Ζωντανή εκπομπή με τον Σταύρο Καλεντερίδη και τη Ζωή Βελέντζα

Οι Χριστιανικοί πληθυσμοί σε όλη την έκταση της Μέσης Ανατολής καθ’ όλη την ιστορική διαδρομή τους στη Μέση Ανατολή και ειδικότερα δε από την κατάληψη της περιοχής από τους μουσουλμανικούς Αραβικούς πληθυσμούς, βρίσκονταν υπό τη σκιά και τον φόβο των διωγμών από φανατικούς Μουσουλμάνους.

Με εξαίρεση το Ισραήλ, η Ελλάδα και η Κύπρος είναι οι μόνες Χριστιανικές χώρες σε απόσταση αναπνοής από την περιοχή της Μέσης Ανατολής οι οποίες μπορούν να λάβουν κάποια μορφή δράσης· και μεταξύ των δύο κυρίως η Ελλάδα έχει την απαραίτητη ισχύ για να μπορέσει να έχει η όποια δράση κάποιον αντίκτυπο.

Γράφει ο Γιώργος Καλάκος

Με την πτώση του καθεστώτος Άσαντ στις 8 Δεκεμβρίου 2024 από αντάρτες των Συριακών Αντιπολιτευτικών Δυνάμεων και την άνοδο στην εξουσία του αρχηγού της οργάνωσης Hayat Tahrir al-Sham (HTS), Ahmed al-Sharaa ή πιο ευρέως γνωστός με το πολεμικό του ψευδώνυμο Abu Mohamed al-Golani¹, αυξάνονται και οι φόβοι αλλά και οι ανησυχίες για την τύχη των Χριστιανών τόσο στη Συρία, όσο και στην ευρύτερη Μέση Ανατολή.

Οι Χριστιανικοί πληθυσμοί σε όλη την έκταση της Μέσης Ανατολής καθ’ όλη την ιστορική διαδρομή τους στη Μέση Ανατολή και ειδικότερα δε από την κατάληψη της περιοχής από τους μουσουλμανικούς Αραβικούς πληθυσμούς, βρίσκονταν υπό τη σκιά και τον φόβο των διωγμών από φανατικούς Μουσουλμάνους. Αριθμητικά κιόλας, ανέκαθεν θωρούντουσαν ως μειοψηφία, γεγονός το οποίο έδινε περισσότερο δύναμη σε διάφορα καταπιεστικά καθεστώτα και οργανώσεις. Ενδεικτικά, οι μεταναστευτικές ροές των Χριστιανών από τη Μέση Ανατολή προς άλλες χώρες από το 1990 μέχρι σήμερα έχουν τριπλασιαστεί, με αποτέλεσμα το 1/3 του συνολικού Χριστιανικού πληθυσμού της Μέσης Ανατολής να διαβιεί σε χώρες και περιοχές εκτός της Μέσης Ανατολής το 2020, ενώ το ίδιο έτος οι Χριστιανοί μετανάστες που μένουν σε διαφορετική χώρα από τη χώρα γέννησής τους, αποτελούσαν το 47% του συνολικού μεταναστευτικού κοινού για το 2020².

Οι λόγοι που ωθούν τους ανθρώπους σε μετανάστευση είναι ποικίλοι, εν προκειμένω όμως οι Χριστιανοί της Μέσης Ανατολής φεύγουν από τα πατρογονικά τους εδάφη κυρίως λόγω θρησκευτικών διακρίσεων καθώς και τρομοκρατικών καθεστώτων εναντίον τους. Πιο αναλυτικά, το 2019, το 70-80% των χωρών της Μέσης Ανατολής είχαν νόμους περί βλασφημίας και θρησκευτικής ύβρης, όπου η ποινή για την όποια τυχόν παρανομία τους είναι σε αρκετές περιπτώσεις ακόμα και η θανατική καταδίκη· ενώ υπάρχουν και νομικά προβλήματα τόσο για τους χριστιανικούς πληθυσμούς όσο και για όσους επιλέξουν τη μετάβαση προς τον Μωαμεθανισμό³.

Ειδική μνεία χρήζει να γίνει και στις κρατικές διακρίσεις που λαμβάνουν χώρα στα κράτη της Μέσης Ανατολής, όπου οι Χριστιανικοί πληθυσμοί έχουν αρκετές δυσκολίες συχνά μάλιστα νομικής φύσεως, όπως λόγου χάρη στην Αίγυπτο κυριαρχεί κατά κύριο λόγο το Ισλαμικό δίκαιο. Όμως, στη Μέση Ανατολή υπήρχε ανέκαθεν υψηλή θρησκευτική διάκριση και από το ίδιο το κράτος και από την ίδια την κοινωνία, καθότι 16 από τα 20 κράτη της περιοχής έχουν ορίσει ως επίσημη θρησκεία τους το Ισλάμ, με όλα τα ακόλουθα νομικά, κοινωνικά και ιδεολογικά κοινότοπα. Επίσης, στη Μέση Ανατολή υπάρχουν περισσότεροι περιορισμοί σχετικά με την ελευθερία θρησκευτικής έκφρασης, όπου το 2017, 18 από τις 20 χώρες περιόριζαν –συχνά ενεργά- τόσο τα θρησκευτικά κηρύγματα όσο και τις ίδιες τις ιεροτελεστίες των μειονοτήτων, συμπεριλαμβανομένων εννοείται και των Χριστιανών· και δίχως βέβαια να αναφερθούν τα ζητήματα βίας από θρησκευτικές ομάδες ή θρησκευτικούς οργανισμούς προς τους Χριστιανούς⁴.

Με εξαίρεση το Ισραήλ, η Ελλάδα και η Κύπρος είναι οι μόνες Χριστιανικές χώρες σε απόσταση αναπνοής από την περιοχή της Μέσης Ανατολής οι οποίες μπορούν να λάβουν κάποια μορφή δράσης· και μεταξύ των δύο κυρίως η Ελλάδα έχει την απαραίτητη ισχύ για να μπορέσει να έχει η όποια δράση κάποιον αντίκτυπο. Μια δυνητική πλεύση δράσης των δύο αυτών χωρών είναι η ενεργοποίηση και η ανάπτυξη της θρησκευτικής τους διπλωματίας, όπου μπορούν είτε από κοινού είτε μεμονωμένα να προωθήσουν στενότερες σχέσεις –από τις ήδη υπάρχοντες- με τα τρία μεγάλα –και αρχαιότερα- Πατριαρχεία της Αντιόχειας, Αλεξάνδρειας και Ιερουσαλήμ. Πιο συγκεκριμένα μάλιστα, υπό το φως των ραγδαίων εξελίξεων στη Συρία, προτείνεται να υπάρξει σύσφιξη των σχέσεων με τα Πατριαρχεία Αντιόχειας και Ιερουσαλήμ διότι με το μεν πρώτο η θρησκευτική και πολιτισμική επιρροή θα είναι στο κέντρο των διεθνών εξελίξεων, με το δε δεύτερο μπορεί κάλλιστα να ενισχύσει τη σχέση συνεργασίας Ελλάδος-Κύπρου-Ισραήλ και άρα να υπάρξουν εύνοιες εκ των Ηνωμένων Πολιτειών⁵.

Παράλληλα, σημαντικότατο ρόλο παίζει και η προώθηση της επιρροής, συνεργασίας και ανάδειξης της Χερσονήσου του Άθως, καθότι αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα πολιτισμικής και θρησκευτικής επιρροής όχι μόνο της Ορθοδοξίας (όπου υπάρχουν ακόμα σημαίνοντες Ορθόδοξοι πληθυσμοί στη Μέση Ανατολή) αλλά και του Χριστιανισμού εν γένει. Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός ότι η Ρωσία έχει ιδιαίτερες σχέσεις με το Άγιο Όρος και η ορθή χρήση του στην επέκταση της επιρροής της Χριστιανοσύνης στη Μέση Ανατολή, μπορεί να ενισχύσει και τις σχέσεις Ελλάδος-Κύπρου-Ρωσίας. Άρα με αυτά τα δύο τρίγωνα με τις ισχυρότερες Μεγάλες Δυνάμεις, η Ελλάδα και η Κύπρος μπορούν να παίξουν και έμμεσο ρόλο διαμεσολαβητή τόσο για τους Χριστιανικούς πληθυσμούς όσο και για την επαναφορά των σχέσεων ΗΠΑ-Ρωσίας σε τουλάχιστον ουδέτερες τάσεις και τάσεις πιθανής συνεργασίας. Σημαίνουσα όμως και στρατηγική προσοχή πρέπει να δοθεί στο ασφαλέστερο Πατριαρχείο της Αλεξάνδρειας όπου μετά το φιάσκο της «κυβέρνησης» των Αδελφών Μουσουλμάνων και την έξοδό τους από την πολιτική σκηνή το 2013⁶, μια σύσφιξη των σχέσεων Ελλάδος-Αιγύπτου στο θρησκευτικό πλαίσιο μπορεί να αποφέρει πιο εύκολα και σίγουρα μια μακροβιότερη και σημαντικότερη στρατηγική συνεργασία στην πολύπαθη αυτή περιοχή, καθώς και ένα στιβαρό ανάχωμα στον τουρκικό επεκτατισμό καθώς και στο νέο ισλαμιστικό καθεστώς της Δαμασκού όπου υπάρχουν μεγάλα ενδεχόμενα να υπάγεται υπό την επιρροή της Τουρκίας και άρα της οργάνωσης των Αδελφών Μουσουλμάνων. Με την πτώση της Συρίας, η τύχη των Χριστιανικών πληθυσμών της Μέσης Ανατολής στηρίζεται εξ ολοκλήρου στην αυτόνομη και ανεξάρτητη Αίγυπτο, όπου μπορεί να αναδειχθεί ως ο άμεσος και σταθερός προστάτης των Χριστιανών –και άρα και των λοιπών μειονοτήτων- όλης της περιοχής του Αραβικού Κόσμου και της Γόνιμης Ημισελήνου ειδικότερα.

Ο Κώστας Σημίτης έσφαλλε ΚΑΙ με τη διαφθορά, η οποία χόρευε …τσάμικο γύρω από το Μέγαρο Μαξίμου

Γράφει ο Μιχάλης Ιγνατίου, Hellas Journal – Ουάσιγκτον

Έχουμε φτάσει σε ένα σημείο, που για να είμαστε αρεστοί, ειδικά στις απαξιωμένες Ελίτ που αν και τραγική μειοψηφία κυβερνούν τα κράτη, αποφεύγουμε να κάνουμε κριτική σε πολιτικά πρόσωπα που φεύγουν.

Ή ακόμα και όταν είναι εν ζωή -για να είμαστε …«πολιτικά ορθοί»- στρογγυλεύουμε τα λόγια μας. Και αυτό είναι λάθος. Είναι το νέο …είδος ελεγχόμενης δημοσιογραφίας, που παρουσιάζει στους πολίτες μία δήθεν πραγματικότητα, που υπάρχει μόνο στη φαντασία τους.

Από τα ξημερώματα της περασμένης Κυριακής, δεχθήκαμε από την συντριπτική πλειοψηφία των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης καταιγισμό διθυραμβικών κειμένων για τον πρώην Πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη.

Οι υπερβολές ήταν το κοινό σημείο των δημοσιευμάτων, που στο τέλος έχασαν την όποια σημασία τους. Διότι δεν υπάρχει άνθρωπος σε όλο τον πλανήτη που να είναι αλάνθαστος. Όποιος διάβασε τα δημοσιεύματα τι κατάλαβε; Ότι ο πρώην Πρωθυπουργός και πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, στην πολιτική και επιστημονική του καριέρα, ήταν άψογος, λάθος κανένα.

Αυτό δεν είναι ορθό. Είμαι από αυτούς που πιστεύουν ότι η Ιστορία δεν θα του φερθεί καλά του Κώστα Σημίτη. Διότι έσφαλλε σε δύο ζητήματα, στα οποία η πλειοψηφία των ανθρώπων δίνει πολύ μεγάλη σημασία:

Το ένα θέμα είναι η διαφθορά. Το γεγονός ότι άφησε τη διαφθορά να χορεύει στο ΠΑΣΟΚ ήταν μέγα λάθος.

Το δεύτερο πρόβλημα, είναι αυτά που χαρακτηρίζουμε εθνικά θέματα και αφορούν κυρίως τις απειλές της Τουρκίας. Απέτυχε στα Ίμια και στη συνέχεια σύρθηκε στην πρωτεύουσα της Ισπανίας, στη σύνοδο του ΝΑΤΟ, όπου δέχθηκε τη «Συμφωνία της Μαδρίτης», η οποία κατά τη γνώμη μου ολοκλήρωσε αυτό που ξεκίνησε στα Ίμια και αρκετοί το χαρακτήρισαν «διπλωματικό έγκλημα».

Η διαφωνία μου έγκειται στο γεγονός ότι ένα κείμενο χάνει την αξία του όταν δεν δίνει μία συνολική εικόνα για το θέμα που πραγματεύεται. Ο ίδιος ο Κώστας Σημίτης το έφερε βαρέως ότι δεν πάταξε τη διαφθορά, η οποία χόρευε …τσάμικο γύρω από τον ίδιο. Και δεν ήταν μόνο ο Άκης ο Τσοχατζόπουλος, ο οποίος πιάστηκε λόγω της βλακείας του και μόνο.

Ο πρώην πρωθυπουργός φέρεται να έλεγε ότι «αμάρτησε» για το ΠΑΣΟΚ, όπως και τόσοι άλλοι πολιτικοί που πέρασαν από αρχηγικές θέσεις και σε άλλα κόμματα. Είναι γεγονός ότι δεν μπορεί να κατηγορηθεί πως ήταν μέλος του κλάμπ των διεφθαρμένων. Και το τονίζω για να είμαστε δίκαιοι. Δεν έκλεψε ο Σημίτης. Όμως, επέτρεψε σε υπουργούς και άλλα στελέχη της τότε κυβέρνησης να θησαυρίσουν.

Για την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) οι Έλληνες της Κύπρου πρέπει να είμαστε γενναιόδωροι σε ότι αφορά τον πρώην Πρωθυπουργό. Όταν ο Γιάννος ο Κρανιδιώτης τον ενημέρωσε για την κουβέντα που είχε με τον μακαρίτη τον Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, ο Σημίτης του έδωσε εντολή να προχωρήσει.

Το σχέδιο για την ένταξη 10 ευρωπαϊκών χωρών στην Ε.Ε. και όχι μόνο της Κυπριακής Δημοκρατίας, ήταν του Χόλμπρουκ, το οποίο αντιλήφθηκε αμέσως ο Κρανιδιώτης.

Θυμάμαι ότι ήμουν με τον Αποστόλη τον Ζουπανιώτη στο ξενοδοχείο Πιέρ της Νέας Υόρκης και περιμέναμε να τελειώσει η συνάντηση των δύο υφυπουργών. Ο Κρανιδιώτης μας εξήγησε το σχέδιο και επίσης θυμάμαι ότι «ξύνισα» -και το ομολογώ- λέγοντας γιατί η Κύπρος με όλους τους άλλους, γιατί όχι μόνη της;

Στην αρχή νόμισα ότι ήταν αμερικανική «συνωμοσία»! Ήταν μία λαμπρή ιδέα, ένα εξαιρετικό σχέδιο, που υλοποιήθηκε με την αποφασιστικότητα του Σημίτη. Ουδείς μπορεί να το αμφισβητήσει.

Κάποια στιγμή, ο εξοχότατος Γεώργιος Α. Παπανδρέου που διετέλεσε και Πρωθυπουργός της «Μητέρας Πατρίδας» πήγε να μπερδέψει τα πράγματα, με μία εκ των φοβερών και τρομερών …ιδεών, που κατεβάζει το κεφάλι του, για να ενταχθεί η Κύπρος με λυμένο το Κυπριακό, αλλά τον αποδοκίμασαν και οι Κύπριοι πολιτικοί, όπως και ο Κώστας Σημίτης.

Στα εθνικά θέματα, θεωρώ ότι απέτυχε. Τον διακατείχε ένα φοβικό σύνδρομο απέναντι στην κατοχική Τουρκία που δεν του έφυγε ποτέ. Ακόμα και στην πολιτική σύνταξη έγραφε κείμενα που ήταν παρεξηγήσιμα. Πως μπορεί να υποστηρίζει ένας πρώην Πρωθυπουργός ότι όσα χάσαμε, τα χάσαμε και πάμε παρακάτω. Στο τέλος θα χάσουμε και το …Ιόνιο.

Θεωρώ ότι δεν υποστήριξε με σθένος τον τρόπο δράσης του -προσωπικά τη θεωρώ αποτυχία, ένα βατερλό-, εκείνο το μοιραίο βράδυ στα Ίμια και στη συνέχεια τη συναίνεση του για τη Συμφωνία της Μαδρίτης.

Προσωπικά, με τον Αθανάσιο Έλλις, του δώσαμε την ευκαιρία και άπλετο χώρο στο βιβλίο για τα Ίμια, με μεσολαβητή τον καταπληκτικό Νίκο Θέμελη, αλλά στο τέλος δεν τόλμησε. Έγραψε ένα κεφάλαιο σε ένα από τα δικά του βιβλία, αλλά η κατάθεση του ήταν ελλιπής.

Δεν μπορώ να καταλάβω μέχρι σήμερα γιατί υποχώρησε μπροστά στην Μαντλίν Όλμπραϊτ, ένας πολιτικός μάλιστα που αντιμετώπιζε με δυσπιστία τους Αμερικανούς. Ήταν βέρος Ευρωπαίος, εξαιρετικά καχύποπτος για την αμερικανική εξωτερική πολιτική. Έπρεπε να πει όχι στον τότε υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ. Διότι τον παρέσυρε σε άσχημα μονοπάτια -το γκριζάρισμα στο Αιγαίο, δυστυχώς, είναι ένα γεγονός.

Και σε όποιον φίλο του Κώστα Σημίτη, που το αμφισβητεί, υποβάλω πάντα το ίδιο ερώτημα: Γιατί οι Έλληνες πολίτες δεν δικαιούνται να επισκεφθούν τα Ίμια, μία καθαρά ελληνική βραχονησίδα; Διότι συμφώνησε γι’ αυτό μία ελληνική κυβέρνηση.

Το καλύτερο μνημόσυνο για ένα πολιτικό του επιπέδου του Κώστα Σημίτη, είναι η αναφορά στα επιτεύγματα του, που είναι πάρα πολλά, αλλά και η καταγραφή των λαθών του. Ειλικρινά το λέω, δεν μπορώ να αποφασίσω ποιο είναι το χειρότερο: η διαφθορά ή η υποχώρηση στα εθνικά θέματα.

Η φράση όχι πλοία, όχι στρατοί, όχι σημαίες και όλα τα παραπάνω να μην επιστρέψουν ξανά στα Ίμια, ήταν μαχαιριά στο Αιγαίο Είναι ένα «κανονικό» αλλά εθνικά απαράδεκτο γκριζάρισμα του ελληνικού Πελάγους.

ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ Ι: Κατανοώ την προσπάθεια των «ορφανών» του Γλαύκου Κληρίδη, να παρουσιάσουν τον μακαρίτη Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας ως στενό φίλο με τον Κώστα Σημίτη. Οι μαρτυρίες για τη σχέση τους είναι καταθλιπτικές, ιδιαίτερα όταν του άσκησε απαράδεκτες πιέσεις για την αγορά του ρωσικού συστήματος S-300, το οποίο η Κύπρος το πλήρωσε πανάκριβα. Ο τότε Πρωθυπουργός συντάχθηκε πλήρως με τους Αμερικανούς και εναντίον του Κληρίδη, και απαίτησε να μην πάνε οι S-300 στην Κύπρο. Διάβασα τα σχόλια των «ορφανών» του κ. Κληρίδη, Καλή η προσπάθεια τους… Δεν λέω. Αλλά τα πρακτικά της συνάντησης των Αθηνών βοούν. Ο Κληρίδης ήταν τόσο εξοργισμένος που έγινε και ασυγκράτητος. Οι παριστάμενοι τα άκουσαν όλα σε εκείνη τη συνάντηση, κατά την οποία δεν επιδείχθηκε ο αναγκαίος σεβασμός στον τότε Πρόεδρο της Κύπρου. Γι’ αυτό και η έκρηξη του και η απαίτηση του: «Μην μας ξαναπροδώσετε»…

ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ ΙΙ: Με προβληματίζει η «πενταμερής» συνάντηση για το Κυπριακό, που αναμένεται να διεξαχθεί τον Μάρτιο σε ελβετική πόλη. Ο Γ.Γ. του ΟΗΕ τείνει να την υποβιβάσει σε τετραμερή -άλλωστε για την τετραμερή είχε συζητήσει και είχε συμφωνήσει ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών. Η προσθήκη ενός κατώτερου διπλωματικού υπαλλήλου της Βρετανίας, δεν σώζει την κατάσταση. Οπότε, θεωρώ ότι ξεκινάμε με αυτογκόλ την πορεία προς τη λύση του Κυπριακού…

* Ο Μιχάλης Ιγνατίου είναι διαπιστευμένος ανταποκριτής στο Λευκό Οίκο και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, και συγγραφέας. Είναι ο ιδρυτής της ιστοσελίδας Hellas Journal.