Την ώρα που η Avramar, ο μεγαλύτερος παίκτης της ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας, προσπαθεί να αποφύγει τα βράχια μέσω διαδικασίας εξυγίανσης, τα νούμερα που καταγράφονται στην αγορά μόνο καθησυχαστικά δεν είναι. Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Αλεξάνδρας Γκίτση στο Euro2Day, οι εισαγωγές ψαριών από την Τουρκία προς την Ελλάδα όχι μόνο αυξάνονται, αλλά καταγράφουν ρεκόρ – αποτυπώνοντας μια σταδιακή αλλά σαφή ανατροπή ισορροπιών στον μεσογειακό χάρτη του κλάδου.

Η γειτονική χώρα, με φθηνότερη παραγωγή και πιο επιθετική εμπορική πολιτική, φαίνεται να κεφαλαιοποιεί στο έπακρο την αδυναμία των ελληνικών επιχειρήσεων. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, οι εισαγωγές τουρκικής τσιπούρας στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατά 67% σε αξία μέσα σε ένα χρόνο, ενώ το λαβράκι σημείωσε άνοδο σχεδόν… 100% σε όγκο.

Η Ελλάδα: Κορυφαίος πελάτης των τουρκικών ιχθυοκαλλιεργειών

Με βάση τα δεδομένα του FAO, η Ελλάδα αναδεικνύεται πλέον στον μεγαλύτερο εισαγωγέα τουρκικής τσιπούρας, ενώ οι εξαγωγές της Τουρκίας προς τη χώρα μας αυξήθηκαν σε αξία κατά 67% και σε όγκο κατά 34%. Παράλληλα, οι ελληνικές εξαγωγές τσιπούρας υποχώρησαν κατά 13% σε όγκο, με Ισπανία και Ιταλία – παραδοσιακά σημαντικές αγορές – να σημειώνουν διψήφια ποσοστά μείωσης.

Παρότι η αξία των εξαγωγών παρέμεινε σχετικά σταθερή, το πρόσημο ήταν θετικό μόνο στην Ιταλία. Αντίθετα, η τουρκική πλευρά ενίσχυσε την αξία των εξαγωγών της κατά 28%, διατηρώντας σχεδόν αμετάβλητο τον όγκο.

Ανάλογη είναι η εικόνα και στο λαβράκι. Η Τουρκία αύξησε τις εξαγωγές της προς την Ελλάδα κατά 97% σε όγκο και 83% σε αξία, με την ελληνική αγορά να εξελίσσεται σε κορυφαίο προορισμό. Σημαντική άνοδος καταγράφεται και προς Ιταλία, ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο.

Η Ελλάδα, παρότι δείχνει ανθεκτικότητα στο εξαγωγικό κομμάτι – ειδικά προς Ισπανία και Ιταλία – βλέπει την εσωτερική της αγορά να κατακλύζεται από τουρκικά ψάρια, γεγονός που μαρτυρά αλλαγή σκηνικού σε έναν άλλοτε «ελληνικά κυρίαρχο» τομέα.

Τοπική παραγωγή υπό πίεση – Πλεονεκτεί η Τουρκία

Η ελληνική παραγωγή, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, δείχνει σημάδια κόπωσης. Οι αυξημένες εισροές, η θνησιμότητα και οι περιορισμένες επενδύσεις περιορίζουν την προσφορά, την ώρα που η Τουρκία επωφελείται από τη σταθερή της παραγωγή, την οργανωμένη εμπορική διείσδυση και τις ανταγωνιστικές τιμές – ακόμα και εν μέσω αυξημένου κόστους εργασίας.

Η συγκυρία επιδεινώνεται από την παρατεταμένη κρίση στην Avramar, η οποία επηρεάζει συνολικά τον κλάδο.

Οι τιμές στις βασικές αγορές

Σε επίπεδο τιμών, η τσιπούρα (600+ γρ.) κατέγραψε ιστορικό υψηλό στην Ισπανία φτάνοντας τα 8,10 ευρώ/κιλό τον Δεκέμβριο του 2024 – τιμή που διατηρήθηκε και στις αρχές του 2025. Οι τιμές της μεσαίας κατηγορίας (300-600 γρ.) αυξήθηκαν επίσης σταθερά, με αποτέλεσμα το τελευταίο τρίμηνο του 2024 να καταγραφεί απότομη ανάκαμψη.

Αντίθετα, οι τιμές του λαβρακιού άνω των 600g παρέμειναν πιο «κουμπωμένες», με μόλις 12 ευρώ/κιλό στις αρχές του 2025. Μικρότερα μεγέθη κατέγραψαν μέτριες αυξήσεις, με το μεσαίο να φτάνει στα 7,20 ευρώ/κιλό.

Συμπέρασμα: Η εικόνα που διαμορφώνεται φανερώνει ξεκάθαρα μια μετατόπιση ισχύος στη Μεσόγειο, με την Τουρκία να ανεβάζει ταχύτητα σε έναν τομέα όπου μέχρι πρότινος η Ελλάδα διατηρούσε σημαντικό προβάδισμα. Εάν δεν υπάρξει αναστροφή των τάσεων και άμεση ανάταξη της εγχώριας παραγωγής, οι ελληνικές ιχθυοκαλλιέργειες κινδυνεύουν να βρεθούν… εκτός νερού.

Την προσήλωση της Κύπρου στη δημιουργία μιας σταθερής, διαρκούς και αμοιβαία επωφελούς εμπορικής συμφωνίας ανάμεσα στην ΕΕ και τις ΗΠΑ επανέλαβε ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Γιώργος Παπαναστασίου, κατά την παρέμβασή του στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων (Εμπόριο) της ΕΕ, που συνεδρίασε στις Βρυξέλλες.

Ο Κύπριος υπουργός επικρότησε τις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την επίτευξη μιας μακροπρόθεσμης συμφωνίας που, όπως είπε, θα ενισχύσει τη σταθερότητα στις διατλαντικές σχέσεις και θα προσφέρει ασφάλεια και προβλεψιμότητα στις επιχειρήσεις και στους καταναλωτές.

Διαφοροποίηση εφοδιαστικών αλυσίδων στο επίκεντρο

Παράλληλα, ο κ. Παπαναστασίου έστειλε μήνυμα υπέρ της ενίσχυσης της ανθεκτικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας, υπογραμμίζοντας την ανάγκη διαφοροποίησης των εφοδιαστικών αλυσίδων. Κάλεσε την Ένωση να επιταχύνει τις εμπορικές της συμφωνίες με τρίτες χώρες, ως αντίβαρο στις γεωπολιτικές πιέσεις και στις ενδεχόμενες διαταράξεις του παγκόσμιου εμπορίου.

Ετοιμότητα για προστασία στρατηγικών συμφερόντων

Αναφερόμενος στα μέτρα εξισορρόπησης που έχουν τεθεί στο τραπέζι, ο υπουργός τάχθηκε υπέρ της συνέχισης των διαπραγματεύσεων με τις ΗΠΑ, σημειώνοντας ωστόσο την ανάγκη να διατηρηθεί η ετοιμότητα της ΕΕ για την προστασία των στρατηγικών της συμφερόντων, εάν οι συνθήκες το απαιτήσουν.

Προχωρούν οι συμφωνίες με Ινδία, Ινδονησία και Mercosur

Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης, ο αρμόδιος Επίτροπος για το Εμπόριο και την Οικονομική Ασφάλεια, Μάρος Σέφκοβιτς, παρουσίασε την πρόοδο που έχει σημειωθεί στις διαπραγματεύσεις με βασικούς στρατηγικούς εταίρους – από την Ινδία και την Ινδονησία έως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τις χώρες της Mercosur στη Λατινική Αμερική. Ιδιαίτερη μνεία έγινε και στην κατ’ αρχήν συμφωνία για την αναθεώρηση της Συμφωνίας Σύνδεσης ΕΕ–Ουκρανίας.

Ο κ. Παπαναστασίου χαιρέτισε τις εξελίξεις, τονίζοντας εκ νέου τη σημασία του ανοίγματος νέων εμπορικών δρόμων, ειδικά στην τρέχουσα διεθνή συγκυρία.

Στο επίκεντρο και οι σχέσεις με την Κίνα

Ενόψει της προσεχούς Συνόδου Κορυφής ΕΕ–Κίνας στα τέλη Ιουλίου, οι υπουργοί είχαν την ευκαιρία, κατά το γεύμα εργασίας, να ενημερωθούν για την πορεία των εμπορικών σχέσεων με το Πεκίνο. Ο Επίτροπος παρουσίασε τις τελευταίες εξελίξεις και δέχθηκε σχόλια και παρεμβάσεις από τους υπουργούς, σε μια συγκυρία όπου οι σχέσεις ΕΕ–Κίνας βρίσκονται σε ευαίσθητο σταυροδρόμι.

Με φόντο την παγκόσμια ρευστότητα, η κυπριακή πλευρά εμφανίζεται υπέρ μιας προληπτικής, πολυμερούς στρατηγικής, που να θωρακίζει την Ένωση χωρίς να διαρρηγνύει τις εμπορικές της σχέσεις.

Πηγή: Sigmalive

Νέα πιθανή κλιμάκωση στο μέτωπο του εμπορίου δρομολογεί η Ουάσινγκτον, καθώς το αμερικανικό υπουργείο Εμπορίου ανακοίνωσε τη Δευτέρα την έναρξη διαδικασιών που ενδέχεται να οδηγήσουν στην επιβολή δασμών σε drones και υλικά που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή φωτοβολταϊκών πλαισίων.

Η διαδικασία βασίζεται στη λεγόμενη διάταξη 232 της αμερικανικής νομοθεσίας, που επιτρέπει την επιβολή τελωνειακών μέτρων για λόγους εθνικής ασφάλειας. Στο στόχαστρο βρίσκονται, συγκεκριμένα, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη (UAVs) και το πολυκρυσταλλικό πυρίτιο – βασικό υλικό για φωτοβολταϊκά και ημιαγωγούς.

Από την 1η Ιουλίου βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη δημόσια διαβούλευση, που θα διαρκέσει 21 ημέρες από τη δημοσίευση των σχετικών αποφάσεων στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Ακολουθεί περίοδος 270 ημερών εντός της οποίας το υπουργείο θα διενεργήσει πλήρη έρευνα, με τη συμβολή άλλων κυβερνητικών υπηρεσιών και πιθανές ακροάσεις. Η τελική απόφαση για την επιβολή ή όχι των δασμών θα ανήκει στον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.

Η κίνηση αυτή εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο εμπορικής «αυτοπροστασίας» από την Ουάσινγκτον, που έχει ήδη επιβάλει αντίστοιχους δασμούς σε εισαγόμενα προϊόντα όπως ο χάλυβας, το αλουμίνιο και –σε εκκρεμότητα– φαρμακευτικά αγαθά και ημιαγωγοί.

Στο πεδίο των drones, οι ΗΠΑ συγκαταλέγονται μεταξύ των κυριότερων παραγωγών παγκοσμίως, μαζί με την Κίνα και το Ισραήλ. Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί στην Ουάσινγκτον η ηγεμονική παρουσία της κινεζικής DJI στον τομέα των εμπορικών UAVs, αλλά και η καθολική κυριαρχία της Κίνας στην παραγωγή πολυκρυσταλλικού πυριτίου, το οποίο –σύμφωνα με την εταιρεία συμβούλων Thunder Said Energy– ξεπέρασε το 90% της παγκόσμιας παραγωγής το 2024.

Αρκετό από αυτό το υλικό προέρχεται από την επαρχία Σιντζιάνγκ, περιοχή που έχει βρεθεί στο επίκεντρο διεθνών επικρίσεων για καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι ΗΠΑ κατηγορούν το Πεκίνο για μαζική καταστολή και καταναγκαστική εργασία σε βάρος της μουσουλμανικής μειονότητας των Ουιγούρων — ισχυρισμούς που η κινεζική κυβέρνηση απορρίπτει.

Η εν εξελίξει διαδικασία επιβεβαιώνει τις τάσεις αποσύνδεσης κρίσιμων εφοδιαστικών αλυσίδων από την Κίνα, με αιχμή ζητήματα ασφάλειας και στρατηγικής αυτονομίας. Οι τελικές αποφάσεις της Ουάσινγκτον αναμένονται μέσα στους επόμενους μήνες, με δεδομένες τις γεωπολιτικές και εκλογικές διαστάσεις που προσλαμβάνει πλέον κάθε εμπορική επιλογή.

Πηγή: Sigmalive