγώ ότι, για παράδειγμα, η Έξοδος του Μωυσή μπορεί να συνδέεται με μία έκρηξη που δημιουργήθηκε, ένα μεγάλο τσουνάμι. Αποσύρθηκε η θάλασσα και μετά ξανά πλημμύρισε. Τέτοιο ήταν και της μινωικής έκρηξης. Δηλαδή ένα τεράστιο τσουνάμι που κατέστρεψε ολόκληρο πολιτισμό. Δεν ξέρεις πώς θα εξελιχθεί. (…) Και νομίζω ότι γι’ αυτό γίνονται κάθε μέρα συσκέψεις και κόντρα συσκέψεις, παρακολουθώντας το σεισμικό φαινόμενο να δουν πώς εξελίσσεται και αν εκτονώνονται οι πιέσεις. Δεν ξέρω αν έχει έξοδο αερίων. Προφανώς κάποιοι καταγράφουν αυτό. Δηλαδή αν πράγματι τα αέρια βγαίνουν μέσα από το Κολούμπο, σημαίνει πως μπορεί να εκτονωθεί η πίεση και να σταματήσει αυτή η διαδικασία» συμπλήρωσε ο κ. Ζεληλίδης.
Ερωτηθείς πόσο μπορεί να διαρκεί μια τέτοια διαδικασία χωρίς να εκτονωθεί εκρηκτικά, όταν για παράδειγμα το 2011 κράτησε επί μήνες το διάστημα των μικροδονήσεων, ο κ. Ζεληλίδης σημείωσε πως τότε ήταν μικρότερες οι δονήσεις.
«Γι’ αυτό λέω ότι σήμερα βρισκόμαστε σε ένα επόμενο στάδιο. Άρα η λάβα κοντεύει να ανέβει. Σπάνε τα πετρώματα, δημιουργούνται οι σεισμοί. Αν λοιπόν κάποια στιγμή σταματήσουν οι σεισμοί, σημαίνει ότι πιθανά να έχει εκτονωθεί το φαινόμενο, άρα δεν ανεβαίνει ακόμα η λάβα. Για αυτό το παρακολουθούμε με τόσο προσοχή για να δουν πώς εξελίσσεται. Αλλά δεν μπορείς να παρέμβεις. Αυτό είναι το θέμα» ανέφερε.
Απαντώντας στο ποια είναι κύρια τα στοιχεία που δείχνουν ότι μπορεί να οδηγείται ένα ηφαίστειο σε έκρηξη, ο κ. Ζεληλίδης ανέφερε επιγραμματικά τη σταδιακή αύξηση των σεισμικών δονήσεων, την έκλυση αερίων, μετακινήσεις εδαφών, αύξηση της θερμοκρασίας.
«Είναι κάποια κριτήρια που παρακολουθούμε. Δηλαδή, όσο ανεβαίνει το μάγμα προς τα επάνω, τόσο αυξάνεται και το νερό των θερμών πηγών, το νερό που πίνουμε. Εκεί δεν μπορούμε να το μετρήσουμε. Η έξοδος των αερίων αν αυξάνεται ή όχι. Δεν ξέρω αν το μετράνε. Το τρίτο είναι οι σεισμικές δονήσεις. Βεβαίως οι σεισμικές δονήσεις έχουν αυξηθεί. Το τέταρτο μένει να είναι η έκρηξη. Η χημική σύσταση, αν η έκρηξη είναι εκρηκτική ή αν είναι ήρεμη. Υπάρχουν διάφορα κριτήρια. Τώρα, το γεγονός ότι το Κολούμπο είναι υποθαλάσσιο δημιουργεί ένα θέμα γιατί δεν μπορείς να το παρακολουθήσεις εύκολα. Μόνο με μηχανήματα» είπε καταλήγοντας ο Καθηγητής.

Ενδιαφέροντα
Το νέο βιβλίο της Μαρίας Νεγρεπόντη – Δελιβάνη αποτελεί ύμνο στην «Τιμή του ’21»
Μέσα από τις σελίδες του καταξιωμένοι επιστήμονες ρίχνουν φως στον χαρακτήρα και των ηρώων μας, διαψεύδουν απόψεις που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και συμπληρώνουν τις γνώσεις μας γύρω από την παλιγγενεσία.

Από τις εκδόσεις Ιανός
Η πρώτη γυναίκα πρύτανις, πρόεδρος του Ιδρύματος Δημήτρη και Μαρίας Δελιβάνη αλλά και ιδρύτρια της επιτροπής για τις γιορτές των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821, η διαπρεπής συγγραφέας Μαρία Νεγρεπόντη – Δελιβάνη υπογράφει ένα άκρως ενδιαφέρον βιβλίο που πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ιανός.
Στην έκδοση αυτή η συγγραφέας δημοσιεύει όλα τα πεπραγμένα που αφορούν την επιτροπή «Τιμή στο ’21», που δημιουργήθηκε από την ίδια με την προτροπή και τη συμπαράσταση πολυάριθμων αξιόλογων επιστημόνων και πατριωτών. Οπως αναφέρει η ακαδημαϊκός, «η επίσημη επιτροπή εορτασμού των 200 ετών από το 1821, Ελλάδα ’21, επέλεξε να συγκεντρώσει στους κόλπους της επιστήμονες, Ελληνες και ξένους, οι οποίοι καταπάτησαν τα άγια και ιερά των Ελλήνων, καθώς δεν αναγνωρίζουν τη συνέχεια του έθνους, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, θέλουν την Επανάσταση να έγινε από μια μικρή περιθωριακή ελίτ, υποστηρίζουν ότι δεν υπήρξε σκλαβιά, γιατί οι υπόδουλοι Ελληνες ήταν ευχαριστημένοι με τον «σουλτάνο», αποκαλούν τον Καποδίστρια «δικτάτορα» και τον Καραϊσκάκη «βωμολόχο», δεν αναγνωρίζουν τους Νεοέλληνες ως απογόνους των αρχαίων Ελλήνων, αλλά τους κατηγορούν ότι πάσχουν από «προγονοπληξία». Για αυτόν ακριβώς τον λόγο η ίδια, φοβούμενη για τις συνέπειες των επιλογών της επιτροπής αυτής, αποφάσισε να ξεκινήσει την πρωτοβουλία «Τιμή στο ’21».
Συγκεκριμένα, στην έκδοση περιλαμβάνονται όλες οι δραστηριότητες της «Τιμής στο ’21» και του Ιδρύματος Δημητρίου και Μαρίας Δελιβάνη, χωρισμένες μάλιστα, κατά θεματολογία, εντάσσοντάς τες σε αντίστοιχα κεφάλαια.
Ετσι, ξεφυλλίζοντας το βιβλίο, μπορεί κανείς να μάθει περισσότερα για τις συνεντεύξεις που δόθηκαν στο πλαίσιο των δράσεων «Τιμή στο ’21», τα διαδικτυακά συνέδρια, καθώς και τα άρθρα της Μαρίας Νεγρεπόντη – Δελιβάνη, σχετικά με το πνεύμα και τους στόχους της «Τιμής του ’21». Μέσα από τις σελίδες του καταξιωμένοι επιστήμονες ρίχνουν φως στον χαρακτήρα και των ηρώων μας, διαψεύδουν απόψεις που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και συμπληρώνουν τις γνώσεις μας γύρω από την παλιγγενεσία. «Το βιβλίο στα χέρια σας, στα χρόνια που έρχονται, θα εκληφθεί ως μια απέλπιδα προσπάθεια διατήρησης των παραδόσεων. Το περιεχόμενό του θα αναγνωριστεί ως πατριωτικό, αν επικρατήσει το εθνος-κράτος, αλλά ως σκοταδιστικό και ακροδεξιό, αν η Δύση σαρωθεί από την παγκόσμια διακυβέρνηση» αναφέρει χαρακτηριστικά η ίδια.
ΠΗΓΗ: ΕΣΤΙΑ

Ελλάδα 464.915 $
Βουλγαρία 1.752.337 $
Ρουμανία (η χώρα στην οποία ακυρώθηκαν οι εκλογές λόγω … Ρωσικής παραπληροφόρησης) 5.397.902 $
Τουρκία 49.436.239 $
Γεωργία (όπου η Δύση τα έδωσε όλα για να κερδίσει η αντιπολίτευση) 91.531.621 $
Μολδαβία (κι εδώ τα οριακά αποτελέσματα συνοδεύτηκαν από την ανακάλυψη ρωσικής παραπληροφόρησης) 208.238.959 $
Ιράκ 236.164.485 $
and the winner is …
Συρία (εκεί που αποκαταστάθηκε η …Δημοκρατία) 891.403.337 $
Γιώργος Πλειος
Ενδιαφέροντα
Η γέννηση της σημερινής μορφής του Αιγαίου μέσα από τα ηφαίστεια και τους σεισμούς!
Υπήρξαν στην ιστορία έντονα φυσικά φαινόμενα που δεν μπορεί να αντιληφθεί ανθρώπου νους.

Εκπλήττει πολλούς η συνεχιζόμενη σεισμική διεργασία στις Κυκλάδες. Περισσότερο γιατί είναι ένα άγνωστο φυσικό φαινόμενο, τέτοιο που αδυνατεί να αντιληφθεί ο ανθρώπινος νους.
«Πρόκειται όμως για μια εκδήλωση ενός γεωδυναμικού φαινόμενου που εξελίσσεται εδώ και αρκετά εκατομμύρια χρόνια στη γειτονιά μας και είναι ακόμη και σήμερα ενεργό!» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Νίκος Ζούρος, γεωλόγος, καθηγητής του τμήματος Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Και συνεχίζει: «Είναι το αποτέλεσμα της βύθισης της λιθοσφαιρικής πλάκας της Αφρικής κάτω από την λεκάνη του Αιγαίου. Καθώς βυθίζεται η αφρικανική λιθόσφαιρα στο πυρακτωμένο ανώτερο τμήμα του μανδύα, λιώνει και προκαλεί την άνοδο μάγματος το οποίο διεισδύει στην λιθόσφαιρα του Αιγαίου προκαλώντας σεισμικές δονήσεις και ηφαιστειακές εκρήξεις».
Είναι πάει να πει, μια φυσική διαδικασία που εξελίσσεται χωρίς στάσεις, αλλά οι άνθρωποι την αντιλαμβάνονται μόνο τις στιγμές του παροξυσμού, όταν εκδηλώνεται μια σεισμική ακολουθία, ή μια ηφαιστειακή έκρηξη! Κι όμως…
Σε ετούτη τη γειτονιά, ακόμα και στο σημερινό βορειοανατολικό Αιγαίο, υπήρξαν στην ιστορία έντονα φυσικά φαινόμενα που δεν μπορεί να αντιληφθεί ανθρώπου νους. Γιατί αυτό που συμβαίνει σήμερα στις Κυκλάδες είναι τίποτα μπροστά σε τούτο που συνέβη εδώ πριν από εκατομμύρια χρόνια. Μια απίστευτα έντονη σεισμική και ηφαιστειακή δραστηριότητα που ξεκίνησε πριν από περίπου 20 εκατομμύρια χρόνια και διαμόρφωσε το Ελληνικό αρχιπέλαγος. Ξεκίνησε τότε που το σημερινό Αιγαίο δεν ήταν παρά μια εκτεταμένη χερσαία περιοχή που οι επιστήμονες βάφτισαν Αιγηίδα.
Στα δυτικά…
Σε ετούτη την Αιγηίδα, στη ζωή της και στις δύσκολες εκείνες «μέρες» που άρχισαν πριν από 20 εκατομμύρια χρόνια μας ξεναγεί ο Νίκος Ζούρος. Που είναι και Διευθυντής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου. Ενός μουσείου για ετούτη τη μεγάλη ηφαιστειο-σεισμική δραστηριότητα – δημιουργό της «σύγχρονης» γεωμορφολογίας του Αιγαίου.
Πίσω λοιπόν 20 εκατομμύρια χρόνια. Κι αν ένας μέσος όρος ανθρώπινης ζωής είναι τα 75 χρόνια, πίσω 265.000 ανθρώπινες ζωές!
«Τότε, την εποχή του Μειόκαινου, μας λέει ο κ. Ζούρος, το κλίμα ήταν πολύ πιο θερμό από το σημερινό και την επιφάνεια της Αιγηίδος κάλυπταν εκτεταμένα δάση και σαβάνες που τις διέκοπταν εκτεταμένες λίμνες με γλυκό νερό. Η βλάστηση περιλάμβανε κυρίως κωνοφόρα και καρποφόρα δέντρα, όπως οι γιγαντιαίες σεκόιες, οι κουνιχάμιες, οι κυπαρισίδες, οι πευκίδες, αλλά και μπανανόδενδρα, κανελόδενδρα, βαλανιδιές, τροπικές καρυδιές, δαφνίδες, λεύκες, σκλήθρα και πολλά άλλα είδη. Δεν έλειπαν ακόμη τα φοινικόδενδρα αλλά και πολλά άλλα φυτά της οικογένειας των φοινικίδων.
Στο χερσαίο αυτό χώρο έζησαν κατά καιρούς πάρα πολλά είδη ζώων, προβοσκιδωτών όπως ελέφαντες και δεινοθήρια, σαρκοφάγα, αντιλόπες, γαζέλες, μικρόσωμα ελάφια, καμηλοπαρδάλεις, ιπποπόταμοι, ρινόκεροι, ιππάρια, τρωκτικά, πουλιά, αμφίβια και ερπετά, όπως οι αλιγάτορες».
Κι όλα αυτά χάθηκαν όταν τα δάση του Βορειανατολικού Αιγαίου σκεπάσθηκαν από τα προϊόντα εκατοντάδων βίαιων αλλεπάλληλων ηφαιστειακών εκρήξεων που πραγματοποιήθηκαν για μια περίοδο τεσσάρων εκατομμυρίων ετών!
Σεισμογενείς περιοχές…
Ο χώρος του σημερινού Αιγαίου αποτελεί ακόμα και σήμερα μία από τις πλέον ενεργές περιοχές του φλοιού της γης. Εδώ, οι γεωλογικές μεταβολές είναι έντονες και συνεχείς.
Η εξέλιξη της μορφής του χώρου του Αιγαίου κατά τη διάρκεια της πιο «πρόσφατης» περιόδου της ιστορίας της γης που ονομάζεται ανώτερος Καινοζωικός αιώνας, δηλαδή τα τελευταία 25 εκατομμύρια χρόνια, σημαδεύτηκε από σημαντικές γεωτεκτονικές μεταβολές. Οι μεταβολές αυτές σχετίζονται με την κίνηση μεγάλων κομματιών του γήινου φλοιού, που ονομάζονται λιθοσφαιρικές πλάκες, στην ευρύτερη περιοχή του Αιγαίου. Αυτή η κίνηση είχε ως αποτέλεσμα έντονη ηφαιστειακή και σεισμική δραστηριότητα, όπως ακριβώς συμβαίνει και σήμερα…..
Η Αφρικανική λοιπόν λιθοσφαιρική πλάκα κινείται και βυθίζεται κάτω από την Ευρασιατική πλάκα, γεγονός που στις μέρες μας συμβαίνει στην περιοχή νότια της Κρήτης. «Η βύθιση αυτή λέει ο κ. Ζούρος, προκαλεί στον εσωτερικό χώρο του Αιγαίου πελάγους εφελκυστικές δυνάμεις σε διεύθυνση Βορρά – Νότου. Έτσι, δημιουργούνται μεγάλα ρήγματα στο φλοιό που προκαλούν τη σεισμικότητα. Το ίδιο φαινόμενο δίνει τη δυνατότητα σε ηφαιστειακό υλικό να ανέρχεται και να εκχύνεται στις θέσεις των ηφαιστείων. Με τη διαδικασία αυτή σχηματίσθηκαν στο πρόσφατο γεωλογικό παρελθόν μια σειρά ηφαιστείων, οι θέσεις των οποίων σχηματίζουν ένα τόξο, που είναι γνωστό ως το ηφαιστειακό τόξο του Νοτίου Αιγαίου και αποτελείται από γνωστά και άγνωστα ηφαίστεια, τη Σαντορίνη, το Κολούμπο τη Νίσυρο, τη Μήλο, τα Μέθανα και εκτείνεται μέχρι τις Μικροθήβες στη Μαγνησία».
Ωστόσο το Αιγαίο δεν είναι δημιούργημα μόνο της βύθισης της Αφρικανικής λιθοσφαιρικής πλάκας κάτω από την Ευρωπαϊκή, αλλά μια πολύπλευρη κίνηση που επηρεάζεται από την κίνηση και άλλων μικρότερων κομματιών του γήινου φλοιού στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, όπως είναι η Αραβική μικροπλάκα. «Η Αραβική μικροπλάκα, σύμφωνα με τον ειδικό επιστήμονα, αποσπάται από την υπόλοιπη Αφρική στην Ερυθρά θάλασσα και κινείται με μεγαλύτερη ταχύτητα από την Αφρικανική, πιέζει με διεύθυνση από Νότο προ Βορρά, ένα άλλο μικρότερο κομμάτι της λιθόσφαιρας, τη Μικρασιατική λιθοσφαιρική μικροπλάκα, και την αναγκάζει να κινείται προς τα δυτικά και να συμπιέζει το χώρο του Αιγαίου. Ο φλοιός στο Αιγαίο αναγκάζεται έτσι να επεκτείνεται προς τα νοτιοδυτικά δημιουργώντας την σύγχρονη ενεργό γεωδυναμική κατάσταση στο Αιγαίο».
Το ηφαίστειο …Λέσβος
Πριν από 20 εκατομμύρια χρόνια το σημείο όπου βυθιζόταν η Αφρικανική λιθοσφαιρική πλάκα κάτω από την Ευρωπαϊκή δεν ήταν νότια της Κρήτης όπως σήμερα. Τότε βρισκόταν αρκετά βορειότερα και συγκεκριμένα στον χώρο των σημερινών Κυκλάδων. Η ηφαιστειακή δραστηριότητα λοιπόν τότε, δημιούργησε εντυπωσιακά ηφαιστειακά κέντρα στο βόρειο και κεντρικό Αιγαίο και τη δυτική Μικρά Ασία. Δείγματά της βρίσκουμε στα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου, Ίμβρο, Λήμνο, Αγ. Ευστράτιο και Λέσβο, τα οποία διασώθηκαν από τη μεταγενέστερη καταβύθιση της περιοχής μεταξύ των νησιών.
Χαρακτηριστικό δείγμα της εποχής βρίσκουμε σήμερα στη Λέσβο. Η δημιουργία του παγκόσμια γνωστού απολιθωμένου δάσους στο δυτικό νησί αλλά και του εν πολλοίς άγνωστου απολιθωμένου δάσους της Λήμνου αντανακλά τη δημιουργία και τον τρόπο δημιουργίας του Αιγαίου. «Στη Λέσβο, λέει ο διευθυντής του μουσείου φυσικής ιστορίας, τα μεγαλύτερα ηφαιστειακά κέντρα εντοπίζονται σήμερα στο κέντρο του νησιού, στις περιοχές του όρους Λεπέτυμνου, που είναι το υψηλότερο βουνό της Λέσβου αλλά και των χωριών Βατούσα, Ανεμώτια, Μεσότοπος και Άγρα. Οι ηφαιστειακές εκρήξεις δημιούργησαν σύνθετα ηφαιστειακά οικοδομήματα με ηφαιστειακούς κρατήρες, θόλους, λαιμούς και φλέβες που μπορεί κανείς να παρατηρήσει σε όλη τη βόρεια και δυτική Λέσβο.
Η ηφαιστειακή δραστηριότητα συνοδεύτηκε και από έντονη σεισμική δραστηριότητα που προηγήθηκε ή συνόδευε τις μεγάλες ηφαιστειακές εκρήξεις. Κατά τη διάρκεια των ηφαιστειακών εκρήξεων εκτινάχτηκαν τεράστιες ποσότητες ηφαιστειακής στάχτης αρκετά χιλιόμετρα στην ατμόσφαιρα και ηφαιστειακές βολίδες σε απόσταση αρκετών χιλιομέτρων από τους ηφαιστειακούς κρατήρες. Ακολούθησαν οι ποταμοί της πυρακτωμένης λάβας που σκέπασαν μεγάλα τμήματα της ξηράς γύρω από τα ηφαίστεια. Η ηφαιστειακή στάχτη μεταφέρθηκε από τους ανέμους σε μεγάλες αποστάσεις. Όταν κάθισε στην επιφάνεια σχηματίσθηκαν στρώματα πάχους δεκάδων μέτρων που σκέπασαν τη βλάστηση. Τα ζώα έχοντας προειδοποιηθεί από τις σεισμικές δονήσεις που προηγήθηκαν απομακρύνθηκαν από την περιοχή της μεγάλης αυτής φυσικής καταστροφής και διασώθηκαν, γι αυτό δεν τα εντοπίζουμε εύκολα στην περιοχή του απολιθωμένου δάσους.
Όμως, δεν ήταν μόνο αυτά τα στοιχεία που διαμόρφωναν το σκηνικό εκείνη την περίοδο. Η μεγάλη θερμότητα των ηφαιστειακών εκρήξεων διατάραξε την ισορροπία στην ατμόσφαιρα προκαλώντας έντονες καταιγίδες. Τα νερά παράσυραν τη στάχτη και άλλα ηφαιστειακά υλικά από τα σημεία με το μεγαλύτερο υψόμετρο προκαλώντας κατολισθήσεις, πλημμύρες και λασποροές, σκεπάζοντας μεγάλες εκτάσεις. Οι νέες αυτές ποσότητες ηφαιστειακών υλικών κατέκλυσαν τις περιοχές με χαμηλότερο υψόμετρο και κάλυψαν ολοκληρωτικά τη βλάστηση της περιοχής, γεγονός που αποτέλεσε τον καθοριστικό παράγοντα για τη δημιουργία του απολιθωμένου δάσους».
Οι διαδοχικές ηφαιστειακές εκρήξεις κατέστρεφαν κάθε φορά τη σύγχρονη βλάστηση της περιοχής γύρω από τα ηφαιστειακά κέντρα. Με τον τρόπο αυτό, δημιουργήθηκαν επάλληλα απολιθωμένα δάση που συναντάμε σήμερα το ένα πάνω από το άλλο στη δυτική Λέσβο.
Πάντα παράδεισος
Ο «παράδεισος» της Αιγηίδας μετατρέπεται σε μια σκεπασμένη από λάβες και ηφαιστειακή στάχτη απέραντη έκταση που με τη σειρά της μετατρέπεται σε έναν άλλο παράδεισο με εναλλαγές λιμνών και μεγαλύτερων θαλάσσιων τμημάτων. Είναι η περίοδος του Μέσου και Ανώτερου Μειόκαινου, πριν από 12 έως πέντε εκατομμύρια χρόνια. Η έντονη σεισμική και ηφαιστειακή δραστηριότητα έχει μεταφερθεί νοτιότερα, στην περιοχή της Σάμου μέχρι την Κω και της νοτιοδυτικής σημερινής Μικράς Ασίας. «Μπορεί κανείς να μιλήσει για μέγεθος των σεισμών εκείνης της εποχής;» ρωτούμε με αφέλεια ίσως τον κ. Ζούρο. «Όχι μας λέει. Ήταν σεισμοί που το μέγεθος τους δεν μπορούμε να το εκτιμήσουμε».
Tην περίοδο του Ανωτέρου Μειόκαινου, από τα 12 έως και πέντε περίπου εκατομμύρια χρόνια η συνεχιζόμενη τεκτονική δραστηριότητα οδηγεί στον κατακερματισμό της Αιγηίδας χέρσου. Αρκετές υφάλμυρες λίμνες αλλά και λίμνες γλυκών νερών σχηματίσθηκαν ενώ διαπιστώνονται εναλλαγές θαλάσσιων και λιμναίων ιζημάτων σε ορισμένες περιοχές. Πράγμα που σημαίνει ότι περιοχές με χαμηλό ανάγλυφο σκεπάζονται από θάλασσα και το αντίθετο, ως αποτέλεσμα βυθίσεων και υψώσεων τμημάτων του φλοιού της γης. Η ηφαιστειακή δραστηριότητα τότε «μεταναστεύει» νοτιότερα και δείγματα της βρίσκουμε από τη Σάμο μέχρι την Κω.
Η διαδικασία αυτή συνεχίσθηκε με αποτέλεσμα η ξηρά να περιοριστεί σημαντικά. Αλλά ακόμη και κατά τη διάρκεια του Πλειόκαινου, πριν από δυόμιση εκατομμύρια χρόνια τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου παρέμεναν συνδεδεμένα με τις Μικρασιατικές ακτές από τις οποίες αποκόπηκαν οριστικά πολύ πιο πρόσφατα, τα τελευταία 500.000 χρόνια. Τότε, τα τελευταία τμήματα της Αιγηίδος χέρσου καταποντίστηκαν λόγω της έντονης σεισμικής δραστηριότητας της περιοχής με αποτέλεσμα τα απολιθωμένα δένδρα στην περιοχή του Σιγρίου Λέσβου, τα οποία απολιθώθηκαν σε χερσαίο περιβάλλον, όταν σκεπάστηκαν από την ηφαιστειακή στάχτη, να βρίσκονται σήμερα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας.
Όσο κι αν φαίνεται περίεργο η διαδικασία της δημιουργίας του Αιγαίου συνεχίστηκε – αν δεν συνεχίζεται – μέχρι τις μέρες μας, την περίοδο του Ολοκαίνου. Τότε και γεννήθηκε το Αιγαίο που ξέρουμε… Παράδεισος σωστός. «Παραδεισένιος πάντα ήταν ο χώρος του σημερινού Αιγαίου» συμπληρώνει ο κ. Ζούρος..
Περπατάς στους διαδρόμους των πάρκων απολιθωμάτων ή στο Μουσείο του Σιγρίου. Κορμοί πακτωμένοι σε λάβα, «πόνος» της φύσης. Η φύση δεν έχει αρχή, δεν έχει μέση, δεν έχει τέλος. Ως παράδεισος και μόνο αντιμετωπίζεται. Κι εσύ ένα τόσο δα μόριο, μια ζωή και μόνο στη σειρά 265.000 ανθρώπινων ζωών από το σήμερα ως το πριν από 20 εκατομμύρια χρόνια. Πόσες άραγε κι ως το πότε;
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ
-
Ενδιαφέροντα2 μήνες πριν
Αποκάλυψη του ηθοποιού Κωστή Σαββιδάκη! Κόπηκε ταινία στην Ελλάδα από φεστιβάλ επειδή προέβαλλε την Ορθοδοξία
-
Πολιτική5 ημέρες πριν
Έρχεται «τσουνάμι» αποκαλύψεων και στην Ελλάδα για USAID! Οι ΜΚΟ του Soros και οι Πρέσπες του Τσίπρα
-
Απόψεις2 εβδομάδες πριν
Διαβεβαιώνω τον κ. Μητσοτάκη ότι η κυβέρνησή του δεν έχει μέλλον
-
Πολιτική3 εβδομάδες πριν
Αποκάλυψη Στρος Καν! Με έφαγαν οι ΗΠΑ όπως και τον Καραμανλή!
-
Διεθνή3 μήνες πριν
Οι Ουκρανοί ακολουθούν το… δόγμα Μπάιντεν! Χτύπησαν με ATACMS τη Ρωσία – Οδηγούμαστε σε πυρηνικό ολοκαύτωμα;
-
Αναλύσεις2 εβδομάδες πριν
Ο Τραμπ δεν ξεχνά τί έκανε η Ελλάδα!
-
Αναλύσεις6 ημέρες πριν
Οδεύει προς αντικατάσταση ο Μητσοτάκης! Σπρώχνει την Ελλάδα περισσότερο προς την καταστροφή
-
Ιστορία - Πολιτισμός3 εβδομάδες πριν
Ένα ταξίδι γεύσεων από τη Μικρά Ασία στη Δράμα