Γράφει ο Θεοφάνης Μαλκίδης

Ήταν 1η Μαΐου του 1944, ακριβώς ογδόντα χρόνια πριν, όταν οι Γερμανοί κατακτητές, διέπρατταν ένα ακόμη (δυστυχώς ατιμώρητο μέχρι σήμερα) μαζικό έγκλημα. Η εκτέλεση στην Καισαριανή, των διακοσίων Ελλήνων πατριωτών, κρατούμενων στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου, αποτελεί μία ακόμη κηλίδα, μία ακόμη βάρβαρη πράξη των κατακτητών, για την οποία μέχρι σήμερα δεν έχει αποδοθεί δικαιοσύνη.

Η εκτέλεση των διακοσίων Ελλήνων έχει και μία πολύ ιδιαίτερη παράμετρο, που αποδεικνύει για ακόμη μία φορά, το μεγαλείο της αντίστασης στους κατακτητές και τους ελληνόφωνους συνεργάτες τους, καθώς και το ήθος των ανθρώπων που θυσίασαν τη ζωή τους για την ελευθερία της πατρίδας μας. Η κορύφωση του δράματος της εκτέλεσης έγινε με την πράξη ενός από τους κρατούμενους, του Ναπολέοντα Σουκατζίδη.

Ο Ναπολέων Σουκατζίδης γεννήθηκε στην Προύσα το 1909 από γονείς Ποντιακής καταγωγής. Μετά τη Γενοκτονία από τον ατιμώρητο Κεμαλισμό από την οποία διασώθηκε η οικογένειά του και αυτός, εγκαταστάθηκε στην περιοχή του Αρκαλοχωρίου του νομού Ηρακλείου Κρήτης, αλλά έμελλε να δολοφονηθεί από το Ναζισμό.

Εκεί τελείωσε την Μέση Εμπορική Σχολή και εργαζόταν ως λογιστής, ενώ γνώριζε καλά την αγγλική, ρωσική, γερμανική, γαλλική και τουρκική γλώσσα, ενώ είχε και συγγραφικό έργο. Κατά την διάρκεια της κατοχής συνελήφθη και κρατήθηκε στις φυλακές των Τρικάλων, της Λάρισας και από τον Σεπτέμβριο του 1943 στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Χαϊδαρίου.

Εκεί οι Γερμανοί τον χρησιμοποίησαν ως διερμηνέα και το όνομά του ήταν μεταξύ των διακοσίων Ελλήνων που επρόκειτο να εκτελεστούν στην Αθήνα, ως αντίποινα για την επίθεση και την εκτέλεση του διοικητή της 41ης Γερμανικής Μεραρχίας Οχυρών Υποστράτηγου Φραντς Κρεχ, στην περιοχή των Μολάων Λακωνίας. Ο διοικητής του στρατοπέδου συγκέντρωσης Χαϊδαρίου Καρλ Φίσερ, όταν ο Σουκατζίδης διάβασε και το δικό του όνομα στην λίστα των μελλοθάνατων του είπε να παραμείνει στην θέση του.

Τότε ο Σουκατζίδης τον ρώτησε αν θα εκτελούσαν κάποιον άλλο αντί για τον ίδιο και όταν ο Φίσερ απάντησε ότι έχει εντολή να εκτελέσει 200 από τους κρατουμένους, ο Σουκατζίδης αρνήθηκε να εκτελεστεί κάποιος άλλος στην δική του θέση και ο ίδιος να σωθεί και έτσι δολοφονήθηκε με τους υπόλοιπους 199 κρατούμενους του Χαϊδαρίου την Πρωτομαγιά του 1944.

Το κομβόι των μελλοθανάτων αποτελούταν από δέκα φορτηγά. Στη διαδρομή από το Χαϊδάρι μέχρι την Καισαριανή, οι κρατούμενοι έγραφαν σημειώματα και τα πετούσαν στο δρόμο. Παραλήπτες ήταν η μάνα, ο πατέρας, τα αδέλφια, οι αγαπημένοι τους άνθρωποι και οι συναγωνιστές τους. Οι περαστικοί που τα έβρισκαν ανέλαβαν τον ρόλο του ταχυδρόμου για να μεταφέρουν τις ειδήσεις….

Το «τελευταίο σημείωμα» του Σουκατζίδη, προς τους δικούς του ανθρώπους, ήταν στην πραγματικότητα τρία:

Το ένα προς τον πατέρα του στο οποίο έγραφε τα εξής: «Πατερούλη, πάω για εκτέλεση, να ‘σαι περήφανος για το μονάκριβο γιο σου. Ν’ αγαπάς και να λατρεύεις την κορούλα σου και την αδερφούλα μου, κι οι δυο τους μεγάλοι άνθρωποι. Γεια, γεια πατερούλη».

Το δεύτερο στην αρραβωνιαστικιά του, Χαρά Λιουδάκη: «Η τελευταία μου σκέψη μαζί σου. Θα θελα να σε κάνω ευτυχισμένη. Να βρεις σύντροφο της ζωής σου άξιο σου και άξιο μου. Κάτι ενθύμια θα σου τα δώσει ο Ζήσης».

Το τρίτο και τελευταίο στην κουνιάδα του Μαρία Λιουδάκη: «Αδελφούλα μου, πάω για εκτέλεση. Σε λάτρευα πολύ, όσο λάτρευα και τη γυναίκα μου. Δεν μπόρεσα να σας κάνω ευτυχισμένες. Λίγη αγάπη στον μπαμπά όσο θα ζει. Γεια σου, γεια σου λατρευτή μου αδελφούλα. Ναπολέων, 1-5-44»

Όταν ο Σουκατζίδης και οι υπόλοιποι 199, έφτασαν στην Καισαριανή οι Γερμανοί τους χώρισαν σε ομάδες των είκοσι. Ο Σουκατζίδης ήταν το νούμερο 71, αλλά επέλεξε να μείνει στην τελευταία 20αδα για να συνεχίσει μέχρι την ύστατη στιγμή να εκτελεί χρέη διερμηνέα. Και αυτό ίσως ήταν ακόμα πιο δύσκολη και ηρωική απόφαση από την προηγούμενη, γιατί οι είκοσι που εκτελούνταν μεταφέρονταν στα γερμανικά φορτηγά από τους είκοσι επόμενους!

Λίγο μετά τις 10 το πρωί της 1ης Μαΐου του 1944, οι Γερμανοί είχαν ολοκληρώσει το έργο τους. Οι διακόσιοι εκτελεσθέντες στην Καισαριανής μεταφέρθηκαν στο Γ’ νεκροταφείο, σε ομαδικούς τάφους. Λέγεται πως μια νεαρή κοπέλα στο Μετς υπέστη καρδιακό επεισόδιο όταν είδε το αίμα που έτρεχε, από τα γερμανικά φορτηγά που μετέφεραν τους νεκρούς, και έβαφε τους δρόμους.

Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος, γράφοντας για το Χαϊδάρι στις επαρχίες της Αθήνας (1975), αφιέρωσε μια παράγραφο στον Ναπολέοντα Σουκατζίδη και τους υπόλοιπους εκτελεσθέντες στην Καισαριανή σημειώνοντας τα ακόλουθα:

«Κάθε που περνάω απ’ το Χαϊδάρι, θυμάμαι τον Ναπολέοντα Σουκατζίδη. Εσύ, βέβαια, δεν μπορείς να καταλάβεις τι σημαίνει αυτό το όνομα. Όχι μόνο γιατί είσαι εικοσιδύο χρόνων. Αλλά και διότι δεν έχεις διαβάσει Κορνάρο – “δεν μου πάει”, μούλεγες τις προάλλες. Λοιπόν ο Σουκατζίδης, στα χρόνια της Κατοχής (…) κλείστηκε στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου (…) Ένα πρωί, οι Γερμανοί είπανε να εκτελέσουν (διακόσιους) πατριώτες. (…) μέσα στους διακόσιους ήταν και ο Σουκατζίδης. Έλα όμως που ο άντρας αυτός ήταν μορφωμένος, ήξερε γερμανικά και οι Ναζί τον θαυμάζανε… Πάει ο διοικητής του στρατοπέδου, τον βρίσκει, του λέει “το και το, θα σε βγάλω απ’ τον κατάλογο και στη θέση σου θα βάλω κάποιον άλλο”. “Δεν γίνεται”, του λέει ο Σουκατζίδης. “Τι θα πει δεν γίνεται;”. “Θα πει, πως αν θες να με γλιτώσεις, θα εκτελέσεις 199. Στη θέση μου δε θα εκτελεστεί άλλος”. Ο Γερμανός τόρριξε στο παρακάλι. Ο άλλος, ούτε συζήτηση. Φινάλε: Ο Σουκατζίδης εκτελέσθηκε.

Σκέφτομαι, λοιπόν, τον Σουκατζίδη που πέθανε για μια λευτεριά, που δεν είδαμε ακόμα, σκέφτομαι τους πατριώτες που πότισαν με το αίμα τους αυτό το χώμα, για να δει καλύτερες μέρες τούτος ο τόπος, χωρίς νάχει γίνει τίποτα, και με πιάνει μια λύσσα και τρελλαίνομαι κι έτσι τρελλός και ξαναμμένος, κάθομαι και γράφω – ίδιος άνθρωπος με το ταμπούρλο, σαν του Λειβαδίτη, που σηκώνει τον κόσμο απ’ τον σαματά. Κατάλαβες;» .

Αναφορά στον Ναπολέοντα Σουκατζίδη γίνεται και στο έργο του Πόντιου συγγραφέα Δημήτρη Ψαθά «Αντίσταση», ως εξής:

«Κι εκεί στο Χαϊδάρι… Διακόσια ονόματα φωνάζει ο στρατοπεδάρχης. Οι Ακροναυπλιώτες. Άνθρωποι που λιώσαν στα μπουντρούμια και τις εξορίες της τετάρτης Αυγούστου, που δεμένους χειροπόδαρα τους άφησε στον Γερμανό.

-Ναπολέων Σουκατζίδης!
Βγαίνει κι ο Ναπολέων. Και ο στρατοπεδάρχης κομπιάζει μπροστά σ’ αυτόν τον ήρωα που μιλά εφτά γλώσσες και δέχεται μέσα στο Χαϊδάρι με θεϊκή γαλήνη τα μαρτύρια και κρατά στις καρδιές των μαρτύρων αναμμένη τη φλόγα της ελπίδας και του αγώνα.

-Όχι εσύ, Ναπολέων!

-Γιατί όχι εγώ; -Εσύ δεν θα τουφεκιστείς.

-Και πόσους θα τουφεκίσεις, αν εξαιρεθώ εγώ; -Διακόσιους.

-Όχι. Δεν δέχομαι κανένας να μ’ αντικαταστήσει. Είμ’ Έλληνας!
Επιμένει ο στρατοπεδάρχης. Αλύγιστος ο Ναπολέων. Και βγαίνουν έξω απ’ τον σωρό οι διακόσιοι και στήνουνε χορό: Έχε γεια, καημένε κόσμε, έχε γεια, γλυκειά ζωή! Βλέπει ο Γερμανός στρατοπεδάρχης τούτους τους διακόσιους που απάνω τους βαραίνει ο ίσκιος του θανάτου να χορεύουν, να τραγουδούν και ν’ αποχαιρετάνε τους συντρόφους τους -σαστίζει. Τι είναι τούτο δω; Αντηχεί ο αέρας από αντάρα αντρίκια:

-Έχετε γεια, παιδιά.

-Ζήτω η Ελλάδα!

-Σαν άντρες θα πάμε!
Και τους ανεβάζουν στ’ αυτοκίνητο -σωρό. Κι είναι πρωτομαγιά. Κι είναι γλυκός ο πρωινός αέρας, ολόχρυση η αυγή κι ο Υμηττός κεντιέται με χρυσάφι. Κι εκεί στο σφαγείο στήνονται τα πολυβόλα για το μεγάλο μακελειό. Μαζί θα πέσει κι ο Ναπολέων, που ένα «ναι» να ‘λεγε του Γερμανού είχε γλυτώσει (…)

-Ποιοι ήσαν; Ποτέ δεν έδωσαν κατάλογο των ονομάτων τους οι Γερμανοί. Μαθαίνουμε μερικούς. Ωστόσο στη ματωμένη ιστορία της Αντίστασης του Έθνους πέρασαν όλοι μ’ ένα όνομα μέσα στη μνήμη και την καρδιά του πονεμένου αυτού λαού. Οι Διακόσιοι της Πρωτομαγιάς. Βουβή και πικραμένη τους κλαίει η αγωνιζόμενη Αθήνα. Οι Διακόσιοι Άγιοι που μαρτύρησαν μαζί -κοντά σ’ άλλους χιλιάδες- σε τούτο τον υπέρτατο αγώνα για την τιμή και την αξιοπρέπεια του ανθρώπου».

Υ. Γ.1 Ο Ναπολέων Σουκατζίδης είναι το κεντρικό πρόσωπο της ταινίας του Παντελή Βούλγαρη «Το τελευταίο σημείωμα», όπου την βραδιά πριν την εκτέλεση, κυριαρχούν η ποντιακή και η κρητική μουσική, οι περήφανοι χοροί των Ποντίων και των Κρητών.

Υ.Γ.2. Ο αείμνηστος Μιχάλης Χαραλαμπίδης, ο πρωταγωνιστής της ανάδειξης της Γενοκτονίας των προγόνων μας όταν έθεσε το ζήτημα αναφερόμενος στις ομοιότητες Κεμαλισμού και Ναζισμού, μίλησε από το μνημείο της Γενοκτονίας στο Χαϊδάρι. Ήταν η συμβολική αρχή για πολλά και σημαντικά που έγιναν μετά και θα συνεχίζουν να γίνονται την επόμενη περίοδο, στη συνεχή προσπάθεια για την ιστορική αλήθεια.

Ας είναι αιωνία η μνήμη των Ελλήνων που έδωσαν τη ζωή τους στον αγώνα για την ελευθερία και για την Ανά(σ)ταση του έθνους μας, ενώ σε εμάς ελάχιστη συμβολή μας, θα πρέπει να είναι η συνεχή πράξη μας για τη δικαίωση και τη δικαιοσύνη !

Αποκαλυπτικός ήταν ο Τανέρ Ακτσάμ μιλώντας στο News.am για τη γενοκτονία των Αρμενίων. Ο Τούρκος ιστορικός και ειδικός σε θέματα γενοκτονίας των Αρμενίων υποστηρίζει, ότι τα οθωμανικά αρχεία επιβεβαιώνουν, ότι η απόφαση για την εξόντωση των Αρμενίων ελήφθη την 1η Δεκεμβρίου του 1914. Αυτό δήλωσε ο Taner Akcam.

Σύμφωνα με τον ίδιο, το έγγραφο αυτό είναι ακόμη διαθέσιμο στο αρχείο.

«Την 1η Δεκεμβρίου του 1914, ελήφθη μια απόφαση στο Ερζερούμ από την ειδική οργάνωση “Τεσκιλατ-ί Μαχσούσα»». Ο κυβερνήτης του Ερζρούμ, ο Ταχσίν, ο οποίος ήταν επίσης μέλος αυτής της οργάνωσης, ενημέρωσε τις αρχές της Κωνσταντινούπολης για την απόφαση εξόντωσης των Αρμενίων στο Μπιτλίς και το Βαν και τους ζήτησε να καταστρέψουν το τηλεγράφημα αφού το διαβάσουν.

Στο εν λόγω έγγραφο χρησιμοποιούνταν ο όρος «εξόντωση των ύποπτων Αρμενίων». Το δεύτερο σημαντικό έγγραφο είναι μια επιστολή του Μπεχεντίν Σακίρ. Στην επιστολή αυτή, ο Σακίρ, ως μέλος της οργάνωσης Τεσκιλάτ ι Μαχσούσα, ενημέρωσε επίσημα τον μέλο του Κόμματος Ενότητας και Προόδου ότι η κεντρική επιτροπή είχε αποφασίσει να εξοντώσει ολόκληρο τον αρμενικό πληθυσμό της Ανατολίας. Η απόφαση ελήφθη μεταξύ της 18ης Φεβρουαρίου και της 3ης Μαρτίου. Η οθωμανική κυβέρνηση και το Κόμμα Ενότητας και Προόδου εξολόθρευσαν σκόπιμα τον αρμενικό πληθυσμό. Η ιδέα της εξόντωσης των Αρμενίων υπήρχε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία από την υπογραφή της ρωσοτουρκικής συμφωνίας για τις μεταρρυθμίσεις στις αρμενοκατοικημένες περιοχές.

Η 14η Φεβρουαρίου 1914 ήταν ένα πολύ σημαντικό σημείο στροφής. Η συμφωνία για τις μεταρρυθμίσεις στις αρμενοκατοικημένες περιοχές υπογράφηκε μεταξύ της Ρωσίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Στην περιοχή που ήταν γνωστή ως Δυτική Αρμενία επρόκειτο να δημιουργηθούν δύο ημιαυτόνομες επαρχίες. Ήταν απολύτως προφανές για την Οθωμανική Αυτοκρατορία ότι αυτή ήταν η αρχή της δημιουργίας ενός ανεξάρτητου αρμενικού κράτους, καθώς όλοι οι Ευρωπαίοι χριστιανοί, ο ένας μετά τον άλλο, έγιναν ανεξάρτητοι με το ίδιο σενάριο. Η οθωμανική κυβέρνηση δεν σκόπευε να τηρήσει αυτή τη συμφωνία και όταν ξέσπασε ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, το πρώτο πράγμα που έκανε ήταν να ακυρώσει αυτή τη συμφωνία με τη Ρωσία.

Από τον Αύγουστο, όταν οι Τούρκοι εισήλθαν στον πόλεμο, άρχισαν να αποστέλλονται μυνήματα σε όλη την Οθωμανική Αυτοκρατορία που ανέφεραν ότι οι Αρμένιοι θεωρούνταν ύποπτο στοιχείο και ότι κάθε κίνησή τους έπρεπε να παρακολουθείται. Με αυτόν τον τρόπο, η Οθωμανική Αυτοκρατορία ήθελε να αποτρέψει τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου αρμενικού κράτους. Σκέφτηκαν ότι ήταν καλύτερο να απαλλαγούν από όλους, ώστε οι Αρμένιοι να μην μπορέσουν ποτέ να προβάλουν ένα τέτοιο αίτημα. Οι επιστολές του Ταλαάτ Πασά μαρτυρούν αυτό. Όταν ο Ταλαάτ έστειλε τηλεγράφημα στον κυβερνήτη του Χαλεπιού και στο γραφείο μετανάστευσης που ήταν υπεύθυνο για την απέλαση των Αρμενίων στις συριακές ερήμους, αναφέρει σαφώς ότι ο αριθμός των Αρμενίων θα έπρεπε να μειωθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε να μην είναι πλέον σε θέση να πραγματοποιήσουν αυτό το σχέδιο», σημείωσε ο Ακτσάμ.

Για την Τεσκιλατ-ί Μασχούσα μπορείτε να μάθετε συγκλονιστικές λεπτομέρειες στο βιβλίο του αείμνηστου Μάνου Ηλιάδη “Οι τουρκικές μυστικές υπηρεσίες και η MIT” το οποίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ινφογνώμων.

Για παραγγείλετε το βιβλίο πατήστε ΕΔΩ

Το βιβλίο όταν πρωτοκυκλοφόρησε, το 1998, τάραξε τα νερά όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και διεθνώς και κυρίως στην ίδια τη γείτονα χώρα, όπου η ΜΙΤ προχώρησε στη μετάφραση και την παράνομη έκδοση και κυκλοφορία του βιβλίου στην τουρκική αγορά.

Όταν κυκλοφόρησε θεωρήθηκε από Έλληνες και ξένους μελετητές και αναλυτές ως ‘ευαγγέλιο’, αφού πήρε επάξια τον τίτλο της πιο συστηματικής και ενδελεχούς μελέτης παγκοσμίως γύρω από την ιστορία, την οργάνωση-διάρθρωση, τις επιχειρησιακές δυνατότητες, τις πρακτικές και τη δράση της ΜΙΤ και των άλλων υπηρεσιών ασφαλείας και πληροφοριών της Τουρκίας.

Τώρα, εν όψει της έκδοσης και κυκλοφορίας του Β΄ Τόμου του εν θέματι βιβλίου, που θα αφορά τη συνέχεια και τις εξελίξεις γύρω από τη ΜΙΤ και τις λοιπές υπηρεσίες πληροφοριών και ασφαλείας από το 1998 και εντεύθεν, ο εκδοτικός οίκος Ινφογνώμων προχώρησε στην επανέκδοση του μνημειώδους έργου του Μάνου Ηλιάδη, “Οι Τουρκικές Μυστικές Υπηρεσίες και η ΜΙΤ” (Α΄ Τόμος), που αποτελεί πολύτιμο εργαλείο γνώσης και ανάλυσης της πολιτικής που ασκεί η Τουρκία δια των υπηρεσιών πληροφοριών και ασφάλειας και μέσα από τη δράση παρακρατικών και παραστρατιωτικών ομάδων και συμμοριών, που ελέγχονται ασφυκτικά από το τουρκικό “βαθύ” κράτος.

Έφυγε ο άλλος δρυς της Κύπρου. Ο δεύτερος Αθανάσιος , μεγάλος γέροντας και αυτός της νήσου. Ο επίσης άνθρωπος των προσεκτικών λόγων, της περισσής προσευχής και του φωτεινού βίου. Ο πρωτινός μοναχός, ο αγρότης, ο διάκονος των πονεμένων, ο καλλιεργητής της γης του μοναστηριού της Παναγίας, ο ανακαινιστής της Μονής .

Γράφει ο Γιάννης Πεγειώτης

Ο ηγούμενος της Ιεράς Μονής Τροοδιτίσσης Αθανάσιος έζησε εκ του σύνεγγυς τους θρυλικούς παλαιούς γέροντες της Μονής, τον ηγούμενο Παγκράτιο και τους ολίγους αναστηλωτές της Ιστορικής Μονής της Παναγίας του Τροόδους μας.

Με τον παππου Κυριακό ,τον πατέρα Νύφωνα, και τους πατέρες Κυριλλό, Συνέσιο,Πα ι σιον,Σπυρίδωνα, Ιλαρίωνα και άλλους εργάστηκαν αόκνως ΄για την αναστήλωση και την επέκταση της Μονής.

Με ρίζες Σταυροβουνιώτικες η σύγχρονη περίοδος της Μονής με μερίμνα του Πάφου Λεόντιου, ανδρός οραματιστού μα και αγαπόντος τον πατροπαράδοτον μοναχισμόν της Κύπρου η νέα άνθηση της Τροοδίτισσας συνδέθηκε ορθώς με τον γέροντα ηγούμενον Αθανάσιον .

Σύμφωνα με τον χαλκέντερο ερευνητή Κωστή Κοκκινόφτα ‘’ Γεννήθηκε στό χωριό της Mαραθάσας Mουτουλλας, τό 1923 καί προσήλθε στή Mονή Tροοδιτίσσης, ως δόκιµος, τήν 26η Mαΐου του 1940. Στή συνέχεια, , χειροτονήθηκε Iεροδιάκονος, τήν 20ή Δεκεµβρίου 1942, καί ακολούθως, τήν 1η Iανουαρίου 1945, εκάρη Mεγαλόσχηµος Mοναχός. Mερικά χρόνια αργότερα, στίς 17 Aυγούστου 1949, χειροτονήθηκε Iεροµόναχος καί, στίς 13 Σεπτεµβρίου 1959, χειροθετήθηκε Πνευµατικός

Ως νέος Hγούµενος κατεδάφισε Αρχικά τή δυτική πτέρυγα µέ τά κελλιά των Mοναχων καί τούς ξενώνες γιά τούς προσκυνητές καί µερίµνησε τόσο γιά τήν ανοικοδόµησή της, όσο καί γιά τήν εξ ολοκλήρου àνακαίνιση του µοναστηριακού οικοδοµήµατος, ένα έργο ιδιαίτερα επίπονο, πού περατώθηκε µέ επιτυχία τό 1974. Δυστυχως, κατά τό έτος αυτό, η Kύπρος επλήγη από τή µεγάλη τραγωδία της τουρκικης εισβολής καί τής κατάληψης σηµαντικού τµήµατός της από τά τουρκικά στρατεύµατα. Tότε, δεκάδες κάτοικοι, πού εκδιώχθηκαν από τίς πατρογονικές τους εστίες, κατέφυγαν στή Mονή, οπου η Aδελφότητα παραχώρησε γιά τή διαµονή τους ολα τά διαθέσιµα δωµάτια καί µερίµνησε γιά τή διατροφή τους, µέχρι τήν παροχή σχετικής βοήθειας από τόν Eρυθρό Σταυρό. Πολλοί από αυτούς παρέµειναν στό φιλόξενο περιβάλλον της γιά µερικούς µήνες, µέχρι πού οµαλοποιήθηκε η κατάσταση, οπότε αρχισαν νά αποχωρούν καί νά εγκαθίστανται σέ διάφορες περιοχές της ελεύθερης Κύπρου. Γιά τούς περισσότερους, η παραµονή τους στή Mονή, σέ αυτή τήν πολύ δύσκολη φάση της ζωής τους, υπήρξε περίοδος πνευµατικής ανασυγκρότησης, πού επηρέασε θετικά τή µετέπειτα πορεία τους.

Στά χρόνια, πού ακολούθησαν, πραγµατοποιήθηκαν στή Mονή αρκετά επιπρόσθετα έργα, όπως γιά παράδειγµα σύνδεση µέ τό ηλεκτρικό καί τηλεφωνικό δίκτυο τό 1974 καί τό 1979, αντιστοίχως, δηµιουργία προσκυνηταρίου στόν κεντρικό δρόµο τό 1975, συµπλήρωση σχετικων εργασιών στό κοιµητήριο, λειτουργία τριών ψυκτικών θαλάµων τό 1976-1977, γιά τή διατήρηση φρούτων, καί αργότερα ανέγερση συνεδριακού κέντρου καί τριών δωµατίων φιλοξενίας πάνω από τούς ψυκτικούς θαλάµους, καί αλλαEπίσης, τό 1983, συνεστήθη, στόν πρώτο όροφο τής νότιας πτέρυγας του µοναστηριακού οίκοδοµήµατος, ο ναός των Aγίων Aθανασίου καί Kυρίλλου, γιά νά χρησιµοποιείται από τήν Aδελφότητα, κατά τή χειµερινή περίοδο, καί ανηγέρθη, τό 2001, ο ναός του Aγίου Nεοφύτου, στό εξωτερικό δυτικό προαύλιο της Mονής. Aκόµη, αγιογραφήθηκαν, µεταξύ των ετών 1996 καί 2008, ο κυρίως ναός καί, από τό 2007 ως τό 2010, τό ιερό βήµα µέ ωραιότατες τοιχογραφίες βυζαντινής τεχνοτροπίας. …..

Kυρίως όµως, έµφαση δόθηκε από τόν ηγούµενο Aθανάσιο στήν πνευµατική καλλιέργεια των µελων της Aδελφότητας, γεγονός πού επέφερε τήν προσέλευση νέων Mοναχών,. Γιά τόν σκοπό αυτό µερίµνησε επίσης, τό 1979, γιά τήν καλύτερη οργάνωση της Bιβλιοθήκης της Mονης καί γιά τόν εµπλουτισµό της µέ αρκετές σειρές πατερικών βιβλίων έτσι ώστε νά παρέχεται δυνατότητα στούς μοναχούς γιά µελέτη’’

Κράτησε το νησί στους ώμους του, πλάι στον Γέροντά Αθανάσιο του Σταυροβουνίου και τον Γέροντα Γαβριήλ του Αποστόλου Βαρνάβα, καθώς μούλεγε ένας σοφός ανήρ πρό ετών .

Ανέδειξε την μονήν εις έπαλξην προσευχής. Μάρτυρας των θαυμάτων της Παναγίας κράτησε ένα μοναστήρι των παλαιών πρωτινών τρόπων σε καιρούς δύσκολους από πολλών επόψεων.

Με τρόπον φωτεινόν λειτούργησε ως πνευματικός χιλιάδων Κύπρίων. Οδήγησε πολλά τέκνα του σε οδούς σωτηρίας και προκοπής. Δεν απέκλεισε ουδένα ,οικονόμησε όλους και όλες όταν προσέρχοντο κοντά του για εξομολόγηση και συμβουλήν ή λόγον παρηγορίας . Ενώ δεν ήτο ανήρ θορύβου και τυμπανοκρουσιών σε ώρες οριακές δια τον τόπον και την Εκκλησίαν χάραξεν οδούς σωτήριες, διαβάσεις προς την ειρήνην και την καταλλαγήν .

Στήριξεν τον αγώναν της ΕΟΚΑ σε πολύ δύσκολες στιγμές διασώζοντας και παρηγορώντας τους καταδιωκόμενους άνδρες του Αρχηγείου της Οργάνωσης . Μαζί με τον ηγούμενον Παγκράτιον στήριξαν τον νεαρόν τότε ιερόκήρυκα Νικόλαο Βασιλειάδη στις περιοδείες του στις κοινότητες της Μητροπόλεως Πάφου όπου διακονούσε στα πρώτα χρόνια μετά τον Αγώνα.

Μεγάλο επίσης έργο επιτέλεσε για τον πνευματικό προσανατολισμό του ποιμνίου μετά την Εισβολή και την υπερβαση των παθών της πολιτικής και εκκλησιαστικής κρίσης που προηγήθηκε.

Είχεν αδελφικόν σύνδεσμον με τον πατέρα Σταυρον Παπαγαθαγγέλου και τον πατέρα Νικόλαον Σιδεράν .Ο πατήρ Νικόλαος πολύ τον ευγνωμονούσε για την χάραξη διεξόδων στον βίον του οι οποίες τον ανέδειξαν σε διάκονον του λαού της Λεμεσού και σε εργάτην ειρηνικής και εποικοδομιτικής πνευματικής πορείας στους κόλπους της Εκκλησίας.

Ασκητής ο γέρων Αθανάσιος αναγκάστηκε καθηκόντως να αναλάβει πνευματικές ευθύνες στη Λευκωσία ,τη Λέμεσόν και την Πάφον. Ανέλαβε την εποπτεία Ιδρυμάτων και την ίδρυση Ιεράς Γυναικείας Μονής για να στεγάσει αφιερωμένες αδερφές αφού επροσευχήθει και εσυνεβουλεύθει οσίους Γέροντες στην Κύπρον και την Ελλάδαν.

Διετήρησεν τον αδελφικόν σύνδεσμόν της Τροοδίτισσας με το Μοναστήριν του Σταυροβουνίου εκφράζοντας την τιμήν που χρεωστούσε η Μονή του στους παλαιούς Σταυροβουνιώτες που θυσιαστικά βοήθησαν στην νέαν ακμήν της .Παρέστη στην κηδείαν του ονομαστου και εναρέτου Ηγουμένου Γερμανού και διετήρει αδελφικήν αγάπην με τον άλλον Γεροντα Αθανασιον Σταυροβουνιώτην. Ο Γερων Αθανασιος ο Σταυροβουνιού επεσκέπτετο με αδελφους Σταυροβουνιώτες κατ έτος την Μονήν Τροοδιτίσσης για προσκύνησιν και συμπνευματισμόν με τον αδελφον του στην διακονίαν του λαού του Κυριου Γέροντα Αθανασιον Τροοδιτίσσης .Ομολογουμένως οι δύο ούτοι άνδρες αγωνίστηκαν πολυετώς για την πνευματικήν προκοπήν της Κύπρου.

Ο Τροοδιτίσσης Αθανάσιος υπήρξε γνήσιον τέκνον της Εκκλησίας της Κύπρου και στήριγμα πολλών Ιεραρχών ιδιαιτέρως του Μητροπολίτη Πάφου Χρυσοστόμου του μετέπειτα Αρχιεπισκόπου Κύπρου Χρυσοστόμου του Β τον οποίον πολύ αγάπησε ,στήριξε και νουθέτησε . Υπήρξε όπως ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος ταπεινα ομολογούσε ο θεολογικός του σύμβουλος τον οποίον με ταπείνωσην ερωτούσε για ποικίλα εκκλησιαστικά και ποιμάντικά ζητηματα λαμβάνοντας κατά μαρτυρίες ζηλευτού βάθους και σοφίας ερμηνείες και συμβουλές καθώς και εύστοχες και ακριβείς επεξηγήσεις πολύ δύσκολων χωρίων της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης…

Έφυγε ο άλλος δρυς της Κύπρου. Ο επίσης πρωτινός γέροντας της νήσου. Ο γέροντας των γερόντων της Μονής. Το αγκωνάρι το πρωτινόν το αρχαϊκόν, το της πρώτης εκκλησίας καντήλιν που ‘φεγγεν ακαταπαύστως και διακριτικώς τα βήματα της νήσου και των τέκνων της.

Παραδίδει μονήν ακμάζουσαν και τέκνα πνευματικά κατά παντού της Κύπρου. Προσεύχεται τώρα πλάι στον παππού μας τον Ηγούμενον Παγκράτιον και τον Αρχιεπίσκοπόν Λεόντιον ο οποίος πολύ αγάπησε και φρόντισε να μην ερημώσει η Τροοδίτισσα ενεργώντας για να επιστρέψει στην Κύπρο ο μορφωμένος και υπομονετικός ηγούμενος Παγκράτιος κοντά στον οποίον ανδρώθηκεν ο μικρός δεκαεπτάχρονος Αθανάσιος ο έφηβος που κίνησε από τον Μουτουλλά πεζός για να γονατίσει και να υποταχτεί στην Παναγίαν την Τροοδίτισσαν.

΄Η Κύπρος μας και η Εκκλησία της είναι πλέον φτωχότερη και ορφανή ξανά μετά την κοίμηση του Αετού της Τροοδίτισσας.

Αυτά τα ολίγα καταθέτω εν επιγνώσει της πτωχείας ημων.Αναμένοντας άλλους αρμοδιότερους να φωτίσουν την οσιακή πορεία του Γέροντος Αθανασίου Τροόδιτίσσης.

Ποιός ήταν ο μακαριστός Γέροντας Αθανάσιος

Ο μακαριστός Γέροντας Αθανάσιος (κατά κόσμον Ανδρέας) γεννήθηκε στις 2 Μαρτίου το 1923 και προσήλθε στην Ιερά Μονή Παναγίας Τροοδιτίσσης το 1940, σε ηλικία μόλις 17 ετών. Μετά την κοίμηση του προκατόχου του, Αρχιμανδρίτου Παγκρατίου, εχειροτονήθη και ανέλαβε Ηγούμενος της Μονής το 1968, διακονώντας με διάκριση, αγάπη και ταπείνωση για πολλές δεκαετίες. Αφιερωμένος εξολοκλήρου στη ζωή της προσευχής και της υπακοής, διήνυσε 85 χρόνια μοναχικής και ιερατικής ζωής. Εκοιμήθη εν Κυρίῳ στις 21 Απριλίου 2025, ξημερώματα της Δευτέρας της Διακαινησίμου, και ώρα 2 π.μ., σε ηλικία 102 ετών.

Στο βίντεο που ακολουθεί ο μακαριστός Γέροντας Αθανάσιος, διηγείται με απλότητα και χάρη τη ζωή του· από την παιδική του ηλικία και την ορφάνια, μέχρι τη μοναχική του κλήση και τα θαυμαστά βιώματα που αξιώθηκε να ζήσει κοντά στην Παναγία. Με λόγο γεμάτο αγάπη, πνευματικότητα και ταπείνωση, ο Γέροντας αφήνει παρακαταθήκη πίστης, ελπίδας και εμπιστοσύνης στο θέλημα του Θεού.