Γράφει ο Θεοφάνης Μαλκίδης

1.Η εύρεση οστών

Η είδηση, η οποία καταγράφεται μέσα σε λίγες γραμμές, είναι συγκλονιστική, όπως συγκλονιστική είναι και κάθε αναφορά τους αγνοούμενους μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974: Η 2η Μηχανοκίνητη Μεραρχία Πεζικού (ΙΙ Μ/Κ ΜΠ «Ελασσών») η οποία εδρεύει στην Έδεσσα, ανακοινώνει ότι θα τελεστεί ειδική εκδήλωση ανακομιδής και εναπόθεσης των οστών του ήρωα Έφεδρου Ανθυπασπιστή (ΠΖ) της Ελληνικής Δύναμης Κύπρου (ΕΛΔΥΚ) Γεώργιου Ρούση, ο οποίος έπεσε μαχόμενος κατά την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο το 1974.

Ο Γεώργιος Ρούσης είχε ταφεί με τις τιμές που του αρμόζουν στο παρελθόν, ωστόσο πρόσφατα, μέσω της διαδικασίας της ταυτοποίησης, εντοπίστηκαν και άλλα οστά που ανήκουν σε αυτόν!

Η τελετή θα γίνει την Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου, στις 11:30 π.μ., στα νέα κοιμητήρια Γιαννιτσών και θα ακολουθήσει επιμνημόσυνη δέηση στο χώρο της προτομής του Ήρωα.

Ο Γεώργιος Ρούσης είχε γεννηθεί στα Γιαννιτσά το 1953 και θεωρούνταν αγνοούμενος από την 20^η Ιουλίου 1974, μετά την επίθεση της ΕΛΔΥΚ προς κατάληψη του τουρκικού- τουρκοκυπριακού θύλακα στο χωριό Κιονέλι.

2.Οι αγνοούμενοι ως πολιτική των ολοκληρωτικών καθεστώτων

Ο όρος «αγνοούμενος» αφορά έναν άνθρωπο του οποίου η εξαφάνιση προκαλείται από κρατικές αρχές ή με τη συνενοχή τους και η τύχη του παραμένει άγνωστη. Αυτή η πρακτική αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο τρόμου και ελέγχου για τα ολοκληρωτικά καθεστώτα, καθώς η αβεβαιότητα για την τύχη του αγνοούμενου προκαλεί ένα κλίμα πανικού στους συγγενείς και την κοινωνία. Οι αρχές συνήθως αρνούνται τη σύλληψη, αποφεύγοντας έτσι την ευθύνη για τον θάνατο ή τα βασανιστήρια, ενώ η απειλή της εξαφάνισης αποτρέπει τους πολίτες από το να εκφράσουν την αντίθεσή τους στο καθεστώς.

Η πρακτική των αγνοουμένων έγινε διεθνώς γνωστή κυρίως μέσω του «Βρώμικου Πολέμου» κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Βιντέλα στην Αργεντινή (1976-1983). Εκεί, χιλιάδες άνθρωποι (οι desaparecidos) εξαφανίστηκαν συστηματικά από το καθεστώς. Η εξαφάνιση έγινε κεντρικός πυλώνας της καταστολής, με τις αρχές να αρνούνται την ύπαρξη των αγνοουμένων. Παρόμοιες τακτικές παρατηρήθηκαν και κατά τη διάρκεια του στρατιωτικού καθεστώτος στη Χιλή υπό τον Πινοτσέτ, καθώς και σε άλλες χώρες με δικτατορικά, ολοκληρωτικά ή παρόμοια καθεστώτα.

Η δημοκρατική μετάβαση στα παραπάνω κράτη, επέτρεψε τη δικαστική διερεύνηση των εγκλημάτων αν και οι πλήρεις ευθύνες δεν αποδόθηκαν ποτέ πλήρως και οι αγνοούμενοι παρέμειναν ένα κεντρικό, συστηματικό και απάνθρωπο εργαλείο καταστολής.

3. Οι αγνοούμενοι στην Κύπρο

Το ζήτημα των αγνοουμένων στην Κύπρο αποτελεί μια από τις πιο τραγικές πτυχές των γεγονότων που συνέβησαν στο νησί μετά το 1963 και κυρίως μετά την τουρκική εισβολή του 1974. Είναι ένα θέμα πολιτικό και ανθρωπιστικό, που παραμένει ανοιχτή πληγή για τις οικογένειες των αγνοουμένων εδώ και δεκαετίες.

Ο αρχικός αριθμός των Ελληνοκύπριων αγνοουμένων ο οποίος ήταν ο εμβληματικός αριθμός 1619, ωστόσο ο ακριβής αριθμός έχει αλλάξει προς τα πάνω λόγω συνεχών προσθηκών, και βεβαίως προς τα κάτω με τις ταυτοποιήσεις που έχουν γίνει με την πάροδο του χρόνου, χωρίς όμως να προβλέπεται πλήρης διακρίβωση της τύχης των ανθρώπων, λόγω της στάσης της Τουρκίας και των ανδρεικέλων της στα κατεχόμενα. Οι αγνοούμενοι Ελληνοκύπριοι, Ελλαδίτες στρατιώτες, άμαχοι, γυναίκες, ακόμα και παιδιά και βρέφη, συνελήφθησαν από τα τουρκικά στρατεύματα εισβολής ή τουρκοκυπριακές ένοπλες ομάδες και κρατήθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης ή φυλακές, τόσο στην Κύπρο, όσο και στην Τουρκία. Μάλιστα υπάρχουν μαρτυρίες που επιβεβαιώνουν τη σύλληψή τους, αλλά η τύχη τους παραμένει μέχρι σήμερα άγνωστη.

Ακόμη και μετά τη δημιουργία, υπό τον ΟΗΕ, της Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων το 1981, που εργάζεται για την ανεύρεση και ταυτοποίηση των αγνοουμένων, η δουλειά της παραμένει αργή και δύσκολη, καθώς βασίζεται στην ανασκαφή ομαδικών τάφων και την ανάλυση DNA για την ταυτοποίηση των οστών, για τις οποίες η Τουρκία δεν δείχνει καμία διάθεση συνεργασίας.

Την ίδια στιγμή το δράμα των οικογενειών είναι τεράστιο, καθώς πολλές γενιές έχουν περάσει περιμένοντας απαντήσεις για την τύχη των δικών τους ανθρώπων. Επιπλέον, πολλοί γονείς και σύζυγοι έχουν φύγει από τη ζωή χωρίς να έχουν μάθει ποτέ τι απέγιναν οι αγαπημένοι τους, ενώ υπήρξε και περίπτωση, όπου δεν είχε μείνει κανένας συγγενείς, και την κηδεία την ανέλαβε ο στρατιωτικός σχηματισμός…..

4. Εύρεση και ταυτοποίηση όλων των αγνοούμενων !

Το ζήτημα των αγνοούμενων αφορά την πολιτική, τον ανθρωπισμό, και την Τουρκία ως βασική υπεύθυνη της ύπαρξης των αγνοούμενων. Η Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων οφείλει να υπερβεί τις τουρκικές αιτιάσεις και να απαιτήσει την παροχή πρόσβασης σε πληροφορίες, αρχεία, μάρτυρες και χώρους όπου πιθανόν να βρίσκονται ομαδικοί τάφοι.

Ειδικότερα, η τουρκική πλευρά, πρέπει να επιτρέψει την πρόσβαση σε στρατιωτικές ζώνες και περιοχές όπου υπάρχουν μαρτυρίες για ταφές και πρέπει να ανοίξει τα αρχεία της, τα οποία περιέχουν πληροφορίες για τις τοποθεσίες ταφών. Ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση που αποτελεί ήδη τον μεγαλύτερο χορηγό της Επιτροπής, οφείλει να πιέσει προς την τουρκική πλευρά για να πράξει τα αυτονόητα και ειδικότερα να συμμορφωθεί με τις καταδικαστικές για αυτήν αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και τα σχετικά ψηφίσματα για τους αγνοούμενους.

Το ζήτημα των αγνοούμενων είναι ο πυρήνας των προβλημάτων που δημιούργησε η τουρκική εισβολή. Και είναι ντροπή για τη διεθνή κοινότητα, την ανθρωπότητα, η Τουρκία ενώ παριστάνει την ειρηνοποιό και την προστάτιδα λαών, όπως δήλωσε με οίηση ο Ερντογάν και από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, να συνεχίζει να παίζει με την αγωνία των οικογενειών, αδιαφορώντας για την επούλωση μια από τις μεγαλύτερες πληγές της Κυπριακής τραγωδίας.