Ο Ιωάννης Βαληνάκης στην τηλεόραση της Ναυτεμπορικής για το Μεταναστευτικό.

Το μεταναστευτικό για εμάς όταν προέρχεται από χώρες με τις οποίες υπάρχουν προβλήματα. Επί Κώστα Καραμανλή φέραμε τη Frontex από την πλευρά της Τουρκίας, για να δείξουμε ότι το πρόβλημα είναι ευρωπαϊκό πρόβλημα. Το ίδιο πρέπει να συμβεί και με τη Λιβύη. Είναι πρόβλημα εθνικής ασφάλειας με αυτές τις χώρες. Επίσης τίθεται θέμα αντικατάστασης πληθυσμών. Παίζεται ένα παιχνίδι πολύ επικίνδυνο εθνικά. Πρέπει να ξεκινήσουμε να δούμε τι πρέπει να γίνει. Η Λιβύη διδάχτηκε από την Τουρκία για το πως θα εισπράξει χρήματα από την ΕΕ και τελικά πιέζεται η Ελλάδα. Δεν είμαστε μόνο χώρα-τράνζιτ. Η Γερμανία τους στέλνει πίσω. Πολλοί από αυτούς τους όπως η Γερμανία τους στέλνουν πίσω. Σε μερικά χρόνια θα έχουμε αντικατάσταση πληθυσμών. Η χώρα μας ζει στον αστερισμό του Διεθνούς Δικαίου, απ’το οποίο περιμένουμε να μας λύσει το πρόβλημα. Αυτός είναι ο τρόπος που ξεκολλάς από ένα πρόβλημα. Δεν καταλαβαίναμε ότι έρχεται η καταστροφή, χάσαμε την ευκαιρία και τώρα τρέχουμε. Δεν πιέσαμε το 2019 τη Λιβύη και συνέχισε να μιλά με την Τουρκία. Όταν ποντάρεις σε ένα άλογο κάνεις και όσα χρειάζεται για να αποδώσει. Η Ευρώπη πράγματι είναι πολλαπλασιαστής ισχύος. Αλλά θέλει και μια στρατηγική. Θέλει και λίγο μυαλό. Στην πραγματικότητα δεν έχει βοηθήσει καθόλου την Ελλάδα για τη Λιβύη, γιατί δεν το θελήσαμε εμείς. Δεν λειτουργεί ως πραγματικός υποστηρικτής των ελληνικών σχεδίων, όποια και να είναι και αν υπάρχουν. ΟΙ στόχοι είναι δύο: Να προστατευθούμε πραγματικά από τις μεταναστευτικές ροές με χρήματα και στήριξη. Εάν δεν κάνεις κινήσεις τα προβλήματα παραμένουν. Στο θέμα του καλωδίου αεροβατούμε. Νομίζουμε, ότι επειδή το ενέκρινε η ΕΕ θα το στηρίξει κιόλας. Δεν έχει μηχανισμούς και υποστήριξη. Είναι μια σπασμένη ΕΕ όταν είναι να αντιμετωπίσει την Τουρκία. Θα στείλουν ευρωπαϊκές φρεγάτες, όταν εμείς δεν μπορούμε να υποστηρίξουμε το εγχείρημα;

Γράφει ο Αρντασές Γιαγουπιάν

Η γραμμή Πασινιάν βασίζεται σε μια ρεαλιστική αναγνώριση της ήττας (στην περίπτωση του Αρτσάχ) και της στρατιωτικoπολιτικής απομόνωσης της Αρμενίας. Όμως αν δεν συνοδευτεί από σοβαρή στρατηγική ανασυγκρότηση (στρατιωτική, διπλωματική, θεσμική, εκπαιδευτική), δεν εγγυάται τη διαφύλαξη της κρατικής και εθνικής οντότητας.

Και αυτή η στρατηγική που ακολουθεί τώρα είναι σίγουρο ότι θα αποτύχει γιατί το Αζερμπαϊτζάν και η Τουρκία δεν θα σταματήσουν στον “διάδρομο Ζανκεζούρ”. Ο Ερντογάν και ο Αλίεφ έχουν εκφράσει την επιθυμία για “Παντουρανική ολοκλήρωση”. Άρα, ο συμβιβασμός δεν κλείνει τον κύκλο των διεκδικήσεων, απλώς ανοίγει την πόρτα σε νέες πιέσεις όπως το ότι το Αζερμπαϊτζάν ισχυρίζεται όλο και περισσότερο ότι η Δημοκρατία της Αρμενίας είναι δήθεν το «δυτικό Αζερμπαϊτζάν» και απαιτεί από την κυβέρνηση της Αρμενίας την μεταστέγαση των Αζέρων που “εκδιώχθηκαν” από εκεί.
Αλλά το 1988-92 που ξέσπασε το κίνημα στην Αρμενία για την ένωση του Αρτσάχ, όλοι οι Αζέροι κάτοικοι της Αρμενίας εγκατέλειψαν τη χώρα, ενώ οι Αρμένιοι εγκατέλειψαν μαζικά το Αζερμπαϊτζάν λόγω ενός συνδυασμού βίαιων πογκρόμ, εθνικής στοχοποίησης και κρατικής συγκάλυψης, στο πλαίσιο κατάρρευσης της Σοβιετικής Ένωσης και της εθνοτικής αναταραχής.

Στην πόλη Σουμγκάιτ (Φεβρουάριος 1988): Πογκρόμ κατά Αρμενίων με 30+ νεκρούς, βιασμούς, βασανιστήρια, εμπρησμούς. Η αστυνομία είτε απουσίαζε είτε αδιαφορούσε.
Στη πόλη Κιροβαμπάντ (Γκαντζά) (1988–1989): Επιθέσεις κατά αρμενικών συνοικιών.
Στη πρωτεύουσα Μπακού (Ιανουάριος 1990): Πογκρόμ που έδιωξε τους τελευταίους 200.000 Αρμένιους από την πρωτεύουσα. 90+ νεκροί σύμφωνα με αναφορές, οι περισσότεροι άμαχοι.
Στο χωριό Μαραγά (Απρίλιος 1992): Οι Αρμένιοι άμαχοι του χωριού Μαραγά υπέστησαν πλήρη εθνοκάθαρση. Περισσότεροι από 50 άμαχοι, συμπεριλαμβανομένων 30 γυναικών, σκοτώθηκαν από τις δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν, ενώ ο πληθυσμός των 5.000 ανθρώπων εκτοπίστηκε βίαια.
5000 Αρμένιοι νέοι στρατιώτες έχασαν τη ζωή τους στον τελευταίο πόλεμο στο Αρτσάχ και οι 120000 Αρμένιοι του Αρτσάχ που είχαν απομείνει έγιναν πρόσφυγες μετά από 9μηνο αποκλεισμό από τροφή, νερό, ηλεκτρισμό, με αποκεφαλισμούς, απαγωγές, εν μέσω πολέμου που επέβαλλαν οι Αζέροι και για τους οποίους (Αρμενίους του Αρτσάχ) το Αρμενικό κράτος δεν έχει ζητήσει επίσημα την επιστροφή τους στα πατρογονικά τους εδάφη ακόμα.

Αποδυνάμωση του στρατού

Στον πόλεμο του 2020, ο Πασινιάν δεν κήρυξε επιστράτευση δεν κινητοποίησε τον Αρμενικό στρατό. Αντίθετα, είπε στους πολίτες να σχηματίσουν εθελοντικές ομάδες και να πάνε μόνοι τους. Ορισμένοι μάλιστα από αυτούς που είχαν πρόθεση να πάνε, εμποδίστηκαν από το να συμμετάσχουν. Δεν επρόκειτο για μια πλήρως υποστηριζόμενη από το κράτος πολεμική προσπάθεια. Ήταν κυρίως οι στρατιώτες που βρίσκονταν ήδη εκεί —ο Στρατός Άμυνας του Αρτσάχ— που πολέμησαν εναντίον του Αζερμπαϊτζάν. Κατά τη διάρκεια του πολέμου το 2020, δεν επετράπη στους πιο ικανούς στρατηγούς της Αρμενίας να συμμετάσχουν στην πολεμική προσπάθεια. Υπήρξαν περιπτώσεις όπου, για παράδειγμα, ο πρώην Υπουργός Άμυνας υποβιβάστηκε και τοποθετήθηκε στο μέτωπο. Δηλαδή, οι πιο πατριώτες και έμπειροι άνθρωποι τοποθετήθηκαν σε θέσεις που τους έθεταν σε θανάσιμο κίνδυνο.

Το 2019, λίγο πριν τον πόλεμο, υπήρξε επίθεση των Αζέρων στο Ταβούς, βορειοανατολικά της Αρμενίας, στρατηγικής σημασίας πόλη λόγω του αγωγού της Gazprom. Ο στρατηγός εκεί, Grigory Khachaturov, είχε ενισχύσει τις θέσεις του στρατού εκεί για μεγαλύτερη προστασία και τα είχε καταφέρει. Μετά την επίθεση, ο Πασινιάν του απένειμε το υψηλότερο στρατιωτικό παράσημο και τον Σεπτέμβριο του 2019 προήχθη σε Major General βραβευόμενος με στρατιωτική διάκριση.

Όμως κατά τον πόλεμο του Σεπτεμβρίου, όπως και σε άλλους ικανούς διοικητές, δεν του επετράπη να έχει ηγετική θέση. Αργότερα, όταν αρνήθηκε να παραδώσει έδαφος και είπε στους άνδρες του να μην υποχωρήσουν «ούτε εκατοστό» και επειδή “ήταν μεταξύ των αξιωματικών που υπέγραψαν δήλωση για παραίτηση της κυβέρνησης” .
συνελήφθη για υπόθεση ξεπλύματος χρήματος.

Λέγοντας αυτά καταλήγω ότι η κυβέρνηση δεν ενίσχυσε τις ένοπλες δυνάμεις μετά το 2020. Η απουσία αποτρεπτικής ισχύος αφήνει τη χώρα στρατιωτικά ακάλυπτη μέχρι και σήμερα.

Απουσία ισχυρών συμμαχιών

Η στροφή του Πασινιάν προς τη Δύση μπορεί να είναι πολιτικά επιθυμητή, αλλά δεν έχει μεταφραστεί σε απτή στρατηγική προστασία ή στρατιωτική παρουσία δυτικών δυνάμεων οι οποίες θα δεσμευτούν να προστατεύουν τα σύνορα της Αρμενίας όπως τα προστάτευαν οι Ρώσοι (να σημειώσω εδώ ότι οι Ρώσοι προστάτευαν τα σύνορα της Αρμενίας και όχι του Αρτσάχ). Οι Δυτικοί δεν δεσμεύονται για κάτι τέτοιο.
Εξάλλου η ρωσική ειρηνευτική δύναμη δεν απέτρεψε την εισβολή, με την προσοχή στραμμένη στον πόλεμο με την Ουκρανία, ενώ συνεργάστηκε σιωπηρά με το Αζερμπαϊτζάν για να ελέγξει την κατάσταση, διαμεσολάβησε για την παράδοση και την “ασφαλή αποχώρηση” του πληθυσμού, ενώ τιμώρησε έμμεσα την Αρμενία και τον Πασινιάν για την προσέγγισή του με τη Δύση. Ο Πούτιν “άφησε” τον Αλίεφ να τελειώσει το ζήτημα για να ενισχύσει τη ρωσο-τουρκική ισορροπία στη περιοχή και ήθελε να στείλει μήνυμα στην κυβέρνηση Πασινιάν, ότι η απομάκρυνση από τον Οργανισμό του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO) και οι σχέσεις με το ΝΑΤΟ έχουν κόστος.
Πλέον πάρα πολλοί Αρμένιοι στην Αρμενία και η πλειονότητα στη διασπορά θεωρούν τη γραμμή Πασινιάν ως παράδοση και εξευτελισμό. Οι τελευταίες κινήσεις του Πασινιάν με την σύλληψη δεκάδων κληρικών, πολιτικών της αντιπολίτευσης και επιφανών Αρμενίων, υπονομεύει την εθνική ενότητα και την πίστη στο κράτος, στοιχείο κρίσιμο για τη σταθερότητα και την επιβίωση.

Άρα, τι σημαίνουν αυτά;

Η “λογική του συμβιβασμού” θα μπορούσε ίσως να είναι επιτυχής αν:
υπάρχει ισχυρή εσωτερική ανασυγκρότηση,
υπάρχουν εγγυήσεις ασφάλειας,
και αν οι απέναντι πλευρές ήθελαν πραγματικά ειρήνη.

Όμως τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή:
Η Αρμενία υποχωρεί χωρίς εγγυήσεις,
Ο αντίπαλος συνεχίζει επιθετικά,
Και ο λαός διχάζεται.

Η πολιτική Πασινιάν δεν διασφαλίζει την εθνική και κρατική οντότητα των Αρμενίων μακροπρόθεσμα, εκτός αν υπάρξει στρατηγική στροφή ή περιφερειακή ανατροπή ισορροπίας.

Η Αρμενία μπορεί να επιβιώσει και να ανακάμψει εάν υιοθετήσει ένα νέο στρατηγικό δόγμα με έξυπνη άμυνα, ισορροπημένη διπλωματία, ισχυρή εσωτερική ενότητα και αξιοποίηση της διασποράς. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα επιστροφή στην πολεμική ρητορική, αλλά μετάβαση από την παθητική αποδοχή σε ενεργή και συνειδητή επιβίωση.

Αλλά αυτά δεν γίνονται με τον Πασινιάν στην εξουσία. Απαιτείται ανάδυση ηγετών ικανών να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν μακρόπνοη στρατηγική, να διαθέτουν κύρος, διορατικότητα και σχέση εμπιστοσύνης με τη διασπορά για να ανανεώσουν το πολιτικό σύστημα.

Ο στρατός χρειάζεται επαγγελματισμό, τεχνολογική αναβάθμιση και θεσμική κάθαρση, με νέες δομές εκπαίδευσης, επιτελικό σχεδιασμό και πραγματική αποτρεπτική ισχύ. Χωρίς σοβαρό στρατό, η Αρμενία παραμένει εκτεθειμένη.

Ισορροπημένη και ενεργή εξωτερική πολιτική η οποία δεν θα είναι ή Ρωσία ή Δύση. Υπάρχουν χώρες όπως Γαλλία, Ινδία, Ιράν, Ελλάδα, ΗΠΑ, Κίνα, καθεμία με διαφορετικά συμφέροντα οι οποίες μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο και μπορούν να κάνουν τη διαφορά αν συνδυαστούν με την ανάπτυξη στοχευμένων περιφερειακών σχέσεων για την ασφάλεια, την οικονομία και την πολιτική επιβίωση της χώρας.
Επανένωση με τη Διασπορά η οποία πρέπει να είναι στρατηγικός πόρος και όχι ενοχλητικός σχολιαστής όπως την αντιλαμβάνεται η Κυβέρνηση της Αρμενίας παρασύροντας και μερίδα των πολιτών. Η διασπορά διαθέτει κεφάλαιο, τεχνογνωσία, και πολιτική επιρροή και πρέπει να συμμετάσχει θεσμικά στην ανασυγκρότηση της χώρας.

Πρέπει να υπάρξει αναδόμηση της εθνικής συνείδησης μέσω της εκπαίδευσης, των ΜΜΕ και των θεσμών και να χτιστεί συνείδηση πολιτισμικής αυτογνωσίας, εθνικής αξιοπρέπειας και στρατηγικής σκέψης με εθνική ταυτότητα που να ξέρει πού βαδίζει.

Η Αρμενία σήμερα ακροβατεί και εμείς εδώ στη διασπορά μαζί της. Αν συνεχίσει στη γραμμή Πασινιάν, κινδυνεύει με ιστορική υποβάθμιση. Αν όμως ενεργοποιήσει το ιστορικό της βάθος, τη διασπορά, και τη στρατηγική της ευφυΐα, μπορεί να αναγεννηθεί. Όχι μέσα από αυταπάτες, αλλά μέσα από στρατηγική επιβίωση και επανίδρυση. Με το βλέμμα μπροστά, χωρίς να ξεχνά τι είναι και από πού έρχεται.

Για το θέμα της έξαρσης των μεταναστευτικών ροών από τη Λιβύη σχολίασε ο καθηγητής Οικονομικής Γεωγραφίας και Γεωπολιτικής Θεωρίας Ιωάννης Μάζης στην τηλεόραση της “Ναυτεμπορικής”.

Τα κυριότερα σημεία της παρέμβασης του Ιωάννη Μάζη:

Το τουρκολιβυκό μνημόνιο συνεχίζεται στη Συρία και μετά θα το δείτε και στη Γάζα. Το μεταναστευτικό θέλει κανόνες. Δεν μας ενδιαφέρει το χρώμα της επιδερμίδας των ανθρώπων που έρχονται. Μας ενδιαφέρει η νομιμότητα όσων έρχονται σε ελληνικό έδαφος, αλλά η διάθεση των στοιχείων τους και η προθυμία τους να συνεργαστούν. Και οι Έλληνες μετανάστευσαν, αλλά όχι υπό αυτές τις συνθήκες. Πρέπει να λάβουμε τα μέτρα μας, να προστατέψουμε τη χώρα μας. Μην τα ρίχνουμε στον ρατσισμό. Απαιτούνται κανόνες. Θυμάμαι τον Βάιο Σύρο σε ρεπορτάζ του να λέει για τζιχαντιστή που στρατολογούσε από τη Λέρο σκληρούς πολεμιστές του Ισλάμ για να τους στείλει στη Λιβύη. Αυτό πριν μερικά χρόνια.

Ο κ. Γεραπετρίτης μας είπε τις ελπίδες του, μας κατέθεσε τις ευχές του και τι πρότεινε. Δεν μας είπε τι του απάντησαν. Από εκεί και πέρα, τι θα βγάλει η επόμενη επίσκεψη,κ αυτή του κ. Πλεύρη, θα το δούμε. Αυτές οι επισκέψεις θα ήταν περιττές, εάν ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας δεν συμβούλευε για τον Χάφταρ, ότι μετράει μέρες. Έχουμε ελάχιστα περιθώρια. Ο Τραμπ δεν θέλει καμία διάθεση να μιλήσει με τον Έλληνα πρωθυπουργό και μάλιστα σε τραγικές ενσταντανέ που προκαλούν κλαψίγελο. Ο κ. Μήτσοτάκης είχε χρησιμοποιήσει χλευαστικά τον όρο του αριστερού τραμπισμού.

Για το κοινό αίτημα Ελλάδας-Κύπρου για επανεκκίνηση των εργασιών για το καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης, δεν έχουμε οριοθετήσει στην περιοχή με την Αίγυπτο; Έχουμε πλήρως και νομίμως ΑΟΖ στην περιοχή. Και εκεί εμφανίζονται τουρκικά πολεμικά και μας αποκλείουν τη δυνατότητα μετρήσεων. Βγαίνουμε στην Ευρώπη και λέμε, επειδή εμείς δεν μποορούμε να ασκήσουμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, παρακαλούμε βοηθήστε μας να τα κατοχυρώσουμε. Τί θα σκεφτεί μετά η ΕΕ που έχει πάρε-δώσε με την Τουρκία;

Αυτό που βλέπουμε, ότι έχουμε καμία άμυνα. Πάμε και σφίγγουμε το χέρι του Γκολάνι. Είμαστε ανίκανοι. Είμαστε φοβικοί και δειλοί. Αυτά τα βλέπει η διεθνής κοινότητα. Τα βλέπει και ο Τραμπ. Θα μας χρησιμοποιήσει ως χώρο. Ζούμε μέσω συναλλακτικών σχέσεων. Δεν υπάρχουν πια οι ιερές αγελάδες των διεθνών οργανισμών και του διεθνούς δικαίου. Θέλεις να τα έχεις καλά; Έλα να συζητήσουμε οι δύο μας, μας λέει ο Τραμπ. Μην κρύβεσαι πίσω από θεσμικούς οργανισμούς γιατί εγώ δεν τα αναγνωρίζω. Απόδειξη; Η Ευρώπη που είχε διαιμονοποιήσει τον Τραμπ, όλα τα κράτη της Ευρώπης υπό τον γγ του ΝΑΤΟ βάραγαν προσοχές μπροστά στον ηγεμόνα και μάλιστα σε βαθμό εμετικό.

Δείτε την παρέμβαση του Ιωάννη Μάζη: