Το Ισραήλ απάντησε με μεγάλη σφοδρότητα στην τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς της 7ης Οκτωβρίου. Εδώ και τρεισήμισι μήνες βομβαρδίζει ανελέητα την Λωρίδα της Γάζας, προκαλώντας τεράστιες καταστροφές και τρομακτικές ανθρώπινες απώλειες, παρά τις διαβεβαιώσεις πως λαμβάνονται όλα τα μέτρα για να προστατευθούν οι άμαχοι και πραγματοποιεί επιχειρήσεις στη Δυτική Όχθη.
Το γεγονός πως το Ισραήλ απάντησε με βία στη βία της Χαμάς δεν αποτελεί έκπληξη. Αποτελεί πάγια τακτική του. Ανέκαθεν φιλοσοφία της ηγεσίας της χώρας είναι να δείχνει πως είναι ισχυρή και πως κάθε απειλή θα αντιμετωπίζεται με κάθε κόστος. Ξεκινώντας τις επιχειρήσεις η ισραηλινή κυβέρνηση διεμήνυσε πως στόχος της ήταν να καταστρέψει τη Χαμάς, να εξαλείψει τις στρατιωτικές της ικανότητες και σταδιακά να της αφαιρέσει την εξουσία στη Λωρίδα της Γάζας. Ο άλλος στόχος ήταν να απελευθερωθούν οι περισσότεροι από 250 πολίτες του, που είχαν αιχμαλωτιστεί.
Έκτοτε, εκατοντάδες ένοπλοι της Χαμάς έχουν συλληφθεί και πολλοί άλλοι έχουν σκοτωθεί. Μεγάλο μέρος των υποδομών της τρομοκρατικής οργάνωσης καταστράφηκαν. Το Ισραήλ υποστηρίζει πως έχει εισέλθει μέσα στα υπόγεια τούνελ της οργάνωσης και μεθοδικά τα διαλύει. Λαμβάνοντας όμως, υπόψη όμως πρόκειται για ένα δίκτυο σηράγγων πολλών χιλιομέτρων και πως οι ισραηλινές δυνάμεις δρουν σε ένα άγνωστο, ναρκοθετημένο περιβάλλον, γίνεται σαφές πως πρόκειται για ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα.
114 μέρες μετά την έναρξη των επιχειρήσεων, το Ισραήλ απέχει και από τους δύο στόχους που έχει θέσει. Παρά τα πλήγματα που δέχεται η Χαμάς εξακολουθεί να αμύνεται και να προκαλεί μεγάλη ζημιά στον αντίπαλό της. Οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες εκτιμούν πως μόλις το 20-30 % των ενόπλων της τρομοκρατικής οργάνωσης στη Λωρίδα της Γάζας, έχουν καταστραφεί. Σύμφωνα με απόρρητη έκθεση, στοιχεία της οποίας επικαλείται η εφημερίδα Wall Street Journal η Χαμάς διαθέτει ακόμα αρκετά πυρομαχικά για να συνεχίσει να πολεμά τις ισραηλινές δυνάμεις για αρκετούς μήνες.
Και αυτή είναι μια εκτίμηση, την οποία συμμερίζονται και οι Ισραηλινοί. «Θα χρειαστεί ένας χρόνος για να καθαρίσει η Λωρίδα της Γάζας από τις ρουκέτες που διαθέτει η Χαμάς. Ήδη αυτή τη στιγμή κατασκευάζουν λιγότερες από ότι στο παρελθόν», ανέφερε ο Yaakov Amidror, πρώην σύμβουλος εθνικής ασφαλείας και επικεφαλής του τμήματος Έρευνας στο ισραηλινό υπουργείο Άμυνας. Επιπλέον, ο ισραηλινός ειδικός προέβλεψε πως το επόμενο διάστημα οι μάχες θα ενταθούν.
Παρά την στρατιωτική υπεροχή του Ισραήλ, όμως, ο στόχος να καταστραφεί η Χαμάς ξεθωριάζει όσο περνά ο καιρός. Η τρομοκρατική οργάνωση αποδείχθηκε δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να νικηθεί με στρατιωτική δύναμη. Η τεχνολογία έχει συρρικνώσει το χάσμα μεταξύ κρατών και τρομοκρατών, επιτρέποντας σε μη κρατικούς δρώντες να συμπεριφέρονται με τρόπους που μιμούνται τις στρατιωτικές επιχειρήσεις των χωρών. Τα κράτη πάντα πάλευαν να νικήσουν τρομοκρατικές ομάδες, αλλά ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς δείχνει γιατί έχει γίνει ακόμη πιο δύσκολο να το κάνει.
Επιπλέον, η Χαμάς μπορεί να εξαπολύσει περίπλοκες επιθέσεις και να διαδώσει προπαγάνδα όσο μπορεί το Ισραήλ. Μάλιστα, σύμφωνα με εκτιμήσεις σε αυτό τον τομέα έχει καλύτερες επιδόσεις από τον αντίπαλό της. Είναι τεράστιος ο όγκος ψεύτικων ειδήσεων που κυκλοφορούν και που οι ισραηλινές υπηρεσίες ομολογούν πως δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν. Μπορεί να στρατολογήσει χάκερ και να παίξει και σε επίπεδο κυβερνοπολέμου.
Οι τακτικές, επίσης, όπως η κατασκευή σηράγγων κάτω από τη Γάζα, βοήθησαν τη Χαμάς να αποκρούσει έναν πιο ισχυρό αντίπαλο. Ένα από τα πιο σημαντικά πλεονεκτήματα που διαθέτει η τρομοκρατική οργάνωση είναι πως είναι μια μη συμβατική δύναμη που μάχεται σε αμυντική θέση σε ένα πυκνό αστικό περιβάλλον με πρόσβαση σε σήραγγες εκατοντάδων χιλιομέτρων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μετακίνηση δυνάμεων και την πραγματοποίηση επιθέσεων.
Το Ισραήλ βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή. Βρίσκεται σε πόλεμο για πολύ μεγάλο διάστημα. Εκτός από τις ανθρώπινες απώλειες, 132 πολίτες του εξακολουθούν να κρατούνται όμηροι. Παράλληλα, το οικονομικό κόστος της πολεμικής σύγκρουσης είναι δυσβάστακτο. Η χώρα έχει κινητοποιήσει 350.000 στρατιώτες, που αντιπροσωπεύουν περίπου το 8% του εργατικού δυναμικού της. Η επιστράτευση και το πάγωμα της οικονομίας έχουν προκαλέσει κατάρρευση της οικονομικής δραστηριότητας, αποσυντονίζοντας τα πάντα, από τις τράπεζες μέχρι την αγροτική παραγωγή. Κοστίζουν στην κυβέρνηση 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια τον μήνα σύμφωνα με τη Mizrahi-Tefahot, μια από τις μεγαλύτερες τράπεζες του Ισραήλ.
Το πιο σημαντικό, όμως είναι η Χαμάς κάθε άλλο παρά έχει εξαλειφθεί, παρά το πλήγμα που υπέστη. Αρκετοί ειδικοί τονίζουν πως αυτός ο στόχος είναι ανέφικτος και πως το καλύτερο αποτέλεσμα που μπορεί να έχει το Ισραήλ είναι η υποβάθμιση των στρατιωτικών δυνατοτήτων της ένοπλης οργάνωσης, ώστε να μην είναι σε θέση να εξαπολύει παρόμοιες επιθέσεις με τις 7ης Οκτωβρίου. Αλλά ακόμη και αυτός ο περιορισμένος στόχος θεωρείται τρομακτικός.
Επιπλέον, μετά τις επιθέσεις το στάτους της Χαμάς ανάμεσα στους Παλαιστίνιους έχει ανεβεί σημαντικά. Το γεγονός πως αντιστέκεται της προσθέτει πόντους, την ίδια στιγμή που οι απώλειες χιλιάδων την βοηθούν στο να μεγαλώσει το έρεισμα που διαθέτει. Η φιλοσοφία της αποκλείεται να εξαφανιστεί, καθώς η Χαμάς έχει τις ρίζες της στην ιδεολογία ότι πρέπει να υπάρχει αντίσταση και βία, σε κάθε έλεγχο του Ισραήλ στα παλαιστινιακά εδάφη. «Όσο υπάρχει αυτό το πλαίσιο, η Χαμάς θα συνεχίσει να υπάρχει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Το να υποθέτουμε ότι απλά μπορεί απλά να ξεριζωθεί ή να εξαφανιστεί μια τέτοια οργάνωση είναι απλά φαντασία», ανέφερε ο Ταχάνι Μουσταφά, ανώτερος αναλυτής για την Παλαιστίνη στη δεξαμενή σκέψης International Crisis Group.
Ιατρική κρίση στη Λωρίδα της Γάζας
Σχεδόν 20.000 παιδιά έχουν γεννηθεί στη Γάζα από την έναρξη του πολέμου. Ιδιαίτερα οι έγκυες γυναίκες και τα νεογέννητα υποφέρουν από τις καταστροφικές συνθήκες. Συχνά περιμένουν μάταια βοήθεια. Ο Τζέικομπ Μπερνς, συντονιστής της μη κυβερνητική οργάνωση Γιατροί Χωρίς Σύνορα (ΓΧΣ), μίλησε για τις τρομακτικές συνθήκες που επικρατούν στο νοσοκομείο «Νάσερ» στο Χαν Γιουνίς, στο νότιο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας. Η πόλη είναι από τους κύριους στόχους των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων, από τα μέσα Δεκεμβρίου.
Μέχρι πρόσφατα, το νοσοκομείο Νάσερ ήταν ένα από τα λίγα μέρη όπου οι κάτοικοι της πόλης και δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες από τα βόρεια της παράκτιας λωρίδας, εξακολουθούσαν να πιστεύουν ότι ήταν ασφαλείς. Όμως, σύμφωνα με τους Γιατρούς χωρίς Σύνορα, το πιο σημαντικό χειρουργικό κέντρο στα νότια της Λωρίδας της Γάζας βομβαρδίζεται συνεχώς και η παρουσία του διεθνούς προσωπικού της οργάνωσης έχει ανασταλεί από τα Χριστούγεννα.
Η Πασκάλ Κοσάρ Ροζερέ είναι η συντονίστρια έκτακτης ανάγκης στη Γάζα στους ΓΧΣ. «Οι συνθήκες τοκετού για τις γυναίκες στη Γάζα είναι αυτή τη στιγμή καταστροφικές, ακόμα κι αν έχουν την ευκαιρία να γεννήσουν σε νοσοκομείο», είπε έχει στην γερμανική Tagesspiegel. Η Unicef υπολογίζει ότι περίπου 50.000 γυναίκες στη Λωρίδα της Γάζας ήταν έγκυες στην αρχή του πολέμου και περίπου 20.000 γέννησαν τις πρώτες 100 ημέρες της κλιμάκωσης της βίας. Αλλά τα νοσοκομεία στο Χαν Γιουνίς και το υπόλοιπο νότιο τμήμα της Λωρίδας έχουν υποστεί μεγάλες ζημιές. Από τις 36 κλινικές που υπήρχαν πριν τον πόλεμο, μόνο η μια στις τρεις εξακολουθεί να λειτουργεί.
Υπάρχει επίσης έλλειψη ιατρικού εξοπλισμού, νερού και βασικών τροφίμων. Δεν υπάρχει μέρος για τη φροντίδα των γυναικών μετά τον τοκετό. Με φυσιολογικούς τοκετούς, οι γυναίκες συχνά δεν μπορούν να μείνουν στο κρεβάτι του νοσοκομείου για περισσότερο από μισή ώρα μετά τον τοκετό. Αν υποβληθούν σε καισαρική, μπορούν να μείνουν δύο ως τρεις ώρες. «Οι γυναίκες αναγκάζονται πολλές φορές να γεννούν εκτός νοσοκομείων. Γνώρισα γυναίκες που γέννησαν σε σκηνές ή ακόμα και γέννησαν στις τουαλέτες που είχαν στηθεί για τους εκτοπισμένους, ανέφερε η Πασκάλ Κοσάρ Ροζερέ.
Ο Κριστόφ Γιόνεν, επικεφαλής Διεθνούς Συνεργασίας στον Γερμανικό Ερυθρό Σταυρό, είπε μιλώντας στην γερμανική εφημερίδα Tagesspiegel ότι δεν είναι πλέον δυνατή η σωστή, επαγγελματική φροντίδα για νεογνά ή γυναίκες που γεννούν, ειδικά σε περίπτωση επιπλοκών. «Το γεγονός ότι οι καισαρικές τομές γίνονται χωρίς επαρκή αναισθησία είναι αδιανόητο από ιατρική και ανθρωπιστική άποψη», τόνισε. Στο ίδιο μήκος κύματος και η Unicef που ανέφερε πως καταγράφονται ολοένα και περισσότερες αποβολές, όλο και περισσότερες επείγουσες καισαρικές και όλο και περισσότερες μολυσματικές ασθένειες.
Αυξάνεται η πίεση για τον Μπενιαμίν Νετανιάχου
Με τον πόλεμο να μαίνεται για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα η πίεση για τον Ισραηλινό πρωθυπουργό, καθημερινά μεγαλώνει. Την στρατηγική που ακολουθεί ο Μπενιαμίν Νετανιάχου αμφισβητεί μεγάλη μερίδα συμπατριωτών του, υπουργοί που συμμετέχουν στην κυβέρνησή του και οι ΗΠΑ όπως και άλλοι σύμμαχοί του Ισραήλ. Στα μέσα της περασμένης βδομάδας σε συνέντευξη Τύπου επανάλαβε πως δεν θα υποχωρήσει μέχρι να εξαλειφθεί η Χαμάς. Ήταν μια απάντηση σε όσους υποστηρίζουν πως οι στόχοι που έχουν τεθεί είναι ανέφικτοι. «Υπάρχουν εκείνοι που ισχυρίζονται ότι η νίκη είναι αδύνατη. Το απορρίπτω εντελώς αυτό. Το Ισραήλ υπό την ηγεσία μου δεν θα συμβιβαστεί με κάτι λιγότερο από την ολοκληρωτική νίκη επί της Χαμάς», ανέφερε.
Εκτός από την επιβίωση του Ισραήλ, στη σύρραξη με τη Χαμάς διακυβεύεται και η πολιτική επιβίωση του Μπενιαμίν Νετανιάχου. Έχοντας να αντιμετωπίσει ποινικές υποθέσεις στα δικαστήρια και έχοντας συγκροτήσει μια από τις δεξιότερες, ακροδεξιές για κάποιους, κυβερνήσεις στην ιστορία της χώρας, είναι στην ουσία έρμαιο των εταίρων του. Όχι μόνο για το θέμα του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας αλλά και για όλα τα άλλα.
Μεγάλο αγκάθι αποτελεί πάντως το θέμα των Ισραηλινών ομήρων. Υπολογίζεται πως 132 άτομα βρίσκονται στα χέρια της Χαμάς και άλλων παλαιστινιακών οργανώσεων, χωρίς κανένας να μπορεί να πει με βεβαιότητα πόσοι από αυτούς είναι ακόμη ζωντανοί. Η πολεμική στρατηγική του Ισραήλ καθορίζεται από τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, τον υπουργό Άμυνας Γιοάβ Γκαλάντ και τον Μπένι Γκανζ, ηγέτη του κόμματος Μπλε και Λευκό. Οι τρεις τους φαίνεται πως έχουν διαφορετική προσέγγιση αν και οι αποκλίσεις τους δεν είναι μεγάλες. Ο Γιόαβ Γκαλάντ υποστηρίζει πως μόνο η ισχυρή στρατιωτική πίεση θα επιτύχει τους δύο στόχους του της χώρας, αλλά κάλεσε επίσης το υπουργικό συμβούλιο να θέσει διπλωματικούς στόχους για την επόμενη μέρα.
Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο οποίος ήδη περπατάει σε ένα δύσκολο διπλωματικό τεντωμένο σχοινί μεταξύ της Ουάσιγκτον και της σκληρής δεξιάς κυβέρνησης συνασπισμού του, πιθανότατα θα αντιμετωπίσει περαιτέρω προκλήσεις όταν η έντονη φάση των μαχών τελειώσει. Ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, όπως και ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Άντονι Μπλίνκεν έχουν ταχθεί υπέρ ενός παλαιστινιακού κράτους.
Το Ισραήλ δίνει αντικρουόμενες απαντήσεις και οι συζητήσεις σε ανώτατο επίπεδο σχετικά με το ποιος θα διοικεί τη Γάζα μετά τον πόλεμο έχουν επανειλημμένα αναβληθεί εν μέσω πολιτικών εσωτερικών διαμάχης. Οι συζητήσεις στο ισραηλινό υπουργικό συμβούλιο για αυτό το θέμα έχουν, πάντως αναβληθεί. Και βέβαια υπάρχουν και απόψεις όπως του υπουργού Οικονομικών, Μπεζαλέλ Σμότριχ,ο οποίος δήλωσε ότι οι Παλαιστίνιοι πρέπει να φύγουν από τη Γάζα
Οι ακροδεξιοί υπουργοί απειλούν συνεχώς ότι θα φύγουν, δείχνοντας ποιος κάνει πραγματικά κουμάντο. Ο υπουργός Αστυνομίας Ιταμάρ, Μπεν Γκβιρ, έστειλε επιστολή στον Ισραηλινό πρωθυπουργό λέγοντάς του πως το κόμμα του το Λικούντ, είναι μαλακό απέναντι στη Χαμάς στη Γάζα και προειδοποίησε πως θα μπορούσε να εγκαταλείψει τον κυβερνητικό συνασπισμό. «Αν ο πόλεμος τελειώσει πρόωρα δεν θα υπάρχει κυβέρνηση» ήταν το σαφές μήνυμα που έστειλε.
Παρά το γεγονός πως η χώρα βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση, υπάρχουν σημάδια πως αχνά η προεκλογική εκστρατεία έχει αρχίσει. Η υποστήριξη που διαθέτει ο Μπενιαμίν Νετανιάχου είναι αδύναμη, όμως αυτό δεν θα τον αποτρέψει από το να είναι ξανά υποψήφιος, αφού μόνο ως πρωθυπουργός μπορεί να θάψει τις υποθέσεις που είναι εναντίον στο δικαστήριο. Θα παρουσιαστεί ως το πρόσωπο, που μπορεί να σταματήσει τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους.
Φιλελεύθερος