Γράφει ο Ραφαήλ Καλυβιώτης

Στην συνάντηση Τραμπ – Ερντογάν υπάρχει τυρί και φάκα και από τις δύο πλευρές. Οι ΗΠΑ θέλουν το μέτωπο στην Συρία υπό ύφεση καθώς το σχέδιο στην Μέση Ανατολή εξελίσσεται και δεν επιθυμούν προς ώρας περαιτέρω ανακάτεμα της τράπουλας σε αυτό το πεδίο. Η Τουρκία θέλει σχετική ομαλοποίηση των σχέσεων ώστε να δύναται να παίζει διπλό ταμπλό για να είναι ικανή να αντισταθμίζει κινδύνους. Η φάκα από την μεριά των ΗΠΑ είναι το κουρδικό, οι πιθανές κυρώσεις στην εισαγωγή ενέργειας από την Ρωσία και τα σχέδια του Ισραήλ για την Μ. Ανατολή. Η φάκα από την πλευρά της Τουρκίας είναι η μεταφορά τεχνογνωσίας από τις ΗΠΑ ιδίως εν αναφορά της πυρηνικής ενέργειας που αφορούν μεγάλους και μικρούς αντιδραστήρες.

Σε επίπεδο F35 κλπ. Οι κυρώσεις CAATSA (Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act) κατά της Τουρκίας, που επιβλήθηκαν το 2020 λόγω της αγοράς ρωσικών S-400, μπορούν θεωρητικά να αρθούν μέσω νομικής και πολιτικής διαδικασίας, αλλά απαιτούν συμβιβασμούς και έγκριση πολλαπλών πυλώνων εξουσίας στις ΗΠΑ. Βάσει του νόμου (Section 231), ο Πρόεδρος έχει εξουσία για εξαιρέσεις (waivers), αλλά το Κογκρέσο ελέγχει στενά την διαδικασία, ιδιαίτερα σε ευαίσθητα ζητήματα όπως η ρωσική επιρροή.

Για το ζήτημα της θεολογικής σχολής της Χάλκης η αναφορά δεν έγινε πιεστικά από τον Τραμπ όμως αυτό καταδεικνύει ότι υπολογίζει την επιρροή της Ορθοδοξίας.

Το γεγονός ότι ο Ερντογάν συναντήθηκε τελικά με τον Τραμπ μετά την έμμεση επίθεση που του άσκησε για τον μη τερματισμό των πολέμων στην Ουκρανία και στην Γάζα αλλά και το ότι κατάφερε να απαιτήσει στην συνέντευξη τύπου οι ερωτήσεις των δημοσιογράφων να μην είναι πιεστικές (Χαμάς, Ιμάμογλου, Κύπρος κοκ) σηματοδοτεί την αναντίρρητη πραγματικότητα πως οι ΗΠΑ δεν έχουν την πολυτέλεια να χάσουν την Τουρκία. Ο Κίσσιγκερ στο μνημειώδες πόνημά του “Διπλωματία” είχε θέσει ξεκάθαρα υπό προβληματισμό ότι όσο ισχυρή και εάν ήταν η γερμανική γραφειοκρατία όταν μία βαριά συγκεντρωτική προσωπικότητα όπως ήταν ο Μπίσμαρκ εμφανίζεται, τότε, όταν αποχωρήσει η γραφειοκρατία δεν μπορεί να λειτουργήσει με την ίδια αποτελεσματικότητα στην διαδοχή. Το ίδιο ισχύει και με την Τουρκία. Έχουν γνώση οι φύλακες.

Από την άλλη, όταν ο Ερντογάν συναντιέται με τον Τραμπ ενώ ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας με τον αντιπρόσωπο της Τουρκίας στην Συρία με ενεργητικό σφαγών απέναντι στους Χριστιανούς τότε τα πράγματα είναι εξαιρετικά δύσκολα. Η ουσιαστική διπλωματική απομόνωση της χώρας θυμίζει μέρες προ του ατυχούς πολέμου του 1897. Αυτή την φορά όμως δεν θα βρεθεί το εξιλαστήριο θύμα της Εθνικής Εταιρείας.