Η φρεγάτα FDI HN «Φορμίων» που καθελκύεται σήμερα στην Lorian της Γαλλίας, στα ναυπηγεία του Ομίλου Naval, έχει φτιαχτεί και από ελληνικά χέρια. Όπως αντίστοιχα κατασκευάζονται από ελληνικά χέρια και τμήματα για ακόμη δυο φρεγάτες FDI, αυτή τη φορά για λογαριασμό του γαλλικού Πολεμικού Ναυτικού.

Κατά τρόπο απολύτως αντίστοιχο ποιοτικά εκείνου κορυφαίων γαλλικών και γερμανικών ναυπηγείων αλλά και εντελώς πρωτοποριακού για την ελληνική αγορά, καθώς για πρώτη φορά η χώρα μας καθίσταται, μέσω των Ναυπηγείων Σαλαμίνας, όπου κατασκευάστηκε τμήμα του συγκεκριμένου πλοίου και των δυο γαλλικών FDI, εξαγωγός πολεμικού ναυπηγικού υλικού.

Φρεγάτα FDI HN «Φορμίων»: Φτιαγμένη και από Ελληνικά χέρια

Στα Ναυπηγεία Σαλαμίνας, όπως εξηγεί απαντώντας σε ερωτήματα του ΑΠΕ-ΜΠΕ ο διευθύνων σύμβουλός τους, Δρ. Γιώργος Κόρος, κατασκευάστηκαν συνολικά πέντε blocks της FDI HN “Φορμίων”, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων εκ των πλέον απαιτητικών από πλευράς προδιαγραφών, όπως το δεύτερο τμήμα της πλώρης, το οποίο φέρει και την βάση του πυροβόλου της φρεγάτας και στεγάζει και το bow thruster του πλοίου, καθώς και το hangar του ελικοπτέρου.

Όπως εξηγεί ο κ. Κόρος, «τα υπόλοιπα blocks του πλοίου (που κατασκευάστηκαν στην Γαλλία) δεν έχουν κάποια ιδιαίτερη δυσκολία σε σχέση με αυτά που κάναμε. Δηλαδή, θα μπορούσαμε να τα κάνουμε χωρίς να αλλάξει απολύτως τίποτε (σ.σ. από πλευράς ποιότητας) και σίγουρα είμαστε φθηνότεροι από Γάλλους κατασκευαστές, παρά το κόστος μεταφοράς από την Ελλάδα στην Γαλλία. Και αυτός είναι ένας βασικός λόγος που μας έχουν προσεγγίσει και άλλοι ναυπηγικοί κολοσσοί, παγκόσμιοι», σημειώνει.

«Η καθέλκυση της φρεγάτας FDI HN Formion στα ναυπηγεία της Naval Group μάς γεμίζει περηφάνια, καθώς ένα μέρος αυτής της φρεγάτας χτίστηκε στα Ναυπηγεία Σαλαμίνας. Ανυπομονούμε να δούμε τη Formion να επιστρέφει, στο Πολεμικό μας Ναυτικό», σημείωσαν χθες με ανάρτησή τους στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης “Χ”, τα Ναυπηγεία Σαλαμίνας.

Ως απότοκο της τεχνογνωσίας και των υψηλών πιστοποιήσεων ποιότητας που έλαβαν, τα Ναυπηγεία Σαλαμίνας, τα οποία προωθούν πενταετές επενδυτικό πλάνο έως 15 εκατ. ευρώ, βρίσκονται ενόψει και νέων εξαγωγικών συμφωνιών με διεθνείς οίκους, πέραν της Naval Group, για την κατασκευή πολεμικών πλοίων, «όχι απαραίτητα για την Ελλάδα”, όπως σημειώνει ο ίδιος.

Όπως δηλώνει, με πρόδηλη υπερηφάνια, «εμείς ανοίξαμε τον δρόμο, γίναμε εξαγωγείς για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Δεν έχει εξαχθεί ποτέ πολεμικό ναυπηγικό υλικό από την Ελλάδα. Εμείς το κάναμε πρώτη φορά. Ήταν πρωτοπορία αυτό.»

Πρόκειται για συμφωνίες οι οποίες σημειώνονται και στον απόηχο της μετασκευής και παράδοσης στο Πολεμικό Ναυτικό, στις 20 Ιανουαρίου 2025, των 4 περιπολικών τύπου ISLAND, που αποκτήθηκαν από τις Η.Π.Α . Όπως προσθέτει, ήταν ένα σημαντικό και απαιτητικό έργο το οποίο απαίτησε συνδυασμό γνώσεων, καθώς από φύση του είναι πολυσκελές, αφού εμπεριέχει εργασίες επισκευής, επανεκκίνησης (reactivation) και αναβάθμισης (upgrade).

Όπως δηλώνει, «όσον αφορά τα Island, εκεί χρησιμοποιήσαμε τεχνογνωσία που ήδη είχαμε, δηλαδή από επανενεργοποίηση πλοίων, το έχουμε κάνει πάρα πολλές φορές αυτό. Επίσης ιδιαίτερα πλοία τα Island, χτισμένα με πολύ υψηλά στάνταρτ, 36 μέτρα το καθένα. Αλλά πολύ “πυκνά” πλοία, δηλαδή έξυπνα σχεδιασμένα. Προσωπικά τα θεωρώ καλή αγορά».

Στρατηγικός στόχος, ωστόσο, των Ναυπηγείων Σαλαμίνας είναι, δηλώνει ο κ. Κόρος, το λεγόμενο «εθνικό πλοίο”, το οποίο αναμένεται να προκηρυχθεί περί τα τέλη του έτους και θα αφορά πιθανότατα μία «μίνι κορβέτα, OPV 80 μέτρων (Offshore Patrol Vessel), δηλαδή ένα περιπολικό ανοικτής θαλάσσης».

Όπως εξηγεί, «με τη Naval έχουμε αποκτήσει μία πολύτιμη τεχνογνωσία, η οποία είναι δυσεύρετη θα έλεγα, γιατί είναι ιδιαίτερα δύσκολο να κτίσεις πολεμικό πλοίο. Άρα, σε ό,τι αφορά σε αυτήν την κατεύθυνση θέλουμε να πάμε ένα βήμα παραπέρα και να κτίσουμε ολόκληρο πλοίο εδώ, για την άμυνα», της χώρας.

Ακόμη τα ναυπηγεία Σαλαμίνας δραστηριοποιούνται στην σχεδίαση και κατασκευή Unmanned Surface Vessel (USV) και υποβρυχίων drones, μέσω του τμήματος έρευνας και ανάπτυξης που έχουν συγκροτήσει ειδικά για πολεμικά σκάφη, επανδρωμένα ή μη. Πρόκειται, όπως εξηγεί ο κ.Κόρος για τα πολεμικά «εργαλεία του μέλλοντος ή ακριβέστερα του παρόντος, βάσει των εμπειριών που μας κληροδότησε η πολεμική σύρραξη στην Ουκρανία».

Ωστόσο, το έτερο σκέλος των δραστηριοτήτων των Ναυπηγείων Σαλαμίνας αφορά σε εμπορικά πλοία, τα οποία όπως σημειώνει «δεν κτίζονται στην Ελλάδα» και σε αυτό το πλαίσιο υλοποιείται και σημαντικό τμήμα του επενδυτικού τους πλάνου. «Αυτό είναι κάτι το οποίο είναι όνειρό μας εδώ και πάρα πολύ καιρό. Άρα ανεξάρτητα από οτιδήποτε άλλο προχωράει. Δεν κτίζονται εμπορικά πλοία στην Ελλάδα, εδώ και πάρα πολλά χρόνια και δεν κτίζονται και στην Ευρώπη εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Κτίζονται κάτι Ferry, κάτι τέτοια. Ότι κάνουμε και εδώ εμείς, στην Ελλάδα. Άρα, εμείς την επένδυση συνεχίζουμε και την κάνουμε. Προχωράει η επένδυση, άσχετα με οτιδήποτε.», δηλώνει κατηγορηματικά.

Ωστόσο, θίγει και ένα κεφαλαιώδες, όπως το χαρακτηρίζει, ζήτημα για την ελληνική ναυπηγική βιομηχανία. Το ζήτημα των εγγυήσεων, το λεγόμενο “refundment guarantee”, στο κτίσιμο πλοίων.

Όπως εξηγεί, «η Κίνα, η Κορέα, η Ιαπωνία, όλοι οι major shipbuilders δηλαδή, του κόσμου, έχουν από πίσω έναν κρατικό μηχανισμό στήριξης ο οποίος τους βγάζει, σχεδόν εν λευκώ εγγυητικές επιστολές για να δώσουν στον πελάτη τους. Ο πελάτης για να κτίσει ένα πλοίο θα πάει να πάρει ένα δάνειο από μία ναυτιλιακή τράπεζα και θα βάλει και κάποιο δικό του κεφάλαιο. Και σου λέει πώς ξέρω εγώ ότι θα μου παραδώσεις το πλοίο; Μπορεί να υπάρχουν απεργίες για 6 μήνες και να χάσει το ναύλο του μετά ο άνθρωπος ή χιλια-δυο πράγματα μπορεί να συμβούν. Χρειάζεται λοιπόν, μία εγγύηση ότι θα πάρει τα λεφτά του πίσω. Αυτό είναι το refundment guarantee. »

Για αυτό υπάρχουν κρατικοί μηχανισμοί στις ασιατικές χώρες και στην Τουρκία, που το εκδίδουν και οι άνθρωποι κάνουν τη δουλειά τους. Είναι ένα όργανο για να ενισχύσει η χώρα την ναυπηγική της βιομηχανία. Αυτός ο μηχανισμός δεν υπάρχει στην Ελλάδα.»

Όπως σημειώνει, «εάν η κυβέρνηση έβρισκε έναν τρόπο να φτιάξει αυτόν τον μηχανισμό το ΑΕΠ θα ανέβαινε πολύ σημαντικά. Η Ελλάδα, ξέρετε, σαν χώρα για να κτίσεις πλοία έχει φτηνύνει πάρα πολύ και αν μιλήσω για τα Ναυπηγεία Σαλαμίνας, η ποιότητά μας είναι εφάμμιλη της γερμανικής, της γαλλικής. Τέτοια επίπεδα πλέον. Αυτά χρειάζονται και για εμπορικά πλοία και για πολεμικά πλοία.».

ΠΗΓΗ: Newpost.gr

Ο νυν ΣΕΑ Ντόκος -που έστελνε απολογητικά μέιλς στους Τούρκους- πρωτοστάτησε κατά της προσέγγισης του Χαφτάρ (εντολή Πάιατ), τον εξευτέλισαν οταν ήρθε στην Αθήνα για βοήθεια και τώρα περιμένουν να ακυρώσει το τουρκολιβυκό & να σταματήσει τις ροές.

Τι έλεγε πριν 4 χρόνια

«Έχει αλλάξει το momentum της σύγκρουσης. Από εκεί που είχαμε “επενδύσει” και εμείς όταν φαινόταν ότι έχει το πάνω χέρι, πλέον φαίνεται ότι χάνει στο πεδίο των μαχών και ίσως οι πολιτικές του μέρες να είναι μετρημένες. Από την άλλη, έχουμε μια ομάδα κρατών, που όλο και διευρύνεται και θεωρεί ότι το στρατιωτικό κομμάτι αυτό έφτασε στο τέλος του και δεν μπορεί να γίνει κάτι για αυτό, άρα πρέπει να μπούμε στη διαδικασία δημιουργίας νέας Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας. Υπάρχει βέβαια και η στάση της Τουρκίας ως προς τις διαπραγματεύσεις, που είναι προβληματική σε κάθε επίπεδο» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ενώ για το τουρκολιβυκό σύμφωνο εκτίμησε ότι «θα πρέπει να ζήσουμε για κάποιο διάστημα» με το παράνομο τουρκολυβικό μνημόνιο, καθώς παραδέχθηκε ότι παρά τις δηλώσεις στήριξης από ΗΠΑ και ΕΕ, η υπόθεση αυτή δεν φαίνεται να είναι πολύ ψηλά στην ατζέντα σε Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες.

«Το τουρκολιβυκό μνημόνιο είναι κάτι που μας προβληματίζει πάρα πολύ αλλά δεν αφορά μόνο εμάς. Έχουμε δηλώσεις συμπαράστασης από τις ΗΠΑ και την ΕΕ αλλά δε νομίζω ότι είναι υψηλή προτεραιότητα για εκείνους, όμως φοβάμαι πως δεν πρόκειται να το ανταλλάξουν με κάποιο δικό τους συμφέρον. Άρα, φοβάμαι ότι είναι μια πραγματικότητα με την οποία θα πρέπει να ζήσουμε για κάποιο διάστημα, μέχρι να βρούμε τρόπους να το υπονομεύσουμε»!

Στα χέρια αυτού του ανθρώπου βρίσκεται η εθνική ασφάλεια και αυτόν τον άνθρωπο επέλεξε για σύμβουλό του ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Προφανώς μας προετοιμάζει η κυβέρνηση για μεγάλη ήττα και έβγαλαν τον Ντόκο να ετοιμάσει το έδαφος…

Γράφει ο Αριστόβουλος

Έναυσμα για το παρών άρθρο αποτέλεσε το ερώτημα που έθεσε πριν λίγες μέρες ο Σάββας Καλεντερίδης σχετικά με την απουσία της Ελλάδας από τη πρόσφατη σύνοδο στο Λονδίνο, όπου όμως έλαβε χώρα η Τουρκία. Το προηγούμενο διάστημα γίναμε μάρτυρες της λειτουργίας της εξωτερικής πολιτικής και των διεθνών/διακρατικών σχέσεων, σχετικά με το τουρκικό αίτημα για αγορά πυραύλων αέρος – αέρος τύπου meteor. Αποτελεί δυστυχώς άλλη μια απόδειξη του ερασιτεχνισμού που μας διέπει, δυστυχώς διαχρονικά, αν και η περίπτωση των meteor διεκδικεί το χαρακτηρισμό της προσβλητικής αδιαφορίας αν όχι του πλήρους εξευτελισμού. Η λαϊκή θυμηδία λέει «φοβού τον εχθρό μια φορά, τον ψεύτικο φίλο χίλιες». Όσο σωστό κι αν είναι αυτό, οφείλουμε μια ενδοσκόπηση αλλά κι έναν έλεγχο της ιστορικής μας γνώσης.

Η Γαλλία αποτέλεσε ήδη από την επαύριο της ίδρυσης του νεοελληνικού κράτους (sic) μία από εκείνες τις τρεις Μεγάλες Δυνάμεις που ενεπλάκησαν αποφασιστικά στο γεωπολιτικό του προσανατολισμό και πολλές φορές καθόρισαν τις τύχες του, ακόμη κι ερήμην ή και παρά τη θέληση του. Η ιστορική αυτή διαδρομή διήλθε διάφορες φάσεις, άλλοτε στενής σχέσης κι άλλοτε όχι, πολύ συχνά όμως κατά τρόπο που επηρεάζει την ημέτερη σχέση προς την απειλητική γείτονα Τουρκία. Η ιστορία όσο κι αν θέλουμε πολλές φορές να το αγνοούμε, επαναλαμβάνεται αναπόδραστα και κάποτε θα πρέπει να αποτελέσει βάση της ελληνικής σκέψης/λειτουργίας στο γεωπολιτικό πεδίο.

Προ ακριβώς έξι ετών και στην πρώτη επίσκεψη του νυν Πρωθυπουργού στα Ηλύσια Πεδία και τον Πρόεδρο Μακρόν, προέκυψε η βούληση των δύο χωρών όπως αναθερμάνουν τις ελληνογαλλικές σχέσεις και μάλιστα μέχρι και την πρόθεση υπογραφής αμυντικής συμφωνίας στρατηγικής μορφής. Στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα η Ελλάδα θα δοκίμαζε την υβριδική επίθεση της Τουρκίας στον Έβρο (Φεβρουάριος 2020), ενώ την ίδια περίοδο η ρητορική μεταξύ Γαλλίας και Τουρκίας περνούσε μια από τις χειρότερες φάσεις της. Ληφθεί υπόψη ότι το διάστημα εκείνο η Γαλλία είχε προβεί σε ανάλογες αμυντικές συμφωνίες με τη Γερμανία και την Ιταλία. Είναι σίγουρα ορθή η προσπάθεια να υπάρχει πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική και να μην είμαστε μονοπολικά τοποθετημένοι. Πρέπει όμως αυτό να γίνεται συντονισμένα και με (επι)γνώση των καταστάσεων.

Η Ελλάδα προσδοκούσε την ανάπτυξη σχέσης με «ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής», ώστε στον κρίσιμο χώρο του Αιγαίου να επιτύχει την παρουσία ενός τρίτου ισχυρού παράγοντα προς ανάσχεση του τουρκικού επεκτατισμού ή ακόμη και την ενεργό συνδρομή σε περίπτωση ελληνοτουρκικής σύρραξης. Δυστυχώς η σκέψη μας παγίως είναι (εγκληματικά) αφελής, περιμένοντας τη μεσσιανική παρουσία κάποιου πέραν ημών για αντιμετώπιση ενός θανάσιμου κινδύνου που είναι όμως αποκλειστικά δική μας ευθύνη. Συν τοις άλλοις, η σχέση που μυωπικά προσδοκούσαμε εμπεριείχε τον όρο της αμοιβαιότητας. Τούτο σημαίνει ότι σε ανάλογη περίπτωση θα έπρεπε κι εμείς να συνδράμουμε ενεργά τους Γάλλους όπου θα είχαν ανάλογη ανάγκη. Άραγε πόσο εφικτό θα ήταν για τη χώρα μας να αποστείλει στρατιωτικά τμήματα επιπέδου Λόχου ή Τάγματος, για παράδειγμα στο Μάλι της Δυτικής Αφρικής, με σίγουρη την πιθανότητα εμπλοκής σε μια περιοχή με ισχυρή δράση ισλαμιστικών εξτρεμιστικών ομάδων; Για την οικονομία του άρθρου, αυτό τελικά δεν έγινε και η στρατηγική σχέση που υπογράφτηκε βασίστηκε στο άρθρο 5 της Συνθήκης του ΝΑΤΟ και το άρθρο 42.7 της Συμφωνίας της Λισσαβώνας της ΕΕ, όπως ακριβώς στο ανάλογο με την Γερμανία και την Ιταλία.

Την ίδια εποχή και για την αντιμετώπιση του δυσμενούς στρατιωτικού ισοζυγίου προς την Τουρκία, υπήρχε μεγάλη ανάγκη για εμάς ως προς την απόκτηση πολεμικών αεροσκαφών και ναυτικών μονάδων επιφανείας. Την ίδια περίοδο η Γαλλία είχε απολέσει κατόπιν αμερικανικού δακτύλου ένα τεράστιο συμβόλαιο ναυπήγησης υποβρυχίων για την Αυστραλία, ύψους 36 δις ευρώ κι έπρεπε να βρει διέξοδο για να μετριάσει το πλήγμα στην αμυντική της βιομηχανία. Επομένως Ελλάδα και Γαλλία αμφότερες η μία στην άλλη έβλεπαν μια βέλτιστη λύση προς ικανοποίηση των άμεσων εθνικών τους επιδιώξεων. Κάπως έτσι φτάσαμε στην απόκτηση των αεροσκαφών Rafale τα οποία θα εξοπλίζονταν με πυραύλους αέρος – αέρος τύπου meteor και τη ναυπήγηση των φρεγατών Belharra στις οποίες αμελήσαμε (…) να τοποθετήσουμε υποστρατηγικούς πυραύλους Scalp Naval ικανούς να προκαλέσουν ισχυρούς πονοκεφάλους στην Άγκυρα την οποία είχαν δυνατότητα να πλήξουν άμεσα.

Δεν είναι κακό να ταυτίζονται τα συμφέροντα σε κοινά αποδεκτές λύσεις, κάθε άλλο. Όμως ακόμη κι όταν αναγνωρίζουμε καλές προθέσεις στους άλλους και στην περίπτωση που εξετάζουμε αυτό συνέβη με την ταχύτατη απόκτηση των Rafale, δεν θα πρέπει να αφήνεται τίποτε στην τύχη. Κι εδώ υπεισέρχονται μια σειρά από ερωτήματα. Τέθηκε ως αδήριτη υποχρέωση ο αποκλεισμός τρίτης ανταγωνιστικής χώρας μελλοντικά; Κατονομάστηκε ρητά ότι η Τουρκία δεν θα μπορεί να αποκτήσει πχ τους πυραύλους meteor ώστε αυτό να συνιστά ένα δικό μας συνεχές πλεονέκτημα; Τέθηκε κάποια υποχρέωση στη γαλλική πλευρά για απόκτηση τεχνογνωσίας; Εξασφαλίστηκε η απρόσκοπτη συντήρηση των πυραύλων αυτών με προνομιακούς όρους; Ζητήσαμε όπως λάβουμε προνομιακή μεταχείριση σε άλλα οπλικά συστήματα στο μέλλον; Απαιτήσαμε ως αντισταθμιστικό ωφέλημα την ικανοποίηση πιθανών αναγκών σε γαλλικά οπλικά συστήματα που ήδη διαθέτουμε; Κατέστη σαφές στη γαλλική πλευρά πως η συγκεκριμένη αγορά αποτελεί για εμάς κρίσιμο παράγοντα; Διευκρινίστηκε πως δεν προσερχόμαστε ως επαίτες αλλά διότι ταυτόχρονα θα τονώνουμε τη γαλλική αμυντική βιομηχανία σε μια περίοδο που είχε σοβαρή ανάγκη οικονομικής αιμοδοσίας; Απαιτήθηκε η πλήρης γαλλική υποστήριξη σε κάθε επίπεδο και σε ότι μας αφορά σε ΕΕ & ΝΑΤΟ απέναντι στον τουρκικό ανταγωνισμό; 

Άραγε ποια θα ήταν η στάση της Τουρκίας σε ανάλογο θέμα; Για παράδειγμα, πιστεύει κανείς ότι αν πάμε και προσεγγίσουμε την Piaggio Aerospace τώρα που πρόκειται να συνεργαστεί με την Baykar θα μπορέσουμε; Υπάρχει περίπτωση οι Τούρκοι να μην έχουν μεριμνήσει για τον αποκλεισμό μας, ακόμη και σε περίοδο ¨ήρεμων νερών¨ και διερευνητικών επαφών; Θα πρέπει λοιπόν (κάποτε) να αντιληφθούμε πως στις διεθνείς και διακρατικές σχέσεις δεν χωρούν ευγένειες ούτε υπάρχουν αγαθές προθέσεις. Για το δυτικό κόσμο ιδιαίτερα, αποτελούμε δίπολο με την Τουρκία. Ποτέ δεν πρόκειται να μας δούνε σε αποκλειστικότητα. Υπήρξαν πολλές φορές στο παρελθόν, με τη Μικρά Ασία προ αιώνος ως χαρακτηριστικότατο παράδειγμα, όπου οι Γάλλοι κι όχι μόνο αυτοί μας άφησαν στα κρύα του λουτρού, με ολέθριες συνέπειες για τον Ελληνισμό. Άρα εκεί που μπορούμε κι εν προκειμένω εκεί που πληρώνουμε από τη φορολόγηση του απλού και δοκιμαζόμενου πολίτη, θα πιέζουμε ώστε να βάζουμε εμείς τους όρους για το δίπολο.

Έχοντας λοιπόν ως περιπτωσιολογική μελέτη (case study) την περίπτωση της απόκτησης πυραύλων meteor και από τη γείτονα, μπορούμε με τον ανάλογο συνειρμό να απαντήσουμε στο ερώτημα που τέθηκε για την απουσία μας από την πρόσφατη σύνοδο στο Λονδίνο. Δεν προβάλλουμε σοβαρά το εθνικό μας κεφάλαιο, δεν δρούμε δε βάθος χρόνου, δεν προσεγγίζουμε σοβαρά όλα τα ενδεχόμενα. Εάν πούμε ότι ήταν μια άτυπη συνάντηση, τότε κρύβουμε το πρόβλημα κάτω από το χαλί. Εάν προσπαθήσουμε να δικαιολογήσουμε τους Γάλλους ότι οι meteor αποτελούν προϊόν κοινοπραξίας όπου δεν κατέχουν το πλειοψηφικό ποσοστό, τότε κοιτάμε το δέντρο και χάνουμε το δάσος, δίνοντας έτσι το δικαίωμα να μας προσεγγίσουν ξανά στο μέλλον με «ψεύτικες» φιλίες. Ούτε εάν για κάποιους λόγους δεν πραγματοποιηθεί η πρόσκτηση των πυραύλων από τους Τούρκους θα πρέπει να εφυσηχάσουμε Πρέπει να πάψουμε να προσεγγίζουμε το ποτήρι με το ερώτημα εάν είναι μισοάδειο ή μισογεμάτο….το ποτήρι είναι εκεί κι έχει νερό, που αν δεν το προσέξουμε θα έλθει και θα μας πνίξει.